Lời giải chi tiết
1. Dựa vào lời kể của cô giáo [thầy giáo] và các tranh vẽ dưới đây, kể lại từng đoạn câu chuyện
Trả lời:
Tranh 1:
Ở quê ngoại tôi có một phong tục thật đáng quý. Tất cả con gái trong làng tròn mười lăm tuổi đều được đến hồ Hàm Nguyệt nằm trong khuôn viên chùa làng để rửa mặt bằng nước hồ và nói lên điều nguyện ước của đời mình dưới ánh trăng vào đêm rằm tháng Giêng. Nghe nói, lời nguyện ước của các cô gái sau này đều ứng nghiệm.
Tranh 2:
Năm nay, đúng vào cái đêm thiêng liêng ấy bà tôi gọi chị gái tôi về để thực hiện lời nguyện ước. Sau khi chị tôi đi rồi, tôi tò mò đi theo và gặp chị Ngàn ở ngõ. Chị Ngàn trạc tuổi chị tôi nhưng bị mù từ nhỏ. Chị Ngàn vốn đẹp người đẹp nết. Thấy chị lần mò đi một mình tội nghiệp, tôi dẫn chị đi.
Tranh 3:
Hai chị em tôi đến hồ, không khí ở đây vẫn tĩnh mịch và chứa đầy vẻ thiêng liêng. Tôi đưa chị Ngàn đến mép hồ, và chị quỳ xuống vốc làn nước đầm ánh trăng áp lên mặt chị chấp hai tay lên ngực lầm rầm vái:
– Con ước gì…mẹ chị Yên…bác hàng xóm bên nhà con được khỏi bệnh
Nói xong, chị đứng dậy, gương mặt chị phấn khởi tươi vui và thật hạnh phúc. Còn tôi thì hết sức ngỡ ngàng trước lời cầu nguyện của chị ” Cả đời người được ước một lần, sao chị lại dành điều ước ấy cho bác hàng xóm”
Tranh 4:
Tôi đưa chị Ngàn về trong lặng lẽ và phân vân. Đến nhà, chị Ngàn xiết chặt tay tôi nói:
– Em ạ, nhà chị Yên xóm mình nghèo nhất làng. Năm ngoái chị Yên tròn mười lăm tuổi. Đêm rằm tháng Giêng, mẹ chị ấy đổ bệnh, chị ấy phải chăm sóc mẹ suốt đem. Khi trăng lặn, biết mình không có cơ hội nói điều ước thiêng liêng, chị ấy đã khóc như mưa. Nay mẹ chị ấy vẫn bệnh, chị ước thay cho chị Yên. Chị mồ côi mẹ nên chị hiểu nỗi bất hạnh khi không còn mẹ
Tôi đã hiểu ra rồi. Chị Ngàn ơi, khi nào em mười lăm tuổi, em sẽ …
2. Kể lại toàn bộ câu chuyện.
Trả lời:
Quê ngoại tôi có một phong tục đáng yêu: Vào đêm rằm tháng Giêng, tất cả các cô gái trong làng tròn mười lăm tuổi đều được đến Hồ Hàm Nguyệt, một hồ nước đẹp và rộng nằm trong khuôn viên chùa làng để rửa mặt bằng nước hồ và nói lên điều nguyện ước của đời mình dưới ánh trăng. Người xưa truyền lại rằng hầu hết lời nguyện ước của các cô gái, sau này đều ứng nghiệm.
Năm nay, chị gái tôi đi học ở xa cũng tròn tuổi trăng rằm. Trước rằm tháng Giêng vài ngày, bà đã cho gọi chị về để hưởng tục lệ linh thiêng này. Đêm thiêng liêng ấy, chị tôi đi rồi, tôi tò mò theo chị để xem. Ra đến cổng, tôi gặp chị Ngàn. Chị Ngàn trạc tuổi như chị tôi. Chị bị mù từ nhỏ nhưng đẹp người đẹp nết. Mái tóc chị dài và óng mượt hiếm thấy. Lúc nào mái tóc ấy cũng thoang thoảng mùi của hoa bưởi, hoa nhài, hoa lan được chị kín đáo gài sau chiếc kẹp tóc. Chị làm bánh, làm mứt ngon nhất làng. Trông thấy chị lần bước ra đường, tôi hiểu chị cũng đi ra hồ như chúng bạn cùng trang lứa. Thương chị, tôi đến bên, dắt chị đi.
Trên đường đi. tôi hỏi chị:
– Chị Ngàn ơi, lát nữa chị định ước điều gì? Chị có thể cho em biết được không?
Chị Ngàn không trả lời tôi. Chị lặng lẽ nghĩ ngợi điều gì đó. Chắc chị cũng sẽ ước như bao cô gái khác: ước sao cho có một cuộc sống gia đình hạnh phúc. Chị tuy không lành lặn như những người khác nhưng đẹp người và chăm chỉ, khéo léo như vậy, chị đáng được hưởng hạnh phúc lắm chứ!
Ánh trăng bát ngát, dịu dàng đậu xuống trần gian. Mặt đất và mọi vật như được nhuộm một màu vàng trong trẻo. Dưới ánh trăng đẹp, tôi nhìn thấy gương mặt chị Ngàn vừa chứa đựng niềm vui thánh thiện, vừa có vẻ gì bí ẩn.
Chị em tôi ra tới hồ, dù có khá nhiều cô gái cùng tới đây nhưng không khí nơi này vẫn tĩnh mịch và chứa đầy vẻ thiêng liêng. Tôi đưa chị Ngàn đến mép hồ. Chị quỳ xuống. Rồi từ từ đưa hai lòng bàn tay xuống mặt hồ “vốc” làn nước đẫm ánh trăng áp lên mặt. Ánh trăng lung linh hôn lên má, chảy lên tóc chị. Sau đó, chị chắp hai tay trước ngực, nén xúc động nói khẽ lời cầu nguyện linh thiêng của đời mình:
– Con ước gì… mẹ chị Yên.. bác hàng xóm bên nhà con được khỏi bệnh.
Nói xong, chị từ từ đứng dậy, gương mặt rạng rỡ hạnh phúc.
Tôi nhìn chị ngỡ ngàng: “Cả đời người chỉ được ước một lần, sao chị lại dành điều ước tốt lành cho bác hàng xóm?”
Tôi đưa chị Ngàn về trong lặng lẽ và phân vân. Gần đến nhà, chị Ngàn siết chặt tay tôi, nói:
– Em ạ, nhà chị Yên xóm mình nghèo nhất làng. Năm ngoái, chị Yên tròn mười lăm tuổi. Đêm rằm tháng Giêng, mẹ chị ấy đổ bệnh nặng, chị ấy phải chăm sóc mẹ suốt đêm. Khi trăng lặn, biết mình không còn cơ hội nói điều ước thiêng liêng, chị ấy đã khóc như mưa. Nay mẹ chị ấy vẫn bệnh, chị ước thay cho chị Yên. Chị mồ côi mẹ nên chị hiểu nỗi bất hạnh khi không còn mẹ.
Tôi đã hiểu ra rồi. Chị Ngàn ơi, khi nào em mười lăm tuổi, em sẽ…
Theo Phạm Thị Kim Nhường
3. Trao đổi với các bạn về nội dung câu chuyện.
a] Cô gái mù trong câu chuyện cầu nguyện điều gì ?
b] Hành động của cô gái cho thấy cô là người thế nào ?
c] Em hãy tìm một kết cục vui cho câu chuyện trên.
Trả lời:
a. Cô gái mù cầu nguyện cầu nguyện cho mẹ của chị Yên – hàng xóm của chị Ngàn khỏi bệnh, bởi vì năm trước chị Yên vì chăm mẹ mà không thể đến được Hồ Hàm Nguyện cầu nguyện. Chị Ngàn là trẻ mồ côi, chị hiểu cảm giác mất người thân đau khổ như thế nào nên không muốn chị Yên phải trải qua cảm giác đó giống mình.
b. Hành động của cô gái cho thấy cô là người giàu tình cảm, tốt bụng và vô cùng nhân hậu
c. Năm sau nhân vật tôi 15 tuổi, trong ngày rằm tháng Giêng cô gái đã tới Hồ Hàm Nguyệt và cầu nguyện cho chị Ngàn được sáng mắt. Bẵng đi thời gian, nhờ có sự giúp đỡ của những người hảo tâm và cố gắng của chính bản thân mình, chị Ngàn đã chửa khỏi được mắt và có một cuộc sống hạnh phúc và tốt đẹp hơn trước rất nhiều.
Tiết 5 - Tuần 10 trang 69, 70 Vở bài tập [SBT] Tiếng Việt lớp 4 tập 1
1. Ghi lại vắn tắt những điều cần nhớ về các bài tập đọc thuộc chủ điểm Trên đôi cánh ước mơ theo mẫu sau:
| Tên bài | Thể loại [văn xuôi, kịch, thơ] | Nội dung chính |
2. Ghi lại các nhân vật trong các bài tập đọc là truyện kể thuộc chủ điểm Trên đôi cánh ước mơ theo mẫu sau :
| Nhân vật | Tên bài | Tính cách |
TRẢ LỜI:
1. Ghi lại vắn tắt những điều cần nhớ về các bài tập đọc thuộc chủ điểm Trên đôi cánh ước mơ theo mẫu sau :
| Tên bài | Thể loại [văn xuôi, kịch, thơ] | Nội dung chính |
| 1. Trung thu độc lập | Văn xuôi | Tâm sự của anh chiến sĩ đó là mơ ước của anh trong đêm trung thu khi anh đứng gác ở trại. Anh mơ về tương lai của đất nước và của thiếu nhi. |
| 2. Ở Vương quốc Tương Lai | Kịch | Ước mơ của các bạn nhỏ về một cuộc sống đầy đủ, hạnh phúc. Ở đó trẻ em không những hạnh phúc với những gì đã có mà còn là những nhà phát minh, góp công sức của mình phục vụ cuộc sống. |
| 3. Nếu chúng mình có phép lạ | Thơ | Mơ ước của các bạn nhỏ muốn có phép lạ để làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Loài người sẽ sống hòa bình hạnh phúc. |
| 4. Đôi giày ba ta màu xanh | Văn xuôi | Là câu chuyện của một chị phụ trách đội. Chị kể về chính tâm sự của mình khi nhỏ, đó là niềm ao ước có được giày ba ta màu xanh. Lớn lên chị làm cho một cậu bé lang thang mà chị vận động đi học xúc động bằng chính món quà mà khi nhỏ mình ao ước. |
| 5. Thưa chuyện với mẹ | Văn xuôi | Cương mơ ước có thể dùng sức lao động của mình để phụ giúp gia đình. Em đã mong muốn trở thành thợ rèn. Cương thuyết phục mẹ đồng tình với em, không xem đó là nghề hèn kém. |
| 6. Điều ước của vua Mi-đát | Văn xuôi | Vua Mi-đát tham lam muốn mọi vật mình chạm vào đều biến thành vàng. Nhưng cuối cùng nhà vua đã hiểu ra rằng: những ước mơ muốn tham lam không mang lại hạnh phúc cho con người. |
2. Ghi lại các nhân vật trong các bài tập là truyện kể thuộc chủ điểm Trên các đôi cánh mơ ước theo mẫu sau :
| Nhân vật | Tên bài | Tính cách |
| - Nhân vật “tôi” [chị phụ trách] - Lái | Đôi giày ba ta màu xanh | - Nhân hậu, quan tâm tới ước muốn của trẻ. - Hồn nhiên, tình cảm. |
| - Cương - Mẹ Cương | Thưa chuyện với mẹ | - Hiều thảo, thương mẹ Muốn đi làm để kiếm tiền giúp gia đình. - Dịu dàng, tình cảm, thương yêu con cái. |
| - Vua Mi-đát - Thần Đi-ô-ni-dốt | Điều ước của Vua Mi-đát | - Tham lam nhưng biết hối hận, nhìn nhận ra sự thật. - Thông minh, biết dạy cho vua Mi-đát một bài học để dứt bỏ lòng tham. |