mẹo hay

Bài thực hành số 2 hóa lớp 10

1.870 lượt xem 650 download

DownloadVui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung Text: Thực hành thí nghiệm hoá học THPT

MỤC LỤC PHẦN 1: THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT Trang 1. DANH MỤC DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT ........................................................................ 10 2. DANH MỤC HOÁ CHẤT THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT ..................................................................... 11 3. DANH MỤC CÁC THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 10 THPT ................................... 12 4. PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 10 ................. 15 4.1. ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN VÀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC ....................................15 Thí nghiệm 1: Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong nhóm .......................................................... 15 Thí nghiệm 2: Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong chu kì ......................................................... 18 4.2. NHÓM HALOGEN .....................................................................................................................................................19 4.2.1. CLO ............................................................................................................................................................ 19 Thí nghiệm 1: Điều chế clo trong phòng thí nghiệm .................................................................................. 19 Thí nghiệm 2: Tính tẩy màu của Clo ẩm .................................................................................................... 22 Thí nghiệm 3: Clo tác dụng với Natri ......................................................................................................... 22 Thí nghiệm 4: Clo tác dụng với sắt............................................................................................................. 24 Thí nghiệm 5: Clo tác dụng với hidro......................................................................................................... 24 4.2.2. HĐRO CLORUA – AXIT CLOHIĐRIC VÀ MUỐI CLORUA ............................................................... 26 Thí nghiệm 1: Điều chế Hidro clorua trong phòng thí nghiệm .................................................................. 26 Thí nghiệm 2: Thử tính tan của Hidro clorua trong nƣớc .......................................................................... 27 Thí nghiệm 3: Điều chế axit clohidric trong phòng thí nghiệm ................................................................. 28 Thí nghiệm 4: Tính chất hoá học của axit clohidric ................................................................................... 29 Thí nghiệm 5: Nhận biết ion clorua ............................................................................................................ 30 4.2.3. FLO – BROM – IOT .................................................................................................................................. 31 Thí nghiệm 1: Sự ăn mòn thuỷ tinh của axit flohidric ................................................................................ 31 Thí nghiệm 2: Brom tác dụng với nhôm..................................................................................................... 32 1
Thí nghiệm 3: Sự thăng hoa của iot ............................................................................................................ 33 Thí nghiệm 4: Iot tác dụng với nhôm ......................................................................................................... 34 4.2.4. LUYỆN TẬP VỀ NHÓM HALOGEN ...................................................................................................... 35 Thí nghiệm: So sánh mức độ hoạt động của clo, brom, iot ........................................................................ 35 Thí nghiệm 2: Nhận biết ion clorua, ion bromua, ion iotua ....................................................................... 36 4.3. NHÓM OXI – LƢU HUỲNH ...........................................................................................................................................37 4.3.1. OXI ............................................................................................................................................................. 37 Thí nghiệm 1: Điều chế oxi trong phòng thí nghiệm ................................................................................. 37 Thí nghiệm 2: Oxi tác dụng với Natri......................................................................................................... 40 Thí nghiệm 3: Oxi tác dụng với sắt ............................................................................................................ 41 Thí nghiệm 4: Oxi tác dụng với lƣu huỳnh ................................................................................................ 42 Thí nghiệm 5: Oxi tác dụng với cacbon ..................................................................................................... 43 4.3.2. HIĐRO PEOXIT......................................................................................................................................... 45 Thí nghiệm 1: Tính bền của phân tử H2O2 ................................................................................................. 45 Thí nghiệm 2: Tính oxi hoá của H2O2 ........................................................................................................ 46 Thí nghiệm 3: Tính khử của H2O2 .............................................................................................................. 47 4.3.3. LƢU HUỲNH............................................................................................................................................. 48 Thí nghiệm 1: Điều chế lƣu huỳnh dẻo ...................................................................................................... 48 Thí nghiệm 2: Lƣu huỳnh tác dụng với hidro ............................................................................................. 49 Thí nghiệm 3: Lƣu huỳnh tác dụng với đồng ............................................................................................. 50 4.3.4. HIĐRO SUNFUA – LƢU HUỲNH ĐIOXIT – LƢU HUỲNH TRIOXIT ............................................... 51 Thí nghiệm 1: Điều chế lƣợng nhỏ hidro sunfua trong ống nghiệm .......................................................... 51 Thí nghiệm 2: Tính chất của dung dịch H2S............................................................................................... 53 Thí nghiệm 3: Điều chế lƣu huỳnh đioxit từ Na2SO3 tinh thể và H2SO4 đặc ............................................. 54 Thí nghiệm 4: Lƣu huỳnh đioxit là chất oxi hoá và là chất khử ................................................................. 55 4.3.5. AXIT SUNFURIC VÀ MUỐI SUNFAT ................................................................................................... 56 Thí nghiệm 1: Tính háo nƣớc và tính oxi hoá của H2SO4 .......................................................................... 56 2
Thí nghiệm 2: Tính axit của dung dịch H2SO4 ........................................................................................... 58 Thí nghiệm 3: Tính oxi hoá của axit H2SO4 đặc ........................................................................................ 59 4.4. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HOÁ HỌC – CÂN BẰNG HOÁ HỌC ......................................................................................60 4.4.1. TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HOÁ HỌC ............................................................................................................. 60 Thí nghiệm 1: Khái niệm tốc độ phản ứng ................................................................................................... 6 Thí nghiệm 2: Ảnh hƣởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng .................................................................... 61 Thí nghiệm 3: Ảnh hƣởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng .................................................................... 63 Thí nghiệm 4: Ảnh hƣởng của diện tích bề mặt đến tốc độ phản ứng........................................................ 64 Thí nghiệm 5: Ảnh hƣởng của chất xúc tác đến tốc độ phản ứng .............................................................. 64 4.4.2. CÂN BẰNG HOÁ HỌC............................................................................................................................. 66 Thí nghiệm 1: Ảnh hƣởng của nồng độ đến sự chuyển dịch cân bằng hoá học ......................................... 66 Thí nghiệm 2: Ảnh hƣởng của nhiệt độ đến sự chuyển dịch cân bằng hoá học ......................................... 68 PHẦN 2: THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 11 THPT 1. DANH MỤC DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 11 THPT .................................................................. 69 2. DANH MỤC HOÁ CHẤT THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 11 THPT ................................................................ 70 3. DANH MỤC CÁC THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 11 THPT .............................. 71 4. PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 11 ............ 74 4.1. NHÓM NITƠ .....................................................................................................................................................................74 4.1.1. AMONIAC VÀ MUỐI AMONI ................................................................................................................ 74 Thí nghiệm 1: Tính chất vật lý của ammoniac ........................................................................................... 74 Thí nghiệm 2: Khả năng tạo phức của NH3 ................................................................................................ 75 Thí nghiệm 3: Amoniac tác dụng với oxi ................................................................................................... 75 Thí nghiệm 4: Tính bazơ yếu của NH3 ....................................................................................................... 76 Thí nghiệm 6: Nhiệt phân muối amoni clorua ............................................................................................ 76 Thí nghiệm 6: Nhiệt phân muối amoni cacbonat........................................................................................ 77 Thí nghiệm 7: Tính chất của khí ammoniac ............................................................................................... 77 3
Thí nghiệm 8: Trứng chui vào lọ ................................................................................................................ 78 4.1.2. AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT .......................................................................................................... 79 Thí nghiệm 1: Tính chất vật lý của axit nitric ............................................................................................ 79 Thí nghiệm 2: Tính axit của axit nitric ....................................................................................................... 79 Thí nghiệm 3: Axit nitric tác dụng với kim loại ......................................................................................... 80 Thí nghiệm 4: Axit nitric tác dụng với phi kim .......................................................................................... 81 Thí nghiệm 5: Axit nitric tác dụng với hợp chất ........................................................................................ 81 Thí nghiệm 6: Điều chế axit nitric từ muối nitrat ....................................................................................... 81 Thí nghiệm 7: Nhiệt phân muối nitrat ........................................................................................................ 82 Thí nghiệm 8: Nhiệt phân ion nitrat ........................................................................................................... 83 4.1.3. AXIT PHOTPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT ........................................................................................ 84 Thí nghiệm 1: Tính tan khác nhau của các muối photphat ......................................................................... 84 Thí nghiệm 2: Nhận biết ion photphat ........................................................................................................ 85 4.2. SỰ ĐIỆN LI ........................................................................................................................................................................85 4.2.1. SỰ ĐIỆN LI, PHÂN LOẠI CÁC CHẤT ĐIỆN LI .................................................................................... 85 Thí nghiệm1: Tính dẫn điện của một số chất ............................................................................................. 85 Thí nghiệm2: Khả năng điện li của các chất............................................................................................... 86 4.2.2. AXIT, BAZƠ VÀ MUỐI............................................................................................................................ 87 Thí nghiệm 1: Hidroxit lƣỡng tính.............................................................................................................. 87 Thí nghiệm 2: Tính axit – bazơ .................................................................................................................. 88 4.2.3. PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI ION TRONG DUNG DỊCH CÁC CHẤT DIỆN LI ......................................... 89 Thí nghiệm 1: Phản ứng tạo thành chất kết tủa .......................................................................................... 89 Thí nghiệm 2: Phản ứng tạo thành chất điện li yếu .................................................................................... 89 Thí nghiệm 3: Phản ứng tạo thành chất khí ................................................................................................ 90 Thí nghiệm 4: Khái niệm sự thuỷ phân của muối ...................................................................................... 90 Thí nghiệm 5: Phản ứng thuỷ phân của muối ............................................................................................. 91 4.3. NHÓM CACBON ..............................................................................................................................................................92 4
4.3.1. HỢP CHẤT CACBON ............................................................................................................................... 92 Thí nghiệm: Ứng dụng của cacbon đioxit. Chế tạo bình chữ cháy đơn giản ............................................. 92 4.4. ĐẠI CƢƠNG VỀ HOÁ HỮU CƠ ....................................................................................................................................93 4.4.1. PHÂN TÍCH NGUYÊN TỐ ....................................................................................................................... 93 Thí nghiệm 1: Xác định nitơ ....................................................................................................................... 93 Thí nghiệm 2: Xác định halogen ................................................................................................................ 94 4.5. HIDROCACBON NO ........................................................................................................................................................95 4.5.1. ANKAN ...................................................................................................................................................... 95 Thí nghiệm 1: Thí nghiệm đều chế thu khí mêtan ...................................................................................... 95 Thí nghiệm 2: Metan tác dụng với oxi ....................................................................................................... 96 4.6. HIDROCACBON KHÔNG NO .......................................................................................................................................97 4.6.1. ANKEN ...................................................................................................................................................... 97 Thí nghiệm 1: Điều chế etylen.................................................................................................................... 97 Thí nghiệm 2: Phản ứng cộng halogen – etylen tác dụng với brom ........................................................... 98 Thí nghiệm 3: Oxi hoá etylen bằng dung dịch kali pemanganat ................................................................ 98 Thí nghiệm 4: Dung dịch luôn đổi màu ...................................................................................................... 99 4.6.2. ANKIN...................................................................................................................................................... 100 Thí nghiệm 1: Điều chế axetylen .............................................................................................................. 100 Thí nghiệm 2: Phản ứng cộng brom vào axetylen .................................................................................... 101 Thí nghiệm 3: Phản ứng thế bằng ion kim loại ........................................................................................ 101 Thí nghiệm 4: Điều chế axetylen bằng canxi cacbua. Phản ứng oxi hoá của axetylen ............................ 102 Thí nghiệm 5: Đốt cháy nƣớc đá .............................................................................................................. 102 4.7. HIĐROCACBON THƠM ...............................................................................................................................................103 4.7.1. BENZEN VÀ ANKYLBENZEN ............................................................................................................. 103 Thí nghiệm 1: Tính tan của benzene......................................................................................................... 103 Thí nghiệm 2: Dùng benzene làm dung môi ............................................................................................ 103 Thí nghiệm 3: Phản ứng nitro hoá benzene .............................................................................................. 104 5
Thí nghiệm 4: Phản ứng cộng của benzene với clo .................................................................................. 104 Thí nghiệm 5: Phản ứng oxi hoá của benzene và toluene ........................................................................ 105 4.7.2. STIREN VÀ NAPHTALEN ..................................................................................................................... 106 Thí nghiệm: Phản ứng nitro hoá Naphtalen .............................................................................................. 106 4.8. DẪN XUẤT HALOGEN – ANCOL ...............................................................................................................................107 4.8.1. DẪN XUẤT HALOGEN CỦA HIDROCACBON ................................................................................. 107 Thí nghiệm: Phản ứng của etyl bromua với magie ................................................................................... 107 4.8.2. ANCOL ..................................................................................................................................................... 108 Thí nghiệm 1: Phản ứng thế H của nhóm OH ancol [phản ứng chung của ancol] ................................... 108 Thí nghiệm 2: Phản ứng thế H của nhóm OH ancol trong glixerol [ phản ứng riêng của glixerol] ......... 109 Thí nghiệm 3: Phản ứng thế nhóm OH của ancol .................................................................................... 110 Thí nghiệm 4: Phản ứng oxi hoá ancol bậc 1 ........................................................................................... 111 Thí nghiệm 5: Pháo hoa trong long chất lỏng........................................................................................... 112 4.9. ANDEHIT – XETON – AXIT CACBOXYLIC ............................................................................................................113 4.9.1. ANĐEHIT VÀ XETON ........................................................................................................................... 113 Thí nghiệm 1: Phản ứng oxi hoá andehit và xeton. Tác dụng với brom và kali pemanganat .................. 113 Thí nghiệm 2: Phản ứng oxi hoá andehit và xeton [tác dụng với ion bạc trong dung dịch amoniac] ...... 114 Thí nghiệm 3: Chiếc mùi xoa không cháy ................................................................................................ 114 4.9.2. AXIT CACBOXYLIC .............................................................................................................................. 115 Thí nghiệm 1: Tính chất của axit axetic ................................................................................................... 115 Thí nghiệm 2: Phản ứng đặc trƣng của anđehit và axit cacboxylic .......................................................... 116 PHẦN 3: THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 12 THPT 1. DANH MỤC DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 12 THPT ..................................................................... 117 2. DANH MỤC HOÁ CHẤT THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT ................................................................... 118 3. DANH MỤC CÁC THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 12 THPT ................................ 119 4. PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 12 .............. 122 6
4.1. ESTE – LIPIT ..................................................................................................................................................................122 4.1.1. ESTE ......................................................................................................................................................... 122 Thí nghiệm 1: Phản ứng thuỷ phân este ................................................................................................... 122 Thí nghiệm 2: Điều chế etyl axetat ........................................................................................................... 124 4.1.2. LIPIT ......................................................................................................................................................... 125 Thí nghiệm 1: Tính tan của chất béo [lipit] .............................................................................................. 125 Thí nghiệm 2: Phản ứng xà phòng hoá ..................................................................................................... 126 4.2. CACBOHIĐRAT .............................................................................................................................................................127 4.2.1. GLUCOZƠ ............................................................................................................................................... 127 Thí nghiệm 1: Tính chất của ancol đa chức: Glucozơ tác dụng với đồng [II] hiđroxit ............................ 127 Thí nghiệm 2: Tính chất của nhóm anđehit: Oxi hoá glucozơ bằng dung dịch AgNO3 trong ammoniac 128 Thí nghiệm 3: Oxi hoá glucozơ bằng đồng [II] hiđroxit trong môi trƣờng kiềm ..................................... 129 4.2.2. SACCAROZƠ .......................................................................................................................................... 130 Thí nghiệm 1: Saccarozơ tác dụng với Cu[OH]2 [phản ứng của ancol đa chức] ..................................... 130 Thí nghiệm 2: Saccarozơ tác dụng với Ca[OH]2 [phản ứng của ancol đa chức]...................................... 131 Thí nghiệm 3: Phản ứng thuỷ phân saccarozơ .......................................................................................... 132 4.2.3. TINH BỘT ................................................................................................................................................ 133 Thí nghiệm 1: Thuỷ phân tinh bột nhờ xúc tác axit.................................................................................. 133 Thí nghiệm 2: Phản ứng màu của tinh bột với dung dịch iot ................................................................... 135 4.2.4. XENLULOZƠ .......................................................................................................................................... 136 Thí nghiệm 1: Phản ứng của polisaccarit ................................................................................................. 136 Thí nghiệm 2: Xenlulozơ phản ứng với HNO3 đặc có H2SO4 làm xúc tác .............................................. 137 4.3. AMIN – AMINO AXIT – PROTEIN .............................................................................................................................137 4.3.1. AMIN ........................................................................................................................................................ 137 Thí nghiệm 1: Tính bazơ của amin ........................................................................................................... 137 Thí nghiệm 2: Phản ứng thế nhân thơm của anilin ................................................................................... 138 4.3.2. AMINO AXIT .......................................................................................................................................... 139 7
Thí nghiệm 1: Tính axit – bazơ của dung dịch amino axit ....................................................................... 139 Thí nghiệm 2: Tính chất lƣợng tính của dung dịch amino axit ................................................................ 140 Thí nghiệm 3: Phản ứng của glyxin với HNO2 [phản ứng của nhóm NH2 với HNO2] ............................ 141 4.3.3. PROTEIN.................................................................................................................................................. 141 Thí nghiệm 1: Phản ứng màu đặc trƣng của protein ................................................................................ 142 Thí nghiệm 2: Phát hiện nitơ trong protein............................................................................................... 143 Thí nghiệm 3: Phát hiện lƣu huỳnh trong protein..................................................................................... 143 4.4. ĐẠI CƢƠNG VỀ KIM LOẠI .........................................................................................................................................144 4.4.1. TÍNH CHẤT CỦA KIM LOẠI ................................................................................................................ 144 Thí nghiệm: Kim loại tác dụng với muối ................................................................................................. 144 4.4.2. SỰ ĐIỆN PHÂN ....................................................................................................................................... 146 Thí nghiệm 1: Điện phân dung dịch CuSO4 với các điện cực trơ [graphit] ............................................. 146 Thí nghiệm 2: Điện phân dung dịch CuSO4 với anot đồng [anot tan] ..................................................... 147 4.4.3. SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI......................................................................................................................... 148 Thí nghiệm: Ăn mòn điện hoá học ........................................................................................................... 148 4.5. KIM LOẠI KIỀM – KIM LOẠI KIỀM THỔ - NHÔM ..............................................................................................150 4.5.1. KIM LOẠI KIỀM ..................................................................................................................................... 150 Thí nghiệm 1: Kim loại kiềm tác dụng với không khí ............................................................................. 150 Thí nghiệm 2: Kim loại kiềm tác dụng với nƣớc...................................................................................... 151 Thí nghiệm 3: Dãy điện hoá kim loại ....................................................................................................... 151 4.5.2. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRONG CỦA KIM LOẠI KIỀM THỔ .................................................. 152 Thí nghiệm 1: Điều chế và thử tính chất của Ca[OH]2............................................................................. 152 Thí nghiệm 2: Phản ứng của MgO với nƣớc ............................................................................................ 153 Thí nghiệm 3: So sánh tính tan của muối CaSO4 và BaSO4 ..................................................................... 154 4.5.3. NƢỚC CỨNG .......................................................................................................................................... 155 Thí nghiệm: Nƣớc cứng và làm mềm nƣớc cứng ..................................................................................... 155 4.5.4. NHÔM ...................................................................................................................................................... 157 8
Thí nghiệm 1: Bột nhôm cháy trong không khí ........................................................................................ 157 Thí nghiệm 2: Nhôm tác dụng với axit và với dung dịch kiềm ................................................................ 158 Thí nghiệm 3: Tác dụng của nhôm với oxi sắt ......................................................................................... 159 4.5.5. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NHÔM ............................................................................ 160 Thí nghiệm: Điều chế và thử tính chất của nhôm hidroxit ....................................................................... 160 4.6. CROM – SẮT – ĐỒNG ...................................................................................................................................................161 4.6.1. MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA CROM ........................................................................................................ 161 Thí nghiệm 1: Tính oxi hoá mạnh của muối đicromat ............................................................................. 161 Thí nghiệm 2: Sự chuyển hoá giữa muối cromat và đỉomat..................................................................... 161 Thí nghiệm 3: Tính chất hoá học của kali đicromat K2Cr2O7 .................................................................. 162 4.6.2. SẮT ........................................................................................................................................................... 163 Thí nghiệm : Sắt tác dụng với axit nitric .................................................................................................. 163 4.6.3. HỢP CHẤT CỦA SẮT............................................................................................................................. 164 Thí nghiệm 1: Muối sắt [II] bị oxi hoá thành muối sắt [III] ..................................................................... 164 Thí nghiệm 2: Hợp chất sắt [III] có tính oxi hoá ...................................................................................... 165 Thí nghiệm 3: Điều chế và tính chất của hidroxit sắt ............................................................................... 165 Thí nghiệm 4: Tính chất hoá học của muối sắt ......................................................................................... 166 4.6.4. ĐỒNG, MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG ........................................................................................... 166 Thí nghiệm 1: Đốt nóng đồng ................................................................................................................... 166 Thí nghiệm 2: Đồng tác dụng với axit ...................................................................................................... 167 Thí nghiệm 3: Điều chế và nhận biết tính chất của đồng [II] hodroxit .................................................... 168 4.7. PHÂN BIỆT MỘT SỐ CHẤT VÔ CƠ ..........................................................................................................................169 4.7.1. NHẬN BIẾT MỘT SỐ ION TRONG DUNG DỊCH............................................................................... 169 Thí nghiệm 1: Nhận biết NH4+ và CO32-................................................................................................... 169 Thí nghiệm 2: Nhận biết các ion Fe3+, Fe2+ .............................................................................................. 170 Thí nghiệm 3: Nhận biết cation Cu2+ ........................................................................................................ 171 Thí nghiệm 4: Nhận biết anion NO3- ........................................................................................................ 171 9
PHẦN 1: THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT 1. DANH MỤC DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT DỤNG CỤ THUỶ TINH CÁC DỤNG CỤ KHÁC Cốc thuỷ tinh Ống nghiệm Kẹp gắp hoá chất Giấy màu Ống hút nhỏ giọt Chậu thuỷ tinh Thƣớc kẻ học sinh Muỗng đốt Bình cầu đáy tròn có nhánh Chén thuỷ tinh chịu nhiệt Nút cao su Đèn khò Phễu Brom Bình cầu đáy tròn Đèn cồn Lƣới amiang Bình tam giác Cốc thuỷ tinh không mỏ Bộ giá thí nghiệm Muỗng múc hoá chất Miếng thuỷ tinh Ống thuỷ tinh bầu Giá ống nghiệm Chén sứ Ống dẫn thuỷ tinh Đũa thuỷ tinh Bông gòn Bộ khoan nút cao su Pipet Ống đong Giấy quỳ các loại Giấy lọc Kiêng 3 chân Đồng hồ bấm giây Nhiệt kế Kẹp ống nghiệm Bộ cối chày sứ Kẹp đốt 10
2. DANH MỤC CÁC HOÁ CHẤT THÍ NGHIỆM HOÁ HỌC LỚP 10 THPT Hoá chất Kim loại và phi kim Oxit Axit Bazơ Muối khác Na Al [bột] MnO2 HCl 37% NaOH KBr BaCl2 Phenolphtale K Fe [ dây] CuO H2SO4 98% Ca[OH]2 Na2S2O3 KCl in Cu Đinh Fe H2 O2 HNO3 63% NH3 FeCl3 KI Nƣớc cất Br2 lỏng Zn viên KClO3 KSCN Nến I2 [tinh thể] Lƣu huỳnh NaCl Na2SO3 Xăng Mg Than [C] MgSO4 CdCl2 Benzene Al [lá] Photpho đỏ CaCO3 FeS Hồ tinh bột CaF2 Đƣờng AgNO3 saccarozơ KMnO4 Pb[NO3]2 11
3. DANH MỤC CÁC THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 10 THPT NỘI DUNG BÀI THÍ NGHIỆM SỰ BIẾN ĐỔI TÍNH KIM LOẠI – 1. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong nhóm BẢNG TUẦN PHI KIM CỦA CÁC NGUYÊN TỐ 2. Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong chu kì CÁC NGUYÊN TRONG BẢNG TUẦN HOÀN CÁC TỐ HOÁ HỌC VÀ NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC ĐỊNH LUẬT Bài 9: Chƣơng trình chuẩn TUẦN HOÀN Bài 12: Chƣơng trình nâng cao CLO 1. Điều chế clo trong phòng thí nghiệm Bài 22: Chƣơng trình chuẩn 2. Tính tẩy màu của Clo ẩm Bài 30: Chƣơng trình nâng cao 3. Clo tác dụng với Natri 4. Clo tác dụng với sắt 5. Clo tác dụng với hidro NHÓM HIDRO CLORUA – AXIT 1. Điều chế Hidro clorua trong phòng thí nghiệm HALOGEN CLOHIDRIC VÀ MUỐI CLORUA 2. Thử tính tan của Hidro clorua trong nƣớc Bài 23: Chƣơng trình chuẩn 3. Điều chế axit clohidric trong phòng thí nghiệm Bài 31: Chƣơng trình nâng cao 4. Tính chất hoá học của axit clohidric 5. Nhận biết ion clorua FLO – BROM – IOT 1. Sự ăn mòn thuỷ tinh của axit flohidric Bài 25: Chƣơng trình chuẩn 2. Brom tác dụng với nhôm 12
Bài 34, 35, 36: Chƣơng trình nâng cao 3. Sự thăng hoa của iot 4. Iot tác dụng với nhôm LUYỆN TẬP VỀ NHÓM HALOGEN 1. So sánh mức độ hoạt động của clo, brom, iot Bài 26: Chƣơng trình chuẩn 2. Nhận biết ion clorua, ion bromua, ion iotua Bài 37: Chƣơng trình nâng cao OXI 1. Điều chế oxi trong phòng thí nghiệm Bài 29: Chƣơng trình chuẩn 2. Oxi tác dụng với Natri Bài 41: Chƣơng trình nâng cao 3. Oxi tác dụng với sắt 4. Oxi tác dụng với lƣu huỳnh 5. Oxi tác dụng với cacbon HIDRO PEOXIT 1. Tính bền của phân tử H2O2 Bài 42: Chƣơng trình nâng cao 2. Tính oxi hoá của H2O2 OXI – LƢU 3. Tính khử của H2O2 HUỲNH LƢU HUỲNH 1. Điều chế lƣu huỳnh dẻo Bài 29: Chƣơng trình chuẩn 2. Lƣu huỳnh tác dụng với hidro Bài 41: Chƣơng trình nâng cao 3. Lƣu huỳnh tác dụng với đồng HIDRO SUNFUA – LƢU HUỲNH 1. Điều chế lƣợng nhỏ hidro sunfua trong ống nghiệm ĐIOXIT – LƢU HUỲNH TRIOXIT 2. Tính chất của dung dịch H2S Bài 32: Chƣơng trình chuẩn 3. Điều chế lƣu huỳnh đioxit từ Na2SO3 tinh thể và H2SO4 Bài 44: Chƣơng trình nâng cao đặc 13
4. Lƣu huỳnh đioxit là chất oxi hoá và là chất khử AXIT SUNFURIC VÀ MUỐI 1. Tính háo nƣớc và tính oxi hoá của H2SO4 SUNFAT 2. Tính axit của dung dịch H2SO4 Bài 33: Chƣơng trình chuẩn 3. Tính oxi hoá của axit H2SO4 đặc Bài 45: Chƣơng trình nâng cao TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG HOÁ HỌC 1. Khái niệm tốc độ phản ứng Bài 36: Chƣơng trình chuẩn 2. Ảnh hƣởng của nồng độ đến tốc độ phản ứng Bài 49: Chƣơng trình nâng cao 3. Ảnh hƣởng của nhiệt độ đến tốc độ phản ứng TỐC ĐỘ PHẢN 4. Ảnh hƣởng của diện tích bề mặt đến tốc độ phản ứng ỨNG VÀ CÂN 5. Ảnh hƣởng của chất xúc tác đến tốc độ phản ứng BẰNG HOÁ HỌC CÂN BẰNG HOÁ HỌC 1. Ảnh hƣởng của nồng độ đến sự chuyển dịch cân bằng Bài 38: Chƣơng trình chuẩn hoá học Bài 50: Chƣơng trình nâng cao 2. Ảnh hƣởng của nhiệt độ đến sự chuyển dịch cân bằng hoá học 14
4. PHƢƠNG PHÁP TIẾN HÀNH THÍ NGHIỆM TRONG CHƢƠNG TRÌNH HOÁ HỌC LỚP 10 Chƣơng 2: BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC VÀ ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN Bài : SỰ BIẾN ĐỔI TÍNH KIM LOẠI, TÍNH PHI KIM CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC. Bài 9: Chương trình chuẩn Bài 12: Chương trình nâng cao Hình thức và Tên thí Hóa chất– Mục đích Cách tiến hành thí phƣơng Stt Hiện tƣợng – giải thích Điểm cần lƣu ý nghiệm dụng cụ -yêu cầu nghiêm pháp tiến hành thí nghiệm Dụng cụ: Nhằm  Phƣơng án 1: Hiện tƣợng: Sử dụng - Na, K phản ứng - Cốc thủy tinh chứng Khảo sát sự biến đổi - Cốc 1: Na nóng chảy thành phƣơng mảnh liệt với 250ml minh quy tính kim loại của giọt tròn và sáng, chuyển pháp minh nƣớc nên chỉ cắt nguyên tố trong hoạ. GV Sự biến - Kẹp hóa chất luật biến động lung tung trên mặt một mẫu kim loại nhóm làm thí đổi tính - Ống nghiệm đổi tính - Cốc 1: 200ml + vài nƣớc, rồi biến mất, có khí nghiệm nhỏ bằng hạt đậu chất - Ống hút nhỏ kim loại giọt dung dịch thoát ra ở đây là H2. Nƣớc cho học xanh. Nếu mẫu các giọt của phenolphthalein + Na chuyển sang màu hồng là do sinh quan kim loại khá lớn 1 nguyên Hoá chất: nguyên tố tạo thành dung dịch kiềm sát sẽ gây nổ gây - Cốc 2: 200ml + vài tố - Na, K trong giọt dung dịch mạnh là NaOH kim loại. trong - Hồ tinh bột nhóm phenolphthalein + K Na  H 2O  NaOH  H 2  - Thấm dầu xung nhóm. - Nƣớc cất - Cốc 2: Phản ứng xảy ra quanh viên kim - Nƣớc clo mảnh liệt hơn khí H2 sinh ra loại và gọt bỏ lớp - Nƣớc brom bị đốt cháy dung dịch nhanh oxit bên ngoài. - Nƣớc iôt Không dùng tay 15
- Dung dịch chóng chuyển sang màu hồng để lấy Na, K mà KBr do tạo thành dung dịch kiềm phải dùng kẹp. - Dung dịch là KOH - Cho nhiều nƣớc KCl K  H 2O  KOH  H 2  vào cốc thủy tinh - Dung dịch KI - Cần chú ý quan sát hiện tƣợng xảy ra, so sánh độ mảnh liệt và lƣợng khí H2 thoát ra trong 2 cốc  Phƣơng án 2: - Ống nghiệm 1: Đựng dung - Clo, Brom Là Khảo sát sự biến dịch KBr sau phản ứng xuất chất độc nên cận đổi tính phi kim hiện một lớp mỏng màu vàng thận khi tiến của nguyên tố nổi trên mặt dung dịch hành thí nghiệm. trong nhóm - Ống nghiệm 1: 2ml + Lớp mỏng màu vàng nổi - Sau khi cho vài dung dịch KBr + Vài trên mặt dung dịch chính là dung dịch vài giọt dung dịch nƣớc Brom vừa tạo thành ống nghiệm lắc clo 2KBr  Cl2  2KCl  Br2 đều ống nghiệm - Ống nghiệm 2: 2ml - Ống nghiệm 2: đựng dung để quan sát rõ dung dịch KI + Vài dịch KI chuyển sang màu hiện tƣợng. giọt dung dịch nƣớc vàng đậm sau đó dung dịch - Có thể dùng clo + 1 giọt hồ tinh trong ống nghiệm chuyển NaBr, NaI, NaCl bột sang màu xanh thay cho các - Ống nghiệm 3: 2ml + Dung dịch chuyển sang muối KBr, KI, dung dịch KCl + Vài màu vàng đậm do có I2 vừa KCl. 16
giọt dung dịch nƣớc tạo thành Brom 2KI  Cl2  2KCl  I2 - Ống nghiệm 4: 2ml + Sau đó trong ống nghiệm dung dịch KI + Vài chứa I2 làm hồ tinh bột giọt dung dịch nƣớc chuyển thành màu xanh Brom clo + 1 giọt hồ - Ống nghiệm3: Không có tinh bột hiện tƣợng vì brom có tính - Ống nghiệm 5: 2ml oxi hóa yếu hơn clo nên dung dịch KCl + Vài không thể oxi hóa đƣợc ion giọt dung dịch nƣớc Cl  trong dung dịch muối của Iốt nó - Ống nghiệm 6: 2ml - Ống nghiệm 4: Đựng dung dung dịch KBr + Vài dịch KI chuyển sang màu giọt dung dịch nƣớc vàng đậm sau đó dung dịch Iốt trong ống nghiệm chuyển sang màu xanh đen + Dung dịch chuyển sang màu vàng đậm do có I2 vừa tạo thành 2KI  Br2  2KBr  I2 + Sau đó trong ống nghiệm chứa I2 làm hồ tinh bột chuyển thành màu xanh - Ống nghiệm 5: Không có hiện tƣợng vì iot có tính oxi hóa yếu hơn clo nên không 17
thể oxi hóa đƣợc ion Cl  trong dung dịch muối của nó. - Ống nghiệm 6: Không có hiện tƣợng vì iot có tính oxi hóa yếu hơn clo nên không thể oxi hóa đƣợc ion Br  trong dung dịch muối của nó Dụng cụ: Nhằm - Cho vào 3 cốc thủy - Cốc 1: Phản ứng xảy ra Thí - Nên lấy các - Cốc thủy tinh minh họa , tinh mỗi cốc 100 ml mảnh liệt có nhiều khí thoát nghiệm mẩu kim loại có 250 ml chứng dung dịch HCl 20%. ra Na  HCl  NaCl  H2  học sinh kích thƣớc tƣơng theo - Thƣớc kẻ HS minh quy Đặt 3 mẩu nhỏ kim - Cốc 2: Phản ứng xảy ra đƣơng nhau. Mỗi phƣơng Hoá chất: luật biến loại Na, Mg, Al lên mạnh, có nhiều khí thoát ra pháp minh mẩu khoảng bằng - Các mẩu kim đổi tính mặt thƣớc nhựa. nhƣng ít hơn so với cốc 1 họa. GV hạt đậu xanh là Sự biến loại Na, Mg, kim loại - Nghiêng cẩn thận Mg  HCl  MgCl2  H2  làm thí vừa. đổi tính Al của chiếc thƣớc để 3 mẩu nghiệm - Thấm khô dầu - Cốc 3: Phản ứng xảy ra chất - Dung dịch nguyên tố kim loại rơi đồng thời cho học xung quanh viên mạnh, có nhiều khí thoát ra sinh quan của các HCl 20% trong chu xuống 3 cốc. Na và cận thận 2 nhƣng ít hơn so với cốc 2 sát nguyên kỳ 3 - So sánh độ mãnh gọt bỏ lớp oxit 2Al  6HCl  2AlCl3  3H2  tố liệt và lƣợng khí H2 bên ngoài. Mẩu trong thoát ra ở 3 cốc. Mg, Al cũng cạo chu kỳ sạch lớp oxit bên ngoài. - Cần cho đông thời 3 mẩu kim loại vào 3 cốc. - Chú ý quan sát để so sánh độ 18
mãnh liệt và lƣợng khí H2 thoát ra ở 3 cốc. Chƣơng 5: NHÓM HALOGEN Bài: CLO Bài 22: Chương trình chuẩn Bài 30: Chương trình nâng cao Hình thức và phƣơng Tên thí Hóa chất– Mục đích-yêu Cách tiến hành thí Hiện tƣợng – giải Stt pháp Điểm cần lƣu ý nghiệm dụng cụ cầu nghiêm thích tiến hành thí nghiệm Dụng cụ: - Giới thiệu  Phƣơng án 1: - Khi ta nhỏ HCl Thí - Khi ngừng thu khí, kệp - Bình cầu đáy cho HS biết Điều chế lượng lớn trong phễu brom nghiệm chặt ống dẫn khí clo và Điều tròn 250 ml có đƣợc nguyên khí Clo xuống thì trong biểu diễn đƣa đầu ống dẫn khí vào - Cho khoảng 5g chế Clo nhánh tắc chung của ống bình cầu có sủi của giáo cốc đựng dung dịch MnO2 vào bình cầu trong - Phễu brom việc điều chế bọt khí và có khí viên theo NaOH loãng để khử khí 1 có nhánh, đậy miệng phòng - Bình tam Clo trong thoát ra ngoài phƣơng clo thoát ra. bằng nút cao su có thí giác phòng thí - Trong bình thu pháp - Để làm sạch khí clo thu kèm có sẵn phễu nghiệm - Nút cao su nghiệm là khí xuất hiện khí nghiên đƣợc với các bình rửa brom chứa khoảng - Ống dẫn khí dùng HCl đậm màu vàng lục. Khí cứu. khí, bình 1 chƣa dung 30ml HCl đậm đặc . - Ống nghiệm đặc với một màu vàng lục là dịch NaCl và bình 2 chƣa 19
- Ống nhỏ giọt chất oxi hóa - Nối ống dẫn khí từ khí clo sinh ra. dung dịch H2SO4 đặc. - Cốc thủy mạnh nhƣ bình cầu cắm vào MnO2  4HCl  0 t  Khi qua bình 1 khí HCl tinh MnO2, bình thu khí. Để loại MnCl  Cl  2H O bị giữ lại, khí clo ít tan 2 2 2 - Đèn cồn KMnO4, bỏ khí clo dƣ bay ra trong dung dịch NaCl, - Gía thí KClO3, ngoài gây độc hại, hơi nƣớc và khí clo đi nghiệm CaOCl2. cần chuẩn bị sẵn qua bình 2 thì hơi nƣớc - Bông gòn - Hƣớng dẫn dung dịch NaOH bị giữ lại, khí clo thu Hoá chất: HS quan sát loãng. đƣợc sạch sẽ và khô. - HCl đậm đặc màu sắc của - Chuẩn bị cốc thủy - Muốn thu chính xác - MnO2 Clo. tinh đựng dung dịch dung dịch thì cho khí đi - KClO3 - Hƣớng dẫn NaOH loãng để thu qua dung dịch NaCl bão - NaOH HS những kỹ khí clo thoát ra. hòa. - Giấy quỳ thuật tiến hành - Mở từ từ khóa - Có thể điều chế Cl2 thí nghiệm liên phễu nhỏ giọt để bằng cách cho dung dịch quan đến Clo, dung dịch HCl chảy HCl tác dụng với các tính độc và vào bình cầu tác chất oxi hóa mạnh nhƣ: phòng tránh. dụng với MnO2, đun KMnO4, CaOCl2, KClO3, nóng nhẹ bình. K2CrO7 ở nhiệt độ - Hƣớng dẫn học phòng. sinh quan sát hiện - Khi không có axit HCl tƣợng xảy ra. Khi có thể dùng H2SO4 đậm thấy trong ống đặc tác dụng với hỗn hợp nghiệm xuất hiên 2 phần MnO2 và 1 phần màu vàng lục của NaCl khô. Tuyệt đối khí clo thì khóa phễu không dùng KMnO4 thay nhỏ giọt để ngừng cho MnO2 vì sẽ tạo ra nhỏ dung dịch HCl hỗn hợp nổ. 20