Theo truyền thống người Việt Nam, mùng 1 tháng Giêng [mùng 1 Tết] dành để tưởng nhớ thần linh và các vị tổ tiên.
Dưới đây là văn khấn mùng 1 cúng gia tiên theo sách "Văn khấn cổ truyền Việt Nam" - NXB Văn hoá Thông tin:
Nam mô A Di Đà Phật [3 lần, 3 lạy].
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị hương linh [nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ].
Tín chủ [chúng] con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày mùng 1 tháng Giêng năm Giáp Thìn.
Tín chủ con nhờ ơn đức Trời Đất, chư vị Tôn thần, cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, hương, hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Chúng con kính mời: Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần.
Cúi xin các ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật. Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng hiện về, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ tại nhà này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát tài, gia đình hòa thuận.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật [3 lần, 3 lạy].
Dưới đây là văn khấn mùng 1 cúng Thần linh và Thổ công:
Nam mô A Di Đà Phật [3 lần, 3 lạy].
Con xin kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con xin kính lạy các ngài Hoàng thiên, hậu Thổ, chư vị Tôn thần. Con xin kính lạy Đông Thần quân. Con xin kính lạy Bản gia thổ địa Long mạch. Con xin kính lạy các ngài Ngũ thổ, Ngũ phương, Phúc đức Tôn thần. Con kính lạy các vị Tiền hậu, Địa chủ, Tài thần. Con xin kính lạy các vị tôn thần cai quản trong khu vực này.
Tín chủ [chúng] con là… ngụ tại…
Hôm nay là ngày 1 tháng Giêng năm Giáp Thìn, gia chủ con thành tâm sửa biện hương hoa, kim ngân, trà, quả, đốt nén nhang thơm dâng lên trước án. Chúng con xin thành tâm kính mời các vị Kim niên đương cai Thái tuế chí đức Tôn thần, Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, Bản gia Thổ địa, Long mạch Tôn thần, các ngài Ngũ thổ, Ngũ phương, Đông trù Tư mệnh, Táo phủ Thần quân, Phúc đức chính thần, các vị Tôn thần đang cai quản trong khu vực này.
Con cúi xin các ngài nghe thấu lời mời thương xót thương gia chủ giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù độ hộ trì gia chủ chúng con toàn gia an lạc công việc hanh thông, người người được bình an, tài lộc tăng tiến, sở nguyện tòng tâm, sở cầu tất ứng, tâm đạo mở mang,
Theo GS.TS. Nguyễn Chí Bền, Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, ngày mùng 1 Tết Nguyên đán có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong tâm thức người Việt.
Trong buổi sáng đầu tiên của năm mới, các gia đình sẽ chuẩn bị mâm cơm cúng đủ đầy để dâng lên gia tiên, với tất cả lòng thành kính, cầu mong một năm mới bình an, may mắn.
Thông thường, theo đúng phong tục truyền thống của người Việt, gia đình nào cũng chú trọng và chuẩn bị cầu kỳ, chu đáo mâm cỗ này.
Ảnh minh họa
Mâm cỗ cúng mùng 1 Tết Nguyên đán cần chuẩn bị những gì?
Lễ vật dâng cúng gồm:
- Hương, hoa, nước, quả [ngũ quả]
- Trầu cau
- Rượu
- Đèn, nến
- Lễ ngọt, bánh kẹo
- Mâm cỗ mặn hoặc chay với các món Tết như: Xôi, gà, bánh chưng, canh bóng...
Người ta cũng thường kiêng sát sinh vào sáng mùng 1 Tết nên gà cúng của buổi sáng này thường được làm thì từ tối hôm trước.
Sau khi mâm cúng mùng 1 Tết đã được sửa soạn tươm tất thì chủ nhà bưng lên bàn thờ, rồi tiếp theo lần lượt những người trong nhà ra trước bàn thờ vái lậy tổ tiên để tỏ lòng thành kính.
Các bữa còn lại trong 3 ngày Tết tùy theo gia chủ và điều kiện gia đình mà chuẩn bị để cúng tổ tiên. Các ngày này mâm cỗ không bắt buộc phải đầy đủ như ngày mùng 1. Thông thường chỉ cần cúng bánh chưng, giò và các loại bánh mứt, kẹo.
Ngoài ra, trên bàn thờ, ngọn đèn thờ đỏ lửa liên tục trong 3 ngày Tết cùng với hương hoa thơm ngát sẽ tạo không khí Tết thêm đầm ấm, sum vầy...
Văn khấn cúng mùng 1 Tết gồm bài khấn gia tiên và bài khấn thần linh
Văn khấn thần linh trong nhà mùng 1 Tết Giáp Thìn 2024
[Trích theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin]
Nam mô A di đà Phật! [3 lần]
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Con kính lạy Phật Trời, Hoàng Thiên Hậu Thổ.
- Con kính lạy Chư vị Tôn Thần.
Tín chủ [chúng] con là ................................
Ngụ tại ..............................................
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm Giáp Thìn, nhằm ngày Tết Nguyên đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Nhân ngày năm mới, tin chủ con sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần. Cúi xin đức Tôn thần, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho gia chủ chúng con mọi người sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng. Mong ơn Đương cảnh Thành hoàng, đội đức Tôn thần bản xứ phù hộ độ trì cho gia chủ năm tới tấn tài tấn lộc, gặp nhiều may mắn, tai qua nạn khỏi. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý, sở nguyện lòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật! [3 lần]
Văn khấn tổ tiên mùng 1 Tết Giáp Thìn
[Trích theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin]
Nam mô A di đà Phật! [3 lần]
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
- Con kính lạy Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc Huynh Đệ, đường thượng Tiên linh và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc họ…………………
Tín chủ [chúng] con là: ……………………………
Ngụ tại:…………………………………………….
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, đầu xuân năm mới, con cháu tưởng nhớ ân đức Tổ tiên như trời cao biển rộng. Hôm nay, ngày mùng Một tháng Giêng năm Giáp Thìn, tín chủ con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, hương hoa nước quả, thắp nén hương thơm, thành kính dâng trước án.
Tín chủ con có lời kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại, cúi xin các vị thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu, năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ con lại mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng, xin ban cho sức khỏe dồi dào, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám, phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật! [3 lần]
Văn khấn tại chùa ngày mùng 1 Tết
Người Việt có thói quen đi lễ chùa vào những ngày đầu năm mới, ngày rằm, mùng Một âm lịch để cầu bình an, may mắn cho bản thân và gia đình. Bên cạnh đó, lễ chùa còn là dịp để mọi người vãn cảnh, tìm lại sự thảnh thơi, bình an trong tâm hồn sau những bộn bề của cuộc sống.
- Khi đi lễ chùa chỉ nên sắm các lễ chay như: hương, hoa tươi, các loại quả, oản, xôi, chè...
- Trên hương án của chính điện tức là nơi thờ tự chính của ngôi chùa chỉ được dâng đặt lễ chay tịnh, không đặt lễ mặn, không đặt tiền vàng mã [ vàng mã đặt bên Ban Mẫu, Tứ Phủ, hoặc Đền, Điện, Phủ..]
- Không nên đặt tiền thật trên các ban thờ mà nên bỏ vào hòm công đức.
- Không đi thẳng vào cửa chính Tam bảo mà phải vào cửa bên tay phải trước, lễ xong ra cửa bên tay trái.
- Lễ xong không mang đồ lễ về mà nên gửi lại nhà chùa để dâng cho các thầy trụ trì, các ni, tăng trong chùa. Nếu muốn mang về thì nên khấn xin chư Phật, chư Bồ tát cho phép chúng con xin phép Tam bảo được hạ lộc và để người trần gian chúng con hưởng chút lộc này giúp thân tâm an lạc, mạnh khỏe, gia chung trên dưới thuận hòa, an khang thịnh vượng.
Đi lễ chùa đầu năm là một nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt
Văn khấn tại chùa
Nam mô A di đà Phật! [3 lần, 3 lạy]
Đệ tử con thành tâm kính lạy Mười phương chư Phật, chư vị Bồ Tát, chư Hiền Thánh Tăng, Hộ pháp Thiện thần, Thiên Long Bát Bộ.
Hôm nay là ngày ..... tháng ..... năm .....
Tín chủ con là.......................................................................................................................
Ngụ tại:................................................................................................................................
Thành tâm dâng lễ bạc cùng sớ trạng [nếu viết sớ đặt trên mâm lễ vật] lên cửa Mười phương Thường trụ Tam Bảo.
Chúng con xin dốc lòng kính lễ:
Đức Phật A di đà giáo chủ cõi Cực Lạc Tây phương.
Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giáo chủ cõi Ta Bà.
Đức Phật Dược Sư Lưu Ly giáo chủ cõi Đông phương.
Đức Đương Lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Ngài Quán Thế Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí Bồ tát cùng chư vị Bồ tát.
Kính lạy Đức Hộ Pháp thiện thần cùng chư Thiên.
Kính xin chư vị rủ lòng từ bi, phù hộ độ trì cho con, nguyện được ............................ [công danh, tài lộc, giải hạn, bình an...].
Nguyện xin chư vị, chấp kỳ lễ bạc, tâm thành [sớ trạng] chứng minh, chứng giám cho con được tai quan nạn khỏi, điều lành đem đến, điều dữ tiêu tan, phát lộc phát tài, gia trung mạnh khỏe, trên dưới thuận hòa an khang thịnh vượng.
Chúng con người phàm trần tục lầm lỗi còn nhiều. Chúng con xin chí thành sám hối. Cúi xin chư Phật, Thánh từ bi đại xá cho con [và gia đình] được tai qua nạn khỏi, mọi sự tốt lành, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.