Ô nhiễm môi trường biển là một trong những vấn đề lớn trên toàn thế giới. Các vùng biển hiện nay đang ngày càng bị ô nhiễm nặng nề. Mà đây lại là một trong các nguyên nhân gây hại tới sức khỏe và các hoạt động sống của con người. Vậy ô nhiễm môi trường biển là gì? Nguyên nhân và các biện pháp khắc phục như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay những thông tin dưới đây để biết thêm.
Môi trường biển bị ô nhiễm nặng nề
Ô nhiễm môi trường biển là gì?
Ô nhiễm môi trường biển là hiện tượng nước biển bị các nguyên nhân khác nhau tác động làm thay đổi tính chất. Gây nên những ảnh hưởng tiêu cực tới các chỉ số sinh hóa của nước biển. Đồng thời, nó gây hại tới sức khỏe con người. Cũng như các sinh vật sống trên biển.
Bởi, việc nguồn nước biển ô nhiễm sẽ kéo theo các loài sinh vật dười biển có nguy cơ bị tuyệt chủng. Kèm theo đó là hệ sinh thái, cảnh quan của biển cũng sẽ gặp những tác động tiêu cực và ảnh hưởng nặng nề.
Thực trạng ở Việt Nam
Hiện Việt Nam đứng thứ tư trên thế giới về ô nhiễm rác thải biển [marine debris], đặc biệt là rác thải nhựa. Một số khu biển ven bờ và cửa sông bị ô nhiễm dầu, chất hữu cơ liên quan tới chất thải sinh hoạt. Đặc biệt là tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa. Hay còn có những khu vực rừng ngập mặn tràn ngập túi rác thải nilon. Ngoài ra, hiện lượng chất thải rắn chất thải rắn sinh hoạt phát sinh của 28 tỉnh ven biển nước Việt Nam vào khoảng 14,03 triệu tấn/năm [khoảng 38.500 tấn/ngày].
Tuy nhiên, không chỉ riêng Việt Nam, vấn đề khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường biển ở nhiều khu vực, quốc gia đang đứng trước những thách thức. Nguồn tài nguyên bị khai thác cạn kiệt, môi trường biển nhiều nơi bị ô nhiễm đến mức báo động. Gây ra thiệt hại nghiêm trọng, cản trở sự phát triển kinh tế – xã hội của nhiều quốc gia.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển
Có rất nhiều nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển. Tình trạng ô nhiễm này chính là các hoạt động phát triển kinh tế, đặc biệt từ các nguồn thải công, nông nghiệp và vận tải biển. Theo đó, có thể kể tới một vài nguyên nhân chủ yếu như:
Nguyên nhân tự nhiên
- Sự phun trào nham thạch của núi lửa dưới lòng biển cũng gây nên hiện tượng các loài sinh vật bị chết hàng loạt. Khiến nguồn nước bị thay đổi theo chiều hướng tiêu cực
- Do sự bào mòn hay sạt lở núi đồi.
- Do sự phun trào của núi lửa làm bụi khói bốc lên cao theo nước mưa rơi xuống đất.
- Do triều cường nước dâng cao vào sâu gây ô nhiễm các dòng sông
- Hòa tan nhiều chất muối khoáng có nồng độ quá cao, trong đó có chất gây ung thư như Asen và các chất kim loại nặng…
Nguyên nhân do con người
- Việc sử dụng chất nổ, dùng điện, chất độc để đánh bắt thủy hải sản của con người sẽ khiến các loài sinh vật chết hàng loạt. Việc này có thể dẫn đến việc một số loài bị tuyệt chủng. Ngoài ra, do việc khai thác này rất khó kiểm soát nên các xác thủy hải sản còn xót lại trên biển sẽ bị phân hủy. Gây ô nhiễm cho nước biển.
- Các vùng nước lợ, rừng ngập mặn ven biển và các hệ rạn san hô chưa được bảo tồn tốt dẫn đến mất cân bằng hệ sinh thái dưới biển và làm mất đi môi trường sống của một số loài lưỡng cư.
- Chất thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nông nghiệp,… Chưa được xử lý từ các khu đô thị hay các nhà máy sản xuất công nghiệp đổ ra sông. Rồi theo dòng chảy ra biển gây là nguyên nhân ô nhiễm nặng nề.
- Ngoài ra, việc vứt rác thải bừa bãi, thiếu văn hóa từ hoạt động du lịch. Đây chính là nguyên nhân gây nên hậu quả ô nhiễm môi trường biển nghiêm trọng.
- Việc khai thác dầu cũng là nguyên nhân khiến nước biển bị ô nhiễm. Ngoài ra, các sự cố tràn dầu cũng sẽ nước biển nhiễm một số chất độc hại.
Hàng năm, các chất thải rắn đổ ra biển trên thế giới khoảng 50 triệu tấn, gồm đất, cát, rác thải, phế liệu xây dựng, chất phóng xạ. Một số chất thải loại này sẽ lắng tại vùng biển ven bờ. Một số chất khác bị phân hủy và lan truyền trong toàn khối nước biển.
Sử dụng chất nổ để đánh bắt có thể khiến các sinh vật chết hàng loạtHậu quả của ô nhiễm môi trường biển
Ô nhiễm môi trường biển gây ra rất nhiều những hậu quả nghiêm trọng như:
- Làm suy thoái đa dạng sinh học biển, điển hình là hệ sinh thái san hô.
- Phá hoại và làm tuyệt chủng một số loài sinh vật, hải sản gần bờ.
- Mất mỹ quan, khiến doanh thu cảu ngành du lịch bị thiệt hại nặng nề.
- Làm hỏng hỏng những thiết bị máy móc, thiết bị khai thác tài nguyên và vận chuyển đường thủy.
- Tác động và kìm hãm sự phát triển kinh tế biển,…
Biện pháp
Các hoạt động khai thác
Kiểm soát môi trường biển là một trong những phương pháp để bảo vệ môi trường biển hiệu quả nhất. Cần có những hoạt động tuần tra, kiểm soát các hoạt động đánh bắt, khai thác trên biển.
Nghiêm cấm những hành vi sử dụng chất nổ, kích điện hay hóa chất độc hại. Những hoạt động này sẽ khiến thủy hải sản bị chết hàng loạt khiến một số loài có khả năng bị tuyệt chủng. Cần có những chế tài xử phạt nghiêm khắc với những hành vi cố tình hay không chấp hành luật pháp của nhà nước.
Ngoài ra, cần quy hoạch hoạt động đánh bắt thủy hải sản theo các khu, cụm, điểm công nghiệp, các làng nghề,… Để tránh tình trạng khai thác tràn lan, không phù hợp và khó quản lí như hiện nay.
Xử lý khí thải, rác thải từ hoạt động công nghiệp
Nước thải, chất thải từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp và công nghiệp là nguồn gây ô nhiễm nguồn nước biển rất đáng chú ý. Do đó, nhà nước cần yêu cầu những công ty phải xây dựng hệ thống xử lý chất thải, nước thải trước khi thải xả ra môi trường.
Các giải pháp sinh học
Bên cạnh việc xây dựng các hệ thống đê, kè, mương,… Để kiểm soát tình trạng thiên tai, lũ lụt,… Chúng ta cần sử dụng một số nguyên liệu có khả năng khử độc, khử khuẩn có nguồn gốc tử thiên nhiên để làm sạch môi trường. Như: vôi, than hoạt tính,…
Đồng thời, tích cực phát động những hoạt động dọn dẹp vệ sinh môi trường theo định kỳ và giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ngay từ trên ghế nhà trường.
Thu gom rác thải ở các bờ biển cũng là một trong những cách bảo vệ môi trường biểnTrong những năm gần đây, nước ta đang khủng hoảng trong việc ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường biển. Mà biển có ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sinh tồn của loài người. Bảo vệ biển là bảo vệ môi trường chung của nhân loại, tức là bảo vệ tương lai của loài người.
>> Đọc thêm:
Việt Nam đang đối mặt với nhiều nguy cơ và thách thức khi tình trạng ô nhiễm môi trường biển ngày càng trở nên nặng nề hơn. Nếu không kịp thời khắc phục thì hệ lụy của ô nhiễm biển sẽ kéo dài tới cả các thế hệ sau này. Trong bài viết này, Thịnh Phát sẽ làm rõ những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển và các giải pháp khắc phục tối ưu nhất!
Môi trường biển ô nhiễm nghiêm trọng do rác thải
Môi trường biển bị ô nhiễm nặng nề
Môi trường biển ngày càng ô nhiễm nặng nề và kéo theo nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vậy ô nhiễm biển là gì? Mức độ ô nhiễm như thế nào? Cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Ô nhiễm môi trường biển là gì?
Ô nhiễm môi trường biển là khi nước biển bị biến đổi tính chất do các nguyên nhân khác nhau gây nên, gây ảnh hưởng tiêu cực tới chỉ số sinh hóa của biển. Bên cạnh đó, ô nhiễm gây hại tới sức khỏe con người và các sinh vật sống trong nước biển. Nước biển ô nhiễm không chỉ gây mất mỹ quan mà còn khiến nhiều giống loài tuyệt chủng hoặc đứng trên nguy cơ tuyệt chủng.
Thực trạng ở Việt Nam
Việt Nam là quốc gia đứng thứ 4 trên thế giới về mức độ ô nhiễm rác thải biển, đặc biệt là rác thải bằng nhựa. Tại một số khu vực cửa sông và ven biển nước ta bị ô nhiễm dầu, chất thải sinh hoạt, những khu rừng ngập mặn tràn ngập túi nilong,…. Ngoài ra, chất thải rắn trong sinh hoạt trên vùng Biển nước ta rơi vài khoảng 14,03 triệu tấn/năm.
Không những ô nhiễm mà nguồn tài nguyên biển tại Việt Nam đang bị khai thác cạn kiệt. Điều này gây ra tác hại vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, xã hội của nước ta.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển
Vậy nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển là do đâu? Tìm câu trả lời ngay sau đây nhé!
Nguyên nhân tự nhiên
- Do sự bào mòn, sạt lở núi.
- Sự phun trào của nham thạch xuống dưới biển khiến các sinh vật biển chết, gây biến đổi nguồn nước.
- Khói từ núi lửa bốc lên kéo theo những cơn mưa xuống biển.
- Do triều cường dâng cao gây ô nhiễm dòng sông.
- Hòa tan muối khoáng với nồng độ cao, trong đó chứa hoạt chất gây ung thư, kim loại nặng,…
Nguyên nhân do con người
- Con người sử dụng chất nổ, điện và các chất độc hại để đánh bắt thủy hải sản khiến các sinh vật biển chết hàng loại, làm biến đổi môi trường nước.
- Các rạn san hô, vùng nước lợ, rừng ngập mặn không được bảo toàn tốt sẽ gây mất cân bằng hệ sinh thái biển, làm mất môi trường sống của các loài lưỡng cư.
- Chất thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp, nông nghiệp không được xử lý đổ thẳng ra sông, ra biển gây ô nhiễm.
- Vứt rác thải sinh hoạt bừa bãi ra sông, biển.
- Khai thác dầu
Hậu quả của ô nhiễm môi trường biển
Ô nhiễm môi trường biển gây ra những hậu quả nặng nề như sau:
- Suy thoái sự đa dạng sinh học biển nhất là hệ sinh thái san hô.
- Phá hoại môi trường sống của sinh vật, làm tuyệt chủng một số loại hản sản, sinh vật gần bờ.
- Gây mất mỹ quan, ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch.
- Làm hỏng các thiết bị máy móc khai thác tài nguyên biển.
- Tác động xấu và kìm hãm sự phát triển của kinh tế xã hội.
Biện pháp khắc phục
Để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường biển, cần thực hiện nghiêm chỉnh các biện pháp sau:
Các hoạt động khai thác
Kiểm soát chặt chẽ các hoạt động khai thác trên biển, thường xuyên tuần tra và kiểm soát hoạt động đánh bắt của ngư dân trên biển.
Thực hiện nghiêm cấm các hành vi sử dụng chất nổ, chất độc đánh bắt hải sản. Cần có những quy định xử phạt thật nặng với những hành vi cô tình vi phạm.
Xử lý khí thải, rác thải từ hoạt động công nghiệp
Rác thải, nước thải sinh hoạt hoặc từ công, nông nghiệp cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường biển. Chính vì thế cần yêu cầu xử lý rác thải và hệ thống nước thải tại các khu dân cư, khu công nghiệp trước khi xả ra ngoài môi trường.
Các giải pháp sinh học
Cần áp dụng những biện pháp sinh học để khắc phục tình trạng ô nhiễm như vôi bột, than hoạt tính,… Đồng thời tích cực dọn dẹp vệ sinh môi trường và giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho công dân ngay từ khi còn là học sinh.
Một số hình ảnh ô nhiễm môi trường biển
Môi trường nước biển biến đổi cộng với hoạt động đánh bắt hải sản bằng thuốc nổ, thuốc độc khiến các sinh vật biển chết hàng loạt.
Rác thải nhựa là nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm môi trường biển.
Rác thải nhựa khó phân hủy nằm lại dưới đáy biển, sinh vật biển sẽ chết nếu ăn phải rác thải nhựa.
Các hoạt động khai thác dầu, trở dầu trái phép, tình trạng dầu loang làm biến đổi môi trường nước biển.
Những vệt dầu loang trên biển chính là nguyên nhân khiến các giống loài quý hiếm đứng bên bờ tuyệt chủng.
Thách thức phát triển bền vững kinh tế biển
Tình trạng ô nhiễm môi trường biển chạm ngưỡng báo động là một thách thức cực kỳ lớn cho nền kinh tế, đặc biệt là kinh tế biển. Không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái mà ô nhiễm còn kéo theo các hệ lụy về kinh tế.
Rác thải không qua xử lý đổ trực tiếp ra lưu vực sông, vùng ven biển ngày càng cao, tàu bè hoạt động trên biển nhiều, sức ép từ tình trạng ô nhiễm hưu cơ, dầu, rác thải nhựa đã khiến môi trường biển ngày càng ô nhiễm trầm trọng.
Tại vùng biển nước ta có khoảng 340 giếng khoan dùng để khai thác dầu khí, thăm dò cùng với lượng chất thải rắn phát sinh lớn khoảng 5.600 tấn, trong đó có 20 đến 30% chất thải rắn nguy hại. Tất cả số chất thải này hiện vẫn chưa có bãi chữa, cũng như điểm xử lý.
Đặc biệt, vùng biển Việt Nam hiện nay có khoảng 100 loài hải sản đang nằm trong mức độ nguy cấp. Đồng thời có trên 100 loài đã có tên trong Sách Đỏ Việt Nam. Nguồn lợi về hải sản ngày càng có giảm về sản lượng và trữ lượng kéo theo sự suy giảm của nền kinh tế đang trên đà phát triển.
Nếu như trước đây chúng ta có thể khai thác được nguồn hải sản khoảng 800kg tại rừng ngập mặn, thì hiện nay con số thu được chỉ bằng 1/20. Cùng với đó, năng suất tôm nuôi quảng canh trong rừng ngập mặn cũng bị giảm đáng kể. Năm 1980 có khoảng 200 kg/ha/vụ nhưng cho đến nay chỉ còn 80/kg/ha/vụ.
Ô nhiễm môi trường biển để lại những hậu quả và hệ lụy vô cùng nghiêm trọng. Chính vì thế, mỗi cá nhân, tổ chức đều phải nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, chung tay khắc phục ô nhiễm để trả lại vùng biển sạch, đẹp, giàu tài nguyên trong tương lai!