Giá cà phê đang neo quanh mức đỉnh 10 năm và các nhà phân tích dự đoán giá sẽ còn tăng cao hơn trong ít nhất hai năm nữa tới do nguồn cung từ Brazil và Việt Nam bị siết chặt.
Giá cà phê chưa thể ngừng tăng
Kết thúc phiên giao dịch 29/11, hợp đồng cà phê giao tháng 12 neo quanh mức 2,34 USD/pound [tương đương 4.680 USD/tấn].
Trong phiên 25/11 trên sàn ICE [New York], giá cà phê giao sau đã leo lên hơn 2,46 USD/pound. Đây là mức giá cao nhất kể từ năm 2011 - thời điểm mà nông sản này vượt mốc 3 USD/pound.
Ngoài ra, giá chuẩn của Hiệp hội Cà phê Quốc tế hiện đang dao động quanh mức 2,07 USD/pound, tăng 85% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhìn chung, giá cà phê trên toàn cầu đều đang trong xu hướng tăng cao.
Bình luận về đà tăng giá của cà phê, ông Ole Hansen - trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa tại Saxo Bank, cho hay: "Trong 12 tháng qua, một cơn bão hoàn hảo đã đổ bộ, tạo cú hích lớn cho hạt cà phê".
"Câu hỏi đặt ra là trong tương lai, bao nhiêu yếu tố tích cực cho giá cà phê có thể trụ vững", ông Hansen chia sẻ qua điện thoại với CNBC.
"Tôi nghĩ chúng ta cần tập trung vào thị trường Brazil. Nền nhiệt tại đất nước Nam Mỹ trong năm nay khá thấp, các đợt lạnh nhanh chóng xuất hiện tại một số khu vực trồng trọt và một số vùng khác lại chịu hạn hán. Các sự kiện đó khiến cho vụ mùa năm tới khá bấp bênh", vị chiến lược gia nhận định.
Theo trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa của Saxo Bank, giá cà phê leo vọt lên 3 USD/pound vào năm 2011 khi nguồn cung từ Brazil khan hiếm. Do điều kiện thời tiết tại Brazil trong năm 2021 không thuận lợi, thị trường bắt đầu đồn đoán liệu giá cà phê có thể bật tăng như trong quá khứ hay không.
Chia sẻ với CNBC, ông Hansen cho rằng sản lượng cà phê vào cuối năm nay, cũng như trong năm 2022 và thậm chí là sang năm 2023 sẽ bị tác động bởi thời tiết thất thường tại Brazil.
"Nếu những dự đoán của tôi trong những tháng tới chính xác, sản lượng cà phê của Brazil có thể chững lại hoặc sụt giảm đáng kể. Khi đó, có nguy cơ giá cà phê trong những năm tới sẽ trở nên đắt đỏ hơn", ông Hansen nhấn mạnh.
Vừa đạt đỉnh 10 năm, giá cà phê lại được dự báo sẽ tăng mạnh trong vài năm tới. [Ảnh minh họa: Getty Images].
Còn các yếu tố nào khác chi phối giá cà phê?
Cùng với thời tiết xấu tại Brazil, những hạn chế về nguồn cung cà phê toàn cầu cũng tác động đáng kể đến thị trường. Bất ổn còn xuất hiện tại các nước xuất khẩu cà phê lớn như Ethiopia và Việt Nam.
Trong khi Ethiopia có nguy cơ xảy ra nội chiến, thì Việt Nam vẫn còn chịu ảnh hưởng của dịch bệnh và thiếu hụt lao động. Các cú sốc này đều có thể ảnh hưởng đến sản lượng hạt cà phê.
"Lần đầu tiên sau nhiều năm, nguồn cung cà phê trên thị trường có dấu hiệu hụt hơi", ông Ole Hansen của Saxo Bank nhấn mạnh.
Ở một cuộc phỏng vấn khác, ông Maximillian Copestake, Giám đốc cấp cao của công ty thương mại hàng hóa Marex, nhận thấy cà phê đang tham gia vào "một cuộc đua tăng giá, nguyên nhân chủ yếu là do chênh lệch cung - cầu".
"Trong 5 đến 8 năm qua, thị trường phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cung ở chỉ một hoặc hai nhà sản xuất lớn, cụ thể là Việt Nam và Brazil", ông Copestake cho hay.
"Nếu nguồn cung ở một hoặc hai nước này gặp trục trặc, như những gì chúng ta đang thấy, đột nhiên thị trường sẽ trở nên bất ổn. Khi đó, các nhà giao dịch sẽ điên cuồng tìm kiếm nhà cung ứng khác…", ông Copestake nói thêm.
Song theo vị giám đốc của Marex, thường phải mất khoảng hai năm để các nhà sản xuất tăng sản lượng. Trong khoảng thời gian này, ông Copestake dự đoán giá cà phê vẫn sẽ tăng cao và không ngừng biến động.
Giá cà phê trên toàn cầu được dự đoán sẽ duy trì ở mức “tương đối cao” đến năm 2022 vì nguồn cung từ các quốc gia như Brazil, Việt Nam và Colombia đang bị hạn chế, theo Fitch Solutions.
Cụ thể, Fitch Solutions đánh giá, tình hình Covid-19 diễn biến phức tạp ở Việt Nam sẽ tác động dên nguồn cung cà phê toàn cầu và giá cà phê có thể vẫn ở mức “tương đối cao” cho đến năm 2022.
Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới và đang phải chống chọi với đợt bùng phát dịch bệnh tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch xuất hiện.
Việc áp dụng biện pháp giãn cách cao nhất tại TP.HCM- trung tâm xuất khẩu của cả nước đã ảnh hưởng đến quá trình xuất khẩu các chuyến hàng về cà phê cũng như các hàng hóa khác.
Theo ước tính của Cục Xuất nhập khẩu, lượng cà phê Việt Nam xuất khẩu trong tháng 8/2021 đạt 105 nghìn tấn, với trị giá 207 triệu USD; giảm 14,1% về lượng và giảm 11,9% về trị giá so với tháng 7/2021.
Luỹ kế 8 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 1,07 triệu tấn, trị giá 1,99 tỷ USD, giảm 6,9% về lượng và tăng 1,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Lượng cà phê được xuất khẩu từ Việt Nam giảm đã thúc đẩy giá cà phê theo đà tăng trên thị trường toàn cầu.
| Người dân tại Hà Nội mua cà phê tại La Viet Coffee [Ảnh minh hoạ]. |
Theo dữ liệu của Refinitiv [một trong những đơn vị dữ liệu và cơ sở hạ tầng thị trường tài chính lớn nhất thế giới- PV], giá cà phê Arabica và giá Robusta đã tăng lần lượt khoảng 45,8% và 52,2% trong năm nay.
Trong khi đó, tại Brazil- quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới đã trải qua những đợt thiên tai khiến mùa màng bị làm thiệt hại nặng.
Lượng cà phê tại Colombia bị sụt giảm bởi chịu tác động kép từ thời tiết xấu ảnh hưởng đến quá trình thu hoạch và biến thể “Mu” của Covid-19 đã xuất hiện ở nước này.
Fitch Solutions dự tính sự ảnh hưởng của đại dịch có thể dẫn đến tình trạng thiếu lao động, sản xuất cà phê trở nên tồi tệ hơn.
Trong khi đó, ít nhất tại châu Âu và Mỹ, nhu cầu tiêu thụ cà phê được dự đoán sẽ tăng lên trong những tháng tới khi việc dỡ bỏ các quy định giới nghiêm được triển khai rộng cũng như các cửa hàng cà phê mở cửa trở lại.
Công ty tư vấn Fitch Solutions đánh giá, sự gián đoạn giữa nguồn cung và cầu trong thị trường cà phê sẽ diễn ra trong thời gian ngắn bởi các quy định giãn cách, giới nghiệm để phòng chống Covid-19 sẽ dần được dỡ bỏ.
Vì vậy, họ đánh giá, sản lượng cà phê của Brazil cũng sẽ phục hồi “khá nhanh” với điều kiện thời tiết bất lợi không quay trở lại.
Như vậy, nguồn cung cà phê toàn cầu có thể bắt đầu phục hồi trong niên vụ 2022/2023, với giá Arabica trung bình hàng năm là 1,20 USD / pound vào năm 2023.