Mấy năm vừa qua nghe người ta nói nhiều đến việc không nên phun thuốc trừ sâu sớm để trừ sâu ăn lá ở giai đọan đầu của cây lúa. Vì ở giai đọan này sâu ăn lá không gây ảnh hưởng đến năng xuất của cây lúa. Ở chỗ chúng tôi có người tin, nhưng cũng có nhiều người tỏ ra còn lấn cấn chưa biết nên như thế nào. Đề nghị cho biết điều đó có đúng không? Tại sao lại như vậy?
Nguyễn Văn Bé Tư, và một số bà con
trồng lúa ở Long Thành [Đồng Nai]
Trả lời: Điều các bạn nghe nói là hòan tòan đúng đấy các bạn ạ. Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế [IRRI] thì việc dùng thuốc trừ sâu sớm để trừ sâu ăn lá ở giai đọan đầu của cây lúa [30 ngày sau khi cấy hoặc 40 ngày sau khi sạ] là không cần thiết, vì sâu ăn lá ở giai đọan này không ảnh hưởng đến năng suất lúa. Theo nghiên cứu của tác gỉa Miyashita vào năm 1985 cho thấy số lá lúa bị hại do sâu cuốn lá nhỏ gây ra có thể lên đến 67% cũng không ảnh hửơng đến năng suất lúa. Còn theo kết qủa nghiên cứu của Gref vào năm 1991 thì sâu cuốn lá nhỏ có thể lên đến 16 con / một bụi lúa cũng chỉ có thể làm giảm 1% năng suất lúa. Theo họ sở dĩ như vậy là do ở giai đọan đầu [từ khi gieo sạ đến đẻ nhánh] cây lúa có khả năng tự phục hồi bằng cách ra những lá mới, chồi mới để bù đắp những mất mát do sâu ăn lá gây ra đối với những lá, những chồi trước đó, từ đó chúng có thể giữ vững được năng suất. Ngòai ra các nhà khoa học cũng đã chứng minh được rằng nếu dùng thuốc trừ sâu sớm [nhất là những lọai thuốc có phổ tác động rộng] thì ngoài con sâu thuốc còn tiêu diệt cả tập đòan thiên địch trên đồng ruộng, từ đó dễ làm bùng phát các dịch sâu rầy ở giai đọan sau, đặc biệt là rầy nâu. Đấy là chưa kể bà con còn tốm kém thêm tiền mua thuốc, thuê công phun xịt và đặc biệt là gây ô nhiễm môi trường sống vốn đang bị ô nhiễm nặng nề của chúng ta.
Chính vì những lý do trên đây mà các nhà khoa học đã khuyên bà con nông dân không nên dùng thuốc trừ sâu sớm ở giai đọan đầu của cây lúa để bảo vệ “những người bạn tốt của nộng dân” tức bảo vệ tập đòan thiên địch trên đồng ruộng và bảo vệ môi trường sống. Tuy nhiên việc khuyến cáo này không hề đơn giản vì bà con nông dân ở các nước trồng lúa nói chung và nông dân Việt nam nói riêng đã có tập qúan thường xuyên sử dụng thuốc trừ sâu ngay từ khi cây lúa mới mọc ra những lá đầu tiên. Vì thế để chuyển giao tiến bộ kỹ thuật này cho nông dân Việt Nam, từ vụ lúa Đông Xuân 1991-1992 đến vụ Đông Xuân 1992-1993 Viện IRRI đã phối hợp với ngành Bảo vệ thực vật nước ta tổ chức tập huấn hướng dẫn cho gần 100 nông dân ở một số tỉnh ĐBSCL tham gia chương trình “Nông dân tham gia thí nghiệm” [FPR: Farmer Participatory Research], bằng cách làm rất mới, đó là: với sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật, trên chính mảnh ruộng của gia đình mỗi nông dân, chừa lại một diện tích khỏang 200 m2 [phần này gọi là ruộng thí nghiệp-RTN], ở phần RTN tuyệt đối không dùng thuốc trừ sâu trong thời gian 30 ngay đầu sau khi cấy [ hoặc 40 ngày sau khi sạ]. Sau thời gian quy định trên bà con vẫn được phun thuốc trừ sâu bình thường như ở phần ruộng còn lại của nông dân [gọi là ruộng nông dân-RND]. Tất cả các biện pháp về kỹ thuật canh tác và chăm sóc khác đều tiến hành giống nhau ở cả hai bên. [RTN và RND]. Cuối vụ, kết qủa tổng kết trên gần 100 ruộng của những nông dân tự nguyện tham gia chương trình FPR đã cho thấy: ở RND số thuốc dùng trong mỗi vụ cao gấp 6 lần so với RTN, thế nhưng năng suất lúa ở RTN vẫn bằng RND. Như vậy trên ruộng không dùng thuốc trừ sâu sớm [RTN] đã giảm được khá nhiều chi phí so với ruộng sản xuất theo tập qúan cũ của nông dân [RND]. Ngòai ra còn bảo vệ được sức khỏe của người nông dân, do số lần phải đi phun xịt thuốc ít hơn, giảm ô nhiễm môi trường, bảo vệ được quần thể thiên địch trên ruộng lúa, từ đó giữ được cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng, giảm nguy cơ bùng phát các dịch sâu rầy sau đó.
Như vậy “không dùng thuốc trừ sâu sớm” là một tiến bộ kỹ thuật của ngành BVTV thế giới, đã được thử nghiệm thành công tại Việt Nam. Được sự tài trợ, giúp sức của Viện IRRI, sự giúp đỡ về tài chính của các địa phương, sau những thí nghiện trên diện rộng ở ĐBSCL, chúng ta đã mở rộng chương chình FPR “không phun thuốc trừ sâu sớm” cho bà con nông dân ở vùng sâu và các vùng trọng điểm lúa trong cả nước. Với kết qủa có tính thuyết phục rất cao trong các thí nghiệm tự tay nông dân tiến hành trên chính mảnh ruộng của gia đình mình, đến nay bà con đã có xu hướng thay đổi dần tập qúan phun thuốc trừ sâu sớm và nhiều lần trong một vụ lúa của mình. Chính vì những lý do trên mà các cơ quan chuyên môn trong những năm gần đây đã khuyến cáo bà con nông dân “không nên phun thuốc trừ sâu sớm ở giai đọan đầu của cây lúa” như các bạn đa õnghe./.
Để phun thuốc bảo vệ thực vật [BVTV] cho cây trồng đạt hiệu quả tốt, thì bà con cần nắm rõ nguyên tắc 4 đúng trong việc sử dụng và phun thuốc BVTV. Vậy:
NGUYÊN TẮC 4 ĐÚNG LÀ GÌ?
Nguyên tắc 4 đúng là thực hiện phun: đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp. Khi 4 “cái đúng” trên cùng kết hợp, cộng hưởng với nhau sẽ tạo nên hiệu quả diệt trừ sâu bệnh hại tốt, giúp tăng năng suất và chất lượng nông sản.
1. Nguyên tắc - đúng thuốc
Nguyên tắc đầu tiên trong nguyên tắc 4 đúng là ĐÚNG THUỐC. Đây là điều kiện tiên quyết trong việc đảm bảo hiệu quả khi phun.
Mỗi loại sâu, bệnh lại có những đặc tính khác nhau. Vì vậy, để tối ưu hiệu quả phòng trừ thì bà con cũng cần phải lựa chọn đúng thuốc, đúng bệnh.
Bà con nên thường xuyên thăm đồng, quan sát thực tế. Nếu phát hiện có ổ trứng hoặc biểu hiện bệnh thì nên mang mẫu về; để tham khảo ý kiến của ban khuyến nông địa phương, những người hiểu biết về các loại sâu bệnh.
Khi đã xác định được đúng loại sâu bệnh, bà con hãy tìm mua thuốc tại các đại lý thuốc uy tín, được cấp phép. Các nhà sản xuất thuốc trừ sâu uy tín luôn công bố sản phẩm và nhãn mác rõ ràng. Trên vỏ thuốc sẽ thể hiện nó để dùng cho loại sâu bệnh nào.
Vì vậy, trước khi mua, bà con nên đọc thông tin trên bao bì để xác nhận đúng công dụng diệt loại sâu bệnh mà cây trồng đang mắc phải hay không. Ngoài ra việc mua thuốc tại các đại lý uy tín còn giúp bà con tránh được hàng nhái, hàng giả, kém chất lượng.
Bà con cũng nên ưu tiên lựa chọn các loại thuốc có tác động chọn lọc, có hiệu lực cao, thời gian cách ly ngắn và ít độc đối với sinh vật có ích, động vật máu nóng. Ngoài ra, bà con nên lựa chọn những loại thuốc an toàn với cây trồng, đồng thời ít gây hại cho người tiêu thụ nông sản.
2. Nguyên tắc - đúng liều lượng
Sau khi đã chọn mua đúng loại thuốc thì cần phải sử dụng thuốc đúng liều, đúng lượng. Trên mỗi sản phẩm thuốc BVTV đều có hướng dẫn sử dụng rõ ràng. Bà con nên pha đúng theo hướng dẫn, không nên lạm dụng quá nhiều hay giảm lượng thuốc đi.
Việc lạm dụng thuốc quá nhiều không chỉ tiêu diệt sâu bệnh, mà có khi các hoá chất đó cũng gây hại cho chính cây trồng. Ngoài ra, lượng hoá chất tồn đọng nhiều còn tiêu diệt luôn cả các sinh vật có lợi khác, ảnh hưởng lớn tới sinh thái nông nghiệp.
Tuy nhiên, nếu giảm lượng thuốc cũng dễ dẫn đến việc sâu bệnh nhờn thuốc, kháng thuốc. Nếu vậy, việc trị sâu bệnh sẽ gặp khó khăn hơn rất nhiều do nguy cơ bùng phát dịch.
Yêu cầu đặt ra, không ước lượng thủ công bằng mắt hay tay khi pha thuốc, mà cần có dụng cụ cân đong đo đếm chính xác; để đảm bảo sử dụng đúng liều lượng, nồng độ tránh được những hậu quả nghiêm trọng.
3. Nguyên tắc - đúng thời điểm
Thông thường, mỗi loại sâu bệnh đều chỉ phát triển ở một giai đoạn cụ thể trên cây trồng, và phụ thuộc cả yếu tố thời tiết. Công tác thăm đồng rất quan trọng. Vì nó giúp bà con kịp thời phát hiện sớm các loại sâu bệnh.
Các loại sâu bệnh dễ bị tiêu diệt nhất là ở giai đoạn khởi phát. Khi mật độ sâu bệnh được cho là đạt ngưỡng thì cần ngay lập tức phun kịp thời, không để sâu bệnh bùng phát thành dịch.
Ngoài ra, bà con cũng nên chọn thời điểm phun thích hợp trong ngày. Điều này giúp tăng hiệu quả diệt trừ sâu bệnh.
Theo khuyến cáo thì thời điểm phun được khuyến cáo là khi thời điểm:
- Trời râm mát, không quá nắng để tránh thuốc bị nhanh phân huỷ khi chưa kịp tác động vào sâu bệnh.
- Không gió to, hay trời mưa khiến thuốc khó bám dính vào cây trồng cũng như dễ bị rửa trôi.
- Thời điểm buổi sáng cũng là lúc sâu bệnh hoạt động nhiều nhất. Nên nếu phun vào lúc này, hiệu quả diệt trừ cũng sẽ cao hơn.
Lúc cây mới ra hoa, trổ bông, hay thời kỳ sắp thu hoạch… cũng là thời điểm nên hạn chế phun thuốc, tránh ảnh hưởng đến chất lượng nông sản.
4. Nguyên tắc - đúng cách
Với mỗi dạng thuốc khác nhau, nó lại có phương pháp sử dụng khác nhau. Ví dụ như chế phẩm dạng viên thì rải vào đất, dạng bột thì phải pha với nước, dạng sương để xông hơi… Vì vậy, bà con nên đọc kỹ và làm theo hướng dẫn mà nhà sản xuất đưa ra.
Đặc biệt cẩn trọng với thuốc trừ cỏ, để hạn chế tối đa tác hại đối với cây trồng, môi trường và cả con người.
Khi phun thuốc cần chú ý đến kỹ thuật phun: tính được hướng gió và tốc độ gió để tránh thuốc bị bay xa đến nơi không cần phun, và an toàn cho người phun.
THỰC HIỆN NGUYÊN TẮC 4 ĐÚNG ĐƠN GIẢN NHỜ MÁY BAY PHUN THUỐC BVTV
Máy bay phun thuốc BVTV của P-GLOBAL CHECK đã được áp dụng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành, đem lại hiệu quả rõ rệt.
Vậy máy bay không người lái đã giúp bà con thực hiện nguyên tắc 4 đúng trên như thế nào?
Nguyên tắc đúng liều lượng:
Do máy bay phun thuốc P-GLOBAL CHECK được trang bị hệ thống bình xịt thông minh. Nó sử dụng công nghệ phun ly tâm để tạo kích thước hạt phun dạng sương mù dám dính và thẩm thấu cực nhanh trên cả 2 mặt lá và thân cây.
Nguyên tắc đúng thời điểm:
Việc triển khai phun thuốc bằng máy bay sẽ nhanh hơn nhiều so với phương pháp thủ công. Nó sẽ giúp bà con lựa chọn thời điểm phun thích hợp và tiến hành triển khai tức thì. Điều này cũng giúp bà con chủ động hơn trong công tác phòng trừ dịch bệnh.
Máy bay không người lái được trang bị điều khiển thông minh. Nó có thể được tuỳ chỉnh tốc độ phun tuỳ theo tốc độ gió khác nhau. Máy bay phun thuốc P-GLOBAL CHECK phù hợp với mọi địa hình phun. Radar cảm biến giúp no tránh được các vật cản hoặc dị vật không trung trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Nguyên tắc đúng cách
Nhờ công nghệ phun ly tâm không kén thuốc mà bà con có thể sử dụng nó cho nhiều dạng thuốc khác nhau. Từ dạng nước, dạng bột, huyền phù. Máy có thể được áp dụng cho cả phương pháp phun sương và rải hạt.
Đặc biệt, trong phun thuốc diệt trừ rầy nâu; phun bằng máy bay bà con sẽ đỡ được rất nhiều công đi rẽ lúa; tránh được việc đạp nát lúa...
Đại Thành – Mang đến sự phồn thịnh cho nông nghiệp Việt
Thông tin liên hệ:
Công ty Cổ phần Đại Thành
TRỤ SỞ CHÍNH: Số 4, Phố Dã Tượng, Đ. Lê Văn Thịnh, P. Suối Hoa, TP Bắc Ninh.
VPĐD TẠI CẦN THƠ: TT Ứng Dụng Tiến Bộ KH&CN Cần Thơ, 166 Nguyễn Văn Cừ, Phường An Bình, Quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ