Phổi B�
Lại Thị Mơ
T�i chẳng hiểu sao những người thật th�, nghĩ sao n�i vậy, lại bị gọi l� phổi b�. Cũng c� người lại bảo l� người ruột để ngo�i da, hời hợt, thật th�. M� chữ n�y của người miền Bắc, t�i l� d�n Bắc kỳ di cư thứ thiệt. Hồi di cư v�o Nam, mẹ t�i g�nh t�i ngồi trong c�i th�ng, đầu kia chất đầy quần �o. C�n hai anh t�i th� đi bộ, l�n t�u h� mồm. Sau n�y mỗi lần nghe c�c anh chế nhạo T�y đen bế t�i l�n t�u, t�i dẫy l�n kh�ng chịu, n�i rằng T�y đen b� nguy�n cả c�i th�ng l�n m�. Đ�u c� �m em đ�u.
Chẳng hiểu sao, từ đ� mẹ cứ gọi t�i l� phổi b�. Thật t�nh t�i vẫn kh�ng hiểu phổi b� l� thật th� ng�y thơ, hay nghĩ sao n�i vậy. Chứ quả thật cho tới ng�y qua Mỹ, khi cắt t�c cho kh�ch t�i cũng kh�ng thay đ�̉i, nghĩa l� cũng vẫn nghĩ sao n�i vậy như thường. Ở tiệm t�i l�m, thợ kh�ng phải gội đầu cho kh�ch, c�c shampoo girls l�m việc n�y. Khi mấy �ng kh�ch ngồi v�o ghế, t�i cũng chẳng để � nh�n mặt, cứ chăm ch� nh�n ph�a sau cắt t�c. Thật ra �t ai để � nh�n mặt của kh�ch. �Giai đoạn cuối c�ng l� chấn hai c�i side burn [người Việt m�nh gọi l� c�i b�t, b�t kh�ng phải l� c�i t� đ�u, m� l� lớp t�c ngắn dưới m�ng tang của đ�n �ng]. Thường thường người mu�́n side burn ngắn th� lấy đu�i mắt l�m chuẩn, ngang với đu�i mắt.
H�m đ� �ng kh�ch t�i vừa cắt xong đứng l�n, th� �ng kh�ch kh�c đang chờ, cũng ngồi ngay v�o ghế.� T�i đ� thấy người kh�ch vừa cắt xong, chui v�o c�i xe đậu ở trước cửa tiệm, tự dưng ổng quay trở v�, bảo hai c�i side burn kh�ng đều nhau, chắc l� ổng nh�n v�o k�nh trong xe. Chuyện sửa cho hai b�n bằng nhau th� nhấp nh�y, kh�ch đứng cũng được.
L�c n�y t�i mới nh�n thẳng v�o mặt �ng kh�ch, rồi buột miệng:
- Oh, I know because your eyes �re not even.
Khi biết tại sao hai c�i side burn của ổng kh�ng bằng nhau, l� do hai con mắt ổng bị l�, một mắt cao một mắt thấp. Người ta l� �t th� kh�ng sao, đ�ng n�y �ng n�y bị nặng qu�. T�i kh�ng biết n�n cứ cắt theo th�i quen. Th� đ�ng l� hai mắt kh�ng đều nhau, t�i vốn phổi b� n�n mới lỡ lời, l�m sao chữa được b�y giờ. Thiệt t�nh t�i cũng giận t�i hết sức.
Con nhỏ Mỹ sau lưng t�i lẩm bẩm hơi to OMG, c�n mặt �ng kh�ch th� đỏ rần l�n. Nhưng kh�ng c� ai la t�i hết, m� �ng kh�ch ngồi tr�n ghế c�n cười mỉm chi. T�i cũng hơi qu� qu�, sự thật l� như vậy, chứ t�i kh�ng c� � chế giễu ổng. �Thiệt t�nh t�i đ�u c� biết mắt l� gọi l� g�. Hồi n�o giờ học Anh Văn, chỉ học mắt l� eyes, miệng l� mouth, m�i l� lips. Đ�u c� ai dạy mắt l�, miệng m�m, m�i sứt đ�u. Bởi vậy t�i mới n�i: mắt kh�ng bằng nhau. Cũng may giọng n�i của t�i nghe ngố qu�, n�n kh�ch cũng kh�ng giận. H�n chi bị mẹ bảo phổi b� cũng phải. C�ch tốt nhất l� đừng n�i g� cả, cứ lặng lẽ sửa theo � kh�ch, th� cũng chẳng ai để �, v� ổng lu�n lu�n đeo k�nh m�. T�i hứa trong l�ng lần sau phải giữ mồm giữ miệng. Về nh� hỏi con, mắt l� viết thế n�o, thế l� trong kho ngữ vựng học được th�m một chữ mới.
Lần kh�c c� một �ng kh�ch t�c d�i tới vai. Hồi đ� t�i mới qua Mỹ chưa được bao l�u, nghe ổng n�i g� m� only a half inch rồi mắt nhắm lại,ngủ. H�nh như ổng l�m ca đ�m, tan việc gh� cắt t�c, tại v� l�c đ� c�n sớm lắm, mới 8 giờ s�ng. �Nhiều người sau một thời gian để t�c d�i theo kiểu Hippy, họ ch�n, muốn trở lại kiểu t�c ngắn b�nh thường. T�i nghĩ chắc �ng n�y cũng vậy, v� t�c của ổng tr�ng b� x� qu�, nh�n mất thẩm mỹ. T�i ph�n v�n muốn lay ổng để hỏi lại cho chắc ăn, nhưng thấy ổng mệt qu� lại ng�y kh� kh� n�n th�i. T�i gắn attach nửa inch v�o clippers v� đẩy một đường ngay mang tai. Nghe tiếng m�y chạy, �ng kh�ch giật nẩy m�nh cho�ng dậy, ổng � ớ n�i chỉ cắt bớt nửa inch th�i m�. T�i lại c�n ph�n bua, ch�a clipper cho ổng xem, th� �ng bảo chỉ c�n lại nửa inch, đ�y l� nửa inch.
Tr�ng thấy hoạt cảnh dở kh�c dở cười, b� manager v� mấy con nhỏ thợ trong tiệm đang bụm miệng, kh�ng d�m cười. M� c�i tướng b� ấy, l�n xủn, mang đ�i giầy cao nện xuống s�n b�nh bịch b�nh bịch, đi lắc lư rất tức cười. B� l�m mặt nghi�m, nhưng thật ra ai cũng biết b� r�ng n�n cười, tới chỗ kh�ch n�i: thưa �ng t�i kh�ng thể gắn t�c lại cho �ng, nhưng t�i nghĩ rồi t�c sẽ mọc ra. T�i th� đứng xụi lơ, im re. Thật ra chỉ khi n�o g�y thương t�ch cho kh�ch mới thật sự c� vấn đề. C�n c�i �ng n�y, t�i l�n l�n nh�n, t�c như c�i tổ quạ, m� gi� rồi chứ trẻ trung g� m� b�y đặt hippy. C� điều t�c của người ta, người ta mu�́n để d�i hay ngắn kệ người ta.
�ng kh�ch đứng l�n, lẳng lặng bỏ về, chẳng n�i chẳng rằng, cũng chẳng tỏ vẻ giận dữ, chắc ổng c�n buồn ngủ. Qua đ�y nghe mọi người hay n�i đến chữ thưa kiện [sue]. Kh�ng biết trong trường hợp n�y, �ng kh�ch c� thể thưa chủ tiệm được kh�ng? T�i nghe n�i, manager chịu tr�ch nhiệm chứ kh�ng phải thợ. �T�i cứ nhớ ho�i chữ cuối c�ng b� manager n�i �just hair�. Ừ đ�ng rồi, VN m�nh n�i xấu mặt th� l�u, chứ xấu đầu mấy chốc. Mấy con nhỏ trong tiệm c�n h�a v�o bữa nay vợ của ổng phải c�m ơn you đ�. M� quả thật th�ng sau �ng kh�ch đ�, kh�ng thưa kiện, vẫn trở lại tiệm. Kh�ng giận dỗi g� cả, m� c�n cười cười bảo rằng � nhờ you, me c� kinh nghiệm, khi cắt t�c phải mở mắt ra�.� T�i cười, chứ nhắm mắt coi chừng bị cạo trọc l�c lu�n đ�.
Lần kh�c, cũng do c�i tật lơ đ�ng kh�ng chừa, khi roller set cho một b� gi� Mỹ. C�c b� Mỹ gi� mỗi tuần tới tiệm để gội đầu v� chải t�c gọn ghẽ. Thường th� họ hay chọn roller set để giữ t�c c� nếp cả tuần, kh�ng bị b� x� v� được xịt keo. Theo nguy�n tắc sẽ cuốn một đường từ trước ra sau, tiếp theo cuốn b�n tay phải, phần b�n tr�i cuốn cuối c�ng. Kh�ng hiểu sao h�m đ� sau khi cuốn phần giữa, t�i lại cuốn phần b�n tr�i. C�ng việc l�m h�ng ng�y đ� trở th�nh phản xạ v� thức. Khi xong phần b�n tr�i, t�i tự động chỉ b� kh�ch ngồi v�o l� sấy. M� bả cũng nghe lời, chẳng để � g� cả. Tới khi m�y ngừng, b� kh�ch trở lại, c� thợ bạn hỏi t�i �what�s happened�. Cả t�i v� b� kh�ch cũng chưa hề biết chuyện g�, cho tới khi cả hai c�ng nhận ra một b�n t�c chưa cuốn, xuội lơ.
Mọi người cười chế nhạo t�i đ�ng tr�. T�i c�i ch�y c�i cối, bảo lỗi tại b� kh�ch, b� ngồi trước c�i gương m� cũng kh�ng nh�n. B� kh�ch gi� dễ d�i cũng gật g�, chẳng biết lỗi tại t�i, hay lỗi tại bả. Thế theo bạn, lỗi tại ai? T�i tuy dở hơi như vậy, m� kh�ch lại th�ch ngồi chờ. Thỉnh thoảng vẫn đ�ng tr� ch�t đỉnh, nhưng chưa bao giờ bị l�i th�i, d� rằng lỗi m�nh r�nh r�nh, chắc l� c� qu�i nh�n ph� trợ!
�ng kh�ch t�c d�i, thấy chuyện rủi ro ngo�i � muốn [tại ổng buồn ngủ], thợ th� nghe kh�ng r�. Ổng chỉ đứng l�n đi về, c�n manager th� thấy tức cười, cũng kh�ng tr�ch mắng. M� thiệt t�nh khi quay lại với đầu t�c ngắn gọn, ai cũng khen ổng trẻ. H�a ra tại nhờ chuyện rủi ro t�i hiểu lầm, n�n �ng kh�ch mới thấy đ�̉ t�c ngắn c� l� hơn t�c d�i b� x�. B�y giờ sau 20 năm, kể từ ng�y ấy, �ng trở th�nh kh�ch ruột của t�i, v� kh�ng bao giờ nghĩ đến chuyện để lại kiểu t�c Hippy. T�i thường n�i đ�a với� kh�ch, chuyện rủi ro t�i l�m ch�nh l� c�i duy�n khiến t�i trở th�nh người thợ m� �ng th�ch. �ng gật g� chứ đ�u c� hiểu chữ duy�n t�i n�i theo đạo Phật.
Qua Mỹ, nghe người ta rỉ tai, coi chừng bị sue[ thưa]. Vậy m� c� một lần duy nhất, t�i lỡ nh�p k�o cắt một vết nhỏ bằng nửa hạt gạo v�o ph�a sau v�nh tai của một �ng kh�ch. T�i sợ qu� d�ng khăn đ� chặt vết cắt, nhưng sao m�u cứ rịn ra. T�i nghĩ đến những người m�u lo�ng, m�u sẽ chảy ho�i kh�ng ngừng. Thấy mặt t�i t�i nhợt, �ng kh�ch trấn an: kh�ng sao đ�u.� �ng bảo rằng �ng l�m nghề ph�t thư, nhiều khi �ng bị ch� cắn c�n gh� gớm gấp mấy lần, vết cắt ch�t x�u n�y đ�u c� ăn nhằm g�. �ng c�n giấu kh�ng để manager biết t�i vừa l�m �ng chảy m�u. Suốt đời kh�ng bao giờ t�i qu�n tấm l�ng quảng đại của �ng kh�ch mailman.
Vậy m� người ta hay dọa, coi chừng bị sue. Bưng ly c� ph� tự m�nh l�m đổ, rồi lại thưa tiệm r�t c� ph� n�ng qu�. Ghiền thuốc l� rồi bị bịnh, thưa lại c�ng ty sản xuất. Ở VN người ta bảo l� � con kiến đi kiện củ khoai�, c�n l�u họ mới giải quyết. Gặp t�i, phổi b�, chắc t�i hỏi lại: thuốc l� t�i sản xuất, đ�u bắt �ng mua, sao lại thưa t�i?
Một bữa kia c� một ch�ng Mỹ trẻ, rất đẹp trai g� cửa mời mua cửa. Anh mang theo rất nhiều mẫu cửa, thao thao quảng c�o. N�o l� rất tốt, bảo đảm suốt đời kh�ng hư, ăn trộm kh�ng thể n�o mở kh�a được. T�i chờ anh ch�ng n�i xong, bảo rằng t�i c�ng nhận c�c mẫu cửa của anh rất tốt, kh�ng thể n�o ch� được. C� điều nh� t�i chẳng c� g� để ăn trộm viếng, m� c� tới n� cũng chẳng đi v�o cửa n�y. Anh ch�ng lẳng lặng cuốn g�i đi mất, chắc trong bụng anh ta nghĩ � gặp ba trợn�. Hay l� ăn cắp gặp b� gi�.
Ở nh� th� bị mẹ gọi phổi b�, đi l�m th� bị mấy con nhỏ Mỹ chọc ghẹo silly. Chả l� một lần t�i cắt t�c cho một c� teenager. T�c c� ngắn ngắn,� c� kh�ng chịu chọn kiểu trong những quyển s�ch t�i đưa. Thật t�nh t�i kh�ng biết l� nam hay nữ, v� d�ng điệu c� vẻ ngh�nh ngang. T�i hỏi c� muốn cắt vừa vừa hay ngắn, c� trả lời chắc nịch: thật ngắn. T�i cũng ngờ ngợ chẳng biết g�i hay trai, n�n hỏi kỹ phần �t v� side burn. Nếu l� nữ, họ sẽ để l�a x�a [wispy]. Đằng n�y kh�ch bảo cắt giống con trai, nghĩa l� cắt thẳng băng. Nghe vậy t�i tin chắc l� nam n�n t�nh tiền gi� đ�n �ng. B� mẹ ngồi chờ ph�a trước nghe t�i t�nh tiền gi� đ�n �ng, B� c� vẻ bối rối một ch�t , nhưng c� kh�ch th� thấy hớn hở lắm. Tại v� gi� tiền của nam rẻ bằng nửa gi� của nữ.
Kh�ch ra về, trong tiệm chỉ c�n một �ng kh�ch quen. Mọi người x�m v� bảo t�i khờ, v� mọi người biết r� b� mẹ chỉ c� hai c� con g�i. Ai cũng biết người kh�ch t�i vừa cắt l� nữ, d� cắt t�c kiểu con trai, nhưng l� con g�i th� phải t�nh tiền t�c nữ [gấp đ�i gi� t�c nam]. Cả tiệm cật vấn t�i tại sao nghĩ c� b� đ� l� con trai. T�i thật th� n�i: Tại l�c c� nằm xuống gội đầu, t�i thấy cổ phẳng l� [flat] m�. Trời ơi mọi người lăn ra cười rũ rượi. T�i l� con nhỏ hay gặp trouble, kh�ng chuyện nọ cũng chuyện kia. Nhưng chẳng bao giờ t�i gặp rắc rối, chắc tại c�i mặt t�i ngố qu�, kh�ng ai nỡ la rầy.
Tiệm t�i đ�ng cửa l�c 9 giờ tối, h�m đ� chỉ c�n t�i l� manager v� một c� thợ chưa c� bằng, mới c� permit của state board cho ph�p cắt t�c. Một �ng kh�ch ăn mặc rất lịch sự gh� tiệm l�c 8pm. T�i hỏi �ng c� request người thợ n�o kh�ng. �ng trả lời kh�ng n�n theo đ�ng nguy�n tắc t�i phải đưa kh�ch cho c� thợ, v� tới lượt của c�. Trong l�c c� l�m việc, t�i đi qua đi lại, nh�n �ng kh�ch trong k�nh rồi lại nh�n c� thợ. T�i thấy c� đang l�ng t�ng. Nửa tiếng tr�i qua �ng kh�ch c� vẻ sốt ruột bảo c� thợ ngừng tay v� hỏi: �c� c� bằng kh�ng?�. C� thợ đưa tờ permit ra, �ng kh�ch nổi giận tự xưng l� b�c sĩ v� hăm sẽ thưa c�ng ty.
L�c n�y t�i mới nhẹ nh�ng n�i:
- Thưa �ng, State Board cấp permit chứ kh�ng phải c�ng ty của ch�ng t�i. Khi �ng tới, t�i đ� hỏi �ng c� y�u cầu ai kh�ng. �ng bảo kh�ng, th� theo nguy�n tắc l� tới lượt c� ấy.
Trong khi thợ l�m việc, nếu kh�ch kh�ng bằng l�ng c� thể xin đổi người kh�c. Nếu thợ thấy l�m kh�ng được, xin người kh�c gi�p. Đ�ng n�y, t�i chỉ c� thể đi qua đi lại gợi �. Cả kh�ch v� thợ c�ng im lặng, t�i kh�ng thể l�n tiếng v� như vậy vi phạm tới quyền hạn của mỗi người. Tuy nhi�n l� manager, t�i lu�n đề ph�ng chuyện rủi ro, n�n đang định gọi c� thợ v�o trong th� kịp may �ng l�n tiếng. T�i vẫn sửa được m�i t�c cho �ng. Sau khi t�i cắt xong một m�i t�c đẹp, �ng kh�ch cười vui vẻ, v� qu�n lu�n cả chuyện thưa gởi. C� thợ thở ph�o, nh�n tiện t�i n�i th�m:
- Th� cũng như �ng hồi đi học, �ng cũng phải thực h�nh vậy. State Board cho ph�p th� c�ng ty phải mướn. C� điều, chẳng ai muốn mang c�i đầu m�nh l�m vật tế thần, phải kh�ng ạ.
Chuyện phổi b� của t�i th� l� chuyện d�i nh�n d�n tự vệ. T�i xin kể một chuyện cuối c�ng v� c�ng oan ức cho t�i. Đ� l� trong l�c t�i cắt t�c, th� �ng kh�ch đang xem tờ tạp ch� Reader�s digest. Tờ b�o n�y chuy�n đăng chuyện h�i hước. �ng kh�ch ngước mặt hỏi t�i: � Mi, khi gặp một ch�ng trai lần đầu ti�n. Bạn ch� � c�i g� nhất ở ch�ng trai. Rồi �ng gợi � như l�: mặt mũi t�c tai, giầy d�p quần �o... T�i ngẫm nghĩ rồi trả lời: c�i ấn tượng m� t�i để � khi gặp ch�ng trai lần đầu ti�n l� c�i răng của cậu ấy.
Trời ơi, c�i mặt �ng kh�ch đỏ nhừ, c�n mấy con nhỏ thợ th� ph� l�n cười. �ng kh�ch n�y l� kh�ch quen l�u đời n�n kh�ng sao. Lạy Ch�a, t�i trả lời v� c�ng thật th�, ho�n to�n theo � m�nh. T�i kh�ng hề biết �ng kh�ch n�y bị mất một c�i răng, m� �ng chẳng chịu sửa. Xui khiến �gậy �ng đập lưng �ng� lại nh� con phổi b� m� hỏi.
Từ kh�ch đến thợ, ai cũng chỉ th�ch chọc ghẹo t�i, v� họ bảo rằng t�i to�n trả lời bất ngờ. C� một �ng kh�ch đ� tặng cho t�i nick name rất dễ thương con nai m�, con nai v� hiền l�nh, m� v� kh�ng thấy đường. Con deer no eyes, con nai kh�ng c� mắt l� con nai m�. Deer no eyes tức l� No idea,
Hết �.
Lại Thị Mơ