Trường THPT Trịnh Hoài Đức - Trường Trung Học Chất Lượng Cao
Địa chỉ: DT745, Thạnh Lợi, An Thạnh, Thuận An, Bình Dương
Điện thoại: 0650.825477
Website: //thpttrinhhoaiduc.edu.vn/
Tài liệu nội dung chính bài Nhàn Ngữ văn lớp 10 gồm 2 trang đầy đủ bố cục, tóm tắt, phương thức biểu đạt, thể loại, ngôi kể, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật giúp học sinh nắm được những nét chính của văn bản.
Nhàn
Bài giảng: Nhàn [Nguyễn Bỉnh Khiêm]
Tìm hiểu chung về văn bản:
1. Bố cục: 2 phần
- Phần 1 [Bốn câu đầu]: Cuộc sống hàng ngày của nhà thơ.
- Phần 2 [Bốn câu sau]: Quan niệm sống và vẻ đẹp nhân cách nhà thơ.
2. Nội dung chính: Bài thơ là bức chân dung của Bạch Vân Cư sĩ với cuộc sống ẩn dật, thanh nhàn xa dời danh lợi với chốn quan trường ganh đua, thối nát; sống hòa hợp với thiên nhiên, cây cỏ và giữ gìn cốt cách, tâm hồn mình trong sạch, thanh cao.
3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự.
4. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
5. Giá trị nội dung: Khẳng định quan niệm sống Nhàn hoà hợp với tự nhiên và giữ được cốt cách thanh cao, thoát khỏi vòng danh lợi.
6. Giá trị nghệ thuật
- Nhịp thơ chậm, thong thả.
- Giọng điệu thơ nhẹ nhàng, hóm hỉnh.
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn. Một mai một cuốc một cần câu
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn, người đến chốn lao xao
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao
Rượu đến cội cây ta sẽ uống
Nhìn xem phú quý tựa chim bao
2/ xác định thể thơ
3/ xác định phong cách chức năng ngôn ngữ
4/ xác định phương thức biểu đạt chính
5/ giải thích nghĩa 2 câu đề
6/ giải thích nghĩa 2 câu thực
7/ giải thích nghĩa 2 câu luận
8/ giải thích nghĩa 2 câu kết
9/ tìm và phân tích biện pháp tu từ
10/ nội dung chính
1. Nhàn - Nguyễn Bỉnh Khiêm
2. Thất ngôn bát cú Đường luật
3. Phong cách ngôn ngữ: Nghệ thuật
4. Phương thức biểu đạt: nghị luận
5. Quan niệm nhàn của NBK: vui với cuộc sống điền viên của 1 lão nông tri điền
6. Triết lí dại khôn
7. Cuộc sống đạm bạc mà thanh cao, hòa hợp với tự nhiên
8. Thái độ xem thường, vượt lên trên danh lợi tầm thường của NBK
9. ĐIệp từ "một" + liệt kê các danh từ chỉ công cụ lao động -> tư thế sẵn sàng đến với công việc của nhà nông
Đối lập: ta - người, dại - khôn, nơi vắng vẻ - chốn lao xao -> triết lí dại không của NBK
10. Bài thơ là quan niệm nhà của NBK qua đó thấy được vẻ đẹp nhân cách, trí tuệ của ông.
Reactions: nosanchi2kk5
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Nhàn Ngữ văn lớp 10, bài học tác giả - tác phẩm Nhàn trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm.
Bạn đang xem: Phương thức biểu đạt chính của bài thơ nhàn
A. Nội dung tác phẩm Nhàn
Một mai, một quốc, một cần câu,
Thơ thẩn dầu ai vui thú nào.
Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ,
Người khôn, người đến chốn lao xao.
Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Rượu, đến cội cây, ta sẽ uống.
Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao.
B. Tìm hiểu tác phẩm Nhàn
1. Tác giả
*Tiểu sử:
- Nguyễn Bỉnh Khiêm [1491 – 1585] quê ở làng Trung Am, nay thuộc xã Lí Học, huyện Vĩnh Bảo, ngoại thành Hải Phòng.
- Năm 1535, ông đỗ Trạng nguyên và làm quan dưới triều Mạc.
- Khi làm quan, ông dâng sớ vạch tội và xin chém đầu mười tám lộng thần nhưng vua không nghe.
- Sau đó, ông cáo quan về quê, lập quán Trung Tân, dựng am Bạch Vân, lấy hiệu Bạch Vân Cư Sĩ.
- Ông dạy học, học trò có nhiều người nổi tiếng nên ông được đời suy tôn là Tuyết Giang Phu Tử [Người thầy sông Tuyết].
- Nguyễn Bỉnh Khiêm là người có học vấn uyên thâm. Vua Mạc cũng như các chúa Trịnh, Nguyễn có việc hệ trọng đều hỏi ý kiến ông và ông đều có cách mách bảo kín đáo, nhằm hạn chế chiến tranh, chết chóc.
- Mặc dù về ở ẩn, ông vẫn tham vấn cho triều Mạc. Ông được phong tước Trình Tuyết hầu, Trình Quốc công nên có tên gọi là Trạng Trình.
*Sự nghiệp văn học
- Tác phẩm chính:
+ Về thơ chữ Hán, ông có Bạch Vân am thi tập, theo ông cho biết là có khoảng một nghìn bài, nay còn lại khoảng 800 bài.
Xem thêm: Trọn Bộ Sách Giáo Khoa Lớp 3 [Bộ 13 Cuốn] [2020], Tổng Hợp Sách Giáo Khoa Lớp 3 Tại Fahasa
+ Về thơ chữ Nôm, ông có Bạch Vân quốc ngữ thi tập, chính ông ghi rõ sáng tác từ khi về nghỉ ở quê nhà, nhưng không cho biết có bao nhiêu bài, hiện còn lại khoảng 180 bài.
+ Nhiều bài văn bia nổi tiếng như Trung Tân quán bi ký, Thạch khánh ký, Tam giáo tượng bi minh...
⇒ Sáng tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm phong phú, ông một nhà thơ lớn, không chỉ của thế kỉ XVI.
- Tác phẩm của ông có ảnh hưởng sâu rộng, tác động tích cực vào đời sống tinh thần của nhân dân và góp phần thúc đẩy sự phát triển của tiến trình văn học dân tộc.
2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: Nằm trong tập Bạch Vân quốc ngữ thi tập, bài số 73.
b. Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
c. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm, tự sự.
d. Tư tưởng “Nhàn”
- Nhàn là có ít hoặc không có việc gì phải làm, phải lo nghĩ đến.
- Chữ Nhàn trong quan niệm thời trung đại:
+ Nho giáo: “Nhàn” là một phương châm sống, một chuẩn tắc trong hành xử của tầng lớp Nho sĩ. “Nhàn” chính là để giữ tròn thanh danh, khí tiết của bản thân trong thời loạn lạc.
+ Đạo giáo - Phật giáo: là một trạng thái đạt đến cảnh giới tối cao, an tịnh, siêu thoát của “hư tâm”, “tâm phật”.
→ Trong thơ trung đại Việt Nam: Tư tưởng “nhàn” được thể hiện qua cách xuất – xử; hành – tàng của tầng lớp Nho sĩ trước thời cuộc, họ thường gửi gắm vào thiên nhiên tâm sự của bản thân về thế sự.
→ Trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nhàn là một nội dung lớn đồng thời là triết lí sống phổ biến của tầng lớp nho sĩ thế kỉ XVI.
e. Bố cục: 2 phần
- Phần 1 [Bốn câu đầu]: Cuộc sống hàng ngày của nhà thơ.
- Phần 2 [Bốn câu sau]: Quan niệm sống và vẻ đẹp nhân cách nhà thơ.
Xem thêm: Review 1 Trang 36 Sgk Tiếng Anh Lớp 7 Bài Review 1 Lớp 7, Review 1 Trang 36 Sgk Tiếng Anh 7 Mới
f. Giá trị nội dung: Khẳng định quan niệm sống Nhàn hoà hợp với tự nhiên và giữ được cốt cách thanh cao, thoát khỏi vòng danh lợi.