Rác thải nhựa được xử lý như thế nào

MT&XH - Hiện, rác thải nhựa ở Việt Nam đã trở thành vấn nạn của Việt Nam. Sự tồn tại quá nhiều rác thải nhựa đã gây ảnh hưởng rất lớn đến môi trường và sự sống.

Vấn nạn rác thải nhựa ở Việt Nam

Theo thông tin từ báo điện tử Hà Nội mới thì Việt Nam đứng thứ 17 trong 109 nước có mức rác thải nhựa lớn nhất thế giới. Có thể nói, đây là một vị trí tương đối cao.

Cụ thể hơn, Bộ Tài nguyên & Môi trường cho biết mỗi năm Việt Nam thải ra 1,8 triệu tấn rác thải nhựa. Riêng Hà Nội và Hồ Chí Minh, trung bình mỗi ngày thải ra môi trường 80 tấn rác thải nhựa, và chỉ 27% trong số đó được tái chế lại.

Trong khi đó, lượng tiêu thụ nhựa tính trên đầu người ở Việt Nam tăng mạnh từ 3,8 kg/người/năm lên 41,3 kg/người/năm trong giai đoạn 1990 – 2018 (Theo báo cáo của Hiệp hội nhựa Việt Nam). Điều này cho thấy người Việt vẫn chưa có ý thức hạn chế rác thải nhựa, mà nhu cầu sử dụng đồ nhựa ngày càng tăng.

Không những nhiều, rác thải nhựa ở Việt Nam đa phần đều bị thải trực tiếp cùng nhiều loại chất thải khác mà không được phân loại. Điều này càng gây khó khăn cho công tác phân loại, xử lý tái chế và giảm rác thải nhựa.

Rác thải nhựa ở Việt Nam rất đáng báo động (Ảnh minh họa)

Các số liệu trên không phải là những con số khô cứng mà là những con số “biết nói”. Chúng cho thấy tình hình rác thải nhựa ở Việt Nam đang trở thành vấn đề đáng báo động, cần được quan tâm và giải quyết kịp thời. Nếu không thời gian tới Việt Nam sẽ chìm trong biển rác và môi trường sẽ ngày càng ô nhiễm.

Thống kê của Bộ Tài nguyên & Môi trường cho biết, Việt Nam đang đứng thứ 4 trên thế giới về lượng rác thải nhựa đổ ra biển với 0,28 – 0,73 triệu tấn mỗi năm (chiếm khoảng 6%). Đây là một vị trí tương đối cao với nước có diện tích nhỏ và đang phát triển như Việt Nam.

Ông Nguyễn Lê Tuấn (Viện trưởng Viện Nghiên cứu biển và hải đảo Việt Nam) đã phát biểu rằng: Trong số lượng rác thải nhựa trên biển có 80% được bắt nguồn từ các hoạt động trên đất liền, 112 cửa biển của nước ta hiện chính là nơi diễn ra quá trình vận chuyển rác thải nhựa ra đại dương.

Có thể nói tình hình rác thải nhựa trên biển càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chúng đòi hỏi chúng ta cần bắt tay vào cải tạo môi trường biển ngay để trả lại môi trường sống trong sạch cho các loài sinh vật biển.

90% rác thải nhựa sẽ bị đem đi chôn lấp

Theo ông Đặng Huy Đông, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch – Đầu tư, thì chỉ có 10% lượng rác thải nhựa ở Việt Nam được đem đi tái chế, còn lại 90% lượng rác thải nhựa sẽ bị chôn lấp, đốt, hoặc thải trực tiếp ra môi trường.

Trong đó, các phương pháp chủ yếu đang được dùng để xử lý rác thải nhựa ở nước ta phải kể đến:

Chôn lấp: Theo thông tin từ VnExpress, mỗi năm Việt Nam có 25,5 triệu tấn rác thải sinh hoạt thì 75% được đem đi chôn lấp. Nhưng chôn lấp làm ảnh hưởng đến diện tích đất, và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đất, làm ô nhiễm đất, ô nhiễm nguồn nước ngầm…

Đốt rác thải nhựa: Đốt rác thải nhựa giúp giải quyết vấn đề về quỹ đất hạn hẹp, nhưng lại làm sản sinh ra chất dioxin (chất da cam) gây biến đổi gen, mang đến nhiều nguy hiểm cho con người và sinh vật.

Tái chế rác thải nhựa: Việc tái chế tại nước ta chưa được thực hiện ở quy mô lớn mà vẫn còn nhỏ lẻ. Công nghệ tái chế hiệu quả thấp, chi phí cao… nên chưa mang lại khả năng xử lý cao. Bên cạnh đó, tỷ lệ rác thải nhựa được phân loại từ nguồn là rất thấp cũng gây thêm nhiều khó khăn cho việc phân loại và tái chế.

Hiện nay, Việt Nam đang chú ý đến việc áp dụng các mô hình xử lý rác thải hiệu quả và an toàn hơn như: Đốt rác phát điện, điện khí hóa, xử lý chất thải rắn thành phân vi sinh… Tuy nhiên, cần có sự quan tâm sát sao, đầu tư đúng mức và cả sự chung tay của toàn xã hội để có được hiệu quả tốt nhất.

Một số biện pháp hạn chế rác thải nhựa

Việc hạn chế rác thải nhựa cần có sự đồng lòng, chung tay góp sức của các cá nhân, tổ chức, đoàn thể, tầng lớp xã hội, bắt đầu từ những việc làm nhỏ nhất mới đến các chính sách vĩ mô. Bên cạnh đó, việc truyền thông để cộng đồng có ý thức, trách nhiệm với việc bảo vệ môi trường.

Để giảm thải lượng rác thải nhựa cần ý thức, sự đồng lòng của cả xã hội (Ảnh minh họa)

Hạn chế sử dụng đồ nhựa, túi nilon: Đồ nhựa, túi nilon là những vật dụng khó thể thiếu trong đời sống hằng ngày. Thay vì sử dụng đồ nhựa, túi nilon 1 lần, chúng ta hãy sử dụng loại dùng được nhiều lần. Hoặc chỉ dùng khi thật cần thiết!

Phân loại rác thải nhựa ngay đầu nguồn, không bỏ chung nhựa vào các rác thải sinh hoạt khác: Mỗi khi vứt rác, hãy phân loại để thu gom xử lý được dễ dàng hơn vì mỗi loại rác có cách xử lý khác nhau. Ví dụ như đồ nhựa có thể đem đi tái chế hoặc xử lý công nghiệp; rau cỏ, vỏ hoa quả có thể đem đi chôn lấp,…

Các doanh nghiệp, nhà hàng, siêu thị cần chủ động, tiên phong trong việc hạn chế dùng đồ nhựa 1 lần. Thay vào đó hãy sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường hơn như ống hút thủy tinh, ống hút cỏ, cốc, hộp làm từ bã mía, sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn hoặc sử dụng các nguyên liệu từ thiên nhiên như lá chuối, dây chuối,…

Vừa thể hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường, vừa góp phần tuyên truyền, thúc đẩy mỗi cá nhân cùng chung tay cho một Trái Đất xanh.

Hiện các nước trên thế giới đang sử dụng 2 loại công nghệ xử lý rác thải hiệu quả là công nghệ đốt phát điện và công nghệ nhiệt phân. Hy vọng trong tương lai không xa Việt Nam có thể áp dụng rộng rãi các phương pháp xử lý, tái chế hiệu quả này.

Bảo vệ môi trường rất cần những chính sách cụ thể

Hiện nay nước ta vẫn chưa có cơ chế chính sách cụ thể để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ, hay ưu đãi về vay vốn, về thuế… cho doanh nghiệp để chuyển đổi từ sản xuất sản phẩm nhựa sang các sản phẩm thân thiện với môi trường; chưa có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp phân phối, tiêu dùng chuyển đổi từ túi nilon khó phân hủy sang sản phẩm dễ phân hủy… Do đó, để có thể hạn chế việc rác thải nhựa giải pháp đầu tiên cần hạn chế các sản phảm làm từ đồ nhựa.

Theo đó, Nhà nước cần có chiến lược cụ thể về vấn đề sản xuất và sử dụng sản phẩm dễ tiêu hủy. Đồng thời, có những chính sách ưu đãi, khuyến khích đối với doanh nghiệp sản xuất cũng như doanh nghiệp phân phối; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các chương trình xúc tiến thương mại để quảng bá sản phẩm thân thiện với môi trường… Đặc biệt, cần tiến tới luật hóa nghĩa vụ của các doanh nghiệp trong việc thu hồi, tái chế hoặc xử lý chất thải của các sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất.

Thực tế trong thời gian qua, Việt Nam đã có những cam kết chính trị mạnh mẽ và nhiều hoạt động thiết thực trong quản lý, giảm rác thải nhựa. Đối với rác thải nhựa đại dương, Chính phủ hiện đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030 (Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam là đơn vị trực tiếp thực hiện xây dựng Kế hoạch) và Bộ đã có tờ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch vào ngày 17/6/2019.

Theo đó, kế hoạch đề xuất nhiều nhiệm vụ, giải pháp quan trọng như: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, ứng xử với các sản phẩm nhựa và rác thải nhựa đại dương; rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý rác thải nhựa đại dương; tăng cường xã hội hóa, nâng cao hiệu quả hoạt động làm sạch, thu gom rác thải nhựa và rác thải nhựa đại dương…

Tại Việt Nam rác thải được xử lý như thế nào?

Hiện có 5 mô hình xử lý rác thải phổ biến ở Việt Nam, bao gồm: đốt rác phát điện; xử lý chất thải rắn sinh hoạt thành phân vi sinh; chôn lấp; điện khí hóa và đốt rác thông thường, tuy nhiên chưa có quy định cụ thể về thẩm định công nghệ xử lý chất thải rắn, cũng như chưa khuyến cáo công nghệ xử lý rác thải sinh hoạt để ...

Biển pháp tái sử dụng là gì?

Tái sử dụng có nghĩa là sự kết hợp việc tái sử dụng các vật liệu cũng như sử dụng các vật dụng có thể dùng lại được. Ví dụ: thay vì vứt đi 1 cái chai, bạn hãy gợi ý để trẻ biến nó thành chậu trồng cây, ống cắm bút, ống đựng tiền tiết kiệm…

Việt Nam đã tái chế được bao nhiêu phần trăm rác thải nhựa?

Hiện nay, tỉ lệ nhựa được tái chế vẫn còn đang ở mức rất thấp chỉ khoảng 9%. Một báo cáo của Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) và Ngân hàng Thế giới đã ghi nhận Việt Nam lãng phí gần 3 tỷ USD vì không tái chế hết rác thải nhựa từ sinh hoạt.

Rác thải nhựa là gì?

Rác thải nhựa là những đồ dùng, vật dụng có chất liệu làm từ nhựa và không còn giá trị sử dụng. Rác thải nhựa gồm túi nilon, vỏ chai, cốc nhựa, ống hút nhựa dùng một lần…