Bộ Lao động Thương binh Xã hội sẽ tính đến phương án lao động rút bảo hiểm xã hội một lần chỉ được rút phần mình đóng, tức 8% lương. 14% do người sử dụng lao động đóng thì… để lại quỹ.
Ý kiến, được đại diện Bộ Lao động và thương binh xã hội đưa ra trong một phiên họp của Uỷ ban Xã hội- Quốc hội.
Theo quy định hiện hành, tổng mức đóng bảo hiểm là 22% mức tiền lương tháng. Trong đó, người lao động đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, có nghĩa là tổng mức đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội hàng năm bằng 2,64 tháng lương.
Và nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì người lao động chỉ được thanh toán bằng 2 tháng lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho một năm tham gia bảo hiểm xã hội. Như vậy, nếu rút BHXH một lần ở thời điểm hiện nay, người lao động mất đi 0,64 tháng lương mỗi năm.
Trong khi đó, số “mất” sẽ lớn hơn rất nhiều. Số được nhận cũng giảm đi rất nhiều.
Nói tóm lại, đề xuất của Bộ LĐTBXH là vì quyền lợi của cái quỹ hơn là của người lao động.
Không ai muốn rút BHXH một lần cả. Bởi các tính toán cho thấy nếu tích luỹ đủ thời gian đóng BHXH người lao động sẽ được lợi gấp 4-5 lần so với rút 1 lần.
Nhưng cuộc sống có lý của nó và “cái khó” chính là cái lý duy nhất để người lao động phải rút, dù biết chắc là “mất”. Nói như ông Mai Đức Chính, nguyên Phó Chủ tịch TLĐLĐ Việt Nam: Khi đã túng thiếu thì dù được 8% hay thấp hơn, người lao động cũng sẽ rút... Bởi đa phần người rút BHXH một lần có thu nhập thấp, lương không đủ sống, chẳng có tích lũy, khi khó khăn chỉ dựa được mỗi vào "cục tiền" bảo hiểm.
Và ông Chính nói: “Chính sách không nên nhè quyền lợi của người lao động để đánh vào".
Nhớ lại năm 2015, Quốc hội phải sửa luật khi Điều 60 Luật BHXH, dù chưa kịp có hiệu lực, đã gây ra làn sóng phản đối khắp nơi với quy định: người lao động không được nhận hỗ trợ một lần ngay sau khi nghỉ việc mà phải đợi đến tuổi nghỉ hưu.
Năm đó, trước Quốc hội, cũng đã có nhiều vị đại biểu thẳng thắn: “Làm luật không thể áp đặt mà phải tạo điều kiện cho người ta lựa chọn, không được tước đoạt quyền chọn lựa của người lao động".
Đề xuất của Bộ LĐTBXH lần này cũng thế. Không thể bỏ ngoài tai nguyện vọng của người lao động. Chúng ta không thể nhân danh quyền lợi người lao động để đề xuất một quy định mà chính họ phản đối, mà chính họ thấy đang như bị mất cắp.
Huống chi 14% mà người sử dụng lao động đóng, cũng là của người lao động chứ đâu phải trên trời rơi xuống mà đòi giữ lại.
Chế độ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần là chế độ thanh toán một khoản tiền nhất định cho người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội nhưng không tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm xã hội và không đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu.
Người tham gia bảo hiểm xã hội sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội 1 lần khi đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định.
Hồ sơ rút BHXH 1 lần năm 2023
Trước khi làm thủ tục nhận bảo hiểm xã hội 1 lần người lao động cần nắm rõ về hồ sơ hưởng. Cụ thể hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần được quy định tại Điều 109, Luật Bảo hiểm xã hội Việt Nam, hồ sơ bao gồm:
[1] Sổ bảo hiểm xã hội;
[2] Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người lao động;
[3] Trường hợp đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
– Hộ chiếu do nước ngoài cấp;
– Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
– Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
[4] Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng bổ sung thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì phải có Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao động [KNLĐ] của Hội đồng giám định y khoa [GĐYK] thể hiện tình trạng suy giảm KNLĐ từ 81% trở lên và không tự phục vụ được.
[5] Trường hợp thanh toán phí GĐYK thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định; bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện GĐYK.
[6] Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong quân đội có hưởng phụ cấp khu vực theo Mẫu số 04B-HBKV.
Thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần năm 2023
Sau khi nắm rõ và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hưởng, người lao động làm thủ tục nhận bảo hiểm xã hội 1 lần như sau:
Bước 1. Nộp hồ sơ
Người lao động lập, nộp hồ sơ theo quy định và tương ứng với trường hợp của mình, sau đó nộp cho cơ quan BHXH nơi cư trú.
Người lao động nộp hồ sơ bằng một trong các hình thức sau:
– Nộp qua giao dịch điện tử: NLĐ đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN [nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN]; trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;
– Nộp qua dịch vụ bưu chính công ích;
– Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi cư trú.
Bước 2. Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra hồ sơ có hợp lệ hay không và giải quyết theo quy định.
Bước 3. Nhận kết quả
Người lao động nhận kết quả giải quyết từ cơ quan BHXH gồm: Quyết định về việc hưởng BHXH một lần; bản quá trình đóng BHXH; tiền trợ cấp.
Sau khi nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH người lao động nhận được hồ sơ giấy tờ và trợ cấp nếu hồ sơ hợp lệ gồm có:
– Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký [Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử];
– Tiền trợ cấp theo hình thức đăng ký trước đó [nhận trực tiếp tại cơ quan BHXH; nhận qua dịch vụ bưu chính công ích; nhận qua tài khoản ngân hàng].
– Nếu người lao động ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.
Lưu ý trường hợp người lao động không được nhận BHXH cơ quan BHXH phải gửi thông báo và ghi rõ lý do.
Mức hưởng BHXH 1 lần năm 2023
Căn cứ Khoản 4, Điều 19, Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định mức hưởng BHXH 1 lần được tính như sau:
Trong đó: Mbqtl là mức bình quân tiền lương/ thu nhập tháng đóng BHXH
Mức hưởng = [1,5 x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH trước năm 2014] + [2 x Mbqtl x thời gian tham gia BHXH từ năm 2014]
Lưu ý:
– Người lao động chưa đóng đủ 1 năm thì mức hưởng bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương đóng BHXH.
– Thời gian tham gia BHXH lẻ: từ 1-6 tháng tính 1/2 năm; nếu thời gian lẻ từ 7-11 tháng tính là 1 năm.
– Mức hưởng BHXH một lần không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện [trừ trường hợp bị bệnh hiểm nghèo].