So sánh pháp luật với tập quán năm 2024

• Explore Documents

  Categories

  • Academic Papers
  • Business Templates
  • Court Filings
  • All documents
  • Sports & Recreation
    • Bodybuilding & Weight Training
    • Boxing
    • Martial Arts
  • Religion & Spirituality
    • Christianity
    • Judaism
    • New Age & Spirituality
    • Buddhism
    • Islam
  • Art
    • Music
    • Performing Arts
  • Wellness
    • Body, Mind, & Spirit
    • Weight Loss
  • Self-Improvement
  • Technology & Engineering
  • Politics
    • Political Science All categories

0% found this document useful [0 votes]

114 views

4 pages

mối quan hệ giữa pháp luật và tập quán

Copyright

© © All Rights Reserved

Available Formats

DOCX, PDF, TXT or read online from Scribd

Share this document

Did you find this document useful?

0% found this document useful [0 votes]

114 views4 pages

Pháp Luật Tập Quán

1. Định nghĩa pháp luậ

t, phong t

ụ

c t

ậ

p quán. - Pháp lu

ậ

t là h

ệ

th

ố

ng các quy t

ắ

c x

ử

s

ự

có tính ch

ấ

t b

ắ

t bu

ộc chung, do nhà nướ

c ban hành [ho

ặ

c th

ừ

a nh

ậ

n], th

ể

hi

ệ

n ý chí và b

ả

o v

ệ

l

ợ

i ích c

ủ

a giai c

ấ

p th

ố

ng tr

ị, đượ

c b

ảo đả

m th

ự

c hi

ệ

n b

ằ

ng s

ứ

c m

ạnh cưỡ

ng ch

ế

c

ủa nhà nướ

c, là công c

ụ

có hi

ệ

u l

ự

c nh

ấ

t

để

điề

u ch

ỉ

nh các quan h

ệ

xã h

ội cơ bả

n theo ý chí và l

ợ

i ích c

ủ

a giai c

ấ

p th

ố

ng tr

ị

.

• Ví dụ

: Hi

ế

n pháp 1992 c

ủa nhà nước ta quy đị

nh các nguyên t

ắc cơ bản như tôn trọ

ng quy

ề

n con

người [điề

u 50], quy

ề

n c

ủ

a công dân không tách r

ời nghĩa vụ

c

ủ

a công dân [

điề

u 51], m

ọ

i công dân

đều bình đẳng trướ

c pháp lu

ật [điều 92]…

- Phong t

ụ

c t

ậ

p quán là nh

ữ

ng thói quen trong

ứ

ng x

ử

c

ủ

a c

ộng đồ

ng hay nh

ữ

ng quy t

ắ

c x

ử

s

ự

chung

đượ

c hình thành m

ộ

t cách t

ự

phát trong m

ộ

t c

ộng đồng dân cư, được lưu truyề

n ch

ủ

y

ế

u theo

phươn

g th

ứ

c truy

ề

n mi

ệng, đượ

c b

ảo đả

m th

ự

c hi

ệ

n b

ằ

ng thói quen, b

ằ

ng s

ứ

c thuy

ế

t ph

ụ

c c

ủ

a chúng, b

ằng dư luậ

n xã h

ộ

i và b

ằ

ng c

ả

bi

ện pháp cưỡ

ng ch

ế

phi nhà nướ

c

.• Ví dụ

: Theo phong t

ụ

c t

ập quán cướ

i xin c

ủa ngườ

i Vi

ệ

t, trình t

ự

cưới xin đa số

đượ

c ti

ế

n hành th

eo các bướ

c: L

ễ

d

ạ

m ngõ, l

ễ

ăn hỏ

i, l

ễ

xin dâu và l

ễ

cướ

1. 2. So sánh pháp lu

ậ

t v

ớ

i phong t

ụ

c t

ậ

p quán. 2.1. S

ự

gi

ố

ng nhau gi

ữ

a pháp lu

ậ

t và phong t

ụ

c t

ậ

p quán. - C

ả

phong t

ụ

c t

ậ

p quán và pháp lu

ật đề

u là nh

ữ

ng quy t

ắ

c x

ử

s

ự

chung có tính khuôn m

ẫ

u chu

ẩ

n m

ực để

hướ

ng d

ẫ

n m

ọ

i hành vi x

ử

s

ự

, là tiêu chu

ẩn để

xác đị

nh gi

ớ

i h

ạn, đánh giá hành vi con ngườ

1. Chúng cùng th

ự

c hi

ệ

n vai trò duy trì m

ộ

t tr

ậ

t t

ự

c

ầ

n thi

ế

t cho s

ự

phát tri

ể

n xã h

ội, điề

u ch

ỉ

nh

và điề

u hoà các quan h

ệ

xã h

ội. Như vậ

y, phong t

ụ

c t

ậ

p quán

ở

m

ộ

t ph

ạ

m vi nh

ất định cũng có vai

trò quan tr

ọng như pháp luậ

1. - Không ch

ỉ

v

ậy, chúng đề

u có giá tr

ị

b

ắ

t bu

ộ

c ph

ả

i th

ự

c hi

ện đố

i v

ớ

i các cá nhân, t

ổ

ch

ứ

c khi cá nhân, t

ổ

ch

ức đó ở

vào nh

ững điề

u ki

ệ

n, hoàn c

ả

nh, tình hu

ố

ng mà các quy ph

ạm đó đã dự

li

ệ

u t

ừ

trướ

1. - Ngoài ra, gi

ữ

a phong t

ụ

c t

ậ

p quán và pháp lu

ật còn điểm chung là đều được đả

m b

ả

o th

ự

c hi

ệ

n b

ằ

ng nh

ữ

ng bi

ệ

n pháp nh

ất định như dư luậ

n xã h

ộ

i, giáo d

ụ

c c

ộng đồ

ng ho

ặc cưỡ

ng ch

ế

. - Cu

ố

i

cùng, chúng đề

u có tính quy ph

ạ

m, tính xã h

ô ̣

i, tính ý chí

và đề

u có s

ự

thay đổi theo điề

u ki

ệ

n và tình hình phát tri

ể

n c

ủ

a xã h

ộ

1. 2.2. S

ự

khác nhau gi

ữ

a pháp lu

ậ

t và phong t

ụ

c t

ậ

p quán. Th

ứ

nh

ấ

t, v

ề

quá trình hình thành và phát tri

ể

n: - Phong t

ụ

c t

ập quán hình thành trướ

c khi có pháp lu

ật, chúng được coi như ”

lu

ật dân gian” hay “luậ

t t

ự

nhiên” và chúng tồ

n t

ạ

i trong t

ấ

t c

ả

m

ọi giai đoạ

n, m

ọ

i ti

ế

n trình phát tri

ể

n c

ủ

a xã h

ộ

1. S

ự

phát tri

ể

n c

ủ

a phong t

ụ

c t

ậ

p quán g

ắ

n li

ề

n v

ớ

i s

ự

phát tri

ể

n c

ủa đờ

i s

ố

ng xã h

ộ

i, xã h

ội thay đổ

i thì phong t

ụ

c t

ập quán cũng theo đó mà thay đổ

i theo. -

Trong khi đó, có rấ

t nhi

ề

u quan ni

ệ

m v

ề

vi

ệ

c hình thành pháp lu

ậ

t,

ở

đây ta chỉ

xét đế

n th

ời điể

m t

ừ

sau khi xã h

ội đã có sự

phân chia giai c

ấ

p

–

khi xu

ấ

t hi

ệ

n ch

ế

độ

chi

ế

m h

ữ

u nô l

ệ

thì pháp lu

ậ

t m

ớ

i

ra đời, còn trước đó –

xã h

ộ

i công xã th

ị

t

ộc chưa có pháp luậ

Th

ứ

hai, v

ề

ch

ủ

th

ể

ban hành và tính b

ắ

t bu

ộ

c chung [tính quy ph

ạ

m ph

ổ

bi

ế

n]:

- Phong t

ụ

c t

ậ

p quán là do m

ột nhóm ngườ

i, m

ộ

t c

ộng đồng dân cư, mộ

t dân t

ộc đặt ra để

điề

u ch

ỉ

nh hành vi trong n

ộ

i b

ộ

nhóm ngườ

i, trong c

ộng đồng dân cư hay dân tộc đó. Do đó, tính quy

ph

ạ

m c

ủ

a phong t

ụ

c t

ậ

p quán h

ẹp hơn pháp luậ

t v

ề

không gian và đối tượng tác độ

ng. - Pháp lu

ật do nhà nướ

c ban hành ho

ặ

c th

ừ

a nh

ận, nghĩa là nó chỉ

đượ

c hình thành b

ằng con đườ

ng

nhà nước. Ngoài ra nhà nướ

c còn th

ừ

a nh

ậ

n m

ộ

t s

ố

quy ph

ạ

m phong t

ụ

c t

ập quán đã tồ

n t

ạ

i t

ừ

trước nhưng có lợ

i cho mình và nâng lên thành pháp lu

ậ

1. Pháp lu

ật có vai trò điề

u ch

ỉ

nh hành vi c

ủ

a t

ấ

t c

ả

các thành viên trong xã h

ộ

i, không lo

ạ

i tr

ừ

ai. Tính b

ắ

t bu

ộ

c chung c

ủ

a pháp lu

ậ

t th

ể

hi

ệ

n

ở

ch

ỗ

: B

ấ

t c

ứ

ai, cơ quan tổ

ch

ứ

c nào, n

ế

u

ở

nh

ững điề

u ki

ệ

n, hoàn c

ả

nh mà pháp lu

ậ

t d

ự

li

ệ

u t

ừ

trướ

c thì: ho

ặc đều đượ

c làm nh

ữ

ng gì mà pháp lu

ậ

t cho phép, ho

ặc đều không đượ

c làm nh

ữ

ng gì mà pháp lu

ật ngăn cấ

m, ho

ặ

c

đề

u ph

ả

i làm nh

ữ

ng gì mà pháp lu

ậ

t yêu c

ầ

u ph

ả

i làm; n

ế

u h

ọ

vi ph

ạ

m pháp lu

ật thì đề

u ph

ả

i ch

ị

u trách nhi

ệm pháp lí như nhau.

Th

ứ

ba: V

ề

bi

ệ

n pháp b

ảo đả

m th

ự

c hi

ệ

n:

- Phong t

ụ

c t

ập quán không mang tính nhà nướ

c mà mang tính xã h

ộ

i nên quy t

ắ

c x

ử

s

ự

này ch

ỉ

có th

ể

tác độ

ng trong m

ộ

t ph

ạ

m vi h

ẹp và đượ

c b

ảo đả

m ch

ấ

p hành b

ằng thói quen, dư luậ

n xã h

ộ

i ho

ặ

c m

ộ

t s

ố

bi

ện pháp cưỡ

ng ch

ế

như: Đuổ

i ra kh

ỏ

i c

ộng đồ

ng, b

ị

xa lánh, đặt ngoài dư luận…

- Pháp lu

ật được đả

m b

ả

o th

ự

c hi

ệ

n b

ằ

ng các bi

ệ

n pháp mang tính quy

ề

n l

ực nhà nước như tuyên

truy

ề

n, ph

ổ

bi

ế

n, khuy

ế

n khích, giáo d

ụ

c, t

ổ

ch

ứ

c th

ự

c hi

ện… đặ

c bi

ệ

t là bi

ện pháp cưỡ

ng ch

ế

.

Cưỡ

ng ch

ế

nhà nướ

c là s

ử

d

ụ

ng s

ứ

c m

ạ

nh b

ạ

o l

ự

c c

ủa nhà nước để

bu

ộ

c cá nhân, t

ổ

ch

ứ

c trong xã h

ộ

i ph

ục tùng ý chí nhà nước. Do đó, phá

p lu

ậ

t khác phong t

ụ

c t

ậ

p quán vì pháp lu

ậ

t mang tính nhà

nướ

Th

ứ

tư: Về

tính xác đị

nh ch

ặ

t ch

ẽ

v

ề

m

ặ

t hình th

ứ

c:

- Phong t

ụ

c t

ậ

p quán mang tính c

ụ

c b

ộ, địa phương, mỗ

i c

ộng đồng dân cư có nhữ

ng phong t

ụ

c t

ậ

p quán khác nhau. Hình th

ức lưu trữ

ch

ủ

y

ế

u là truy

ề

n mi

ệ

ng, t

ồ

n t

ại dướ

i hình th

ứ

c b

ất thành văn nên có tính ướ

c l

ệ, độ

chính xác không cao, không có h

ệ

th

ố

ng rõ ràng d

ẫn đế

n vi

ệ

c áp d

ụ

ng nhi

ề

u khi không th

ố

ng nh

ấ

t, d

ễ

tùy ti

ệ

1. - Trái l

ạ

i, pháp lu

ậ

t v

ề

nguyên t

ắ

c pháp lu

ậ

t ph

ả

i c

ụ

th

ể

, khuôn phép, m

ực thướ

c, không th

ể

l

ạ

m d

ụ

ng ho

ặ

c tùy ti

ệ

1. Vì v

ậy nói đế

n pháp lu

ậ

t suy cho cùng là ph

ải xét đế

n các quy ph

ạ

m c

ụ

th

ể

t

ồ

n t

ạ

i

dướ

i hình th

ức các văn bả

n c

ụ

th

ể

[các điề

u lu

ậ

t, ch

ế

đị

nh lu

ật, các văn bả

n quy ph

ạ

m pháp lu

ậ

t v

ớ

i k

ế

t c

ấ

u ch

ặ

t ch

ẽ

, logic trong l

ời văn, cấu trúc…]. Đặc trưng về

tính quy ph

ạ

m này c

ủ

a pháp lu

ậ

t làm cho pháp lu

ậ

t ngày càng có "tính tr

ộ

i", nói cách khác pháp lu

ậ

t mang tính h

ệ

th

ố

ng và tính chính xác cao.

Th

ứ

năm: Về

tính sáng t

ạo [tính định hướ

ng]:

- Phong t

ụ

c t

ập quán thườ

ng khôn

g mang tính định hướ

ng cho s

ự

phát tri

ể

n c

ủ

a xã h

ộ

1. Nó ch

ỉ

mang tính th

ự

c t

ế

để

điề

u ch

ỉ

nh nh

ữ

ng m

ố

i quan h

ệ

trong xã h

ộ

1. - Không ch

ỉ

điề

u ch

ỉ

nh nh

ữ

ng m

ố

i quan h

ệ

xã h

ộ

i, pháp lu

ậ

t ít nhi

ều còn mang tính cương lĩnh, tính “sáng tạo”, vạ

ch ra xu th

ế

phát tri

ển trong tương lai củ

a xã h

ộ

1. B

ở

i v

ậ

y, pháp lu

ậ

t luôn gi

ữ

vai trò chi ph

ố

i s

ự

t

ồ

n t

ạ

i và phát tri

ể

n c

ủ

a các quy ph

ạ

m khác. Tuy nhiên, nh

ững điể

m khác nhau trên ch

ỉ

mang tính ch

ất tương đố

i, trong m

ộ

t s

ố

trườ

ng h

ợ

p v

ẫ

n có s

ự

sai khác. Ch

ẳ

ng h

ạ

n, ph

ạ

m vi tác

độ

ng,

ảnh hưở

ng c

ủ

a pháp lu

ật đôi khi chưa hẳn đã bằ

ng v

ớ

i phong t

ụ

c t

ập quán [như phong tụ

c tín

ngưỡ

ng, th

ầ

n linh]; ho

ặ

c không ch

ỉ

pháp lu

ậ

t m

ớ

i có hình th

ứ

c bi

ể

u hi

ệ

n ch

ặ

t ch

ẽ

, logic mà phong t

ụ

c t

ập quán cũng có tính này [như những văn bả

n truy

ền đạo] v.v…

3. M

ố

i quan h

ệ

gi

ữ

a phong t

ụ

c t

ậ

p quán và pháp lu

ậ

1. Quan h

ệ

gi

ữ

a phong t

ụ

c t

ậ

p quán v

ớ

i pháp lu

ậ

t th

ể

hi

ện trên hai phương diệ

n: Xây d

ự

ng pháp lu

ậ

t và th

ự

c hi

ệ

n pháp lu

ậ

1. 3.1. Trong ho

ạt độ

ng xây d

ự

ng pháp lu

ậ

t: -

Trướ

c khi có pháp lu

ậ

t, phong t

ụ

c t

ậ

p quán là công c

ụ

chính để

điề

u ch

ỉ

nh các m

ố

i quan h

ệ

trong xã h

ộ

1. Khi có pháp lu

ậ

t, m

ộ

t s

ố

phong t

ụ

c t

ập quán được nhà nướ

c th

ừ

a nh

ậ

n và nâng lên thành pháp lu

ậ

t g

ọ

i là t

ập quán pháp. Điều đó dẫn đế

n cùng m

ộ

t n

ố

i quan h

ệ

xã h

ộ

i có th

ể

v

ừ

a do phong t

ụ

c t

ậ

p

quán điề

u ch

ỉ

nh, có th

ể

v

ừ

a do pháp lu

ậ

t c

ủa nhà nước điề

u ch

ỉ

nh. 3.2. Trong ho

ạt độ

ng th

ự

c hi

ệ

n pháp lu

ậ

t:

1. Tác độ

ng c

ủ

a pháp lu

ậ

t t

ớ

i phong t

ụ

c t

ậ

p quán. - Pháp lu

ậ

t ghi nh

ậ

n, c

ủ

ng c

ố

và b

ả

o v

ệ

nh

ữ

ng phong t

ụ

c t

ậ

p quán ti

ế

n b

ộ

, phù h

ợ

p v

ớ

i truy

ề

n th

ố

ng t

ốt đẹ

p c

ủ

a dân t

ộ

c, l

ợ

i ích c

ủ

a nhân dân. - Pháp lu

ậ

t h

ạ

n ch

ế

, lo

ạ

i tr

ừ

nh

ữ

ng phong t

ụ

c t

ậ

p quán l

ạ

c h

ậ

u, trái v

ớ

i thu

ần phong mĩ tụ

c c

ủ

a dân t

ộ

c, không phù h

ợ

p v

ớ

i l

ợ

i ích c

ủa nhà nước cũng như lợ

i ích chung c

ủ

a c

ộng đồ

ng

1.Định nghĩa:

-Phong t

ụ

c t

ậ

p quán [PTTQ] là nh

ững thói quen trong suy nghĩ ứ

ng x

ử

, nh

ữ

ng t

ụ

c l

ệ

đã ăn sâu thành

n

ếp trong đờ

i s

ố

ng xã h

ộ

i, trong sinh ho

ạt thường ngày và đượ

c m

ọi ngườ

i công nh

ậ

n, làm theo thông qua nh

ữ

ng ho

ạt độ

ng v

ề

m

ặt dư luậ

n ni

ềm tin, tín ngưỡ

ng c

ủ

a cá nhân v

ớ

i c

ộng đồ

ng ho

ặ

c các bi

ệ

n pháp x

ử

lý do c

ộng đồng áp đặ

t vào t

ừ

ng cá nhân có hành vi vi ph

ạ

1. -Pháp lu

ậ

t [PL] là h

ệ

th

ố

ng các quy t

ắ

c x

ử

s

ự

do nhà nướ

c ban hành ho

ặ

c th

ừ

a nh

ận và đả

m b

ả

o th

ự

c hi

ệ

n, th

ể

hi

ệ

n ý chí c

ủ

a giai c

ấ

p th

ố

ng tr

ị

trong xã h

ộ

i và là y

ế

u t

ố

điể

u ch

ỉ

nh các m

ố

i quan h

ệ

trong xã h

ộ

i nh

ằ

m t

ạ

o ra tr

ậ

t t

ự

và

ổn đị

nh xã h

ộ

1. 2.Phân bi

ệ

t :

1. Trướ

c h

ế

t, PL và PTTQ t

ồ

n t

ạ

i nh

ững điểm chung cơ bả

n : - Ch

úng đề

u là nh

ữ

ng quy ph

ạ

m xã h

ộ

i.- Mang tính khuôn m

ẫ

u chu

ẩ

n m

ự

c b

ắ

t bu

ộ

c.-

Điề

u ch

ỉ

nh

hành vi con ngườ

i, là công c

ụ

duy trì s

ự

ồn định đờ

i s

ố

ng c

ộng đồ

ng và b

ảo đả

m tr

ậ

t t

ự

xã h

ộ

i .b. Bên c

ạnh đó PL và PTTQ có những điể

m khác bi

ệt cơ bản qua các phương diệ

n ngu

ồ

n g

ố

c, ch

ủ

th

ể

ban hành, đặc trưng, phạm vi điề

u ch

ỉ

nh -

tác độ

ng và bi

ện pháp bao đả

m th

ự

c hi

ệ

n