Sóng biển là sóng ngang hay sóng dọc
|
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia Show  Sóng biển là các sóng bề mặt xuất hiện tại tầng trên cùng của biển hay đại dương. Chúng thường được tạo ra do tác dụng của gió, nhưng đôi khi cũng do các hoạt động địa chấn, và có thể lan truyền hàng nghìn kilômét. Độ cao của sóng có thể chỉ nhỏ cỡ chục xentimét nhưng cũng có thể lớn tới cỡ sóng thần. Các phân tử nước biển tham gia vào chuyển động sóng chỉ xoay vòng tại chỗ và có ít chuyển động tịnh tiến theo hướng lan truyền của sóng; tuy rằng một lượng năng lượng lớn có thể được lan truyền theo sóng. Các đặc trưng[sửa | sửa mã nguồn]
Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]Theo sự hình thành có thể phân chia sóng thành hai loại:
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
Câu hỏi: Sóng điện từ là sóng ngang hay sóng dọc? Trả lời: Sóng điện từ là sóng dọc hay sóng ngang? Đó là thắc mắc của rất nhiều người và câu trả lời là sóng “ngang”, tức là sóng điện từ được đo bằng biên độ và bước sóng với hướng trong quá trình lan truyền các dao động là không đổi, đồng thời vuông góc với phương truyền sóng. Điểm cao nhất của sóng được gọi là “đỉnh” còn điểm thấp nhất được gọi là “hõm”. Cùng THPT Trịnh Hoài Đức tìm hiểu chi tiết về Sóng điện từ nhé! I) Sóng điện từ– Khái niệm: là sự lan truyền điện từ trường trong không gian. – Đặc điểm của sóng điện từ: +) Tốc độ truyền sóng: Sóng điện từ lan truyền được trong môi trường rắn, lỏng, khí và cả chân không. Vận tốc truyền sóng trong chân không là: c =3.108. Trong các môi trường khác thì nhỏ hơn. vck > vk > vl > vr +) Bước sóng: Trong chân không sóng điện từ có chu kỳ T có bước sóng là: λ = cT +) Phương truyền sóng: sóng điện từ là sóng ngang. Vectơ E→; B→ luôn vuông góc với phương truyền sóng. Ba vec tơ E→; B→; v→ tại một điểm tạo với nhau thành một tam diện thuận. +) Pha dao động: của điện trường và từ trường tại một điểm luôn luôn đồng pha với nhau. – Tính chất của sóng điện từ: +) Sóng điện từ mang năng lượng. +) Sóng điện từ bị phản xạ và khúc xạ khi gặp mặt phân cạch giữa hai môi trường như ánh sáng. +) Tuân theo các quy luật giao thoa, nhiễu xạ,.. của sóng. II) Sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển.– Khái niệm: sóng vô tuyến là sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài kilomet được dùng trong thông tin liên lạc. – Phân loại và so sánh
Tầng điện li là một lớp khí quyển, trong đó các phần tử khí đã bị ion hóa rất mạnh dưới tác dụng của các ia ử ngoại trong ánh sáng Măt Trời. tầng điện ly kéo dài từu độ cao 80÷800 km. III. Giải bài tập SGKBài 1 (trang 115 SGK Vật Lý 12): Sóng điện từ là gì? Nêu những đặc điểm của sóng điện từ. Lời giải: • Sóng điện từ chính là điện từ trường lan truyền trong không gian. • Các đặc điểm: + Sóng điện từ lan truyền trong chân không và trong các điện môi. + Sóng điện từ là sóng ngang, có thành phần vecto điện trường Evuông góc với thành phần vecto cảm ứng từ B→ và cùng vuông góc với với phương truyền sóng, ba vecto E→, B→ và v→ tạo thành một tam diện thuận. + Dao động của điệnt trường và từ trường trong sóng điện từ luôn luôn cùng pha. + Khi gặp mặt phân cách giữa hai môi trường thì sóng điện từ cũng bị phản xạ, khúc xa. + Sóng điện từ mang năng lượng. Bài 2 (trang 115 SGK Vật Lý 12): Nêu những đặc điểm của sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển. Lời giải: Sóng vô tuyến bị môi trường không khí hấp thụ. Chỉ có những sóng điện từ nằm trong một số vùng tương đối hẹp là không bị môi trường không khí hấp thụ. Các vùng này gọi là dải sóng vô tuyến. + Sóng dài: có năng lượng thấp, bị các vật trên mặt đất hấp thụ mạnh nhưng nước lại hấp thụ ít, do đó sóng dài và cực dài được dùng trong thông tin liên lạc dưới nước (VD: liên lạc giữa các tàu ngầm,…). Tuy nhiên, chúng bị yếu đi rất nhanh khi đi ra xa khỏi nguồn phát, vì vậy nguồn phát phải có công suất lớn. + Sóng trung: Ban ngày bị hấp thụ mạnh nên không truyền đi xa. Ban đêm sóng ít bị hấp thụ, phản xạ tốt ở tầng điện li nên sóng có thể truyền đi xa. Sóng trung được dùng trong vô tuyến truyền thanh (thường sử dụng chỉ trong phạm vi một quốc gia). Tuy nhiên, về ban ngày thì ta chỉ bắt được các đài ở gần, còn về ban đêm sẽ bắt được các đài ở xa hơn (ban đêm nghe đài sóng trung rõ hơn ban ngày). + Sóng ngắn: có năng lượng lớn, bị phản xạ nhiều lần giữa tầng điện ly và mặt đất. Do đó một đài phát sóng ngắn có công suất lớn có thể truyền sóng tới mọi điểm trên Trái Đất. Sóng ngắn thường được dùng trong liên lạc vô tuyến hàng hải và hàng không, các đài phát thanh,… + Sóng cực ngắn: không bị tầng điện li hấp thụ hay phản xạ, nó xuyên qua tầng điện li vào vũ trụ. Sóng cực ngắn thường được dùng trong việc điều khiển bằng vô tuyến, trong vô tuyến truyền hình, trong thông tin vũ trụ,… Chú ý: Vô tuyến truyền hình dùng các sóng cực ngắn, không truyền được xa trên mặt đất, không bị tầng điện li hấp thụ hay phản xạ, nó xuyên qua tầng điện li. Muốn truyền hình đi xa, người ta phải đặt các đài tiếp sóng trung gian, hoặc dùng vệ tinh nhân tạo để thu rồi phát trở về Trái Đất. Bài 3 (trang 115 SGK Vật Lý 12): Hãy chọn câu đúng. Nhiều khi ngồi trong nhà không thể dùng được điện thoại di động vì không có sóng. Nhà đó chắc chắn phải là A. nhà sàn B. nhà lá C. nhà gạch D. nhà bêtong Lời giải: Chọn đáp án D. Đăng bởi: THPT Trịnh Hoài Đức Chuyên mục: Lớp 12, Vật Lý 12 |
