Bạn đọc Nguyễn Song Lý đặt câu hỏi: "Tôi công tác trong ngành điện Lực được gần 15 năm nhưng do gia đình có việc mà lại neo người nên tôi làm đơn xin chấm dứt hợp đồng lao động với công ty. Tôi xin nghỉ từ ngày 1-8-2023, đã nộp đơn hưởng trợ cấp thất nghiệp và lãnh trợ cấp tháng đầu tiên. Nay tôi muốn làm thủ tục thanh toán BHXH 1 lần thì có được không ? Nếu được thì thủ tục gồm những giấy tờ gì? Mức tính thế nào? Sau bao lâu thì tôi mới được thanh toán?.
Luật sư Nguyễn Anh Đức, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, trả lời: Để được nhận BHXH một lần, ông cần lập hồ sơ theo quy định tại Điều 109 Luật BHXH năm 2014 như sau:
1. Sổ BHXH.
2. Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần.
3. Đối với người ra nước ngoài định cư cần phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; có giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn 5 năm trở lên của cơ quan nước ngoài cấp.
4. Trích sao hồ sơ bệnh án trong trường hợp bị mắc một trong các bệnh nguy hiểm đến tính mạng.
Khi đủ điều kiện hưởng BHXH và bạn có yêu cầu nhận BHXH một lần thì bạn có thể trực tiếp nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH nơi bạn cư trú hoặc nộp tại cơ quan Bưu điện gần nhất.
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả số tiền BHXH cho bạn; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Mẫu đơn đề nghị BHXH 1 lần
Căn cứ Mẫu số 14-HSB Ban hành kèm theo Quyết định 166/QĐ-BHXH năm 2019 của BHXH Việt Nam quy định mẫu đơn đề nghị hưởng BHXH lần của người lao động theo như sau:
Mức hưởng BHXH một lần
Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau:
- 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014.
- 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
- Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Mức hưởng BHXH một lần thực hiện theo quy định tại quy định nêu trên không bao gồm số tiền Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện, trừ trường hợp quy định tại điểm [iv] mục 1. [Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP].
Giải quyết hưởng BHXH một lần qua các cổng dịch vụ công
Nhằm tạo thuận lợi cho người lao động [NLĐ] trong việc hưởng chính sách BHXH một lần, cơ quan BHXH triển khai hình thức đăng ký hưởng BHXH một lần trực tuyến thông qua Cổng Dịch vụ công quốc gia [//dichvucong.gov.vn] hoặc Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam [//dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn].
Với hình thức này, NLĐ không cần đến trực tiếp cơ quan BHXH vẫn có thể thực hiện thủ tục và được giải quyết hưởng BHXH một lần một cách nhanh chóng, tiện lợi tại nhà hay bất cứ đâu, bất cứ khi nào. Để tạo thuận lợi cho NLĐ, BHXH Việt Nam đề nghị BHXH các tỉnh, thành phố tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ thực hiện dịch vụ công trực tuyến; quán triệt cán bộ nghiệp vụ theo dõi hồ sơ phát sinh, giải quyết chế độ hưởng cho người tham gia kịp thời, đúng quy định.
Bao lâu thì được hưởng BHXH một lần?
Theo Khoản 1, Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13 ngày 22-6-2015 quy định về việc thực hiện chính sách hưởng chế độ BHXH một lần đối với người lao động như sau: "Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.
Có không ít lý do để người tham gia bảo hiểm xã hội [BHXH] muốn nhận BHXH 1 lần, đặc biệt là với những ai đang cần ngay một khoản tiền. Vậy làm thế nào để nhận được số tiền này?
Trường hợp nào được nhận bảo hiểm xã hội 1 lần?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 60 và khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 93/2015/QH13, người lao động mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội [BHXH] 01 lần nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
- Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi 04 tháng [tại năm 2021] mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Sau 01 năm nghỉ việc hoặc tham gia BHXH tự nguyện sau 01 năm không tiếp tục đóng mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Xem thêm: Những trường hợp không được nhận BHXH một lần
Điều kiện nhận bảo hiểm xã hội một lần [Ảnh minh họa]
Hồ sơ đề nghị nhận BHXH 1 lần
Căn cứ Quyết định 222/QĐ-BHXH ban hành ngày 25/02/2021, hồ sơ đề nghị nhận BHXH 01 lần được quy định như sau:
- Bản chính Sổ bảo hiểm xã hội.
- Bản chính Đơn đề nghị [Mẫu số 14-HSB].
- Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
- Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% khả năng lao động trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
- Trường hợp thanh toán phí giám đinh y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định y khoa.
- Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực [Mẫu số 04B - HBQP ban hành kèm theo Thông tư 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020] đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.
Thủ tục nhận bảo hiểm xã hội 1 lần mới nhất [Ảnh minh họa]
Thủ tục nhận bảo hiểm xã hội 1 lần
Sau khi có đủ các giấy tờ nêu trên, người lao động làm theo các bước dưới đây:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Người lao động chuẩn bị đầy đủ 01 bộ hồ sơ nêu trên.
Bước 2: Nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH huyện/tỉnh nơi cư trú.
Hình thức nộp:
- Qua giao dịch điện tử: Người lao động đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN [nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN]; trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
Bước 3: Nhận kết quả giải quyết.
Thời hạn giải quyết: Tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Người lao động nhận kết quả giải quyết, gồm:
- Hồ sơ giấy tờ liên quan: theo hình thức đã đăng ký [Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc qua giao dịch điện tử];
- Tiền trợ cấp:
+ Trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc thông qua tài khoản cá nhân;
+ Trường hợp ủy quyền cho người khác lĩnh thay, thực hiện theo quy định tại thủ tục “ủy quyền lĩnh thay các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp” hoặc bản chính Hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật.
Thủ tục rút bảo hiểm xã hội 1 lần cần giấy tờ gì?
BHXH Việt Nam trả lời: Về thủ tục hưởng chế độ BHXH 1 lần, BHXH Việt Nam cho biết: Thủ tục hưởng chế độ BHXH 1 lần cần những hồ sơ sau: Sổ BHXH; quyết định nghỉ việc; đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần [Đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần [mẫu số 14-HSB].
Làm thủ tục bảo hiểm xã hội 1 lần ở đâu?
Theo quy định trên, nơi nộp hồ sơ nhận bảo hiểm xã hội một lần là cơ quan bảo hiểm xã hội quận/huyện hoặc bảo hiểm xã hội tỉnh [trong trường hợp bảo hiểm xã hội tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội một lần] nơi người đó có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.
Đơn đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần mua ở đâu?
Khi đủ điều kiện hưởng BHXH và bạn có yêu cầu nhận BHXH một lần thì bạn có thể trực tiếp nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH nơi bạn cư trú hoặc nộp tại cơ quan Bưu điện gần nhất.
Thanh toán bảo hiểm xã hội ở đâu?
Như vậy, người lao động có nhu cầu rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần thì nộp hồ sơ đến Cơ quan bảo hiểm xã hội cấp huyện nơi người lao động đang cư trú. Nơi cư trú bao gồm nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc nơi đăng ký tạm trú theo quy định của pháp luật.