Triết học có vai trò như thế nào trong đời sống con người

Xem nhanh

• Trang Chính
• Trang ngẫu nhiên

Thể loại

• Giáo trình Triết học Mác Lênin

1. Vai trò thế giới quan và phương pháp luận của Triết học

a. Thế giới quan

• Thế giới quan là toàn bộ các quan điểm, quan niệm về thế giới và về vai trò của con người trong thế giới. Thế giới quan giúp con người nhìn nhận, xét đoán mọi sự vật hiện tượng của thế giới xung quanh cũng như tự xem xét chính mình và từ đó con người xác định thái độ và cách thức hoạt động sinh sống của mình. Thế giới quan đúng đắn là tiền đề để xác lập nhân sinh quan đúng đắn. Cho nên trình độ phát triển của thế giới quan là một tiêu chí quan trọng nói lên sự trưởng thành của cá nhân cũng như của một cộng đồng xã hội nhất định. Thế giới quan và nhân sinh quan đúng đắn giúp con người định hướng đúng đắn mọi hoạt động của mình.
• Triết học có vai trò là hạt nhân của thế giới quan nghĩa là Triết học làm cho thế giới quan phát triển ngày càng mang tính tự giác trên cơ sở của một quan điểm nhất định. Chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm là cơ sở lý luận của các thế giới quan đối lập nhau. Cho nên cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm trong Triết học biểu hiện sự đấu tranh giữa những giai cấp, những lực lượng xã hội đối lập nhau. Lịch sử chứng minh rằng chủ nghĩa duy vật là thế giới quan của giai cấp và tầng lớp tiến bộ trong xã hội, góp phần đấu tranh chống áp bức và tôn giáo. Ngược lại chủ nghĩa duy tâm thường được các giai cấp thống trị sử dụng để biện hộ cho đường lối thống trị của mình.

b. Phương pháp luận

• Phương pháp luận: là hệ thống những nguyên tắc, những cách thức chung nhất giúp con người xác lập các phương pháp cụ thể trong quá trình nhận thức và hoạt động thực tiễn.
• Triết học có vai trò phương pháp luận nghĩa là một học thuyết triết học khi lý giải về các sự vật hiện tượng theo một quan điểm nhất định thì cũng có nghĩa là đồng thời đã xem xét sự vật hiện tượng bằng một phương pháp chung nhất.

Trong lịch sử có hai phương pháp luận đối lập là phương pháp biện chứng và phương pháp siêu hình. Phương pháp biện chứng đem lại cho con người những nguyên tắc đúng đắn trong nhận thức và hành động.

2. Vai trò của triết học Mác-Lênin

Triết học Mác Lênin là thế giới quan và phương pháp luận khoa học cho nhận thức và hành động

• Triết học Mác Lênin vừa có chức năng thế giới quan vừa có chức năng phương pháp luận bởi vì mỗi quan điểm của triết học đồng thời là một nguyên tắc trong việc xác định phương pháp. Hệ thống các quan điểm triết học Mác Lênin đem lại cho con người hệ thống các nguyên tắc phương pháp luận như nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc lịch sử - cụ thể, nguyên tắc phát triển, nguyên tắc thực tiễn Triết học Mác Lênin là thế giới quan và phương pháp luận khoa học bởi vì thực chất của nó là sự thống nhất giữa chủ nghĩa duy vật và phép biện chứng. Đặc điểm này làm cho chủ nghĩa duy vật mang tính triệt để và phương pháp biện chứng trở thành lý luận khoa học. Nhờ đó triết học Mác Lênin phản ánh đúng đắn về thế giới, nó trở thành công cụ nhận thức vĩ đại cho con người.
• Nắm vững triết học Mác- Lênin giúp chúng ta tự giác trong quá trình trau dồi các quan điểm, các phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực tư duy sáng tạo của mình, phòng tránh những sai lầm của chủ nghĩa duy tâm và của phương pháp tư duy siêu hình. Tuy nhiên không có nghĩa là chỉ nắm vững lý luận Mác - Lênin là sẽ giải quyết được các vấn đề của cuộc sống đặt ra. Muốn tránh được chủ nghĩa giáo điều, con người cần phải có nhiều tri thức của các khoa học cụ thể và các tri thức từ chính hoạt động thực tiễn đem lại để con người có thể vận dụng một cách đúng đắn thế giới quan và phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa duy vật biện chứng.
• Đối với các khoa học khác, Triết học Mác Lênin đem lại thế giới quan và phương pháp luận đúng đắn cho sự phát triển các khoa học. Nó định hướng cho các khoa học khác trong việc xác định cơ sở lý thuyết của bộ môn, giúp cho các khoa học khác khái quát những thành tựu của mình. Ngược lại các khoa học khác cung cấp tài liệu cho triết học. Do vậy cần phải có sự hợp tác chặt chẽ giữa những người nghiên cứu lý luận triết học và các nhà khoa học để không ngừng nâng cao trình độ nhận thức thế giới của con người

Tác phẩm, tác giả, nguồn

• Giáo trình Triết học Mác Lênin
• Đại học An Giang