Cách chữa bàn chân bẹt ở trẻ em

• Đón con ở nhà trẻ, bà mẹ kinh hoàng khi khi thấy vật này quấn quanh bàn chân con
• Chào đời hoàn toàn khỏe mạnh, nhưng sau khi lấy máu xét nghiệm, bàn chân bé sơ sinh bỗng thâm đen đến đáng sợ

Thời gian gần đây, khi trả lời thắc mắc của nhiều mẹ bỉm sữa, tôi giật mình khi nhận ra hình như có quá nhiều trẻ ở Việt Nam được chẩn đoán hội chứng bàn chân bẹt [flat foot] và được điều trị.

Bàn chân bẹt là hiện tượng mặt lòng bàn chân bằng phẳng, không lõm tĩ nào. Đa số trẻ em sinh ra có bàn chân phẳng, lòng bàn chân không có hình vòm. Trong quá trình phát triển, vòm xương bàn chân sẽ hình thành, vòm xương bàn chân có tác dụng như bộ phận giảm xóc và phân chia sức ép lên bàn chân, khi không có vòm xương hay có rất ít, sức nặng cơ thể sẽ dồn nhiều vào gót chân và mất bộ giảm xóc nên dễ tổn thương hơn. Cấu trúc hình vòm giúp chúng ta đi lại linh hoạt hơn. Chỉ có một số ít bàn chân bẹt không tạo được vòm kể cả tới tuổi trưởng thành.

Phân biệt bàn chân bình thường và bàn chân bẹt.

Hiện tượng bàn chân bẹt ở trẻ em có nguy hiểm không?

Thông thường trẻ nhỏ hơn 6 tuổi sẽ có bàn chân bẹt tự nhiên, vì các lý do sau đây:

- Xương bàn chân chưa phát triển, còn mềm, vòm xương chưa định hình, các khớp còn rất dẻo

- Trẻ nhỏ có một lớp mỡ dày phía bên trong bàn chân nên sẽ che mất vòm xương bàn chân nên lúc nào nhìn cũng bẹp.

Như vậy hiện tượng bàn chân bẹt ở trẻ nhỏ là một hiện tượng sinh lý bình thường và không gây hại gì, không cần phải điều trị, trừ khi trẻ có thêm các bất thường về giải phẫu khác. Con bạn nếu chạy nhảy vui chơi bình thường thì không cần lo lắng gì cả.

Nhận biết trẻ bị bàn chân bẹt như thế nào?

Sau 6 tuổi thì có một số trẻ không hình thành vòm xương và có bàn chân bẹt thực sự. Nguyên nhân chủ yếu là do di truyền, ngoài ra còn có các nguyên nhân khác.

- Béo phì.
- Chấn thương.
- Viêm khớp dạng thấp [người lớn].
- Tiểu đường.
- Thoái hoá khớp ở người già..

Ở trẻ con thì chủ yếu là do di truyền hay béo phì, kém vận động, gân gót quá căng.

Hiện tượng bàn chân bẹt rất dễ phát hiện, nhìn từ phía trong bàn chân khi đứng trên nền cứng, nhìn lòng bàn chân khi nhón gót nhẹ, nhìn cách đi cổ chân hơi vẹo vào phía trong, nhìn đế giày mòn nhiều hơn ở phía trong.

Nếu con bạn dưới 6 tuổi mà có hiện tượng bàn chân bẹt thì đó là bình thường [Ảnh minh họa].

Tác hại của bàn chân bẹt

Hầu hết bàn chân bẹt không gây hại gì, người có bàn chân bẹt vẫn có thể sinh hoạt, chơi thể thao bình thường mà không hề có triệu chứng gì, nhất là trẻ con.

Bàn chân bẹt làm ảnh hưởng đến sự phát triển chân và chiều cao cũng như không làm yếu chân, không gây té ngã, không có gì phải sợ.

Tuy nhiên có một số trường hợp bàn chân bẹt có thể gây đau gót chân và lòng bàn chân, đặc biệt sau khi vận động nhiều. Ngoài ra còn có thể làm căng cứng gân gót chân là chân bị cứng nhất là buổi sáng.

Ở người lớn, một số ít trường hợp nặng có thể làm lệch trục khớp cổ chân, gây đau cổ chân khớp gối, khớp háng, lồi củ xương [bunion], viêm khớp

Khi nào cần điều trị bàn chân bẹt?

Chúng ta không cần phải điều trị trừ khi bàn chân bẹt gây triệu chứng như đau gót chân và lòng bàn chân. Bố mẹ thấy con tự nhiên đau một cách bất thường thì mới xem xét xem có bị bàn chân bẹt hay không, và có phải là nguyên nhân gây đau hay không? Đau ở đây là phải đau nhiều, đau thường xuyên, đau ngay khi cả hoạt động bình thường.

Phương pháp điều trị hiện tượng bàn chân bẹt tuỳ theo mức độ nặng của triệu chứng, hầu hết là điều trị hỗ trợ là chính:

- Nghỉ ngơi khi đau, để thời gian cho tổn thương được hồi phục, giảm bớt các loại vận động có tác động tới chân như chạy nhảy, khuyến khích các môn thể thao như bơi lội, đi bộ, chạy xe đạp,

- Uống thuốc giảm đau như acetaminophen, ibuprofen nếu cần.
- Tập các động tác giãn gân gót chân.
- Vật lý trị liệu.
- Giảm cân.
- Mang giày thể thao có lớp đệm tốt và hỗ trợ cổ chân, tránh mang dép lê, sandal, thậm chí ở nhà.

- Với trẻ lớn có thể dùng các miếng lót trong giày hỗ trợ cho bàn chân bẹt. Mang giày thể thao và dùng miếng lót chính là gia cố lại bộ giảm xóc thôi, vì bộ giảm xóc của mình kém chất lượng.

- Các loại giày hỗ trợ, đế chỉnh hình bình thường không cần đến, chỉ dùng một số ít trường hợp nặng hoặc có các bất thường về khớp kèm theo.

- Phẫu thuật: chỉ dành cho các trường hợp kèm theo bất thường về xương, dính xương, đứt gân, bàn chân bẹt thể cứng [rigid pes planus].

Tóm lại, bàn chân bẹt không có gì phải quá lo lắng, chừng nào nó làm phiền đến hoạt động đi đứng, vận động của trẻ thì mới cần quan tâm.

Nếu con bạn dưới 6 tuổi mà có bàn chân bẹt là BÌNH THƯỜNG, còn nếu trên 6 tuổi có bàn chân bẹt mà con vẫn chạy nhảy bình thường thì cũng không cần điều trị. Các phương pháp điều trị KHÔNG làm nó hết bẹt, chỉ làm giảm triệu chứng, hỗ trợ và giảm bớt các bất thường về khớp nếu có, mà đã không có triệu chứng thì trị làm gì?

Video liên quan