Lần đầu làm mẹ, bạn đang băn khoăn không biết cúng đầy tháng cho con như thế nào, cần chuẩn bị những gì? Hiểu được tâm lý đó, hôm nay chúng tôi sẽ bật mí cho các bạn về lễ cúng cũng như mâm cỗ cúng đầy tháng nhé!
Lễ đầy tháng là gì?
Lễ cúng đầy tháng [hay còn gọi là lễ cúng Mụ] là một trong những nghi lễ quan trọng để đánh dấu sự khởi đầu trong cuộc đời của bé. Vậy nghi lễ này được thực hiện như thế nào, lễ đầy tháng cho bé trai và bé gái gồm những gì? Hãy theo dõi bài viết của chúng tôi để có câu trả lời ngay nhé!
Từ khi sinh ra đến khi trẻ được đầy tháng, các bé sẽ được gia đình tổ chức lễ đầy tháng. Lễ này còn mang ý nghĩa tạ ơn trời đất đã sinh ra em bé, mang đến cho gia đình thêm thành viên mới, thêm niềm vui và nụ cười. Ngoài ra, lễ đầy tháng còn nhằm tạ ơn 12 bà Mụ có công sinh thành, dưỡng dục và Đức Ông đã che chở cho mẹ tròn con vuông.
Đây cũng là dịp để gia đình khấn vái các vị thần linh để cầu mong đứa con khỏe mạnh, sáng sủa, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
Tại sao phải cúng đầy tháng cho bé?
Ông cha ta tin rằng đứa trẻ được sinh ra là do Bà Mụ, còn gọi là 12 Bà Mụ, từ xa xưa. Mỗi bà Mụ sẽ phụ trách tạo hình cho một bộ phận trên cơ thể của trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc dù xấu hay đẹp cũng là do tay các Bà Mụ nặn ra. Trẻ sơ sinh lúc nào cũng phải được mẹ nâng niu, chở che để bé cảm nhận được hơi ấm của mẹ và để bé thích nghi tốt với môi trường xung quanh. Cho nên khi trẻ vượt qua 30 ngày đầu và khỏe mạnh thì cha, mẹ phải thực hiện nghi lễ cúng ăn mừng còn gọi là lễ cúng đầy tháng.
Nghi lễ cúng đầy tháng đã có từ lâu trong đời sống con người Việt Nam. Một trong những tập tục quan trọng nhất trong quá trình tạo dựng và trưởng thành của một con người là nghi lễ đầy tháng.
Đây là một nét văn hóa truyền thống của Việt Nam được lưu truyền từ đời này sang đời khác và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, nhưng nó cũng chứng tỏ rằng di sản văn hóa này nói chung vẫn hướng con người không chỉ hiểu về hiện tại, tương lai mà còn nhận thức được những phong tục văn hóa của quá khứ. Đồng thời Mâm cúng đầy tháng còn nêu lên sự biểu hiện của những ước mong tốt đẹp của những thế hệ đi trước với con cháu sau này.
Nghi lễ cũng là dịp để gia đình chúng ta tạ ơn trên đã giúp bé khỏe mạnh và thông minh hơn. Ngoài ra, mọi người trong gia đình chúng ta hãy gửi những lời chúc tốt đẹp nhất và cầu chúc cho sự an lành hiện tại và tương lai của bé.
Cách tính ngày cúng đầy tháng?
Cũng giống như nhiều nghi lễ tâm linh khác, lễ cúng Mụ đầy tháng cho trẻ sơ sinh sẽ được tính theo âm lịch. Ngoài ra, ở nhiều địa phương quan niệm tính ngày đầy tháng dựa trên giới tính của trẻ và tuân theo nguyên tắc nam tăng 2, nữ giảm 1.
Nếu là bé trai thì ngày đầy tháng sẽ tăng lên 2 ngày so với ngày sinh [tính theo âm lịch]. Nếu là bé gái thì tính cả ngày lùi lại 1 ngày. Ví dụ:
Con gái sinh ngày 15 tháng 5 âm lịch, tức ngày rằm sẽ là 14/6 âm lịch.
Bé trai sinh ngày 15/5 âm lịch, tức ngày rằm sẽ là 17/6 âm lịch.
Nguyên nhân là do trong dân gian thường tin rằng:
Con trai phải luôn đi đầu, đi tắt đón đầu, năng nổ, mạnh dạn tiến lên thì mới thành công.
Con gái phải biết khiêm tốn, để gia đình êm ấm, khiêm tốn thì mới có hạnh phúc.
Cúng đầy tháng cho bé trai
Lễ vật cần chuẩn bị để cúng đầy tháng cho bé trai
Có những điểm tương đồng và khác biệt trong mâm cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái. Mâm cỗ cúng gia tiên, mâm cỗ cúng bà mụ cho bé trai bắt buộc phải có trong bữa ăn đầy tháng.
Hoa tươi
1 đĩa hoa quả trong đó chưng 5 loại quả khác nhau
Vàng mã, nến, trầu cau, trà, rượu
Đường thô, 12 viên kẹo
12 tách trà nhỏ và 1 tách trà lớn
12 chén xôi nhỏ, 1 chén xôi to
12 chén cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn
1 con gà trống luộc
Thịt lợn luộc
2 con cua, 12 con tôm
Chén và đũa
Thứ tự các vật lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Khi đặt mâm cúng bạn nhớ xếp 2 bàn gồm:
1 bàn lớn cúng 12 Bà Mụ
1 bàn nhỏ thờ Đức Ông. Bàn lớn đặt thấp hơn bàn nhỏ khoảng 5-10 phân. Mâm cúng phải được đặt theo nguyên tắc: chung đông bình tây [phía đông đặt hoa, phía tây đặt lễ vật].
Các mẹ lưu ý mâm cúng 12 Bà Mụ phải đặt đều nhau, còn mâm cúng Đức Ông thì cúng gà, đồ mặn, hoa quả, cháo, chè, xôi, hóa vàng, hương, đèn, trầu cau đầy đủ. Sau khi mâm cúng được bày ra đầy đủ, ông hoặc bố thắp 3 nén hương rồi bắt đầu khấn.
Khi làm văn khấn không cần quá lời mà chỉ cần thành tâm như: Hôm nay vợ chồng bạn làm lễ cúng đầy tháng cho bé trai là lễ vật mà bạn thành kính. đến ông bà, tổ tiên, tổ tiên. Linh và 12 cô Mười. Chúng tôi xin cảm ơn những bậc trên đã đùm bọc, yêu thương mẹ tròn con vuông. Cầu mong cho bé luôn khỏe mạnh, mau lớn, có tài, có đức, gia đình hạnh phúc, bình an.
Sau khi cầu nguyện, mẹ bế con trai, thắp hương và thầm đọc lời cảm ơn, lời chúc dành cho con trai.
Tiếp theo, người cha hoặc người đó đặt tên cho con và cháu. Tên đọc ra, dùng 2 đồng tiền tròn có lỗ vuông ở giữa [tiền và âm] để gieo, nếu gieo 1 đồng âm 1 đồng dương [1 đồng ngửa, 1 đồng ngửa] thì tên đó được bạn chấp nhận. ông bà.
Nhưng nếu bạn gieo nó và nhận được 2 dương hoặc 2 âm, thì bạn sẽ không thích cái tên đó. Sau 3 lần gieo hạt đều cho ra kết quả như vậy thì phải đổi tên khác.
Cần lưu ý những gì trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai
Lễ cúng đầy tháng được thực hiện vào lúc sáng sớm khi mặt trời mới ló dạng.
Hoa chọn loại có màu sắc đẹp, không chọn loại hoa có màu trắng.
Cúng đầy tháng cho bé gái
Lễ vật cần chuẩn bị để cúng đầy tháng cho bé gái
Ngày nay xã hội không ngừng phát triển kéo theo quy luật của từng vùng miền mà mâm cúng đầy tháng cho bé gái có phần khác nhau nhưng tựu chung lại là phải có đầy đủ các lễ vật. Những ai đã có bé gái gần đầy tháng thì hãy ghi chú lại để không phải băn khoăn lễ cúng đầy tháng cho bé gái cần những gì nhé.
Các cụ ngày xưa nói rằng đứa bé được sinh ra là nhờ công của 12 bà mụ và nữ thần. Vì vậy mâm cúng sẽ được cúng 12 bà Mụ, Thần tài và Đức Bà. Lưu ý các bậc phụ huynh cần chuẩn bị các lễ vật cúng Đức Bà như hoa quả, nhang đèn, trầu cau, gạo muối, rượu chè.
Lễ vật được chuẩn bị cụ thể như sau:
Quả chọn đúng 5 loại quả khác nhau: cam [hoặc dứa], quýt, chuối, táo, xoài.
Hoa tươi là hoa nhưng trừ hoa trắng
Hương, nến, gạo, muối
1 đường y tế
12 cốc nước lọc
12 chén rượu trắng
Trầu cau, tiền bạc, vàng bạc
Thịt heo, 2 con cua, 13 con tôm lớn, 2 quả trứng rán
1 con gà trống luộc
12 chén xôi, 1 chén to [xôi đậu xanh]
12 chén cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn [cháo trắng]
12 chén chè nhỏ, 1 chén chè to [như ông bà xưa thường nói là con trai thì nấu chè đậu trắng, nếu là con gái thì nấu chè trôi nước].
12 viên kẹo [1 đĩa]
Giấy cúng đầy tháng gồm có mâm hài, vật phẩm cho hoàng hậu và bà mụ.
Chén, thìa, đũa
Cách cúng đầy tháng cho bé gái như thế nào?
Lễ vật khi đã chuẩn bị đầy đủ thì bày ra trước lư, tức là đồ cúng 12 Bà Mụ chia làm 12 phần nhỏ, 1 phần lớn để cúng Đức Ông. Mâm muối gồm có hoa, hương, nước trong, bên dưới có tôm, thịt lợn, gà, cua, trứng.
Chuẩn bị lễ xong, bố hoặc anh thắp nến khấn bà Mụ. Khi làm văn khấn phải đọc ngày tháng năm sinh của bé và ngày âm của ngày cúng để tổ tiên và các bà mụ xác minh xem bé đã đầy tháng chưa. Sau đó cầu may mắn, phù hộ cho bé khỏe mạnh, bình an, chóng lớn. Mẹ bế con lên thắp hương cầu mong cho con được phù hộ.
Bố đẻ xong thì làm lễ đặt tên cho con cháu. Sau khi đọc tên, ta dùng 2 đồng tiền có lỗ vuông ở giữa [còn gọi là tiền âm phủ] và gieo vào đĩa nếu có 1 đồng âm, 1 đồng dương [hay còn gọi là 1 đồng ngửa] tên có thể đặt cho tổ tiên, ông bà. Nếu gieo 2 đồng âm hoặc đồng 2 dương coi như không đồng ý. Nếu gieo 3 lần kết quả thì bé phải được đặt tên khác.
Những điểm cần lưu ý trong cách cúng đầy tháng cho bé gái
Theo quan niệm xưa, ông bà ta đặt lộc bình ở hướng Đông và đặt lễ vật ở hướng Tây sẽ mang lại điềm lành cho con cháu. Chúng ta thường thắc mắc tại sao phải cúng bát lớn nhỏ vì những lý do sau:
Bàn cúng gồm 1 bàn lớn, 1 bàn nhỏ: Bàn lớn đặt lễ vật 12 bà Mụ và Hoàng Hậu, bàn nhỏ đặt gần bàn lớn thờ Đức Ông.
Người đứng ra cúng đầy tháng chủ yếu là bố hoặc ông nội, ông ngoại. Các thành viên trong gia đình phải có mặt đầy đủ.
Cúng đầy tháng được cúng vào lúc sáng sớm [khi bình minh vừa ló dạng].
Người làm lễ cúng phải biết đúng và đầy đủ lễ vật cần cúng và lễ vật:
Chẳng hạn hôm nay là ngày lành tháng tốt, cháu gái vừa đầy tháng, gia đình chuẩn bị lễ cúng mời 12 bà Mụ, Đức Ông về làm lễ. Cảm ơn mọi người đã giúp mẹ tròn con vuông. Cầu mong tất cả các bạn yêu thương và phù hộ cho con mình mau lớn, ngoan ngoãn, hiền lành và tài giỏi. Gia đình hạnh phúc, êm đềm, chóng vánh và tràn ngập tiếng cười.
Lễ đầy tháng cho bé ở 3 miền Bắc, Trung, Nam có gì khác biệt?
Dưới đây là sự khác biệt phổ biến trong việc cúng đầy tháng cho bé ở 3 miền Bắc, Trung, Nam:
Cúng xôi: Người miền Bắc thường sẽ dùng xôi để cúng. Trong khi đó, người miền Trung sẽ cúng xôi đậu xanh hoặc xôi gấc, còn người miền Nam thì cúng xôi gấc.
Về bộ ba sên: Thông thường người miền Bắc sẽ chưng mâm cúng theo một bộ sên, nhưng người miền Trung và miền Nam thường chưng.
Về lễ mặn: Người miền Bắc thường cúng gà trống, người miền Nam cúng thịt quay hoặc gà luộc, vịt luộc, người miền Trung cúng gà trống hoặc gà mái.
Ngoài ra, có một điểm khác biệt nữa đó là: Ở miền Nam, mọi người sẽ thường tặng đồ chơi, sách, bút,... phù hợp với giới tính của trẻ hoặc theo nguyện vọng của gia đình sau ngày lễ. sẽ giữ lại như tài sản của em bé. Ở miền Bắc và miền Trung không được tặng đồ chơi nữa, thay vào đó, sau ngày lễ, họ hàng sẽ đến chúc mừng và lì xì cho bé.
Trên đây là những gợi ý của chúng tôi về lễ cúng đầy tháng cho bé trai và bé gái. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ hữu ích với bạn, giúp bạn chuẩn bị tốt nhất cho ngày đầy tháng của bé. Chúc bạn thành công!