Đăng nhập
Đăng nhập để trải nghiệm thêm những tính năng hữu ích
ZaloNóng
Mới
VIDEO
CHỦ ĐỀ
Tại bất cứ đâu trên mảnh đất Châu Phi, trên những con đường cuộn đỏ bụi đất, trong các làng mạc, trong những khu rừng rộng lớn hay hoang mạc xa xôi không một bóng người, cũng đều có những cây bao báp với những tấm thân chắc nịch, vươn thẳng lên bầu trời không một gợn mây. Những cây bao báp đã trở thành biểu tượng cho sự vươn lên không ngừng của mảnh đất Châu Phi thừa nắng gió và cũng là biểu trưng của Madagascar.
| |
| Hàng bao báp khổng lồ tại Madagasca. Ảnh: triggerpit |
Cây bao báp mọc lên từ hạt. Những hạt cây rơi xuống đất, tự tìm cách sống cho riêng mình. Khi mưa đến, hạt bao báp nẩy mầm, vươn lên thành những cây con. Qua mùa khô cằn khắc nghiệt, những cây sống được cứ vươn lên cao mãi, vững chắc với chiếc rễ cắm sâu trong lòng đất. Bao báp thuộc họa Gạo, là loài cây trữ nước giúp nó tồn tại giữa sa mạc khô cằn. Mỗi cây bao báp có chiều cao trung bình đến 25 m, chiều ngang đến chục vòng tay ôm và dung tích trữ nước tới 120.000 lít nước. Cây có tuổi đời sống đến hàng trăm năm nhưng do gỗ của chúng không sinh ra các vòng tăng trưởng nên khó kiểm chứng.
Quảng cáo
| |
| Những thân cây vươn thẳng lên trời. Ảnh: triggerpit Quảng cáo |
Cây bao báp là hình ảnh của Châu Phi và nó có ảnh hưởng đến đời sống người dân của châu lục này. Vỏ cây có thể dùng để bện thành dây thừng. Lá và quả cây được dùng làm thức ăn. Thân cây là nguồn cung cấp sợi, thuốc nhuộm và làm củi. Lá cây được người Nigeria gọi là kuka, được dùng nấu xúp. Những thân cây mục ruỗng còn được sửa sang thành những ngôi nhà thiên nhiên đặc biệt.
Cây bao báp đã xuất hiện trong rất nhiều câu chuyện, truyền thuyết. Người dân Châu Phi sinh ra và lớn lên bên những thân cây bao báp, những hàng cây cao đến 30 m và sống cả trăm tuổi.
| |
| Thu hoạch trái cây bao báp. Ảnh: triggerpit |
Yutaka
Bao báp là loài cây nổi tiếng của châu Phi, hiếm thấy ở Việt Nam. Nhưng ngay trong khuôn viên ĐH Sư phạm TP HCM [quận 5] cũng có một cây bao báp cao lớn, đang phát triển xanh tốt suốt gần 25 năm qua.
PGS-TS Nguyễn Kim Hồng [hiệu trưởng ĐH Sư phạm TP HCM] cho biết, cây được trồng từ hạt giống do thầy Nguyễn Quý Tuấn, nguyên giảng viên khoa Sinh vật của trường, mang về từ Angola năm 1993. "Lý do thầy Tuấn mang hạt giống về vì đây là loại cây nổi tiếng về học thuật, mang hình ảnh mạnh mẽ và là biểu tượng của châu Phi", thầy Hồng nói.
Sau gần 25 năm phát triển, cây bao báp cao khoảng 15 m với bộ gốc to lớn có đường kính bằng vòng tay của 2 người lớn ôm. Ở châu Phi, loài cây này dễ trồng, chỉ cần vứt hạt xuống đất. Cây có chiều cao 5-25 m và sống được hàng trăm năm.
Mục đích ban đầu của thầy Tuấn là muốn uốn cây bao báp thành bonsai trong nhà nhưng không được vì cây lớn nhanh. Nhà chật nên ông phải mang cây vào trường trồng.
"Cây bao báp trong khuôn viên ĐH Sư phạm lớn nhanh, đến năm 2003 thì ra hoa. Tuy nhiên, do điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở TP HCM không hợp nên cây không thể kết trái", thầy Hồng chia sẻ.
Lá bao báp thường rụng vào đầu mùa khô khiến cây chỉ còn lại những cành trơ trụi. Hoa bao báp ra vào mùa hè với cuống có thể dài đến một mét, nụ to gần bằng nắm tay.
Hoa bao báp to gần bằng một bàn tay, bắt đầu nở vào cuối buổi chiều, rạng rỡ nhất về đêm.
Dù vậy, hoa nhanh chóng héo rũ ngay sau khi nở được nửa ngày, khi ánh nắng xuất hiện. "Khi cây còn nhỏ, Thảo Cầm Viên Sài Gòn từng đến xin về trồng nhưng nhà trường không đồng ý vì chúng tôi xem cây như báu vật của trường", thầy Hồng chia sẻ.
TP HCM còn ba cây bao báp khác nhỏ hơn, được trồng ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn, có tuổi đời khoảng 20 năm.
Cây bao báp được trồng rất ít ở Việt Nam. Ngoài TP HCM, đến nay, cây còn được trồng ở Hà Nội, Kiên Giang và Huế. Trong đó, cây ở Kiên Giang có tuổi đời ước tính khoảng 100 năm.
Quỳnh Trần