Client và server là gì

Khi sử dụng máy tính mỗi chúng ta đều có nhu cầu kết nối thu thập và chia sẻ thông tin. Để đáp ứng nhu cầu đó mạng máy tính hay hệ thống mạng [ computer network hay network system] ra đời.

Trên một hệ thống mạng, máy tính có thể đảm nhận một trong 3 vai trò sau:

• Máy tính đóng vai trò là máy chủ – Server: Là máy tính có khả năng cung cấp tài nguyên và các dịch vụ đến các máy trạm khác trong hệ thống mạng. Server đóng vai trò hỗ trợ cho các hoạt động trên máy trạm client diễn ra hiệu quả hơn.

• Máy tính đóng vai trò là máy trạm – Client: Với vai trò là máy trạm, chúng sẽ không cung cấp tài nguyên đến các máy tính khác mà chỉ sử dụng tài nguyên được cung cấp từ máy chủ. Một client trong mô hình này có thể là một server cho mô hình khác, tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của người dùng.

• Máy tính đóng vai trò là Peer: Vừa sử dụng tài nguyên từ máy chủ cung cấp, đồng thời cũng cung cấp tài nguyên đến các máy tính khác trong mạng.

Vai trò máy tính cung cấp cho hệ thống mạng khác nhau nên đương nhiên sẽ có nhiều mô hình mạng máy tính khác nhau : Client Server, Peer-to-Peer và Hybrid. Trong đó mô hình mạng client server được sử dụng rộng rãi nhất nên trong bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về mô hình này

Mô hình mạng client server là mô hình mạng máy tính trong đó các máy tính con được đóng vai trò như một máy khách, chúng làm nhiệm vụ gửi yêu cầu đến các máy chủ. Để máy chủ xử lý yêu cầu và trả kết quả về cho máy khách đó.

Nguyên tắc hoạt động của mô hình Client Server

Trong mô hình Client Server, server chấp nhận tấy cả các yêu cầu hợp lệ từ mọi nơi khác nhau trên mạng, sau đó trả kết quả về máy tính đã gửi yêu cầu.

Máy tính được coi là máy khách khi chúng làm nhiệm vụ gửi yêu cầu đến các máy chủ và đợi câu trả lời được gửi về.

Để máy khách và máy chủ có thể giao tiếp được với nhau thì giữa chúng phải có một chuẩn nhất định, và chuẩn đó được gọi là giao thức. Một số giao thức chuẩn được sử dụng rộng rãi hiện nay như TCP/IP, OSI, ISDN, X.25, Lan-to-Lan,.. Khi đó, nếu máy khách muốn lấy được thông tin từ máy chủ, chúng phải tuân theo một giao thức mà máy chủ đó đưa ra. Nếu yêu cầu đó được chấp nhận thì máy chủ sẽ thu thập thông tin và trả về kết quả cho máy khách yêu cầu. Bởi thông thường, server luôn trong trạng thái sẵn sàng nhận yêu cầu từ các client, nên chỉ cần client gửi tín hiệu và chấp nhận yêu cầu là server sẽ trả về kết quả trong thời gian ngắn nhất có thể.

Ưu nhược điểm của mô hình client server

ƯU điểm

• Mô hình client server giúp chúng ta có thể làm việc trên bất kì một máy tính nào có hỗ trợ giao thức truyền thông. Giao thức chuẩn này cũng giúp các nhà sản xuất tích hợp lên nhiều sản phẩm khác nhau mà không gặp phải khó khăn gì.

• Có thể có nhiều chương server cùng làm một dịch vụ, chúng có thể nằm trên nhiều máy tính hoặc một máy tính.

• Mô hình Client server chỉ mang đặc điểm của phần mềm mà không hề liên quan đến phần cứng, ngoài yêu cầu duy nhất là server phải có cấu hình cao hơn các client.

• Client server hỗ trợ người dùng nhiều dịch vụ đa dạng và sự tiện dụng bởi khả năng truy cập từ xa mà các mô hình cũ không có được.

• Mô hình mạng khách chủ cung cấp một nền tảng lý tưởng, cho phép cung cấp tích hợp các kỹ thuật hiện đại như mô hình thiết kế hướng đối tượng, hệ chuyên gia, hệ thông tin địa lý [GIS].

Nhược điểm của mô hình client- server:

Do phải trao đổi dữ liệu giữa 2 máy tính khác nhau ở 2 khu vực địa lý cách xa nhau, nên vấn đề bảo mật dữ liệu thông tin đôi khi còn chưa được an toàn lắm. Đây là nhược điểm duy nhất của mô hình này.

Mô hình Client Server giúp phân vùng các nhiệm vụ giữa các nhà cung cấp. Vậy hãy cùng tìm hiểu Client Server là gì, cách kết nối Client với Server và sự khác biệt giữa mô hình này với mạng P2P.

Mô hình client server [mô hình mạng máy khách – máy chủ] là một cấu trúc ứng dụng phân tán. Nó phân vùng các nhiệm vụ hay workload giữa các nhà cung cấp tài nguyên hoặc dịch vụ, gọi là server, và người yêu cầu dịch vụ [Client].

Trong kiến trúc Client Server, khi máy Client gửi yêu cầu dữ liệu đến Server thông qua Internet, server sẽ chấp nhận quy trình được yêu cầu. Sau đó gửi các gói dữ liệu được yêu cầu trở lại client. Client không chia sẻ bất kỳ tài nguyên nào của họ.

Vậy mô hình Client Server ứng dụng như thế nào? Hiện nay mô hình này có một số ứng dụng phổ biến trong email và World Wide Web …

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào mô hình Client Server là gì và xem xét cách thức hoạt động của internet thông qua trình duyệt web. Bài viết này sẽ giúp các bạn có được nền tảng vững chắc về WEB. Cũng như giúp làm việc với các công nghệ WEB dễ dàng hơn.

Khi nói đến Client [khách hàng], thì nó có nghĩa là một người hay một tổ chức sử dụng một dịch vụ cụ thể nào đó. Trong thế giới kỹ thuật số cũng tương tự như vậy. Client là một máy tính [Host], tức là có khả năng nhận thông tin hoặc sử dụng một dịch vụ cụ thể từ các nhà cung cấp dịch vụ [Server].

Tương tự như vậy, khi nói đến Server thì nó có nghĩa là một máy chủ hay một phương tiện phục vụ các dịch vụ nào đó. Trong lĩnh vực công nghệ thì Server là một máy tính từ xa. Nó cung cấp các thông tin [dữ liệu] hoặc quyền truy cập vào các dịch vụ cụ thể.

Vì vậy, về cơ bản thì trong mô hình Client và Server, Client là đối tượng yêu cầu một thứ gì đó. Server thì phục vụ nó, miễn là nó có mặt trong cơ sở dữ liệu.

Vậy ưu điểm và nhược điểm của mô hình client server là gì? Cùng điểm qua một số ưu điểm và nhược điểm của mạng Client Server dưới đây.

1. Tập trung

Ưu điểm chính của mô hình mạng khách chủ là khả năng kiểm soát tập trung [Centralization] được tích hợp sẵn. Với mô hình này, tất cả thông tin cần thiết đều được đặt ở một vị trí duy nhất. Việc này rất hữu ích cho những quản trị viên mạng. Vì họ có được toàn quyền quản lý và điều hành.

Bằng tính năng này, mọi sự cố trong mạng đều có thể được giải quyết ở một nơi duy nhất. Và do đó, việc cập nhật tài nguyên, dữ liệu cũng trở nên dễ dàng hơn.

2. Bảo mật

Trong mạng Client Server, dữ liệu được bảo vệ tốt do kiến trúc tập trung của mạng. Nó có thể được áp dụng các biện pháp kiểm soát truy cập, sao cho chỉ những người dùng được ủy quyền mới có thể truy cập.

Một trong những cách để làm vậy là áp đặt thông tin đăng nhập, chẳng hạn như Username hay Password. Hơn nữa, nếu dữ liệu bị mất, các file có thể được khôi phục dễ dàng từ chỉ một bản sao lưu duy nhất.

3. Khả năng mở rộng

Mô hình mạng Client server có khả năng mở rộng tốt. Bất cứ khi nào người dùng cần, họ có thể tăng số lượng tài nguyên, chẳng hạn như số Client hay Server. Do đó có thể dễ dàng tăng kích thước của Server mà không bị gián đoạn nhiều.

4. Khả năng truy cập

Không có sự phân biệt giữa các vị trí hay nền tảng khác nhau, mọi client đều có thể đăng nhập vào hệ thống. Bằng cách này, tất cả nhân viên đều có thể truy cập thông tin của công ty của họ, không cần phải dùng một terminal mode hay một bộ xử lý nào.

1. Tắc nghẽn lưu lượng

Nhược điểm chính của mô hình mạng Client Server là tắc nghẽn lưu lượng. Nếu có quá nhiều Client tạo request từ cùng một Server, nó có thể làm chậm kết nối. Hoặc tệ hơn là dẫn đến hiện tượng crash. Một server bị quá tải có thể tạo ra nhiều vấn đề trong việc truy cập thông tin.

2. Độ bền

Như ta đã biết, mạng Client Server là mạng tập trung. Nên nếu Server chính xảy ra sự cố hay bị nhiễu, toàn bộ hệ thống mạng sẽ bị gián đoạn. Do đó, các mạng client server sẽ thiếu tính ổn định và độ bền.

3. Chi phí

Chi phí thiết lập và bảo trì server trong các mạng client server thường khá cao. Vì các hệ thống mạng có sức mạnh lớn có thể có giá rất đắt. Do đó, không phải tất cả người dùng đều có thể chi trả được.

4. Bảo trì

Khi các Server được triển khai, nó sẽ hoạt động không ngừng nghỉ. Có nghĩa là nó cần được quan tâm đúng mức nếu có bất kỳ vấn đề gì thì phải giải quyết ngay. Vì vậy, cần có một nhà quản lý mạng chuyên biệt để duy trì hoạt động của Server.

5. Tài nguyên

Không phải tất cả tài nguyên hiện có ở trên Server đều có thể sử dụng được. Ví dụ như bạn không thể in trực tiếp tài liệu trên web, hoặc chỉnh sửa bất kỳ thông tin nào trên ổ cứng của Client.

Bảng so sánh các điểm khác nhau giữa mạng Client Server và Peer to Peer [P2P] đầy đủ:

Client Server là gì? Bài viết đã nêu và chỉ ra các ưu điểm và nhược điểm của mô hình mạng khách chủ. Ngoài ra, giúp bạn phân biệt mô hình Client Server và Peer to Peer [P2P] đã bạn dễ hình dung và phân biệt sự khác nhau giữa 2 mô hình mạng này.

Hy vọng bài viết này có thể giúp ích cho bạn trong quá trình tìm hiểu. Theo dõi Vietnix để đọc thêm những thông tin và kiến thức hữu ích khác dành cho bạn.