Những bài văn mẫu lớp 6
Download.vn sẽ cung cấp Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích bài À ơi tay mẹ của Bình Nguyên, thuộc sách Cánh Diều, tập 1.
Mong rằng với 2 đoạn văn mẫu lớp 6, các bạn học sinh sẽ có thêm ý tưởng để hoàn thiện bài viết của mình. Mời tham khảo nội dung chi tiết dưới đây.
Phân tích bài thơ À ơi tay mẹ của Bình Nguyên
- Phân tích bài À ơi tay mẹ - Mẫu 1
- Phân tích bài À ơi tay mẹ - Mẫu 2
Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng nhất của con người. Một trong những bài thơ hay viết về tình cảm đó là “À ơi tay mẹ” của Bình Nguyên.
Bài thơ được mở đầu với những phép nhiệm màu từ đôi bàn tay của mẹ. Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ - hình ảnh “bàn tay mẹ” để chỉ người mẹ. Người mẹ đã che chắn những “bão giông” cho đứa con nhỏ:
"Bàn tay mẹ chắn mưa sa
Bàn tay mẹ chắn bão qua mùa màng"
Đó là sức mạnh phi thường của người mẹ. Những câu thơ tiếp theo giống như lời ru của người mẹ:
"Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng
À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon
À ơi này cái trăng tròn
À ơi này cái trăng còn nằm nôi...
Bàn tay mẹ thức một đời
À ơi này cái Mặt Trời bé con
Mai sau bể cạn non mòn
À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru"
Những lời hát ru yêu thương nhẹ nhàng đã đi vào giấc ngủ của đứa con nhỏ. Người mẹ gọi con “vầng trăng” và “mặt trời bé con”. Những hình ảnh so sánh cho thấy vai trò quan trọng của đứa con với người mẹ. Con đem đến hy vọng, sự sống cho mẹ. Ta có thể cảm nhận được tình cảm của người mẹ, nâng niu và xem đứa con như vầng trăng tròn trịa, trong sáng, như mặt trời tỏa sáng và ấm áp đến cho cuộc đời mẹ. Và tình yêu thương đó của mẹ dành cho con là mãi mãi, cho dù “biển cạn non mòn”. Nhưng những lời hát ru của mẹ vẫn theo con trên từng bước chân cuộc đời.
Lời ru của mẹ dường như có một sức mạnh thần kì nào đó, tác động đến vạn vật:
“Ru cho mềm ngọn gió thu
Ru cho tan đám sương mù lá cây”
Những thứ vốn trường tồn cùng với thiên nhiên, nay đã “mềm lòng”, đã “tan chảy” trước lời ru ngọt ngào của tình mẫu tử.
“Ru cho cái khuyết tròn đầy
Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau”
Theo thời gian, bàn tay của mẹ trở nên chai sần, nhăn nheo. Nhưng chính bàn tay ấy đã làm nên phép nhiệm màu, không những là ru con vào giấc ngủ yên lành mà còn nâng niu con trên từng bước đường đời. Bàn tay ấy phải chắt chiu biết bao sương gió mới tạo ra phép màu như vậy:
“Bàn tay mang phép nhiệm mầu
Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi”
Mẹ vất vả cả đời, lo toan cho con, lo toan cho gia đình, nhưng có lẽ, chưa một lần mẹ dám ru mình vào giấc ngủ. Trong con người mẹ, lúc nào cũng đầy ắp những suy nghĩ, không phút nào an yên.
Bài thơ “À ơi tay mẹ” đã cho thấy tình mẫu tử thiêng liêng của mẹ dành cho “mặt trời bé con”. Đồng thời, nỗi khổ cực vất vả của người mẹ cũng được nhà thơ khắc họa thật cảm động.
Phân tích bài À ơi tay mẹ - Mẫu 2
Tình mẹ - tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc sống. Đã có biết bao lời thơ, câu hát nói về tình cảm đó. Một trong những bài thơ đó là “À ơi tay mẹ” của nhà thơ Bình Nguyên.
Tác giả đã sử dụng hình ảnh “đôi bàn tay” để nhắc về người mẹ. Đôi bàn tay đã tạo ra những phép màu:
"Bàn tay mẹ chắn mưa sa
Bàn tay mẹ chắn bão qua mùa màng"
Đôi bàn tay của người mẹ thật bình thường, nhưng lại ẩn chứa những điều phi thường. Điều đó xuất phát từ tình yêu sâu sắc mà người mẹ dành cho đứa con của mình. Mẹ đã bảo vệ, che chở con qua “mưa sa”, “bão mùa màng”.
Tiếp đến, tác giả đã đem lời ru của người mẹ vào những câu thơ trong bài:
"Vẫn bàn tay mẹ dịu dàng
À ơi này cái trăng vàng ngủ ngon
À ơi này cái trăng tròn
À ơi này cái trăng còn nằm nôi...
Bàn tay mẹ thức một đời
À ơi này cái Mặt Trời bé con
Mai sau bể cạn non mòn
À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru"
Đôi bàn tay của mẹ bế bồng con trong giấc ngủ yên bình.Người mẹ gọi con “vầng trăng” và “mặt trời bé con”. Cách gọi đó cho thấy tình cảm yêu thương của mẹ đối với con. Với mẹ, con chính là ánh trăng hay mặt trời, bất kể là đêm hay ngày đều đem lại nguồn sống cho mẹ. Và dù thời gian có trôi qua, vạn vật có thay đổi, đôi bàn tay của mẹ vẫn sẽ ôm lấy con, lời ru của mẹ vẫn cất lên. Tình yêu của mẹ là không có gì thay đổi.
Lời ru ngọt ngào đó đã cho con giấc ngủ êm đềm, đã tác động đến vạn vật trong cuộc sống:
“Ru cho mềm ngọn gió thu
Ru cho tan đám sương mù lá cây”
Những thứ vốn trường tồn cùng với thiên nhiên, nay đã “mềm lòng”, đã “tan chảy” trước lời ru ngọt ngào của tình mẫu tử. Lời ru ngọt ngào biết bao, chan chứa tình yêu sâu nặng:
“Ru cho cái khuyết tròn đầy
Cái thương cái nhớ nặng ngày xa nhau”
Đôi bàn tay mẹ đã làm nên phép nhiệm màu, không những là ru con vào giấc ngủ yên lành mà còn nâng niu con trên từng bước đường đời. Bàn tay ấy phải chắt chiu biết bao sương gió mới tạo ra phép màu như vậy:
“Bàn tay mang phép nhiệm mầu
Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi”
Đ ôi bàn tay của người mẹ đã làm lụng vất vả, chăm sóc cho đứa con suốt cả một cuộc đời. Bởi vậy với đứa con thì đó là đôi bàn tay chứa đựng những phép nhiệm màu được chắt chiu từ những khó khăn, vất vả đó. Hai câu thơ rất ngắn gọn, nhưng đã khẳng định được tình mẫu tử cao cả có sức mạnh to lớn, tạo nên những điều kì diệu. Cũng như chúng ta phần nào thấu hiểu hơn được sự khó nhọc của người mẹ.
Bài thơ “À ơi tay mẹ” đem đến những cảm nhận sâu sắc về tình mẫu tử. Đó là thứ tình cảm đáng trân quý nhất trong cuộc sống của mỗi người.
Cập nhật: 21/09/2021
Ngữ văn lớp 6 trang 37 sách Cánh Diều tập 1
Nhằm giúp học sinh có thể chuẩn bị bài một cách nhanh chóng cho môn Ngữ Văn lớp 6 với bộ sách mới.
Download.vn Soạn văn 6: À ơi tay mẹ, thuộc bộ sách Cánh Diều, mời các bạn học sinh tham khảo.
Soạn văn 6: À ơi tay mẹ
- Dòng thơ gồm các tiếng được sắp xếp thành hàng, các dòng thơ có thể giống hoặc khác nhau về độ dài ngắn.
- Vần là phương tiện tạo nhạc tính cơ bản của thơ dựa trên sự lặp lại [hoàn toàn hoặc không hoàn toàn] phần vần của âm tiết. Vần có vị trí ở cuối dòng thơ gọi là vần chân, ở giữa dòng thơ gọi là vần lưng].
- Nhịp là những điểm ngắt hơi khi đọc một dòng thơ. Ngắt nhịp tạo ra sự hài hòa, đồng thời giúp hiểu đúng ý nghĩa của dòng thơ.
2. Thơ lục bát
- Lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam. Mỗi bài thơ ít nhất gồm hai dòng với số tiếng cố định: dòng sáu tiếng [dòng lục] và dòng tám tiếng [dòng bát]. Thơ lục bát gieo vần chân và vần lưng. Tiếng thứ sáu của dòng lục gieo vần xuống tiếng thứ sáu của dòng bát, tiếng thứ tám của dòng bát gieo vần xuống tiếng thứ sáu của dòng lục tiếp theo.
- Ví dụ:
Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
[Việt Nam quê hương ta, Nguyễn Đình Thi]
- Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn [mỗi nhịp hai tiếng]. Lục bát là thể thơ có sức sống mãnh liệt, mang vẻ đẹp tâm hồn con người Việt Nam.
3. Biện pháp tu từ
Là việc sử dụng ngôn ngữ theo một cách đặc biệt [về ngữ âm, từ ngữ, ngữ pháp, văn bản] làm cho lời văn hay hơn, đẹp hơn, nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt vào và tạo ấn tượng với người đọc.
4. Biện pháp tu từ ẩn dụ
- Ẩn dụ [so sánh ngầm] là biện pháp tu từ theo đó, sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm trong diễn đạt và tạo ấn tượng với người đọc.
- Ví dụ, trong câu:
“Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông”
[Nguyễn Du]
Màu đỏ của hoa lựu được ví như ngọn lửa lập lòe, tạo nên hình ảnh sống động và biểu cảm.
- Phân loại:
- Ẩn dụ hình thức
- Ẩn dụ cách thức
- Ẩn dụ phẩm chất
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
Soạn bài À ơi tay mẹ
1. Chuẩn bị
- Bài thơ có được chia khổ. Gồm 6 khổ. Khổ 1 và khổ 5 có 2 dòng, các khổ còn lại có 4 dòng.
- Vần:
- Khổ có 2 dòng thơ: chữ thứ 6 của câu đầu sẽ vần với chữ thứ 6 câu sau [sa - qua, mầu- dầu...]
- Khổ có 4 dòng thơ: Tiếng thứ 6 của câu 6 vần với tiếng thứ 6 của câu 8, tiếng thứ 8 của câu 8 vần với tiếng thứ 6 của câu 6 tiếp theo. [Ví dụ trong khổ 2 có các vần là dang - vàng, ngon - tròn, tròn - còn...]
- Các dòng thơ được ngắt nhịp: 4/2 hoặc 4/4.
- Bài thơ viết về bàn tay của người mẹ, và về sự chăm sóc của mẹ dành cho con.
- Bài thơ đã sử dụng các biện pháp tu từ:
- Điệp ngữ [bàn tay mẹ, ru cho, à ơi này…]
- Ẩn dụ [cái trăng, cái Mặt Trời… ]
- Từ ngữ trong bài thơ: giàu tính tượng hình tượng thanh.
- Các biện pháp nghệ thuật góp phần thể hiện tình cảm mẫu tử thiêng liêng, sâu sắc.
- Người bày tỏ cảm xúc trong bài thơ: người mẹ. Cảm xúc, suy nghĩ được bày tỏ là tình yêu thương con thắm thiết, mong muốn đứa con luôn ngoan ngoãn.
- Tác giả Bình nguyên sinh năm 1959, quê ở Ninh Bình. Ông đang là Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Ninh Bình.
- Cảm nhận về những lời ru của bà, của mẹ: ngọt ngào, nhẹ nhàng.
2. Đọc hiểu
- Nhan đề và tranh minh họa gợi cho em cảm nhận: tình mẹ ấm áp, bao la.
- Các biện pháp tu từ được sử dụng: điệp ngữ [bàn tay mẹ, ru cho, à ơi này…], ẩn dụ [cái trăng, cái Mặt Trời...].
- Cách gieo vần trong bài thơ:
- Khổ có 2 dòng thơ: chữ thứ 6 của câu đầu sẽ vần với chữ thứ 6 câu sau [sa - qua, mầu- dầu...]
- Khổ có 4 dòng thơ: Tiếng thứ 6 của câu 6 vần với tiếng thứ 6 của câu 8, tiếng thứ 8 của câu 8 vần với tiếng thứ 6 của câu 6 tiếp theo. [Ví dụ trong khổ 2 có các vần là dang - vàng, ngon - tròn, tròn - còn...]
- Các dòng thơ được ngắt nhịp: 4/2 hoặc 4/4.
- Các “phép nhiệm màu” từ tay mẹ được “chắt chiu từ những dài dẫu”: sự vất vả, nhọc nhằn của mẹ để con được no đủ, hạnh phúc.
- Những từ ngữ được lặp lại nhiều lần:
- bàn tay mẹ: hình ảnh trung tâm của bài thơ, thể hiện lòng yêu thương bao la của người mẹ.
- à ơi này, ru cho: giúp bài thơ giống như lời ru của mẹ, đầy ngọt ngào và chan chứa tình thương.
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Tìm hình ảnh, chỉ tiết thể hiện “phép nhiệm mầu” của bàn tay mẹ. Những dòng thơ nào nói lên đức hi sinh của người mẹ?
- Bàn tay mẹ - chắn mưa sa, chặn qua bao mùa màng, thức một đời vẫn còn hát ru.
- Những dòng thơ nói lên đức hy sinh của người mẹ:
“Bàn tay mẹ chắn mưa sa
Bàn tay mẹ chặn bão qua mùa màng”
...
“Bàn tay mẹ thức một đời
Mai sau bể cạn non mòn
À ơi tay mẹ vẫn còn hát ru”
...
“Bàn tay mang phép nhiệm màu
Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi”
Câu 2. Em nhỏ trong bài thơ được gọi bằng những từ ngữ nào? Cách gọi đó nói lên điều gì về tình cảm mẹ dành cho con?
- Em nhỏ trong bài thơ được gọi bằng: cái trăng vàng, cái trăng tròn, cái Mặt Trời bé con, cái khuyết.
- Cách gọi đó cho thấy tình cảm yêu thương của mẹ đối với con. Với mẹ, con chính là ánh trăng hay mặt trời, bất kể là đêm hay ngày đều đem lại nguồn sống cho mẹ.
Câu 3. Trong bài thơ, cụm từ “à ơi” được lặp lại nhiều lần. Hãy phân tích tác dụng của sự lặp lại ấy.
- “À ơi” thường thấy trong các lời ru.
- Việc sử dụng cụm từ này nhiều lần khiến cho bài thơ giống như những lời ru, nhẹ nhàng và ngọt ngào.
Câu 4. “Bàn tay mang phép nhiệm mầu/Chắt chiu từ những dãi dầu đấy thôi”. Em có đồng ý với tác giả không? Vì sao?
- Nêu ý kiến: Đồng ý.
- Lý do: Đôi bàn tay của người mẹ đã làm lụng vất vả, chăm sóc cho đứa con suốt cả một cuộc đời. Bởi vậy với đứa con thì đó là đôi bàn tay chứa đựng những phép nhiệm màu được chắt chiu từ những khó khăn, vất vả đó.
Câu 5. Hình ảnh “bàn tay mẹ” trong bài thơ tượng trưng cho điều gì?
Hình ảnh “bàn tay mẹ” tượng trưng cho người mẹ. Chính mẹ là người đã làm việc vất vả, chăm sóc cho con.
Câu 6. Em thích khổ thơ nào nhất trong bài thơ? Vì sao?
Gợi ý:
- Khổ thơ thích nhất: Khổ 5.
- Nguyên nhân: Tuy chỉ có 2 câu thơ rất ngắn gọn, nhưng khổ thơ đã giúp người đọc thấy được tình mẫu tử cao cả có sức mạnh to lớn, tạo nên những điều kì diệu. Cũng như chúng ta phần nào thấu hiểu hơn được sự khó nhọc của người mẹ.
Cập nhật: 20/09/2021