Ho khạc ra máu là tình huống khi bạn ho và thấy có máu đi kèm với nước bọt hoặc chất đờm nhầy có thể xuất phát từ phổi, cổ họng hoặc bất kỳ phần nào khác của hệ hô hấp. Mức độ nghiêm trọng của tình huống liên quan đến lượng máu ho ra. Một số lý do ho khạc ra máu có thể kể đến như:
Thương tích hoặc chấn thương vùng răng miệng: Bạn có thể nhổ ra máu sau khi bị thương hoặc chấn thương nướu răng, răng hoặc bất kỳ mô nào trong khoang miệng. Nguyên nhân có thể khá đơn giản, chẳng hạn do gặm nhấm vật cứng, sắc nhọn hoặc nghiến răng trong khi ngủ có thể gây ra chảy máu nhẹ. Trong trường hợp này dễ dàng xác định nơi chảy máu.
Dùng thuốc: Bạn có thể thấy đờm có máu do sử dụng một số loại thuốc nhất định. Tình trạng này phổ biến hơn với các loại thuốc dạng bơm hít vào. Chảy máu thường xảy ra hàng giờ sau khi dùng thuốc. Bạn có thể gặp tình huống tương tự khi sử dụng thuốc làm loãng máu hoặc thuốc chống đông máu.
Hút thuốc lá: Một trong nhiều lý do thấy chất nhầy kèm máu là hút thuốc lá. Hút thuốc lá quá mức có thể làm hỏng các mô của hệ hô hấp. Điều này thường làm cho bạn thấy máu lẫn trong chất nhầy và đờm khạc ra. Hút thuốc lá cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ung thư phổi.
Nhiễm trùng hô hấp trên: Nhiễm trùng hô hấp trên do virus cúm hoặc vi khuẩn như Pseudomonas aeruginosa và Staphylococcus aureus có thể là lý do gây ho ra máu. Điều này cũng có thể xảy ra do nhiễm nấm Aspergillus. Nhiễm HIV cũng có thể dẫn đến có máu trong dịch nhầy.
Giãn phế quản: Trong bệnh lý giãn phế quản, đường dẫn khí bị giãn nở và tạo ra nhiều dịch đờm, có thể kèm máu. Các triệu chứng phổ biến nhất của giãn phế quản bao gồm hơi thở hôi, đờm xanh, thở khò khè, niêm mạc nhợt nhạt, khó thở và mệt mỏi.
Viêm phế quản và viêm phổi: Nhiễm virus có thể dẫn đến viêm phế quản và một số triệu chứng thường gặp bao gồm khó thở khi gắng sức, sốt nhẹ, thở khò khè, đau ngực và mệt mỏi. Viêm phổi do vi khuẩn như do Streptococcus cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự như viêm phế quản nhưng với mức độ nghiêm trọng hơn: Khó thở nghiêm trọng kèm sốt cao, ớn lạnh, ho ra máu.
Tắc mạch phổi: Đôi khi ho ra máu cho thấy tình trạng sức khỏe đang nghiêm trọng, chẳng hạn như do thuyên tắc phổi. Đây là một trường hợp cấp cứu y tế và thậm chí có thể dẫn đến tử vong đột ngột. Thuyên tắc mạch phổi thường do cục máu đông di chuyển đến các động mạch phổi và ngăn chặn lưu lượng máu đến phổi. Trong trường hợp này, người bệnh cũng sẽ gặp một số triệu chứng khác như đau dữ dội ở ngực, khó thở và có nhiều khả năng thấy chất nhầy màu hồng có bọt khi ho.
Bệnh lao phổi: Lao phổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng ho ra máu.
Ung thư phổi: Ung thư phổi cũng có thể là lý do tại sao bạn thấy máu trong chất nhầy. Nguyên nhân là vì các mạch máu nhỏ vỡ ra do khối u. Sự hoại tử tế bào khối u cũng có thể là nguyên nhân gây chảy máu. Các triệu chứng khác của ung thư phổi bao gồm thở khò khè, ho ra máu, khó thở, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi và đau ngực dữ dội.
Các nguyên nhân hiếm gặp khác: Trong một số trường hợp, ho ra chất nhầy có máu chỉ ra một số nguyên nhân hiếm gặp khác, bao gồm tăng áp tĩnh mạch phổi, bệnh tắc tĩnh mạch phổi, phù phổi, lupus ban đỏ hệ thống.
Lời khuyên của thầy thuốc
Bạn nên đến bác sĩ khám ngay lập tức nếu bạn đang ho khạc ra máu kéo dài trong vài ngày và có các triệu chứng khác đi kèm như sốt, đau ngực, khó thở và có máu trong nước tiểu hoặc phân.
Ho ra nhiều máu cũng là một dấu hiệu cần phải đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Bác sĩ sẽ khám tổng quát và hỏi bệnh sử của bạn. Bạn sẽ được làm các xét nghiệm cụ thể như chụp CT scan, chụp Xquang ngực, soi phế quản và một số xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân cơ bản trong trường hợp của bạn và đưa ra hướng điều trị thích hợp.
Tóm lại, điều quan trọng là phải biết nguyên nhân cơ bản xuất hiện máu trong nước bọt và chất đờm nhầy khi ho khạc ra để có hướng điều trị đúng. Tìm tư vấn y tế có thể giúp ích cho bạn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng ho ra máu và triệu chứng liên quan. Nếu máu trong nước bọt là do các vấn đề về răng, nên gặp nha sĩ. Nếu máu có liên quan đến các bệnh lý nội và ngoại khoa, nên đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh đa khoa.
Tình trạng khạc đờm ra máu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm về đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, lao phổi, thậm chí là ung thư phổi. Vì vậy, cần xác định chính xác tình trạng bệnh và điều trị sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.
Khạc đờm ra máu là tình trạng gì?
Khạc đờm là một phản xạ tự nhiên của cơ thể để tống các chất đờm ra khỏi cơ thể. Chất đờm thông thường sẽ có màu hơi đục hoặc trong suốt. Đôi khi chất đờm có màu xanh, đỏ tươi, hồng.
Khạc đờm ra máu có thể là các dạng dưới đây:
- Đờm có lẫn máu tươi.
- Đờm lẫn các sợi máu nằm rải rác bên trong đờm.
- Đờm lẫn máu đỏ tươi có kèm theo bọt.
- Đờm kèm cục máu đông, kèm theo tình trạng nóng ngực, khó thở.
- Đòm có màu xanh hoặc vàng, lẫn ít máu, mùi hôi.
Khạc đờm ra máu có sao không?
Nhiều người gặp phải tình trạng khạc đờm ra máu nên rất lo lắng không biết có nguy hiểm không. Khạc đờm ra máu có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như:
Tổn thương đường hô hấp
Khi các bộ phận của đường hô hô hấp bị tổn thương, viêm nhiễm khiến lớp niêm mạc cổ họng bị sưng và ứ đọng máu bên trong. Nếu người bệnh ho quá nhiều hoặc khạc đờm mạnh sẽ khiến lớp niêm mạc bị vỡ và chảy máu. Đây là nguyên nhân thường gặp ở những người đang bị khạc đờm ra máu.
Bệnh về đường tiêu hóa
Một số bệnh về đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày thực quản, xuất huyết tiêu hóa cũng có thể khiến người bệnh bị đờm ra máu. Ngay cả bệnh trào ngược dạ dày thực quản cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
Nguyên nhân là do axit dịch vị dạ dày trào ngược lên cổ họng khiến niêm mạc họng bị tác động, gây sung huyết và người bệnh ho, khạc mạnh sẽ dẫn đến có đờm lẫn máu.
Bệnh về phổi và phế quản
Các bệnh lý về phế quản và phổi thường gây ra các triệu chứng như ho, khó thở, thở khò khè, đau tức ngực… Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây ra triệu chứng nghiêm trọng hơn đó là ho ra máu.
Một số bệnh lý về phổi và phế quản phổ biến gây ra tình trạng khạc đờm ra máu là:
Lao phổi
Người bị lao phổi thường có các triệu chứng như khạc đờm ra máu, sút cân đột ngột, mệt mỏi, đổ mồ hôi về đêm, sốt về chiều…
Tắc nghẽn phổi mãn tính
Bệnh lý này làm tổn thương mạch máu, đường thở và nhu mô phổi nên người bệnh thường xuyên bị khạc đờm ra máu, có mủ trong đờm, khó thở…
Nhiễm trùng
Nhiễm các loại vi khuẩn, virus như Staphylococcus, Pseudomonas… cũng có thể gây ra tình trạng khạc đờm ra máu.
Tắc mạch phổi
Huyết khối bị vỡ ra và nằm sâu trong tĩnh mạch dẫn đến tắc mạch phổi.Người bệnh thường bị ho và khạc đờm ra máu.
Viêm phổi/viêm phế quản
Đây là bệnh lý nhiều người mắc phải, kể cả trẻ em và người lớn. Khi mắc bệnh, người bệnh sẽ gặp các biểu hiện như ho nhiều, khó thở, ho có đờm, lẫn máu trong đờm…
Giãn phế quản
Bệnh lý này là tình trạng phế quản bị giãn, đường thở sưng to và sản xuất ra nhiều chất nhầy. Người bệnh sẽ có các triệu chứng như thở khò khè, hơi thở có mùi hôi, khó thở, khạc đờm ra máu…
Ung thư phổi
Tình trạng khạc đờm ra máu có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh ung thư phổi nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao. Người mắc ung thư phổi sẽ có các dấu hiệu như thở khò khè, chán ăn, suy nhược, sụt cân không rõ nguyên nhân…
Ung thư vòm họng
Một bệnh lý nguy hiểm khác cũng có triệu chứng khạc đờm ra máu đó là ung thư vòm họng. Ngoài ra, người bệnh còn bị đau họng, sụt cân, đau tai, đau cổ…
Khi nào cần đi khám?
Khạc đờm ra máu là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nên người bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt. Đặc biệt, khi có các dấu hiệu sau cần đi khám ngay:
- Ho ra máu, ít đờm.
- Khó thở, chóng mặt.
- Máu lẫn trong nước tiểu hoặc trong phân.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Nhịp tim nhanh.
- Mệt mỏi kéo dài.
- Đau tức ngực.
- Thường xuyên đổ mồ hôi.
Đây đều là những triệu chứng cảnh báo bệnh lý nguy hiểm nên cần được thăm khám và điều trị sớm, tránh biến chứng nghiêm trọng.
Phương pháp điều trị tình trạng khạc đờm ra máu
Trước khi điều trị, bác sĩ sẽ thực hiện các kỹ thuật như chụp X-quang, siêu âm, chụp CT phổi… để xác định chính xác bệnh lý mà người bệnh đang mắc phải cũng như xác định tình trạng bệnh. Từ đó, sẽ đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất đối với từng bệnh nhân.
Các phương pháp thường được áp dụng để điều trị khạc đờm ra máu gồm:
- Thuốc kháng sinh cho các trường hợp nhiễm trùng như viêm phổi, viêm phế quản do vi khuẩn.
- Thuốc giảm ho, tiêu đờm khi bị ho kéo dài.
- Thuốc kháng virus.
- Phẫu thuật nếu có khối u hoặc cục máu đông trong phổi.
- Trường hợp ung thư phổi, ung thư vòm họng sẽ được điều trị theo phác đồ điều trị ung thư riêng. Có thể phẫu thuật, xạ trị hoặc hóa trị…
Biện pháp phòng ngừa tình trạng khạc đờm ra máu
Tình trạng khạc đờm ra máu có thể là dấu hiệu của bệnh viêm nhiễm thông thường nhưng cũng có thể cảnh báo bệnh lý nguy hiểm như ung thư. Cách phòng ngừa đầu tiên cần thực hiện là phòng tránh nhiễm trùng được hô hấp.
- Bỏ thuốc lá vì hút thuốc gây kích ứng và viêm nhiễm. Nó cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng về đường hô hấp.
- Giữ gìn môi trường sống xung quanh sạch sẽ, thoáng mát, ít bụi bẩn, nấm mốc để tránh nguy cơ bị nhiễm trùng.
- Uống nhiều nước giúp làm loãng đờm và đào thải chất độc hại ra ngoài dễ dàng hơn.
- Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng và các chất giúp tăng cường đề kháng.
- Nên sử dụng các thực phẩm mềm, dễ nuốt để tránh gây tổn thương cho cổ họng. Hạn chế đồ ăn dễ gây kích ứng vòm họng như đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, nhiều gia vị.
Thăm khám sức khỏe định kỳ, khám ngay khi có các biểu hiện bất thường về đường hô hấp như ho nhiều, ho kéo dài, đau họng, nhiều đờm, đờm lẫn máu…