TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘTKhoa Công Tác Xã HộiTIỂU LUẬNPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA HỌCKỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM CỦA SINH VIÊNTRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT- Giảng viên hướng dẫn: ThS. Lê Anh Vũ- Nhóm sinh viên thực hiện: Trần Thị Thảo Nguyễn Văn Quí Nguyễn Thị Hoa Ngô Thị Nhật Linh Nguyễn Luật Phạm Thị Hương Trần Xuân Tuyền Bình Dương, tháng 6 năm 2015 MỤC LỤCMỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tàiĐất nước phát triển đề ra nhu cầu cấp thiết cho nền giáo dục Việt Nam trongviệc nâng cao chất lượng và bồi dưỡng nhân tài. Song song với việc nâng cao chấtlượng đào tạo thì sinh viên cần phải năng động và sáng tạo trong các hoạt độngcũng như việc học Hơn thế nữa, sinh viên cần có những kĩ năng trong quá trìnhhọc tập và làm việc.Một trong những kĩ năng quan trọng của sinh viên bậc đại họclà kĩ năng làm việc nhóm.Khoa Công Tác Xã Hội–Trường Đại Học Thủ Dầu Một là một khoa cần sựnăng động và các kĩ năng mềm rất quan trọng, đặc biệt là kĩ năng làm việc nhóm.Tuy nhiên đa phần các sinh viên từ bậc trung học phổ thông lên bậc đại học đềukhông thích ứng kịp với cách học và làm việc nhóm vì môi trường học khác nhauhoàn toàn. Hầu hết sinh viên chưa ý thức được về những lợi ích mà làm việcnhóm đem lại, chưa có ý thức- tinh thần hợp tác cao trong khi làm việc tập thể,sinh viên còn lơ là việc học tập, chưa có kĩ năng làm việc nhóm tốt Bên cạnh đómột số khác, tuy đã tham gia làm việc nhóm nhưng không tìm thấy được sự thíchthú trong công việc cũng như không tạo ra được hiệu quả trong công việc củanhóm, chưa phát huy hết được khả năng của từng cá nhân, hiệu quả công việcchưa cao… Vì thế kỹ năng làm việc nhóm là hết sức cần thiết với sinh viên xãhội, vì vậy việc nghiên cứu tìm hiểu về kỹ năng làm việc theo nhóm của sinh viênKhoa công tác xã hội là hết sức cần thiết. Cho nên chúng tôi chọn đề tài “ Kỹ nănglàm việc nhóm của sinh viên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ DầuMột” mong muốn cho các bạn sinh viên hiểu hơn về kỹ năng làm việc nhóm quantrọng ra sao, thông qua đó chúng tôi sẽ tìm hiểu thêm về những khó khăn mà cácbạn gặp phải trong quá trình làm việc nhóm và đưa ra một số biện pháp giúp cácbạn có thể thuận lợi hơn trong quá trình làm việc nhóm.2. Ý nghĩa đề tài2.1. Ý nghĩa thực tiễn Giúp cho sinh viên hiểu được tầm quan trọng của kỹ năng làm việc nhóm vàcó cái nhìn tích cực hơn trong quá trình học tập, phát huy năng lực của mỗi cánhân,trao đổi kiến thức một cách dễ dàng,thuận tiện.Trong quá trình làm việcgiúp sinh viên có kĩ năng giao lưu,chia sẻ làm nền tảng để hoà nhập vào môitrường làm việc sau này.Mặt khác,khi làm việc nhóm các thành viên cần phát huysự tự giác,xoá đi mặc cảm,rụt rè,trao đổi một cách cởi mở và thẳng thắng những ýtưởng,kiến nghị của mình với những thành viên khác. Hiểu được khó khăn củasinh viên trong làm việc nhóm như không có thời gian, không tập trung vào vấnđề, sợ làm không đúng, cơ sỡ vật chất không có, đùn đẩy trách nhiệm cho nhau,không có sự quản lí tốt của nhóm trưởng,…2.2. Ý nghĩa lý luậnGóp phần làm rõ “ mâu thuẫn là một phần không tránh được trong mối quanhệ giữa con người với con người. Đồng thời thuyết cũng cho rằng xung đột vàmâu thuẫn đóng góp vào sự thay đổi không ngừng của xã hội”.[15]3. Tổng quan tài liệu4. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu4.1. Đối tượngĐối tượng chúng tôi nghiên cứu là Kỹ năng làm việc nhóm của sinh viênkhoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một.4.2. Khách thể nghiên cứuGiảng viên trường Đại Học Thủ Dầu Một; Sinh viên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một.4.3. Phạm vi nghiên cứu4.3.1. Phạm vi nội dung- Một số khái niệm có liên quan đến đề tài “kỹ năng làm việc nhóm của sinhviên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một”- Cơ sỡ lý thuyết- Cách tập hợp thành một nhóm - Một số kỹ năng trong làm việc nhóm - Vai trò của kỹ năng làm việc nhóm- Thực trạng kỹ năng làm việc nhóm- Các yếu tố ảnh hưởng và khó khăn trong làm việc nhóm của sinh viên- Đề ra một số biện pháp khắc phục4.3.2 Phạm vi không gianTrường Đại Học Thủ Dầu Một4.3.3 Phạm vi thời gian- Tìm chủ đề: 19/05/2015- Viết tổng quan: 26/05/2015-12/06/2015- Viết tiểu luận : 13/06/2015-23/06/20155. Mục đích, mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu5.1. Mục đích nghiên cúu:Tìm hiểu kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một, qua đó biết thực trạng về kỹ năng làm việc nhómcủa các sinh viên. Từ đó đưa ra một số giải pháp để nâng cao-giúp đỡ các bạntham gia làm việc nhóm hiệu quả hơn, khơi dậy khả năng tiềm tàng, tính sáng tạocủa các thành viên.Tăng cường tính hợp tác của sinh viên để có nhiều động lựchoàn thành công việc, năng suất công việc hiệu quả hơn.5.2. Mục tiêu nghiên cứu- Mục tiêu chung: + Thứ nhất: Chỉ ra những bất cập, yếu tố ảnh hưởng tới vấn đề làm việcnhóm của sinh viên.+ Thứ hai: Đề ra nhưng giải pháp hợp lý cho vấn đề làm việc nhóm hiệnnay.- Mục tiêu cụ thể+ Thứ nhất:giải quyết những vấn đề ảnh hưởng tới làm việc nhóm điển hìnhnhư thiếu tin cậy , không quan tâm đến kết quả của công việc, lẩn tránhtrách nhiệm, thiếu trách nhiệm, sợ xung đột, bất đồng trong làm việc nhóm,… + Thứ hai: thực hiện những giải pháp sau: Một nhóm hiệu quả là nhóm có sự lãnh đạo tốt; Một nhóm hiệu quả phải có thông tin hiệu quả; Một nhóm hiệu quả phải định nghĩa được các vai trò một cách rõ ràng; Một nhóm hiệu quả phải thiết lập được qui trình giải quyết mâu thuẫn; Một nhóm hiệu quả phải xây dựng được hình mẫu tốt; Đam mê công việc;…5.3. Nhiệm vụ nghiên cứu+ Tìm hiểu kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên + Khảo sát mức độ khả năng làm việc nhóm của sinh viên+ Tìm hiểu các yếu tố gây khó khăn trong làm việc nhóm của sinh viên, từ đó đưara một số đề suất nhằm nâng cao kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên6. Phương pháp nghiên cứuTrong quá trình nghiên cứu, chúng tôi sử dụng hệ thống phương pháp sau:- Phương Pháp Nghiên Cứu Luận: chủ yếu là phương pháp nghiên cứu tư liệucó sẵn.- Phương pháp phỏng vấn : nhằm thăm dò trực tiếp tiến trình làm việc nhómtừ nhiều người khác nhau để thấy rõ những vấn đề mà sinh viên hay mắcphải trong quá trình làm việc là như thế nào.- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: lập những câu hỏi trắc nghiệm sát thựctrong làm việc nhóm, những khó khăn, thuận lợi tồn tại trong làm việc theonhóm của sinh viên.- Phương pháp quan sát khoa học: tham gia vào các buổi hoạt động nhómtrong lớp học, các hoạt động trong trường như vui chơi, học tập ngoại khóa,…7. Câu hỏi nghiên cứu- Kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên hiện nay như thế nào?- Trong quá trình làm việc nhóm có những khó khăn gì?- Một nhóm làm việc tốt cần có những tiêu chí gì?- Giữa học nhóm và học cá nhân thì bạn thích học cái nào hơn?8. Khung lý thuyếtKỹ năng làm việc nhóm của sinhviên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu MộtKiến nghịNguyên nhânThực trạng-Nhà trường nên tổ chức các khóa kỹ năng cho sinh viên, tạo điều kiện môi trường học cho sinh viên,…- Giảng viên giúp các bạn hiểu làm nhóm là như thế nào và đánh giá không chỉ dựa trên kết quả mà còn vào quá trình làm việc của các bạn- Sinh viên cần phân nhiệm vụ cho các bạn rõ ràng, tránh trược hợp không làm; các bạn không nên ôm công việc một mình làm; phải có kế hoạch tổ chức nhóm; trau dồi-rèn luyện kỹ năng thường xuyên bằng cách tham gia vào nhiều nhóm để rút kinh nghiệm cho bản thân…Do nhà trường chưa tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng một cách đúng nhất cho các bạn…Do giảng viên chỉ nhìn vào kết quả mà không quan tâm đến quá trình các bạn đã làm việc như thế nào. Tạo các bạn tâm lí ỉ lại, Do sinh viên chưa có ý thức khi làm việc nhóm. Chưa có kỹ năng trong làm nhóm là phải ra sao, chưa quản lí nhóm tốt,…Kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên hiện nay chưa đạt kết quả cao. Do các bạn chưa hiểu một cách đúng nhất về làm việc nhóm nên dẫn đến tình trạng chỉ đạt kết quả-mục tiêu mà chưa nhìn vào chất lượng và quá trình làm việc nhóm có đạt kết quả hay không. Từ những trải nghiệm của bản thân và các bạn trong nhóm đã nhận ra rằng thực sự các bạn chưa có kỹ năng làm việc nhóm!9. Nội dung dự kiến- Cơ sở lý luận: dựa vào thuyết xung đột của C.Wright Mills, RalfDahrendoif , Pareto và Collins.- Kết quả nghiên cứu: biết được kỹ năng làm việc nhóm của các bạn sinh viênchưa toàn diện, các bạn chưa có một hiểu biết rõ ràng thế nào là một nhóm, NỘI DUNGCHƯƠNG I.1. Một số khái niệm có liên quan đến đề tài “kỹ năng làm việc nhóm củasinh viên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một”1.1. Khái niệm về kỹ năngKhi bàn về kỹ năng, tác giả Trần Trọng Thủy cũng cho rằng “Kỹ năng làmặt kỹ thuật của hành động, con người nắm được các hành động tức là có kỹthuật hành động, có kỹ năng.” [2]N.D.Levitov quan niệm “Kỹ năng là sự thực hiện có kết quả một động tácnào đó hay một hành động phức tạp bằng cách lựa chọn và áp dụng nhữngcách thức đúng đắn, có tính đến những điều kiện nhất định”. Theo ông,người có kỹ năng hành động là người phải nắm được và vận dụng đúng đắncác cách thức hành động nhằm thực hiện hành động có kết quả. Levitov chorằng, để hình thành kỹ năng, con người không chỉ nắm lý thuyết về hànhđộng mà phải biết vận dụng vào thực tiễn.[2]Các tác giả K.K.Platanov và G.G.Golubev quan niệm là “kỹ năng là nănglực của người thực hiện công việc có kết quả và một chất lượng cần thiếttrong những điều kiện mới và trong khoảng thời gian tương ứng”.[2]Tương tự X.I.Kixegov cho rằng “ kỹ năng là khả năng thực hiện có hiệu quảhệ thống hành động phù hợp với mục đích và điều kiện thực hiện hệ thốngnày”. Theo ông, các kỹ năng bao giờ cũng diễn ra dưới sự kiểm tra ý thứcnhiều hay ít. Kỹ năng đòi hỏi việc sử dụng những kinh nghiệm đã thu đượctrước đây và những tri thức nhất định nào đó trong các hành động, mà thiếunhững điều này không có kỹ năng.[2]- Từ điển tiếng Việt [1992] định nghĩa “Kỹ năng là khả năng vận dụng nhữngkiến thức thu nhận được trong một lĩnh vực nào đó vào thực tế”[16.tr.157]- Từ điển Giáo dục học “kỹ năng là khả năng thực hiện đúng hành động, hoạtđộng phù hợp với những mục tiêu và điều kiện cụ thể tiến hành hành độngấy cho dù đó là hành động cụ thể hay hành động trí tuệ”[17.tr.220]Như vậy, kỹ năng không phải là cái bẩm sinh mà do quá trình hoạt động, rènluyện , vận dụng tri thức và kinh nghiệm vào thực tiễn để đạt được nục đíchđề ra. Chỉ có vận dụng vào thực tiễn thật nhiều thì kỹ năng mới hình thànhvà tốt hơn.1.2. Khái niệm nhóm- Theo từ điển tâm lí học của Vũ Dũng “nhóm là cộng đồng có từ hai ngườitrở lên, giữa các thành viên có chung lợi ích và mục đích, có sự tương tác vàảnh hưởng lẫn nhau trong quá trình hoạt động chung” [18.tr.561]- Marvin Shaw, nhà tâm lí học phương Tây, ông cho rằng” nhóm là cộng đồngngười có từ 3 người trở lên, giữa họ có sự tác động tương hỗ và ảnh hưởnglẫn nhau, tồn tại trong một thời gian nhất định, cùng nhau thực hiện hoạtđộng chung” Như vậy, chúng tôi quan niệm nhóm là tập từ 2 người trở lên, có cùng mụctiêu và mục đích, có sự tương tác-hỗ trợ nhau. Cùng tham gia các hoạt động,trao đổi, thảo luận các vấn đề mà liên quan đến nhóm. Luôn đặt lợi ích củanhóm lên hàng đầu so với lợi ích cá nhân.1.3. Khái niệm sinh viênSinh viên là người học tập tại các trường đại học, cao đẳng. Ở đó họđược truyền đạt kiến thức bài bản về một ngành nghề, chuẩn bị chocông việc sau này của họ. Họ được xã hội công nhận qua những bằngcấp đạt được trong quá trình học. Quá trình học của họ theo phươngpháp chính quy, tức là họ đã phải trải qua bậc tiểu học và trung học.1.4. Khoa Công Tác Xã HộiKhoa Công tác xã hội [CTXH] thành lập theo Quyết định số1885/QĐ-ĐHTDM, ngày 14/11/2013 của Hiệu trưởng trường Đại họcThủ Dầu Một. Hiện nay, khoa CTXH trường Đại học Thủ Dầu Một làđơn vị đầu tiên và duy nhất ở tỉnh Bình Dương được phép đào tạongành Công tác xã hội, bắt đầu tuyển sinh từ năm 2011. Đội ngũgiảng viên của khoa gồm 02 Phó Giáo Sư và nhiều tiến sĩ, thạc sĩđược đào tạo trong và ngoài nước, đào tạo cho gần 500 sinh viên. Vịthế của khoa không ngừng được củng cố và nâng cao, thông qua sốlượng sinh viên đăng ký học tăng vượt bậc qua từng năm.Chức năng và nhiệm vụ:-Đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao ở bậc đại học và sau đạihọc cho tỉnh Bình Dương và cả nước.-Triển khai nghiên cứu khoa học, thực hiện các nghiên cứu lý luận,thực tiễn trong nước và quốc tế nhằm ứng dụng vào giảng dạy, đổimới công tác đào tạo và phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế xãhội của tỉnh Bình Dương cũng như cả nước.-Hợp tác đào tạo, bồi dưỡng, nghiên cứu khoa học về CTXH với cáctổ chức, các cơ sở đào tạo và nghiên cứu trong và ngoài nước.[19]1.5. Trường Đại Học Thủ Dầu MộtTrường Đại học Thủ Dầu Một được thành lập vào năm 2009 theo quyếtđịnh số 900/QĐ-TTg ngày 24/06/2009 của Thủ tướng Chính phủ, trên cơsở nâng cấp trường Cao đẳng Sư phạm Bình Dương, với mục tiêu phấnđấu trở thành trung tâm đào tạo – nghiên cứu phát triển khoa học côngnghệ, trung tâm văn hóa – giáo dục hàng đầu của tỉnh và khu vực.Trường Đại học Thủ Dầu Một chính thức đi vào hoạt động từ ngày 22tháng 9 năm 2009, là trường Đại học trọng điểm, chịu sự quản lý nhànước về giáo dục và đào tạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Ủy Ban NhânDân tỉnh Bình Dương là cơ quan chủ quản của trường Đại học Thủ DầuMột.Trường sẽ tăng cường hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu,các tổ chức ứng dụng khoa học – công nghệ trong nước và ngoài nướcnhằm nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học.Trường Đại học Thủ Dầu Một thực hiện nhiệm vụ giáo dục và đào tạođại học, sau đại học để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoácủa tỉnh Bình Dương, của nước nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa ViệtNam, cũng như đổi mới và phát triển giáo dục Đại học Việt Nam, nhằmđạt được uy tín ngang bằng với đại học của các nước tiên tiến trong khuvực và thế giới. Tổng số HSSV đã được đào tạo, tốt nghiệp là 22.268.Trong đó đào tạo: Giáo viên THCS: 7.530; Giáo viên Tiểu học:9.506;Giáo viên Nhà trẻ-Mẫu giáo: 5.232.a. Giai đoạn 1976-1986: 5.421 HSSV.b. Giai đoạn 1987-1996: 8.827 HSSV.c. Giai đoạn 1997-2006: 8.020 HSSV. [14]2. Cơ sở lý thuyết“thuyết xung đột”. Thuyết xung đột bắt nguồn từ nhà triết học nổi tiếng đồng thời là một nhà xã hội học người Đức Karl Marx [1818 – 1883 ]. Sau ông, các học giả khác như C.Wright Mills, Ralf Dahrendoif , Pareto và Collins…đã phát triển thuyết này sâu hơn. Thuyết xung đột nhấn mạnh mâu thuẫn là một phần không tránh được trong mối quan hệ giữa con người với con người. Đồng thời thuyết cũng cho rằng xung đột và mâu thuẫn đóng góp vào sự thay đổi không ngừng của xã hội. Thuyết này chủ yếu dùng để giải thích mâu thuẫn giữa các tầng lớp xã hội, giữa người giàu và người nghèo, hoặc giữa nhóm xã hội với nhau . [13]- Một số dạng xung đột:+ Giữa các thành viên và lãnh đạo+ Giữa các thành viên trong nhóm+ Giữa các giới [ nam-nữ]- Nguyên nhân dẫn đến xung đột+ Do cạnh tranh nguồn lực, không thống nhất mục tiêu, bị lệ thuộc công việc, khác biệt về nhận thức, ;+ Do căng thẳng, áp lực tâm lí từ người khác; Do sự phân chia quyền lợi, phân chia nhiệm vụ, vấn đề ưu tiên luôn xảy ra với các thành viên, + Tổ chức: Do hệ thống khen thưởng không bình đẳng, do vấn đề quyền lực giữa các thành viên, do môi trường làm việc, ; Do bất đồng quan điểm giữa các bên: vì mỗi cá nhân đều muốn “áp đặt” ý kiến của mình lên trên và cho ýkiến mình là đúng nên xảy ra mâu thuẫn và dẫn đến xung đột; tranh giành quyền lực; - Ưu điểm của xung dột:Giải phóng cảm xúc, xây dựng sự hợp tác, giúp cá nhân phát triển; sau xung đột giúp cho mọi người hiểu nhau hơn, và nhận thức của các cá nhân trong nhóm sẽ thúc đẩy mạnh mẽ quá trình tương tác giữa các thành viên và đem lại hiệu quả cao trong công việc. Thông qua giải quyết xung đột giúp cho nhóm kiểm tra lại tiến trình làm việc của mình, đồng thời, các nhu cầu, mục tiêu của nhóm sẽ dần thích hợp với các thành viên+ nhược điểm: Giải quyết xung đột thường mất nhiều thời gian, tâm lý căng thẳng luôn trong trạng thái strees lo lắng làm sao vượt qua người khác; xung đột kéo dàidẫn đến trì trệ công việc, hơn nữa là có thể phá vỡ nhóm.CHƯƠNG II1. Cách tập hợp thành một nhóm Một nhóm có thể hình thành theo nhiểu cách khác nhau: Các nhóm bạn họctập có khi hình thành do sự chỉ định của thày cô, nhóm sở thích hình thànhdo sự rủ rê nhau, và các nhóm làm việc trong một cơ quan, đơn vị là do sựtuyển dụng theo nhu cầu của đơn vị đó. Vì thế, có những nhóm hình thànhvà gắn kết rất lâu, nhưng cũng có những nhóm chỉ hoạt động cùng nhautrong một thời điểm nào đó. Nhưng điều quan trọng là, không phải nhómnào cũng có những mục đích hay có những hoạt động cùng nhau. Một nhómngười làm việc trong cùng một văn phòng hay thậm chí một dự án chungkhông phải lúc nào cũng tiến hành công việc của một nhóm làm việc. Nếunhóm đó được quản lý theo kiểu chuyên quyền độc đoán, có lẽ sẽ không cósự tác động qua lại liên quan đến công việc giữa các thành viên trong nhóm.Nếu có bất kỳ tư tưởng bè phái nào trong nhóm, hoạt động của nhóm sẽkhông bao giờ tiến triển được. Ngược lại, một nhóm làm việc vẫn có thểphát triển dù các thành viên không cùng làm việc hay sinh hoạt trong mộtmôi trường, một không gian nhất định.Nói một cách đơn giản, nhóm làm việc là nhóm tạo ra được một tinh thầnhợp tác, biết phối hợp và phát huy các ưu điểm của các thành viên trongnhóm để cùng nhau đạt đến một kết quả tốt nhất cho mục đích mà nhóm đặtra. Để hình thành và phát triển nhóm tùy theo nhu cầu, mục đích được đề racho nhóm và số lượng cũng như năng lực của các thành viên trong nhóm,các nhóm được hình thành và phát triển theo nhiều hình thức và thời gianhoạt động khác nhau. Nhưng nhìn chung thì hầu như đều trại qua 4 bước cơbản :Bước 1: Tạo dựngBước 2: Công phá: do không hiểu nhau các thành viên sẽ có mâu thuẫn. Đâylà giai đoạn khó khăn nhất. Nếu không giải quyết thì tan rã nhóm là điều cóthể xảy ra.Bước 3: Ổn định : Trong suốt giai đoạn này, các thành viên trong nhóm quendần và điều hoà những khác biệt giữa họ. Sự xung đột về tính cách và ý kiếngiảm dần và tính hợp tác tăng lên. Khi đó họ có thể tập trung nhiều hơn chocông việc và bắt đầu có sự tiến bộ đáng kể trong hiệu quả công việc.Bước 4: Hoàn thiện: Ở giai đoạn này, các thành viên đã hiểu và thích nghiđược với điểm mạnh và yếu của từng người trong nhóm mình và biết đượcvai trò của họ là gì. Mọi người đã cởi mở và tin tưởng nhau hơn, rât nhiều ýkiến hay được nêu ra thảo luận vì họ không còn e ngại như lúc đầu. Họ linhhoạt sử dụng quyết định của mình như một công cụ để hiện thực hoá nhữngý tưởng, ưu tiên những nhiệm vụ cần thiết và giải quyết những vấn đề khúcmắc. Rất nhiều việc được hoàn thiện và sự gắn bó giữa các thành viên trongnhóm là rất cao.Khi lập nhóm làm việc, chúng ta cần phải thực hiện các yêu cầu sau:1] Một tập hợp của những người có tâm huyết, kiến thức và kinh nghiệm vềlĩnh vực liên quanTrong sản xuất, chúng ta có rất nhiều thành phần người laođộng, có người có kiến thức cao, người thì có sự sáng tạo, người có kinhnghiệm, người nắm rõ công việc, thao tác Việc lập nhóm tốt hơn hết nênhội đủ những người với nhiều thành phần khác nhau và chúng ta đừng vộicho rằng những người ít học sẽ không đóng góp được gì cho nhóm. Hãy hiểurằng, mỗi người đều có những khả năng tiềm ẩn mà không phải ai cũng khaithác được. Và việc lựa chọn ai là thành viên trong nhóm nên căn cứ vào mụctiêu dự án mà nhóm phải thực hiện là gì.2] Phân công phù hợp với khả năng Sự phân công công việc phù hợp sẽ giúp mọi người làm việc dễ dàng hơn.Các công việc phải có tính chất liên hệ, gắn kết với nhau chứ không phải độclập. Chúng ta đừng ngại khi muốn tìm cách phát huy khả năng tiềm ẩn củamột thành viên nào đó bằng cách giao cho anh ta những công việc mới. Điềuđó sẽ giúp bạn nhìn nhận rõ khả năng của họ.3] Đảm bảo sự công bằngAi cũng có quyền phát biểu ý kiến của mình và chúng ta không nên phản bácsự nhiệt tình của họ khi mà chúng ta chưa xác định được rõ ràng bằng thựctế rằng, ý tưởng đó là sai. Dù ý kiến không phù hợp đi chăng nữa, sự chê baikhông bao giờ là phương pháp thích hợp để nhận xét một ý kiến.4] Xây dựng lòng tin giữa các thành viênHãy khẳng định rằng các thành viên là như nhau khi tham gia vào nhóm, chỉtrừ người trưởng nhóm. Mọi người đều có trình độ, sự hiểu biết và tay nghềkhi tham gia vào nhóm. Mỗi người có thế mạnh riêng, tích cách riêng. Dođó, ý kiến, ý tưởng của mỗi người đều có giá trị trong quá trình làm việc.Tuyệt đối không có sự "vạch lá tìm sâu" hay "con sâu làm rầu nồi canh".Hãy nhớ rằng, thành quả chỉ đến từ sự cống hiến và tin tưởng lẫn nhau củacác thành viên trong nhóm.5] Mục tiêu rõ ràngTất cả các thành viên trong nhóm đều hiểu mục tiêu chung mà tập thể của họphải đạt đến là gì? Thông tin đến với mọi người chính xác như nhau.6] Trưởng nhómĐây là người có nhiệm vụ dẫn dắt tập thể trong quá trình thực hiện dự án.Do đó, người này phải có khả năng kêu gọi và điều khiển mọi người. Nhữngthành viên trong nhóm, dù chức vụ có lớn hơn, cũng phải tuân thủ theonhững yêu cầu của người trưởng nhóm. Nếu bạn muốn đào tạo hay tìm kiếmnhững nhân tài lãnh đạo tương lai cho tổ chức, bạn hãy mạnh dạn trao chonhững người trẻ và theo bạn là có khả năng phát triển.7] Thời hạn dự án phải hoàn thànhNhững dự án có thời hạn phải hoàn thành luôn là điều kiện thuận lợi để thựchiện.8] Động viên để duy trìNếu bạn là người lãnh đạo, hãy thường xuyên đến tìm hiểu, hỏi thăm về tiếnđộ dự án, tình hình của nhóm. Điều này kích thích nhóm cùng nhau làm việctốt hơn khi họ cảm nhận được sự quan tâm thật sự từ lãnh đạo và cũng nhưmột sự nhắc nhở của bạn đối với công việc của nhóm.9] Khen thưởng kịp thời và rõ ràngHãy xác định rõ những phần thưởng mà tổ chức sẽ dành cho tập thể khi họđạt được mục tiêu.Đảm bảo rằng sự khen thưởng đó dành cho cả tập thể.Hạn chế tối đa việc khen thưởng một cá nhân khi mà thành quả của côngviệc đến tự sự cật lực làm việc của cả nhóm, dù rằng, theo bạn, người đó làxuất sắc nhất; bạn hãy nhớ rằng, không có sự cống hiến của những ngườikhác, thành quả sẽ không có.10] Hành độngCho cả nhóm biết rằng, họ hãy tự tin thực hiện những ý tưởng mà cả nhómđã thống nhất thành hành động cụ thể. Sau mỗi lần không thành, cả nhóm sẽgắn kết và tin tưởng nhau hơn và đương nhiên, mọi người sẽ học hỏi đượcnhiều điều hơn. Chắc chắn rằng, sự thất bại sẽ không được quy cho riêng cánhân nào. Đó là tập thể.11] Trang bị kỹ năng làm việc nhómĐể việc quản lý nhóm và nhóm hoạt động hiệu quả, bạn phải chắc chắn rằngngười trưởng nhóm đã được trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết đểkết hợp mọi người, khai thác, phân tích ý kiến, ý tưởng, công việc của mọingười.2. Một số kỹ năng trong làm việc nhóm 2.1. Kỹ năng lắng ngheLắng nghe chính là một trong những chìa khóa thành công trong làm việcnhóm. Biết lắng nghe, nghĩa là chú tâm vào các ý kiến của các thành viên trongnhóm. . Kỹ năng này phản ánh sự tôn trọng ý kiến giữa các thành viên trongnhóm. Lắng nghe không chỉ là sự tiếp nhận thông tin từ người nói mà còn phảibiết phân tích, nhìn nhận theo hướng tích cực và phản hồi bằng thái độ tôn trọngnhững ý kiến của người nói dù đó là ý kiến hoàn toàn trái ngược với quan điểmcủa bản thân. Thực tế cho thấy, có nhiều vấn đề, nhiều mâu thuẫn của nhómkhông giải quyết được chỉ vì các thành viên trong nhóm không chịu lắng nghenhau. Lắng nghe còn giúp các thành viên trong nhóm hiểu nhau hơn, giúp việc đưara quyết định dễ dàng, nhanh chóng, Nhờ vậy, làm việc với nhóm trở nên dễ dànghơn.Một số biểu hiện của người có kỹ năng lắng nghe:- Ngừng nói.- Biết chờ đến lượt.- Thể hiện cho người nói thấy rằng bạn muốn nghe.- Khi nghe người đối phương, nên tránh những việc gây mất tập trung.- Có sự đồng cảm với người nói.- Kiên nhẫn, giữ bình tĩnh.- Tránh tranh cãi hoặc phê phán.- Đặt câu hỏi đúng lúc.2.2. Kỹ năng thuyết trìnhTheo Wikipedia, thuyết trình là quá trình trình bày nội dung của mộtchủ đề cho người nghe nhằm đạt được các mục tiêu đề ra. Thuyếttrình cũng là một bài nói ngắn gọn về đề tài của mình. Nhưng phảiđầy đủ nội dung, và đặc biệt là phải làm cho người nghe chú ý vào nộidung mà nhóm đang thuyết trình, Một bài thuyết trình tốt nếu đạtđược các mục tiêu cơ bản sau đây:- Không làm mất thời gian của người nghe- Hiểu người nghe là ai và tại sao họ tới đây- Cấu trúc tốt bài thuyết trình- Thực hiện bài thuyết trình lôi cuốn và hấp dẫn- Nhấn mạnh những điểm quan trọng trong thông điệp của bạn- Tạo lập được mối quan hệ thân thiện với người nghe2.3. Kỹ năng thảo luậnPhương pháp thảo luận nhóm [PPTLN] là một trong những phươngpháp có sự tham gia tích cực của các thành viên. Thảo luận nhóm cònlà phương tiện học hỏi có tính cách dân chủ, mọi cá nhân được tự dobày tỏ quan điểm, tạo thói quen sinh hoạt bình đẳng, biết đón nhânquan điểm bất đồng, hình thành quan điểm cá nhân giúp sinh viên rènluyện kỹ năng giải quyết vấn đề khó khăn.Thảo luận nhóm có thể thực hiện dưới hai hình thức:- Thảo luận nhóm lớn.- Thảo luận nhóm nhỏ [5-7 người]. [20] Thảo luận nhóm sẽ tạo môi trường cởi mở cho các bạn, thông qua đósẽ làm các bạn hiểu nhau hơn. Học được cách tôn trọng và lắng nghengười khác. Giúp các bạn nhút nhát sẽ mạnh dạn hơn.2.4. Kỹ năng tổ chức:Bất kỳ một công việc gì, từ cá nhân đến tập thể đều cần phải có sự tổchức, vậy phải dựa vào yếu tố gì để có thể tổ chức một hoạt động đểđem lại kết quả tốt nhất. Theo quan điểm của người xưa, thì ta có 3yếu tố là Thiên thời, địa lợi và nhân hòa. Điều này có nghĩa là : Phảigặp đúng thời cơ hay thời điểm thích hợp, phải thực hiện ở một địađiểm thích hợp, có những yếu tố thuận lợi và điều quan trọng nhất làđạt được sự đồng lòng, hòa thuận giữa mọi người với nhau. Còn hiệnnay thì chúng ta có thể dựa vào nguyên lý 5W + 1 H để tổ chức mộtcông việc hay một hoạt động, một kế hoạch khi bắt đầu bất kỳ mộtvấn đề gì mới, chúng ta phải trả lời được các câu hỏi:- Kế hoạch hay chương trình đó dùng để làm gì [ What ]- Kế hoạch đó xuất phát từ đâu, ở đâu ra [ Where ]- Khi nào thì bắt đầu tiến hành [ When ]- Ai sẽ là người thực hiện hay phụ trách việc này [ Who ]- Tại sao phải tiến hành hoạt động này [ Why ]- Chúng ta sẽ thực hiện nó như thế nào [ How ]Nếu một kế hoạch hay dự án mà không trả lời được các câu hỏi này thìchúng ta không nên tiến hành vì có nhiều khả năng thất bại hay chí ít cũng lànhững khó khăn khó khắc phục, có thể dẫn đến sự mất đoàn kết hay tan rãnhóm. Ngoài ra trong kỹ năng tổ chức, mỗi người trong nhóm đều phải nhậnra được thế mạnh cũng như điểm yếu của mình để có thể đảm nhận hay sắpxếp các công việc, các trách nhiệm phù hợp điều đó mới giúp cho nhóm đạtđược những kết quả tốt nhất. [21]2.5. Chất vấn: Chất vấn là kỹ năng thể hiện tư duy phản biện tích cực Thực tế đây làmột kỹ năng khó mà bất kỳ ai cũng cần phải rèn luyện. Chất vấn bằngnhững câu hỏi thông minh dựa trên những lý lẽ tán đồng hay phảnbiện chặt chẽ. Điều này đòi hỏi mức độ tư duy cao và tinh thần xâydựng cho nhóm. Lời lẽ chất vấn cần mềm mỏng, lịch sự. Tuy nhiên,điều quan trọng là trong nhóm cần có sự cởi mở để khuyến khích mọingười có thể tiếp nhận những ý kiến trái chiều với quan điểm củamình mà không tự ái. Người chất vấn cũng phải sử dụng những lời lẽmềm mại và tế nhị, không xoáy vào những điểm yếu lên tiếng phêphán hay chê bai để dẫn đến sự tranh luận vô ích.2.6. Thuyết phục: Các thành viên phải trao đổi, suy xét những ý tưởng đã đưa ra. Đồngthời họ cần biết tự bảo vệ và thuyết phục người khác đồng tình với ýkiến của mình. Khi thuyết phục, ta phải dựa vào chính những ý kiếnchung để củng cố hay làm cho nó trở nên hợp lý hơn chứ không chỉdựa vào lý lẽ cá nhân. Nhất là không thể dựa vào vị trí hay tài năngcủa mình để buộc người nghe phải chấp nhận.2.7. Tôn trọng: Mỗi thành viên trong nhóm phải tôn trọng ý kiến của những ngườikhác thể hiện qua việc động viên, hỗ trợ nhau, nỗ lực biến chúngthành hiện thực. Khi các thành viên trong nhóm thể hiện sự tôn trọnglẫn nhau nghĩa là đang đóng góp sức mình vào sự thành công trongviệc tổ chức các hoạt động của nhóm.2.8. Trợ giúp: Các thành viên phải biết giúp đỡ nhau vì trong một nhóm, có ngườisẽ mạnh lĩnh vực này, nhưng người khác lại mạnh lĩnh vực khác. Vànhiều khi, vấn đề mà nhóm đang phải giải quyết cần kiến thức ở nhiềulĩnh vực, mức độ và đòi hỏi các kỹ năng khác nhau. Đây là kỹ năngmà mỗi người cần rèn luyện để sẵn sàng đóng góp vào thành quảchung của nhóm.2.9. Chia sẻ: Các thành viên đưa ra ý kiến và chia sẻ kinh nghiệm của mình khi gặpcác tình huống tương tự trước đó. Trong nhóm đang thảo luận, ngườinào càng chia sẻ được nhiều kinh nghiệm quý giá của mình, hoặc đưara các ý kiến sáng suốt cho nhóm, thì sẽ càng nhận được sự yêu mếnvà vị nể của các thành viên còn lại. Và một khi, mỗi thành viên trongnhóm đều nhận thức được tầm quan trọng của việc chia sẻ, không khílàm việc của nhóm sẽ cởi mở và tích cực hơn.2.10. Chung sức: Mỗi thành viên phải đóng góp trí lực cùng nhau thực hiệnkế hoạch đã đề ra. Có nghĩa là, cả nhóm cần phải hiểu rõ mục đích củanhóm cần đạt được là gì, và có cùng chung khao khát hoàn thành nó.“Hãy tưởng tượng, chúng ta đang cùng ở trên một con thuyền, tất cảđều phải cùng chèo để đưa con thuyền về đến đích!”.3. Vai trò kỹ năng làm việc nhóm- Người học được đặt vào những tình huống cụ thể, quan sát trực tiếp, thảoluận, giải quyết vấn đề…từ đó tự mình có thể lĩnh hội được nhiều kiến thứccho bản thân.- Tất cả thành viên trong nhóm cùng hợp tác, cùng học tập…tạo môi trườnghọc không quá ràng buộc, người học không cảm thấy nhàm chán và căngthẳng…như học một mình. Các bạn có thể trao đổi và học tập từ nhau nên dễtiếp thu kiến thức hơn.- Làm việc theo nhóm giúp các bạn phát triển giao tiếp: Khi học nhóm các bạnphải đưa ra quan điểm và từ đó phải bảo vệ quan điểm cũng như làm cho cácthành viên hiểu quan điểm của mình.- Làm việc nhóm giúp mọi người có thể đoàn kết, cùng phấn đấu để đạt đượcmục đích đã đặt ra,…v.v.v.CHƯƠNG III1. Thực trạng kỹ năng làm việc nhóm của sinh viên hiện nayHiện nay, làm việc nhóm là cụm từ được nhắc đến thường xuyên trong môi trường học tập cũng như làm việc, nhưng ít ai biết được “kỹ năng làm việc nhóm” là gì và phải cần gì?Làm việc nhóm không chỉ giúp các bạn đạt kết quả-mục tiêu trong học tập mà còn luyện kỹ năng để sau này đi làm việc thuận lợi. Làm việc nhóm không chỉ khi bạn còn đi học, khi còn ngồi trên ghế nhà trường mà cả sau này khi đi làm việc hay ra cuộc sống bạn cũng phải cần làm việc theo nhóm.2. Các yếu tố ảnh hưởng và khó khăn trong làm việc nhóm của sinh viên- Một số yếu tố khó khăn nội bộ trong một nhóm: [22]+ Quá nể nang các mối quan hệ.Chúng ta thường lẫn lộn giữa tình cảm cá nhân hay sự tôn trọng vị trí củacác thành viên trong nhóm để không đưa ra những góp ý, chất vấn hay tranh luận nhằm đạt đến những kết quả tốt nhất. Chúng ta thường có thái độ “ Dĩ hòa vi quý” Nhưng đây là yếu tố để tạo sự đồng thuận, chứ khôngphải sự xuê xoa, dễ dãi trong các điều kiện làm việc.+ Thứ nhất ngồi ỳ, thứ nhì đồng ýChúng ta thường thích làm vừa lòng người khác bằng cách luôn luôn tỏ ra đồng ý khi người khác đưa ra ý kiến trong khi thực sự là mình không đồng ý hoặc chẳng hiểu gì cả. Điều đó sẽ làm cho cả nhóm hiểu lầm nhau, chia năm sẻ bảy hoặc mạnh ai nấy làm. Cũng có nhiều người thì lạichọn thái độ thụ động, “ngồi mát ăn bát vàng” ai làm gì cũng gật nhưng bản thân mình thì lại không làm gì cả, hoặc chỉ chờ người ta làm trước mình chi nương theo, hay động viên bằng miệng. Đây chính là thái độ có hại nhất cho các hoạt động của nhóm.+ Đùn đẩy trách nhiệm cho người khácChính do sự thảo luận không dứt điểm, phân chia công việc không phân minh nên ai cũng nghĩ đó là việc của người khác chứ không phải của mình. Ngược lại, nếu phải đứng ra làm thì lại sẵn sàng có đủ lý do để biện minh cho những hạn chế của mình, và khi gặp thất bại thì luôn tìm mọi lý lẽ để đổ trách nhiệm qua cho người khác, hay từ chối không dám nhận trách nhiệm về mình.+ Không chú ý đến công việc của nhómMột khuynh hướng trái ngược là luôn luôn cố gắng cho ý kiến của mình là tốt và chẳng bao giờ chịu chấp nhận ý kiến của bât kỳ ai khác. Một số thành viên trong nhóm cho rằng mình giỏi nên chỉ bàn luận trong phạm vi những người mà mình cho là tài giỏi trong nhóm, hoặc đưa ý kiến của mình ra mà không cho người khác tham gia.Đây là yếu tố quan trọng gây ra sự chia rẽ trong nhóm nhóm. Khi cả đội bàn bạc với nhau, một số thành viên hoặc nghĩ rằng ý kiến của mình không tốt nên không chịu nói ra hoặc cho rằng đề tài quá chán nên khôngtốn thời gian. Thế là, trong khi phải bàn luận kỹ hơn để giải quyết vấn đề lại quay sang nói chuyện riêng với nhau. Cho đến khi thời gian chỉ còn 5-10 phút thì tất cả mới bắt đầu quay sang, đùn đẩy nhau phát biểu. Và chính lúc đã có một người lên thuyết trình, chúng ta vẫn cứ tiếp tục bàn về chuyện riêng của mình mà không quan tâm đến nội dung hay mục tiêuđề ra. Kết quả là chúng ta hoặc là không hiểu sẽ làm gì, hoặc sẽ thực hiệnvới sự bất mãn, không đem lại hiệu quả cao cho nhóm.Tổ chức công việc hay hoạt động cho nhóm là một kỹ năng cần thiết mà ngay từ khi còn là học sinh, hay sinh viên, mỗi chúng ta đều cần phải họchỏi để vừa giúp cho sự phát triển của bản thân, vừa góp phần vào sự phát triển chung cho tập thể mà chúng ta đang hoạt động trong đó. Mình vì mọi người thì mọi người sẽ vì mình. Đó là yếu tố đem lại thành công cho cuộc sống của mỗi người chúng ta.- Nhà trường :Kỹ năng rất cần cho sinh viên, đặc biệt là kỹ năng làm việc nhóm rất quan trọng. Vì học hiện nay không chỉ học từ kiến thức trên sách vở, từ kiến thức-những bài giảng của thầy cô mà còn cả một quá trình ta tự học tự tìm hiểu qua bạn bè. Nhưng hiện nay, hầu như các trường chưa tổ chức các lớp để dạy kĩ cho các bạn sinh viên về vấn đề này. - Giảng viênCác giảng viên thường chỉ đề nghị các bạn lập một nhóm để hoàn thành vấn đề mà giảng đưa ra và cái quan tâm của giảng viên chỉ là kết quả có đạt đúngmục tiêu của giảng viên hay không. Chưa đưa ra cho các bạn một cái nhìn thế nào là một nhóm thực sự? và một nhóm cần phải làm gì? - Sinh viênCác bạn thường hay chủ quan “vì làm nhóm thì mình không làm cũng có người khác sẽ làm”, tập cho bản thân tính ù lì, dựa vào người khác, hay trong một nhóm những bạn nào giỏi thì hay ôm công việc về mình và như thế những bạn còn lại “ngồi chống cằm đợi cơm ăn”.Các bạn chưa thực sự hiểu rõ kỹ năng làm việc nhóm là như thế nào, dẫn đến tình trạng chưa làm đúng và làm việc nhóm chưa đạt hiệu quả cao.3. Một số kiến nghị- Với nhà trường, nên đưa kỹ năng mềm, trong đó có kỹ năng làm việc nhóm thành một môn giảng dạy, nâng cao kĩ năng cho sinh viên- Với cá nhân, để làm việc nhóm tốt thì mỗi cá nhân phải rõ được mục tiêu, tham gia hết mình, lấy mục đích của nhóm lên trên để có thể làm hết mình dù còn nhiều khó khăn, mâu thuẫn với các thành viên. Phải biết hy sinh cái tôi cá nhân. Trưởng nhóm công tư phân minh, khen thưởng công bằng .- Các bạn đã làm việc nhóm không nên thụ động, đừng lo lắng mọi người không nghe ý kiến của mình mà ta hãy mở lòng để mọi người trong nhóm hiểu nhau và có thể gắn kết một cách toàn vẹn nhất.- Trong làm việc nhóm đầu tiên các bạn phải học cách lắng nghe. Vì lắng ta đang thể hiện sự tôn trọng các thành viên trong nhóm, lấy được lòng tin của nahu. Cần có một một tổ chức nhóm hợp lí….- Giảng viên nên hướng dẫn rõ cho sinh viên về quá trình làm nhóm. Không chỉ dựa vào kết quả mà đánh giá, bên cạnh đó nên cố gắng tìm hiểu quá trìnhcác bạn đã làm việc với nhau như thế nào… để có thể đánh giá đúng nhất về chất lượng và cả tiến trình.KẾT LUẬNTóm lại, kỹ năng làm việc nhóm hết sức quan trọng không chỉ đối với những ngườiđã có công việc mà còn rất quan trọng với sinh viên. Đặc biệt sinh viên khoa Công Tác Xã Hội-Trường Đại Học Thủ Dầu Một. Vì vậy, chúng tôi mong muốn qua đề tài này các bạn sẽ có cái nhìn mới về kỹ năng làm việc nhóm. Và bên cạnh đó nhà trường-giảng viên sẽ tạo cho các bạn sinh viên một môi trường rèn luyện kỹ năng thuận lợi nhất.