Theo Đông y, mướp đắng [khổ qua] có vị đắng, tính hàn, công dụng thanh nhiệt, sáng mắt, giải độc, thích hợp với các chứng nhiệt sinh ra nóng, khát, làm sáng mắt, mát tim, nhuận tràng, hạt của cây có tác dụng bổ thận tráng dương… Tuy là một loại quả có nhiều tác dụng đối với sức khỏe, nhưng chính vì loại quả này có nhiều dược tính nên không phải ai cũng nên ăn. Với một số người, khi ăn mướp đắng sẽ không tốt cho sức khỏe, thậm chí có thể làm nặng thêm những bệnh mà người đó đang mắc, chẳng hạn như những người sau đây:
Người có vấn đề về hệ tiêu hóa
Ăn mướp đắng hàng ngày rất tốt cho sức khỏe song nếu ăn quá nhiều có thể dẫn đến tiêu chảy và các vấn đề dạ dày.
Mướp đắng có thể độc hại cho tế bào gan ở thú vật, enzym gan tăng cao sau khi dùng mướp đắng. Các chất trong mướp đắng có khả năng thay đổi hình dáng tế bào gan.
Phụ nữ mang thai và cho con bú
Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, mướp đắng có thể gây co thắt tử cung, xuất huyết và làm hư thai, dẫn đến sinh non. Đồng thời mướp đắng có khả năng gây đột biến gen. Vì thế, phụ nữ có thai không nên sử dụng mướp đắng nhất là khi mang thai ở giai đoạn đầu.
Phụ nữ đang cho con bú cũng không nên ăn mướp đắng vì trong loại quả này có một số thành phần mang độc tính nhẹ có thể được truyền qua sữa mẹ.
Độc tính này không gây ảnh hưởng ở người lớn, nhưng lại có vấn đề với trẻ em vì vậy rất cần thận trọng khi sử dụng.
Người bị bệnh gan, thận
Mướp đắng rất khó tiêu, có thể gây đầy hơi nên người bị bệnh gan và thận cần tránh ăn loại quả này. Những người bị thiếu men G6PD [loại men có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa của tế bào hồng cầu] cũng nên tránh xa loại rau có vị đắng này.
Người có tiền sử huyết áp thấp
Thành phần tạo ra tính hạ đường trong mướp đắng gồm: Charantin, Polypeptid-P và Vicine. Cơ chế tác dụng bao gồm giảm đường huyết và cải thiện dung nạp glucose. Nghiên cứu hạ đường ở thú vật được thực hiện ở chuột và thỏ cải thiện dung nạp glucose, giữ được tính hạ đường sau khi ngưng dùng mướp đắng 15 ngày đồng thời giảm luôn cholesterol.
Gia Hân [t/h]
Có rất nhiều lợi ích của mướp đắng [khổ qua] đối với sức khỏe. Các chất phytochemical của loại quả này có tác động tích cực đến bệnh tiểu đường, sức khỏe gan, béo phì và nhiều căn bệnh khác.
Kiểm soát bệnh tiểu đường
Mướp đắng có tác dụng hạ đường huyết bằng cách kiểm soát chuyển hóa glucose. Mướp đắng ức chế sự hấp thu glucose trong ruột và tăng cường sử dụng nó trong cơ bắp.
Chất chiết xuất từ quả, hạt và toàn bộ cây của mướp đắng được ghi nhận là có tác dụng hạ đường huyết [giống như insulin]. Các saponin, ancaloit và polyphenol có trong mướp đắng có tác dụng tăng khả năng dung nạp insulin và hấp thu glucose.
Hỗ trợ giảm cân
Mướp đắng cũng có tác dụng chuyển hóa lipid. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng, nó có thể làm giảm sự tích tụ chất béo, do đó có tác dụng chống béo phì.
Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng, dầu hạt mướp đắng có thể làm giảm nguồn dự trữ chất béo trong cơ thể bạn bằng cách giết chết các tế bào mỡ [tế bào lưu trữ chất béo] một cách có chọn lọc. Điều này là do nó chứa các phân tử hoạt động như glycoside triterpenoid, alkaloid, flavonoid, polyphenol, carotenoid và axit béo có tác dụng ngăn ngừa tình trạng viêm mô mỡ, thường liên quan đến rối loạn chuyển hóa.
Tăng cường sức khỏe gan
Ăn mướp đắng có thể kiểm soát tổn thương ôxy hóa vì nó có thể ngăn chặn sự tích tụ chất béo và cơ chế peroxy hóa lipid. Điều này làm chậm quá trình chết tế bào do viêm gây ra trong gan.
Nó cũng tăng cường hệ thống chống ôxy hóa của cơ thể, tức là các enzym nội tại như catalase và superoxide dismutase. Hơn hết, chất chiết xuất từ mướp đắng có thể ngăn chặn tổn thương gan do uống rượu mãn tính.
Giảm táo bón và bệnh trĩ
Mướp đắng giúp đi tiêu dễ dàng. Nó là một chất kích thích tiêu hóa và nhuận tràng đã được chứng minh. Bệnh nhân bị trĩ có dấu hiệu cải thiện khi họ được sử dụng chiết xuất lá mướp đắng trong điều trị.
Mướp đắng cũng kích thích các tế bào ruột của bạn tiết ra nhiều dịch tiêu hóa hơn giúp tiêu hóa thức ăn nhanh hơn và tốt hơn. Bằng cách ngăn ngừa táo bón, mướp đắng làm giảm áp lực lên các tĩnh mạch bên trong búi trĩ.
Chống lại bệnh ung thư
Hầu hết bộ phận của cây mướp đắng đều có đặc tính chống ung thư. Chiết xuất của nó ức chế sự phát triển của tế bào ung thư bằng cách kích hoạt quá trình chết tế bào.
Dầu hạt của nó có các axit béo hoạt tính sinh học can thiệp vào sự gia tăng của các dòng tế bào ung thư vú và ung thư gan. Ngoài ra, toàn bộ quả và chiết xuất vỏ của mướp đắng cho thấy hiệu quả cao trong việc chống lại bệnh ung thư đại tràng.
Cản trở nhiễm trùng xoắn khuẩn
Nhiễm giun xoắn [bệnh do giun ký sinh] do sán lá, giun tròn, sán lá ảnh hưởng đến người và gia súc. Chiết xuất từ các bộ phận khác nhau của mướp đắng cho thấy hoạt động tẩy giun sán.
Saponin, alcaloid, oligoglycosid, flavonoid và tannin có hiệu quả nhất trong việc tiêu diệt giun. Mướp đắng có thể làm tê liệt chúng và phá vỡ hệ thống mạch máu và thần kinh của chúng.
Các chất phytochemical này có thể hạn chế sự di chuyển và tồn tại của ấu trùng giun. Ăn mướp đắng có thể làm giảm tải lượng giun trong cơ thể của bạn và cuối cùng ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng giun sán.