Rủi ro là cơ hội mà kết quả hoặc lợi nhuận thực tế của khoản đầu tư sẽ khác với kết quả hoặc lợi nhuận dự kiến. Rủi ro bao gồm khả năng mất một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư ban đầu.
Về mặt định lượng, rủi ro thường được đánh giá bằng cách xem xét các hành vi và kết quả lịch sử. Trong tài chính, độ lệch chuẩn là một thước đo phổ biến liên quan đến rủi ro. Độ lệch chuẩn cung cấp một thước đo về sự biến động của giá tài sản so với mức trung bình lịch sử của chúng trong một khung thời gian nhất định.
Nhìn chung, nhà đầu tư có thể quản lý rủi ro đầu tư bằng cách hiểu những điều cơ bản về rủi ro và cách đo lường rủi ro. Tìm hiểu những rủi ro có thể áp dụng cho các tình huống khác nhau và tìm hiểu cách quản lý rủi ro sẽ giúp nhà đầu tư và nhà quản lý doanh nghiệp tránh được những tổn thất không cần thiết và tốn kém.
Hiểu về rủi ro và thời hạn đầu tư
Khái niệm cơ bản về rủi ro
Mọi người đều phải đối mặt với một số loại rủi ro hàng ngày – cho dù đó là từ lái xe, đi bộ xuống phố, đầu tư, lập kế hoạch vốn hay thứ gì khác. Tính cách, lối sống và tuổi tác của một nhà đầu tư là một số yếu tố hàng đầu cần xem xét cho mục đích quản lý rủi ro và quản lý đầu tư cá nhân. Mỗi nhà đầu tư có một khẩu vị rủi ro riêng được xác định mức độ sẵn sàng và khả năng chịu đựng rủi ro của họ. Nói chung, khi rủi ro đầu tư tăng lên, các nhà đầu tư mong đợi lợi nhuận cao hơn để bù đắp cho việc chấp nhận những rủi ro đó.
Mối quan hệ cơ bản trong tài chính là mối quan hệ giữa rủi ro và lợi nhuận. Nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro càng lớn thì lợi nhuận tiềm năng càng lớn. Rủi ro có thể xuất hiện theo nhiều cách khác nhau và các nhà đầu tư cần được bồi thường khi chấp nhận rủi ro bổ sung. Ví dụ: trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ được coi là một trong những khoản đầu tư an toàn nhất và khi so sánh với trái phiếu doanh nghiệp, nó mang lại tỷ suất sinh lợi thấp hơn. Một công ty có nhiều khả năng phá sản hơn chính phủ Hoa Kỳ. Vì rủi ro vỡ nợ khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp cao hơn, nên các nhà đầu tư được trả tỷ suất sinh lợi cao hơn.
Về mặt định lượng, rủi ro thường được đánh giá bằng cách xem xét các hành vi và kết quả lịch sử. Trong tài chính, độ lệch chuẩn là một thước đo phổ biến liên quan đến rủi ro. Độ lệch chuẩn cung cấp một thước đo về sự biến động của một giá trị so với giá trị trung bình lịch sử của nó. Độ lệch chuẩn cao cho thấy giá trị biến động nhiều và do đó mức độ rủi ro cao.
Các nhà đầu tư cá nhân, cố vấn tài chính và công ty đều có thể phát triển các chiến lược quản lý rủi ro để giúp quản lý rủi ro liên quan đến các khoản đầu tư và hoạt động kinh doanh của họ. Về mặt học thuật, có một số lý thuyết, thước đo và chiến lược đã được xác định để đo lường, phân tích và quản lý rủi ro. Một số trong số này bao gồm: độ lệch chuẩn, beta, Giá trị rủi ro [VaR] và Mô hình định giá tài sản vốn [CAPM]. Việc đo lường và định lượng rủi ro thường cho phép các nhà đầu tư, nhà giao dịch và nhà quản lý doanh nghiệp phòng tránh một số rủi ro bằng cách sử dụng các chiến lược khác nhau bao gồm đa dạng hóa và hedge các vị thế phái sinh.
ĐẶC ĐIỂM ĐÁNG CHÚ Ý
Rủi ro có nhiều dạng nhưng được phân loại rộng rãi là cơ hội mà một kết quả hoặc lợi nhuận thực tế của khoản đầu tư sẽ khác với kết quả hoặc lợi nhuận mong đợi.
Rủi ro bao gồm khả năng mất một phần hoặc toàn bộ khoản đầu tư.
Có một số loại rủi ro và một số cách để định lượng rủi ro cho các đánh giá phân tích.
Rủi ro có thể được giảm thiểu bằng cách sử dụng các chiến lược đa dạng hóa và phòng ngừa rủi ro.
Rủi ro và Thời hạn đầu tư
Thời gian đầu tư và tính thanh khoản của khoản đầu tư là yếu tố chính ảnh hưởng đến việc đánh giá rủi ro và quản lý rủi ro. Nếu nhà đầu tư muốn có thể chuyển đổi khoản đầu tư thành tiền ngay lập tức,họ sẽ ít có khả năng đầu tư vào các khoản đầu tư có rủi ro cao hoặc các khoản đầu tư không thể thanh khoản ngay lập tức.
Thời gian đầu tưcũng sẽ là một yếu tố quan trọng đối với danh mục đầu tư cá nhân. Các nhà đầu tư trẻ hơn với khoảng thời gian dài hơn để nghỉ hưu có thể sẵn sàng đầu tư vào các khoản đầu tư rủi ro cao hơn với lợi nhuận tiềm năng cao hơn. Các nhà đầu tư lớn tuổi sẽ có mức chấp nhận rủi ro khác vì họ sẽ muốn có thể dễ dàng chuyển đổi khoản đầu tư thành tiền ngay khi cần thiết.
Các loại rủi ro tài chính
Mọi hoạt động tiết kiệm và đầu tư đều có rủi ro và lợi nhuận khác nhau. Nói chung, lý thuyết tài chính phân loại rủi ro đầu tư ảnh hưởng đến giá trị tài sản thành hai loại: rủi ro có hệ thống và rủi ro không có hệ thống. Nói một cách tổng thể, các nhà đầu tư phải chịu rủi ro cả có hệ thống và rủi ro phi hệ thống.
Rủi ro hệ thống, còn được gọi là rủi ro thị trường, là rủi ro có thể ảnh hưởng đến toàn bộ thị trường kinh tế một cách tổng thể hoặc ảnh hưởng đến một nhóm có tỷ lệ lớn trong tổng thị trường. Rủi ro thị trường là rủi ro mất các khoản đầu tư do các yếu tố như rủi ro chính trị và rủi ro kinh tế vĩ mô, ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường chung. Rủi ro thị trường không thể dễ dàng giảm thiểu thông qua đa dạng hóa danh mục đầu tư. Các loại rủi ro hệ thống phổ biến khác có thể bao gồm rủi ro lãi suất, rủi ro lạm phát, rủi ro tiền tệ, rủi ro thanh khoản, rủi ro quốc gia và rủi ro chính trị xã hội.
Rủi ro phi hệ thống, còn được gọi là rủi ro cụ thể hoặc rủi ro đặc trưng, là một loại rủi ro chỉ ảnh hưởng đến một ngành hoặc một công ty cụ thể. Rủi ro phi hệ thống là rủi ro mất khoản đầu tư do rủi ro của công ty hoặc ngành cụ thể. Các ví dụ bao gồm thay đổi trong quản lý, thu hồi sản phẩm, thay đổi quy định có thể làm giảm doanh số bán hàng của công ty và một đối thủ cạnh tranh mới trên thị trường có khả năng lấy đi thị phần của công ty. Các nhà đầu tư thường sử dụng đa dạng hóa để quản lý rủi ro phi hệ thống bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản.
Ngoài rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống rộng, có một số loại rủi ro cụ thể, bao gồm:
Rủi ro kinh doanh
Rủi ro kinh doanh đề cập đến khả năng tồn tại cơ bản của một doanh nghiệp – câu hỏi về việc liệu một công ty có thể bán đủ và tạo ra đủ doanh thu để trang trải chi phí hoạt động và thu lợi nhuận hay không. Trong khi rủi ro tài chính liên quan đến các chi phí tài chính, rủi ro kinh doanh liên quan đến tất cả các chi phí khác mà một doanh nghiệp phải trang trải để duy trì hoạt động và hoạt động. Các chi phí này bao gồm tiền lương, chi phí sản xuất, tiền thuê cơ sở, văn phòng và chi phí quản lý. Mức độ rủi ro kinh doanh của một công ty bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như giá vốn, tỷ suất lợi nhuận, cạnh tranh và mức độ nhu cầu tổng thể đối với các sản phẩm hoặc dịch vụ mà nó bán.
Rủi ro Tín dụng
Rủi ro tín dụng là rủi ro mà người đi vay không thể trả lãi hoặc gốc theo hợp đồng đối với các nghĩa vụ nợ của mình. Loại rủi ro này đặc biệt liên quan đến các nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trong danh mục đầu tư của họ. Trái phiếu chính phủ có ít rủi ro vỡ nợ nhất và do đó, lợi nhuận thấp nhất. Trái phiếu doanh nghiệp, ngược lại, có xu hướng có mức rủi ro vỡ nợ cao nhất, nhưng cũng có lãi suất cao hơn. Trái phiếu có khả năng vỡ nợ thấp hơn được coi là loại đầu tư, trong khi trái phiếu có cơ hội cao hơn được coi là lợi suất cao hoặc trái phiếu rác. Các nhà đầu tư có thể sử dụng các cơ quan xếp hạng trái phiếu — chẳng hạn như Standard and Poor’s, Fitch và Moody’s — để xác định trái phiếu nào là loại đầu tư và trái phiếu nào là rác.
Rủi ro quốc gia
Rủi ro quốc gia đề cập đến rủi ro mà một quốc gia sẽ không thể thực hiện các cam kết tài chính của mình. Khi một quốc gia không thực hiện nghĩa vụ của mình, quốc gia đó có thể làm tổn hại đến hoạt động của tất cả các công cụ tài chính khác ở quốc gia đó – cũng như các quốc gia khác mà quốc gia đó có quan hệ. Rủi ro quốc gia áp dụng cho cổ phiếu, trái phiếu, quỹ tương hỗ, quyền chọn và hợp đồng tương lai được phát hành trong một quốc gia cụ thể. Loại rủi ro này thường thấy nhất ở các thị trường mới nổi hoặc các quốc gia thâm hụt trầm trọng.
Nguy cơ ngoại hối
Khi đầu tư ra nước ngoài, điều quan trọng là phải xem xét thực tế là tỷ giá hối đoái tiền tệ cũng có thể thay đổi giá của tài sản. Rủi ro tỷ giá hối đoái [hoặc rủi ro tỷ giá hối đoái] áp dụng cho tất cả các công cụ tài chính bằng đơn vị tiền tệ khác với nội tệ của bạn. Ví dụ: nếu bạn sống ở Việt Nam và đầu tư vào cổ phiếu Mỹ bằng đô la Mỹ, ngay cả khi giá trị cổ phiếu tăng cao, bạn có thể mất tiền nếu đô la Mỹ giảm giá so với tiền Việt Nam.
Rủi ro lãi suất
Rủi ro lãi suất là rủi ro mà giá trị của một khoản đầu tư sẽ thay đổi do sự thay đổi của mức tuyệt đối của lãi suất, chênh lệch giữa hai tỷ lệ, theo hình dạng của đường cong lợi suất, hoặc trong bất kỳ mối quan hệ lãi suất nào khác. Loại rủi ro này ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của trái phiếu nhiều hơn so với cổ phiếu và là rủi ro đáng kể đối với tất cả các trái chủ. Khi lãi suất tăng, giá trái phiếu trên thị trường thứ cấp giảm – và ngược lại.
Rủi ro chính trị
Rủi ro chính trị là rủi ro mà lợi nhuận đầu tư có thể phải chịu do sự bất ổn chính trị hoặc những thay đổi ở một quốc gia. Loại rủi ro này có thể bắt nguồn từ một sự thay đổi trong chính phủ, cơ quan lập pháp, các nhà hoạch định chính sách đối ngoại khác hoặc kiểm soát quân sự. Còn được gọi là rủi ro địa chính trị, rủi ro trở thành một yếu tố nhiều hơn khi thời gian đầu tư dài hơn.
Rủi ro đối tác
Rủi ro đối tác là khả năng xảy ra hoặc xác suất mà một trong những người tham gia vào một giao dịch có thể không thực hiện nghĩa vụ hợp đồng của nó. Rủi ro đối tác có thể tồn tại trong các giao dịch tín dụng, đầu tư và giao dịch, đặc biệt là đối với các giao dịch xảy ra trên thị trường phi tập trung [OTC]. Các sản phẩm đầu tư tài chính như cổ phiếu, quyền chọn, trái phiếu và các sản phẩm phái sinh đều mang rủi ro đối tác.
Rủi ro thanh khoản
Rủi ro thanh khoản liên quan đến khả năng của nhà đầu tư trong việc giao dịch khoản đầu tư của họ thành tiền mặt. Thông thường, các nhà đầu tư sẽ mua bảo hiểm cho các tài sản kém thanh khoản, bù đắp cho việc họ nắm giữ chứng khoán theo thời gian mà không thể dễ dàng thanh lý.
Rủi ro so với lợi nhuận
Sự cân bằng giữa rủi ro và lợi nhuận là sự cân bằng giữa mong muốn có rủi ro thấp nhất có thể và lợi nhuận cao nhất có thể. Nói chung, mức độ rủi ro thấp có liên quan đến lợi nhuận tiềm năng thấp và mức độ rủi ro cao có liên quan đến lợi nhuận tiềm năng cao. Mỗi nhà đầu tư phải quyết định mức độ rủi ro mà họ sẵn sàng và có thể chấp nhận để có được lợi nhuận mong muốn. Điều này sẽ dựa trên các yếu tố như tuổi tác, thu nhập, mục tiêu đầu tư, nhu cầu thanh khoản, thời gian và tính cách.
Biểu đồ sau đây thể hiện trực quan sự đánh đổi rủi ro / lợi nhuận khi đầu tư, trong đó độ lệch chuẩn cao hơn có nghĩa là mức hoặc rủi ro cao hơn — cũng như lợi nhuận tiềm năng cao hơn.
Điều quan trọng cần lưu ý là rủi ro cao hơn không tự động tương đương với lợi nhuận cao hơn. Sự đánh đổi lợi nhuận rủi ro chỉ cho thấy rằng các khoản đầu tư rủi ro cao hơn có khả năng thu được lợi nhuận cao hơn – nhưng không có gì đảm bảo. Về mặt rủi ro thấp hơn của phổ là tỷ suất sinh lợi phi rủi ro — tỷ suất sinh lợi lý thuyết của khoản đầu tư không có rủi ro. Nó thể hiện sự quan tâm mà bạn mong đợi từ một khoản đầu tư hoàn toàn không có rủi ro trong một khoảng thời gian cụ thể. Về lý thuyết, tỷ suất sinh lợi phi rủi ro là mức lợi nhuận tối thiểu mà bạn mong đợi cho bất kỳ khoản đầu tư nào vì bạn sẽ không chấp nhận rủi ro bổ sung trừ khi tỷ suất sinh lợi tiềm năng lớn hơn lãi suất phi rủi ro.
Rủi ro và Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Chiến lược cơ bản và hiệu quả nhất để giảm thiểu rủi ro là đa dạng hóa hóa danh mục đầu tư [mua nhiều cổ phiếu [5-10] thay vì chỉ cầm 1-2 cổ phiếu. Đa dạng hóa chủ yếu dựa trên các khái niệm tương quan và rủi ro. Một danh mục đầu tư đa dạng sẽ bao gồm các loại chứng khoán khác nhau từ các ngành khác nhau có mức độ rủi ro khác nhau và mối tương quan với lợi nhuận của nhau.
Mặc dù hầu hết các chuyên gia đầu tư đồng ý rằng đa dạng hóa không thể đảm bảo chống thua lỗ, nhưng đây là thành phần quan trọng nhất để giúp nhà đầu tư đạt được các mục tiêu tài chính dài hạn, đồng thời giảm thiểu rủi ro.
Có một số cách để lập kế hoạch và đảm bảo đa dạng hóa đầy đủ bao gồm:
Chia sẻ danh mục đầu tư của bạn ra nhiều kênh đầu tư khác nhau – bao gồm tiền mặt, cổ phiếu, trái phiếu, quỹ hoán đổi danh mục ETF và các quỹ khác. Bằng cách đó, nếu một phần danh mục đầu tư của bạn đang giảm, phần còn lại có thể vẫn đang tăng lên.
Luôn đa dạng trong từng loại hình đầu tư. Bao gồm các chứng khoán thay đổi theo lĩnh vực, ngành, khu vực và vốn hóa thị trường. Cũng nên kết hợp các phong cách, chẳng hạn như tăng trưởng, thu nhập và giá trị. Tương tự đối với trái phiếu: xem xét các kỳ hạn và chất lượng tín dụng khác nhau.
Danh mục nên bao gồm các chứng khoán có rủi ro khác nhau. Bạn không bị hạn chế chỉ chọn các cổ phiếu blue-chip. Chọn các khoản đầu tư khác nhau với tỷ suất sinh lợi khác nhau sẽ đảm bảo rằng khoản lãi lớn bù đắp được khoản lỗ trong các lĩnh vực khác.
Hãy nhớ rằng đa dạng hóa danh mục đầu tư không phải là nhiệm vụ một lần. Các nhà đầu tư và doanh nghiệp thực hiện “kiểm tra” hoặc tái cân bằng thường xuyên để đảm bảo danh mục đầu tư của họ có mức rủi ro phù hợp với chiến lược và mục tiêu tài chính của họ.
Điểm mấu chốt
Tất cả chúng ta đều phải đối mặt với rủi ro mỗi ngày — cho dù chúng ta đang lái xe đi làm, lướt một con sóng cao 60 mét, đầu tư hay quản lý một doanh nghiệp. Trong thế giới tài chính, rủi ro đề cập đến khả năng lợi nhuận thực tế của một khoản đầu tư sẽ khác với những gì dự kiến - khả năng một khoản đầu tư sẽ không đạt được kết quả như bạn muốn hoặc cuối cùng bạn sẽ mất tiền.
Cách hiệu quả nhất để quản lý rủi ro đầu tư là thông qua đánh giá rủi ro thường xuyên và đa dạng hóa. Mặc dù đa dạng hóa sẽ không đảm bảo lợi nhuận hoặc đảm bảo chống lại tổn thất, nhưng nó mang lại tiềm năng cải thiện lợi nhuận dựa trên mục tiêu và mức độ rủi ro mục tiêu của bạn. Việc tìm kiếm sự cân bằng phù hợp giữa rủi ro và lợi nhuận giúp các nhà đầu tư và nhà quản lý doanh nghiệp đạt được các mục tiêu tài chính của họ thông qua các khoản đầu tư mà họ có thể thoải mái nhất.
Nguồn: Investopedia
BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC:
- Cách đếm nền giá của cổ phiếu
- 10 khái niệm quan trọng về đầu tư cho người mới bắt đầu
- Cách quản trị rủi ro khi mua Bắt đáy
- Tầm quan trọng của giá trị nội tại doanh nghiệp
- Trích lập dự phòng là gì?
- Những tố chất của nhà giao dịch chứng khoán thành công