“Em chào Luật sư, hiện tại doanh nghiệp em đang hoạt động khó khăn, nợ nần nhiều và em tính đến phương án chấm dứt hoạt động doanh nghiệp. Em tìm hiểu trên mạng thì có 2 hình thức là tuyên bố phá sản và giải thể, theo Luật sư thì phương pháp nào sẽ tốt hơn ạ? Cảm ơn Luật sư” - Chị M, chủ doanh nghiệp X.
Chào chị M, trong bài viết này, Luật sư Nguyễn Minh Long từ Công ty Luật Dragon sẽ giúp chị giải đáp và phân biệt phá sản và giải thể dưới góc độ pháp lý và tư vấn phương pháp tốt nhất cho chị.
1. Khái niệm phá sản và giải thể là gì?
Phá sản là gì?
Phá sản là hình thức kết thúc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khi doanh nghiệp không có khả năng thanh toán các khoản nợ đã đến hạn. Phá sản được quy định tại Luật Phá sản 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Cụ thể, theo quy định khoản 2 Điều 4 Luật Phá sản 2014, phá sản là tình trạng doanh nghiệp mất khả năng thanh toán và bị tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản.
Giải thể là gì?
Giải thể là hình thức kết thúc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp theo ý muốn của chủ sở hữu, hội đồng thành viên/hội đồng quản trị công ty hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Khi thực hiện Giải thể được quy định tại Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành.
2. Ví dụ về giải thể và phá sản doanh nghiệp
Để minh họa cho khái niệm phá sản và giải thể, chúng ta có thể xem xét hai ví dụ sau:
- Ví dụ về giải thể: Công ty TNHH ABC là một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh mỹ phẩm. Do không cạnh tranh được với các đối thủ khác trên thị trường, công ty ABC quyết định giải thể để chấm dứt hoạt động kinh doanh. Công ty ABC đã thanh toán hết nợ cho các chủ nợ và phân chia tài sản còn lại cho các thành viên. Công ty ABC đã hoàn thành thủ tục giải thể và nhận được thông báo giải thể doanh nghiệp từ cơ quan đăng ký kinh doanh.
- Ví dụ về phá sản: Công ty CP XYZ là một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh thiết bị điện tử. Do gặp khó khăn trong việc thu hồi vốn từ các khách hàng, công ty XYZ không có khả năng thanh toán các khoản nợ đã đến hạn. Một số chủ nợ của công ty XYZ đã khởi kiện phá sản tại tòa án nhân dân có thẩm quyền. Tòa án đã xét xử phá sản và ra quyết định thanh lý tài sản của công ty XYZ để trả nợ cho các chủ nợ. Sau khi thanh lý xong, tòa án đã ra quyết định kết thúc phá sản cho công ty XYZ.
3. Phân biệt phá sản và giải thể
Từ những khái niệm và ví dụ trên, ta có thể nhận ra một số điểm có thể phân biệt phá sản và giải thể. Để giúp các chủ doanh nghiệp hiểu rõ hơn, dưới đây là những so sánh chi tiết nhất về hai hình thức này:
Phá sản
Giải thể doanh nghiệp
Về bản chất
Doanh nghiệp không thể thanh toán nợ và được Tòa án tuyên bố phá sản.
Kết thúc tồn tại của doanh nghiệp theo ý muốn của doanh nghiệp hoặc cơ quan có thẩm quyền.
Về nguyên nhân
Không thanh toán nợ trong 3 tháng kể từ hạn thanh toán và bị Tòa án tuyên bố phá sản.
Kết thúc thời hạn hoạt động đã ghi trong Điều lệ công ty, theo quyết định của người có quyền yêu cầu giải thể, hoặc khi công ty không còn đủ số lượng thành viên tối thiểu trong thời hạn 6 tháng liên tục.
Người có quyền nộp đơn yêu cầu
- Chủ doanh nghiệp tư nhân
- Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty cổ phần
- Chủ tịch Hội đồng thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn,
- Chủ sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn, Thành viên hợp danh
- Chủ nợ
- Người lao động
- Người đại diện doanh nghiệp
- Công đoàn,
- Cổ đông chiếm trên 20% trong thời gian liên tục 6 tháng.
- Chủ doanh nghiệp tư nhân
- Đại hội đồng cổ đông công ty cổ phần
- Hội đồng thành viên
- Chủ sở hữu công ty
- Tất cả các thành viên góp vốn và hợp danh đối với công ty hợp danh.
Về loại thủ tục
Thủ tục tư pháp do Tòa án quyết định sau khi nhận được đơn yêu cầu hợp lệ.
Thủ tục hành chính do người có thẩm quyền trong doanh nghiệp thực hiện với Cơ quan đăng ký kinh doanh.
Thứ tự thanh toán tài sản
Thanh toán theo thứ tự, lần lượt theo những chi phí sau [Điều 54 Luật Phá sản 2014]:
- Chi phí phá sản;
- Khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với người lao động, quyền lợi khác theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết;
- Khoản nợ phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản nhằm mục đích phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã;
- Nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước; khoản nợ không có bảo đảm phải trả cho chủ nợ trong danh sách chủ nợ; khoản nợ có bảo đảm chưa được thanh toán do giá trị tài sản bảo đảm không đủ thanh toán nợ.
Thứ tự thanh toán khác, bao gồm nợ lương, thuế, các khoản nợ khác, sau đó tài sản còn lại được chia cho chủ sở hữu theo tỷ lệ sở hữu.
Hậu quả pháp lý
Có thể tiếp tục hoạt động nếu có người mua lại toàn bộ doanh nghiệp.
Bị xóa tên khỏi sổ đăng ký kinh doanh và chấm dứt tồn tại.
\>>> Xem thêm: Văn phòng luật sư giỏi tại Hà Nội
4. Thẩm quyền giải quyết thủ tục phá sản
Theo Điều 8 Luật Phá sản 2014, thẩm quyền giải quyết thủ tục phá sản thuộc về tòa án nhân dân cấp tỉnh hoặc cấp huyện theo từng trường hợp. Cụ thể như sau:
1. Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh [sau đây gọi chung là Tòa án nhân dân cấp huyện] có thẩm quyền giải quyết phá sản đối với doanh nghiệp có trụ sở chính tại huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh đó.
2. Tòa án nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương [sau đây gọi chung là Tòa án nhân dân cấp tỉnh] có thẩm quyền giải quyết phá sản đối với doanh nghiệp đăng ký kinh doanh tại tỉnh đó và thuộc một trong các trường hợp sau:
- Có tài sản ở nước ngoài hoặc người tham gia thủ tục phá sản ở nước ngoài;
- Doanh nghiệp có chi nhánh, văn phòng đại diện ở nhiều huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh khác nhau;
- Doanh nghiệp có bất động sản ở nhiều huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh khác nhau.
5. Nên chọn giải thể hay phá sản?
Theo Luật sư Nguyễn Minh Long - Giám đốc Công ty Luật Dragon, phá sản thường đòi hỏi thủ tục phức tạp và có thể gây ra hậu quả pháp lý nặng nề hơn so với việc giải thể. Trong trường hợp của chị M ở trên, nếu có khả năng, chị nên nên tránh phương án phá sản - bởi chỉ các doanh nghiệp mất khả năng thanh toán lương, nợ, hoặc không được phép giải thể mới buộc phải tuyên bố phá sản.
Nếu doanh nghiệp của chị vẫn có khả năng thanh toán lương và nợ, giải thể là lựa chọn tốt hơn. Điều này là bởi, giải thể đơn thuần là thủ tục hành chính, mang lại sự chủ động và dễ dàng hơn cho doanh nghiệp hơn.
Nếu doanh nghiệp vẫn có khả năng hoạt động nhưng không đạt được hiệu quả kinh tế mong muốn, chị có thể xem xét tạm ngưng hoạt động. Tùy thuộc vào quy định địa phương, chị có thể tạm ngưng hoạt động trong một khoảng thời gian cố định, thường là tối đa 1 năm. Nếu cần, chị có thể gia hạn thời gian tạm ngưng, nhưng thường không quá 2 năm.
\>>> Xem thêm: Hướng giải quyết tranh chấp nội bộ doanh nghiệp, công ty
Phá sản và giải thể là hai phương án hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhưng có những điểm khác biệt hoàn toàn trình tự và hậu quả pháp lý. Việc phân biệt giải thể và phá sản được là điều cực kỳ quan trọng giúp chủ doanh nghiệp “khôn ngoan” hơn trong việc tìm cách giải thoát cho mình. Nếu cần tư vấn trực tiếp với LS Long về phá sản hoặc giải thể doanh nghiệp, bạn có thể liên hệ với Công ty Luật Dragon đặt lịch theo thông tin sau:
Hotline: 1900.599.979[Miễn phí] - 098.301.9109
Email: dragonlawfirm@gmail.com
Facebook: //www.facebook.com/vanphongluatsudragon
Văn phòng Luật sư tại Hà Nội: Phòng 14.6, Tầng 14, Tòa nhà Vimeco, đường Phạm Hùng, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.
Giải thể và phá sản khác nhau như thế nào?
- Phá sản là tình trạng của doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán và bị Tòa án nhân dân ra quyết định tuyên bố phá sản. - Giải thể doanh nghiệp là việc chấm dứt sự tồn tại của một doanh nghiệp theo ý chí của doanh nghiệp hoặc của cơ quan có thẩm quyền.
Giải thể doanh nghiệp do ai giải quyết?
Thông qua quyết định giải thể được tiến hành bởi chủ sở hữu/đồng chủ sở hữu của doanh nghiệp, đó là chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân [đối với doanh nghiệp tư nhân], hội đồng thành viên [đối với công ty TNHH hai thành viên trở lên] và đại hội đồng cổ đông [đối với công ty cổ phần].
Ai có thẩm quyền giải quyết phá sản?
Vụ việc phá sản thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh [sau đây gọi chung là Toà án nhân dân cấp huyện] mà Tòa án nhân dân cấp tỉnh lấy lên để giải quyết do tính chất phức tạp của vụ việc.
Doanh nghiệp chỉ được giải thể khi nào?
Giải thể doanh nghiệp chỉ được tiến hành khi doanh nghiệp hoàn thành mọi nghĩa vụ tài sản và thanh toán hết các khoản nợ. Doanh nghiệp đó không trong quá trình giải quyết tranh chấp tại các cơ quan trọng tài hoặc Tòa án.