Thoát vị của thành bụng là sự nhô ra của các tạng trong ổ bụng qua một vùng thành bụng yếu hoặc khuyết tật bẩm sinh. Nhiều thoát vị không có triệu chứng, nhưng một số trường hợp bị kẹt hoặc bị thắt nghẹt gây đau và cần được phẫu thuật ngay. Chẩn đoán dựa vào lâm sàng. Phương pháp điều trị là phẫu thuật phục hồi có lựa chọn.
[Xem thêm Đau bụng cấp tính. Đau bụng cấp tính ]
Thoát vị thành bụng rất phổ biến, đặc biệt ở nam giới, đòi hỏi phẫu thuật khoảng 700.000 trường hợp mỗi năm ở Mỹ.
Phân loại thoát vị bụng
Thoát vị bụng được phân loại dựa theo vị trí.
Thoát vị thành bụng
Thoát vị háng
Khoảng 75% các thoát vị trong ổ bụng là thoát vị bẹn. Thoát vị vết mổ chiếm 10 đến 15%. Thoát vị đùi và các thoát vị không thường gặp khác chiếm khoảng 10 đến 15%.
Thoát vị nghẹt là thoát vị có thiếu máu do cản trở cơ học dòng cấp máu. Sự nghẹt có thể gây nhồi máu ruột, thủng Thủng cấp tính đường tiêu hóa ruột và viêm phúc mạc Viêm phúc mạc Đau bụng thường gặp và thường không nguy hiểm Tuy nhiên, đau bụng mức độ nặng, cấp tính luôn luôn là triệu chứng của bệnh lí trong ổ bụng. Nó có thể là chỉ điểm duy nhất cho biết cần phẫu thuật... đọc thêm .
Thoát vị thành bụng
Các loại thoát vị thành bụng bao gồm
Thoát vị trên rốn
Thoát vị Spiegelian
Thoát vị vết mổ
Thoát vị rạch [bụng]
Thoát vị rốn [thoát vị qua vòng rốn] chủ yếu là bẩm sinh, nhưng một số là mắc phải ở người trưởng thành do béo phì, cổ trướng, mang thai, hoặc lọc màng bụng kéo dài.
Thoát vị trên rốn là thoát vị qua đường trắng giữa.
Thoát vị Spiegelianlà thoát vị qua các điểm yếu của cơ ngang bụng phía bên của bao cơ thẳng bụng, thường dưới rốn.
Thoát vị vết mổ là thoát vị qua vết rạch của phẫu thuật bụng trước đây.
Thoát vị háng
Thoát vị háng bao gồm
Thoát vị bẹn
Thoát vị đùi
Thoát vị bẹn xảy ra trên dây chằng bẹn. Thoát vị bẹn gián tiếp là thoát vị qua vòng bẹn vào trong ống bẹn, thoát vị bẹn trực tiếp đi thẳng ra ngoài không qua ống bẹn. [Xem thêm Thoát vị bẹn ở trẻ sơ sinh Thoát vị bẹn ở trẻ sơ sinh Thoát vị bẹn thường xảy ra nhất ở trẻ sơ sinh nam, đặc biệt là trẻ đẻ non [trong đó tỉ lệ mắc là khoảng 10%]. Bên phải bị ảnh hưởng nhiều nhất và khoảng 10% số các trường hợp thoát vị bẹn... đọc thêm .]
Thoát vị đùi xảy ra dưới dây chằng bẹn và đi vào ống đùi.
Thoát vị thể thao
Thoát vị thể thao không phải là thoát vị thật sự bởi vì không có khiếm khuyết vùng bụng để thành phần trong ổ bụng trồi ra. Thay vào đó, rối loạn do rách của một hoặc nhiều cơ, gân, hoặc dây chằng ở vùng bụng dưới hoặc háng, đặc biệt là nơi chúng gắn vào xương mu. Nó được gọi là đau đầu thể thao thích hợp hơn.
Triệu chứng và Dấu hiệu
Hầu hết các bệnh nhân chỉ phàn nàn vì nhìn thấy khối, có thể gây ra sự khó chịu mơ hồ hoặc không có triệu chứng. Hầu hết các thoát vị, thậm chí cả những thoát vị lớn có thể bé lại nhờ đẩy lên bằng tay; đặt bệnh nhân ở tư thế Trendelenburg. Thoát vị nghẹt không thể làm nhỏ lại và có thể gây tắc ruột. Thoát vị nghẹt gây đau từ từ liên tục tăng dần, điển hình bằng triệu chứng buồn nôn và nôn. Triệu chứng thoát vị là khối mềm,có thể đỏ da phía ngoài; viêm phúc mạc có thể có tùy vị trí, ấn đau, co cứng và phản ứng.
Chẩn đoán
Đánh giá lâm sàng
Chẩn đoán thoát vị ổ bụng là chẩn đoán lâm sàng. Bởi vì khối thoát vị có thể chỉ nhìn rõ khi áp lực bụng tăng lên nên bệnh nhân nên được khám ở tư thế đứng. Nếu không nhìn thấy khối thoát vị, nên yêu cầu bệnh nhân ho hoặc thực hiện nghiệm pháp Valsava trong khi người khám sờ thành bụng. Khám tập trung vào rốn, vùng bẹn [khám bằng một ngón tay ở ống bẹn ở nam giới], tam giác đùi, và bất kỳ sẹo mổ cũ.
Các khối vùng bẹn có thể giống như thoát vị có thể là hậu quả của hoại tử [nhiễm trùng hoặc ác tính], tinh hoàn lạc chỗ, hoặc u mỡ. Những khối này là rắn và không bé lại được. Một khối ở bìu có thể là giãn tĩnh mạch thừng tinh, nang nước thừng tinh, hoặc khối u tinh hoàn. Siêu âm có thể chỉ định nếu khám lâm sàng nghi ngờ.
Tiên lượng
Các trường hợp thoát vị rốn bẩm sinh hiếm khi nghẹt và không cần điều trị; hầu hết tự khỏi trong vài năm. Những khiếm khuyết lớn có thể được sửa chữa sau 2 tuổi.
Thoát vị rốn ở người lớn gây khó chịu về thẩm mỹ có thể phẫu thuật không cấp; nghẹt hoặc kẹt không thường xảy ra nhưng nếu có thường gặp thoát vị mạc nối hơn là ruột.
Điều trị
Sửa chữa phẫu thuật
Thoát vị bẹn điển hình nên phẫu thuật có chuẩn bị do nguy cơ nghẹt gây bệnh nặng [và có thể tử vong ở những người già]. Thoát vị bẹn không triệu chứng ở nam giới có thể bảo tồn, nếu có triệu chứng có thể phẫu thuật có chuẩn bị. Mổ sửa chữa có thể là mổ mở hoặc nội soi ổ bụng.
Thoát vị nghẹt hoặc kẹt bất kể loại nào đều cần phẫu thuật cấp cứu.