Nhận biết khi nào bé đói một cách chính xác sẽ rất hữu ích cho mẹ ước lượng trẻ uống sữa công thức bao nhiêu là đủ và khi nào cần uống.
Với trẻ sơ sinh:
Nếu con bạn mới được sinh ra, bé sẽ khóc khi đói nhưng đó là dấu hiệu cuối cùng. Mẹ có thể nhận biết bé đói sớm hơn khi bé nhếch môi, mút miệng, hoặc dúi đầu vào tay bạn khi bạn nựng cằm bé, hoặc mút tay. Từ đó, mẹ sẽ tính được trẻ uống sữa công thức bao nhiêu là đủ.
Thay đổi hàm lượng cần:
Bé thường sẽ đói hơn trong giai đoạn phát triển nhanh, thường là từ 10-14 ngày sau sinh, 3-6 tuần, 3-6 tháng. Bé thường bú ít hơn khi trong người không khỏe.
Khi bé cần nhiều sữa hơn:
Mẹ dễ nhận biết khi bé đã uống xong và tiếp tục nhìn xung quanh ra dấu hiệu cần thêm nữa. Nếu bé vẫn đói sau khi bú xong bình thứ nhất, mẹ nên cho thêm khoảng 25ml nữa, hoặc 50ml. Mẹ đừng chuẩn bị cùng 1 lúc vì bé có thể không bú hết và mẹ phải đổ sữa đi.
Khi bé bú quá nhiều:
Nôn sau khi bú bình là dấu hiệu rõ ràng nhất chứng tỏ bé đã bú quá nhiều. Thông thường bé sẽ không nuốt thêm nữa và sữa tràn miệng, không cần đến lúc bé nôn ra mẹ mới biết chuyện này. Đau bụng sau khi bú cũng là dấu hiệu cho thấy bé đã bú quá nhiều. Nếu bé giơ chân lên, hoặc căng bụng, mẹ nên lưu ý lúc đó bé có thể đang bị đau bụng.
Không phải lúc nào bé cũng đói:
Mẹ nên chú ý, không phải lúc nào bé khóc thút thít là bé cũng đói. Mẹ nện quan sát kỹ, nếu mới cho bé bú, mà bé vẫn khóc có thể là tã ướt quá, bé đang bị nóng, lạnh, buồn nôn và điều duy nhất bé cần là được gần mẹ.
Hàm lượng sữa bé cần theo độ tuổi:
Trong tuần đầu sau khi sinh, mẹ nên cho bé bú bình theo nhu cầu. Sau đó tránh cho bé uống quá nhiều để bé đạt tốc độ tăng cân lành mạnh.
Hầu hết trẻ sơ sinh đều muốn bú liên tục, cách nhau vài giờ. Vậy nên mẹ cần cho bé bú khoảng 35-50 ml/lần trong tuần đầu tiên, và tăng dần lên 50ml – 75ml sau mỗi 3 – 4 giờ.
Tré 14 tuần tuổi không chỉ ngậm tay mà còn giơ chân lên cao rồi kéo cả bàn chân vào miệng. Đó chính là cách bé cảm nhận và khám phá bản thân.
Nếu em bé của mẹ đã là trẻ 14 tuần tuổi, mẹ sẽ nhận thấy bé đã có sự phát triển nhất định. Đặc biệt, bé bắt đầu thể hiện “dấu ấn cá nhân” thông qua món đồ chơi, trò chơi hay bài hát cụ thể bé thích.
Sự tăng trưởng của trẻ 14 tuần tuổi có giảm hơn so với 3 tháng đầu. Mỗi tuần trung bình con tăng khoảng 100-150g, dài hơn khoảng 0,5cm.
>> Mẹ có thể xem thêm: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ sơ sinh theo chuẩn WHO
2. Sự thay đổi màu mắt
Màu sắc của mắt được quyết định bởi sắc tố melanin có trong mống mất. Melanin còn là sắc tố mang lại màu sắc cho da, tóc của con người.
Hầu hết trẻ nhỏ sẽ có màu mắt vĩnh viễn sau 6 tháng hoặc 1 năm. Tuy nhiên trước thời điểm này, quá trình tạo sắc tố của mống mắt vẫn đang diễn ra. Vì vậy nếu màu mắt ở trẻ 14 tuần tuổi thay đổi so với lúc mới sinh cũng là điều bình thường.
3. Các mốc phát triển quan trọng của trẻ 14 tuần tuổi
Trẻ 14 tuần tuổi sẽ biết làm gì?
- Bé tự chơi và có nhiều năng lượng: Vào giờ thức, sau khi bú no, mẹ sẽ thấy bé hoạt động liên tục với nguồn năng lượng dường như không bao giờ cạn. Bé có thể tự chơi bằng cách phun mưa hay nhìn ngắm, khám phá các ngón tay, ngón chân. Bé không chỉ mút tay mà còn giơ chân lên cao rồi kéo cả bàn chân vào miệng.
- Cười và tương tác với mọi người: Một số bé 14 tuần tuổi hoạt bát, cười nói với tất cả mọi người, trong khi số còn lại chỉ thích bắt chuyện với người thân. Điều này không thể khẳng định bé lớn lên sẽ trở thành người hướng nội hay hướng ngoại. Nhưng chắc chắn bé sẽ học hỏi được rất nhiều điều từ các mối quan hệ xung quanh.
- Trẻ 14 tuần tuổi kiểm soát thân trên tốt hơn: Lưng của bé có thể chịu được một lực nhất định. Điều đó giúp bé có thể kiểm soát phần thân trên, nâng thẳng người một góc 90 độ khi nằm sấp.
- Trẻ 14 tuần tuổi có thể điều khiển hoạt động của tay một cách thuần thục: không chỉ cầm, nắm, lắc mà còn chộp, sờ và cảm nhận. Hãy cho bé cầm, nắm nhiều đồ vật với hình dạng, chất liệu khác nhau. Điều này sẽ giúp não bộ bé phát triển tốt hơn.
- Nhận ra bố mẹ: Bé nhận ra bố, mẹ hoặc người chăm sóc nhờ khuôn mặt, mùi hương, giọng nói. Đôi mắt của bé sẽ đảo tìm kiếm mẹ khi đói, mệt mỏi hoặc sợ hãi.
- Phân biệt được hình ảnh và vật thật: Trẻ 14 tuần tuổi sẽ biết làm gì? Nếu trước đây bé chưa thể nhận biết sự khác biệt giữa hình ảnh và vật thật thì nay nhận thức ở trẻ 14 tuần tuổi đã có bước tiến đáng kể. Bằng chứng là bé trở nên hào hứng, sôi nổi khi gặp một em bé ngoài đời hơn là với hình ảnh em bé trên trang giấy.
- Bé thích nghe nhạc và sẽ nín khóc nếu mẹ mở đúng bài hát mà bé yêu thích.
- Ý thức về bản thân của bé cũng đang phát triển. Bé dường như rất thích nhìn vào gương và trò chuyện với hình ảnh phản chiếu trong gương [dù ở độ tuổi này, bé chưa thể nhận ra đó là chính mình].
>> Mẹ có thể xem thêm: Cho bé nhìn gương để kích thích sự phát triển
Hướng dẫn chăm sóc trẻ 14 tuần tuổi
1. Dinh dưỡng cho trẻ 14 tuần tuổi
Lịch sinh hoạt của trẻ 14 tuần tuổi tương đối ổn định. Giờ giấc bú, ngủ, chơi đã dần vào nề nếp. Mẹ cần cố gắng gìn giữ sự nhất quán trong sinh hoạt của bé. Điều đó sẽ giúp mẹ có thể nắm bắt tâm lý của bé để xử trí kịp thời, giúp bé giảm đi các cảm xúc tiêu cực trong năm đầu đời.
Tuy nhiên, mẹ đừng ép bé tuân theo thời gian biểu một cách máy móc. Cũng giống như người lớn thỉnh thoảng có những cữ ăn phát sinh, em bé cũng vậy. Hãy đáp ứng nhu cầu của bé nếu con đói, muốn ti mẹ. Trong trường hợp bé muốn ngậm ti chỉ vì sở thích, mẹ hãy cho bé đi dạo hay chơi trò chơi để xoa dịu bé cũng như khiến bé bận rộn mà quên đòi bú.
2. Hoạt động, trò chơi cho bé 14 tuần tuổi
Những gợi ý trò chơi sau không chỉ mang đến cho trẻ 14 tuần tuổi niềm thích thú; mà còn giúp bé phát triển tốt về nhận thức nhờ những trải nghiệm mới mẻ:
- Cho bé “bay” khắp nhà: Đặt bé ngồi trên vai, mặt quay về phía sau và cho con “bay” quanh nhà để bé trải nghiệm cảm giác di chuyển ngược chiều. Mẹ đừng quên tạo thêm âm thanh nhằm tăng phần thú vị. Mẹ lưu ý là trò chơi này chỉ thích hợp với những trẻ 14 tuần tuổi có thể giữ thẳng đầu cũng như phần trên cơ thể. Đặc biệt cơ cổ của bé có thể xoay chuyển linh hoạt, giúp bé dễ dàng quan sát xung quanh.
- Lăn bóng: Nếu nhà có quả bóng tròn lớn [dụng cụ tập thể dục], mẹ hãy đặt bé lên, nhẹ nhàng lăn quả bóng theo nhiều hướng khác nhau.
- Trò chơi ú òa với bé: Dùng gối chặn xung quanh để giữ bé ngồi thẳng. Sau đó, mẹ sẽ núp vào từng góc trong nhà [vẫn trong tầm nhìn của của bé] để chơi trò “ú òa” với con.
3. Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ 14 tuần tuổi
Ở thời điểm trẻ 14 tuần tuổi, đa số trẻ cần ngủ với thời gian khoảng 10-12 giờ vào ban đêm [bé có thể thức 1-2 lần để bú đêm]. Bên cạnh đó, trẻ có thêm vài giấc ngủ ngắn vào ban ngày với thời gian khoảng 3-5 giờ.
4. Tiêm ngừa cho trẻ 14 tuần tuổi
Mẹ hãy bổ sung các mũi tiêm hay liều uống vắc-xin dành cho trẻ 3 tháng mà bé còn thiếu. Ví dụ như:
- Mũi thứ 3 ngừa viêm gan B.
- Mũi thứ 2 ngừa các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm màng não mủ do Haemophilus influenzae.
- Liều uống thứ 2 phòng tiêu chảy do Rotavirus.
- Vắc-xin phòng bệnh phế cầu mũi 2.
Sốt là phản ứng thường gặp khi tiêm ngừa. Tuy nhiên, nếu sau tiêm, bé nôn hoặc sốt kéo dài từ 38 độ C trở lên thì cần hỏi ý kiến bác sĩ ngay lập tức.
Chỗ tiêm ngừa của bé bị sưng cứng: Mẹ phải làm sao?
- Ở những trẻ cơ địa nhạy cảm, vết tiêm có thể bị sưng đỏ, nổi cục cứng nhưng mẹ không cần quá lo lắng, hiện tượng này sẽ tự biến mất sau 6 – 8 tiếng. Lúc này, mẹ cần chườm mát lên vết tiêm của trẻ [không chườm nóng] để giảm đau, cho trẻ uống nhiều nước, bú mẹ nhiều hơn, mặc đồ thoáng. Hướng dẫn mẹ chườm mát: mẹ có thể lấy khăn sữa, bỏ 1 viên đá nhỏ vào; chườm lạnh chỗ vết sưng 5 giây rồi bỏ ra khoảng 10-15 giây rồi tiếp tục chườm khoảng 5 giây. Thực hiện lặp đi lặp lại tầm 5 lần. Tránh chườm lâu vì có thể gây bỏng lạnh cho da trẻ.
- Sau 24 giờ tiếp theo, mẹ có thể chườm nóng để các vết sưng tấy mau biến mất; giúp da dễ trao đổi với môi trường bên ngoài và nhanh chóng phục hồi.
- Ngoài ra, hiện nay cũng có một số mẹ truyền tai nhau kinh nghiệm xát chanh hoặc đắp một lát khoai tây mỏng vào chỗ tiêm nhằm mục đích giảm đau, sưng tấy cho trẻ. Tuy nhiên, cách làm này không được các chuyên gia y tế khuyến khích vì làn da của trẻ vô cùng nhạy cảm, làm vậy có thể tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho vết tiêm.
5. Có nên cho bé 14 tuần tuổi uống nước?
Trẻ 14 tuần tuổi bú mẹ thì không nên cho uống thêm nước. Sữa mẹ chứa tới 88% là nước nên trong 6 tháng đầu đời, mẹ được khuyên chỉ nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ.
Thời điểm trẻ bắt đầu ăn dặm [thường khoảng sáu tháng tuổi], mẹ có thể cho trẻ uống vài thìa nước trong bữa ăn. Điều này giúp trẻ quen với mùi vị của nước lọc cũng như ngăn ngừa táo bón khi tập làm quen với thức ăn mới.
Lời khuyên của bác sĩ để trẻ 14 tuần tuổi phát triển tốt
Khi trẻ 14 tuần tuổi, 2 trong số những vấn đề mẹ phải đối mặt là rụng tóc và cân nặng. Để cải thiện tình trạng tóc rụng nhiều và tăng cân sau sinh, mẹ cần phải có bí quyết hoặc giải pháp phù hợp.
1. Rụng tóc sau sinh
Vào khoảng ba tháng sau sinh, mẹ có thể nhận thấy tóc rụng cả nắm mỗi ngày. Nguyên nhân thường đến từ sự thay đổi nội tiết tố, chế độ dinh dưỡng thiếu hụt, tinh thần mệt mỏi do thường xuyên thức khuya chăm con.
2. Cân nặng sau sinh
Sinh con là trải nghiệm làm thay đổi cả cuộc sống và cơ thể mẹ. Đặc biệt, vùng hông, eo của mẹ sẽ nở hơn, bụng nhiều mỡ, chảy xệ.
Thật sự rất khó để cân nặng của mẹ có thể trở về như trước khi mang thai. Một trong những lý do là mẹ đang cho bé bú nên không thể áp dụng chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt.
Nếu mẹ chưa thể giảm cân bằng cách ăn kiêng hoặc tập thể dục, nên quản lý cân nặng bằng cách cân nhắc các loại thức ăn và thói quen ăn uống.
>> Mẹ có thể xem thêm: 10 bí kíp giảm cân sau sinh mà vẫn nhiều sữa
Những việc mẹ nên làm để ổn định cân nặng:
- Ăn chậm và nhai kỹ.
- Ăn nhiều thực phẩm chứa calo tốt, giảm tiêu thụ thực phẩm chứa calo xấu.
- Ăn vặt thông minh với các món ít calo như trái cây và rau xanh.
Tóm lại, khi chăm sóc trẻ 14 tuần tuổi, để con phát triển tối đa, mẹ hãy thường xuyên cho con trải nghiệm các hoạt động, trò chơi mới. Ngoài ra, môi trường gia đình yêu thương, ấm áp cũng giúp nuôi dưỡng trong bé những cảm xúc tích cực.
Các bài viết của MarryBaby chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.