Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH
1. Biến là công cụ trong lập trình
- Để chương trình luôn biết chính xác dữ liệu cần xử lí ở vị trí nào trong quá trình hoạt động, các ngôn ngữ lập trình cung cấp một công cụ rất quan trọng cho người viết chương trình. Đó là biến nhớ, hay được gọi ngắn gọn là biến.
- Trong lập trình biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu được biến lưu trữ có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
- Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến.
Ví dụ: Xét câu lệnh: Writeln [15+5]; => lệnh này sẽ in ra màn hình số 20 và đưa con trỏ xuống đầu dòng tiếp theo.
=> Chúng ta có thể viết lại câu lệnh trên như sau: Ta có thể sử dụng hai biến X và Y để lưu giữ giá trị của hai số 15 và 5. Khi đó: Câu lệnh sẽ là: Writeln [x+y];
2. Khai báo biến
a. Khai báo biến
- Khai báo biến gồm:
- Khai báo tên biến. Tên biến phải tuân theo quy tắc đặt tên của ngôn ngữ lập trình.
- Khai báo kiểu dữ liệu biến;
- Cú pháp: Var : ;
- Tùy theo ngôn ngữ lập trình, cú pháp khai báo biến có thể khác nhau.
- Ví dụ Khai báo biến trong Pascal:
Var m, n: integer;
s, dientich: real;
thong_bao, ten: string;
Trong đó:
- var là từ khóa dùng để khai báo,
- m, n là các biến có kiểu nguyên [integer],
- S, dientich là các biến có kiểu thực [real],
- thong_bao, ten là biến kiểu xâu [string].
3. Sử dụng biến trong chương trình
- Các thao tác được thực hiện trên các biến là:
- Gán giá trị cho biến và
- Tính toán với các biến.
- Câu lệnh gán trong NNLT thường có dạng: Tên biến \[{}\]\[\leftarrow\] Biểu thức cần gán giá trị cho biến. Trong đó, \[\leftarrow\] biểu thị phép gán.
- Ví dụ:
- x \[\leftarrow\] -c/b;
- x \[\leftarrow\] y;
- i \[\leftarrow\] i + 5;
- Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, người ta kí hiệu phép gán là dấu kép := để phân biệt với dấu [=] phép so sánh.
Ví dụ:
| Lệnh trong Pascal | Ý nghĩa |
| x := 12; | Gán giá trị số12 vào biến x. |
| x := y; | Gán giá trị đã lưu trong biến y vào biến x. |
| x := [a+b]/2; | Thực hiện tính trung bình cộng 2 giá trị được lưu trong 2 biến a, b rồi gán lại giá trị cho biến x. |
| x := x+1; | Tăng x lên 1 đơn vị rồi gán lại giá trị cho biến x. |
Lưu ý: Kiểu dữ liệu của giá trị được gán phải tùng với kiểu của biến và khi được gán giá trị mới thì giá trị cũ của biến sẽ bị xóa.
4. Hằng
- Hằng cũng dùng để lưu trữ dữ liệu
- Khác với biến, hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
- Cú pháp khai báo hằng: Const =;
- Ví dụ: Const pi = 3.14;
* Lưu ý:
- Không thể dùng câu lệnh để thay đổi giá trị của hằng ở bất kì vị trí nào trong chương trình
- Khi cần thay đổi giá trị của hằng ta chỉ cần thay đổi giá trị tại nơi khai báo.
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Câu 1: Khai báo nào sau đây đúng?
A. Var x, y: Integer;
B. Var x, y=Integer;
C. Var x, y Of Integer;
D. Var x, y := Integer;
Trả lời:
Cấu trúc khai báo biến có dạng : var : < kiểu dữ liệu> ;
Trong đó danh sách biến được cách nhau bởi dấu phẩy.
Đáp án: A
Câu 2: Danh sách các biến là một hoặc nhiều tên biến, các tên biến được viết cách nhau bởi:
A. Dấu chấm phẩy [;]
B. Dấu phẩy [,]
C. Dấu chấm [.]
D. Dấu hai chấm [:]
Trả lời:
Trong khai báo biến, Danh sách các biến là một hoặc nhiều tên biến, các tên biến được viết cách nhau bởi dấu phẩy [,]. Sau từ khóa var có thể khai báo nhiều danh sách biến khác nhau, tức là cấu trúc : < kiểu dữ liệu> ;
Có thể xuất hiện nhiều lần.
Đáp án: B
Câu 3: Trong Pascal, cú pháp để khai báo biến là:
A. Var < Danh sách biến > = < Kiểu dữ liệu >;
B. Var < Danh sách biến > : < Kiểu dữ liệu >;
C. < Danh sách biến > : < Kiểu dữ liệu >;
D. Var < Danh sách biến >;
Trả lời:
Trong Pascal, Cấu trúc khai báo biến có dạng : Var : < kiểu dữ liệu> ;
Trong đó :
+ danh sách biến được cách nhau bởi dấu phẩy.
+ Kiểu dữ liệu thường là một trong các kiểu dữ liệu chuẩn hoặc do người lập trình định nghĩa.
Đáp án: B
Câu 4: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, từ khóa Var dùng để:
A. Khai báo hằng
B. Khai báo thư viện
C. Khai báo biến
D. Khai báo tên chương trình
Trả lời:
Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, từ khóa Var dùng để khai báo biến. Mọi biến dùng trong chương trình đều cần khai báo tên và kiểu dữ liệu. Mỗi biến chỉ được khia báo một lần.
Đáp án: C
Câu 5: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, hằng và biến khác nhau cơ bản như thế nào?
A. Hằng và biến là hai đại lượng mà giá trị đều có thể thay đổi được trong quá trình thực hiện chương trình
B. Hằng không cần khai báo còn biến phải khai báo
C. Hằng là đại lượng có giá trị không thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình, biến là đại lượng có giá trị có thể thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình
D. Hằng và biến bắt buộc phải khai báo
Trả lời:
Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, hằng và biến khác nhau cơ bản là: Hằng là đại lượng có giá trị không thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình, biến là đại lượng có giá trị có thể thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình.
Đáp án: C
Câu 6: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, từ khoá CONST dùng để:
A. Khai báo tên chương trình
B. Khai báo hằng
C. Khai báo biến
D. Khai báo thư viện.
Trả lời: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, từ khoá CONST dùng để khai báo hằng. Cấu trúc khai báo hằng là: Var CONST = ;
Đáp án: B
Câu 7: Hãy chọn phát biểu đúng về biến trong ngôn ngữ lập trình?
A. Biến là đại lượng có giá trị không đổi
B. Biến phải được khai báo trước khi sử dụng
C. Tên biến được đặt tùy ý
D. Tên biến có thể được bắt đầu bằng chữ số
Trả lời: Trong ngôn ngữ lập trình biến là đại lượng có giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình và được khai báo trước khi sử dụng. Tên biến phải đặt theo quy tắc của ngôn ngữ lập trình và từng chương trình dịch cụ thể.
Đáp án: B
Câu 8: Biến là …
A. Là đại lượng có giá trị không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình
B. Là đại lượng có giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình
C. Tên không cần theo nguyên tắc đặt tên
D. Không cần khai báo trước khi sử dụng
Trả lời: Trong ngôn ngữ lập trình biến là đại lượng có giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình và được khai báo trước khi sử dụng.
Đáp án: B
Câu 9: Đại lượng dùng để lưu trữ giá trị và giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình gọi là:
A. Hằng
B. Biến
C. Hàm
D. Biểu thức
Trả lời: Đại lượng dùng để lưu trữ giá trị và giá trị có thể được thay đổi trong quá trình thực hiện chương trình gọi là biến. Mọi biến dùng trong chương trình đều cần khai báo tên và kiểu dữ liệu. Mỗi biến chỉ được khai báo một lần.
Đáp án: B
Câu 10: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, câu lệnh nào sau đây là khai báo hằng?
A. Const max = 50;
B. Const max := 50;
C. Const integer max = 50;
D. Const max 50;
Trả lời: Trong ngôn ngữ lập trình Pascal, cấu trúc khai báo hằng là: CONST = ;
Trong đó Tên hằng được đặt theo quy tắc Pascal.
Đáp án: A
Xem thêm các bài Câu hỏi trắc nghiệm Tin học 11 chọn lọc, có đáp án khác:
Giới thiệu kênh Youtube VietJack
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.