Bài viết được tư vấn chuyên môn Thạc sĩ, Bác sĩ Phan Ngọc Hải - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ Hải từng làm việc tại Khoa Nhi sơ sinh của Bệnh viện Phụ sản Nhi Đà Nẵng và Bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng. Thế mạnh của bác là khám và điều trị nhi khoa tổng quát, khám và điều trị nhi sơ sinh, hồi sức nhi.
Thời tiết thay đổi khiến nhiều bệnh tật xuất hiện, một trong những bệnh phổ biến thường gặp nhất là viêm amidan hốc mủ, viêm họng hạt hốc mủ. Đây là bệnh dễ tái đi tái lại nhiều lần, nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Amidan bảo vệ cơ thể chống lại các vi sinh vật gây bệnh xâm nhập qua đường hô hấp và đường tiêu hóa bởi nó có chức năng sản sinh ra kháng thể. Vì cấu trúc của amidan gồm nhiều hốc, vị trí bảo vệ cửa ngõ hầu họng nên vi sinh vật dễ dàng xâm nhập và gây viêm amidan.
Vi khuẩn sau khi xâm nhập sẽ ẩn náu và phát triển trong các hốc, lâu ngày gây viêm tạo nên các khối mủ. Hiện tượng này được gọi là viêm amidan hốc mủ.
Mủ trong hốc amidan thường có màu xanh trắng hoặc vón lại thành từng cục như bã đậu nên bệnh này còn được gọi là viêm amidan hốc mủ bã đậu hay viêm họng hạt hốc mủ.
Viêm amidan được chia thành 2 thể là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mãn tính. Nếu viêm amidan cấp tính không được chữa trị kịp thời và đúng cách sẽ có nguy cơ tiến triển thành viêm amidan mãn tính. Viêm amidan hốc mủ là một dạng của viêm amidan mãn tính.
Hút thuốc là cũng là yếu tố nguy cơ gây tình trạng viêm amidan hốc mủ
Amidan giữ vai trò rất quan trọng, đảm nhiệm nhiệm vụ như một hàng rào miễn dịch ở đường hô hấp trên. Amidan sản sinh ra kháng thể để bảo vệ đường hô hấp. Ngay từ khi cơ thể sinh ra, amidan là tổ chức bạch huyết lympho bình thường.
Khi cơ họng hoạt động nhai nuốt thức ăn, sự cọ xát của thức ăn khi đi qua thành họng, kéo theo sự viêm nhiễm, xuất hiện các kén mủ trong hốc amidan với những hạt tấm màu trắng xanh như mủ.
Một số loại vi khuẩn gây nên tình trạng viêm amidan hốc mủ gồm tụ cầu, xoắn khuẩn, liên cầu khuẩn nhóm A... Những loại vi khuẩn này không những chỉ gây viêm họng, viêm amidan mà chúng còn gây nên bệnh tự miễn làm tổn thương cầu thận, bao khớp, van tim. Đây đều là những bệnh lý nguy hiểm.
Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng viêm amidan hốc mủ là do bị viêm amidan cấp tính nhưng không chữa trị kịp thời và đúng cách, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, nhất là đối với những người có sức đề kháng kém.
Những người vệ sinh răng, miệng, họng kém..thường mắc bệnh amidan nói chung và amidan hốc mủ nói riêng. Bên cạnh đó, yếu tố thất thường của thời tiết, môi trường sống, ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí, hút thuốc lá, hít khói thuốc lá... cũng là nguyên nhân khiến cho hệ miễn dịch ngày càng suy giảm. Điều này khiến cho amidan dễ bị tổn thương và khi gặp các yếu tố bất lợi, sẽ gây viêm nhiễm và viêm amidan hốc mủ.
Những người có sức đề kháng kém như trẻ bị suy dinh dưỡng, người già yếu cũng dễ mắc amidan hốc mủ. Đặc biệt khi thời tiết thay đổi đột ngột, viêm amidan hốc mủ rất dễ tái phát.
Hốc mủ có màu trắng hoặc xanh, lấm tấm trong khoang miệng, xung quanh khu vực amidan
Viêm amidan hốc mủ rất dễ nhận biết khi quan sát những triệu chứng bằng mắt thường. Các dấu hiệu đặc trưng của bệnh là:
- Hốc mủ có màu trắng hoặc xanh, lấm tấm trong khoang miệng, xung quanh khu vực amidan;
- Triệu chứng thường gặp nhất là sốt, nhưng nếu bạn bị viêm amidan hốc mủ tái phát nhiều lần, có thể dấu hiệu này không xuất hiện;
- Đau, rát họng, có khi lan sang cả vùng tai, càng để bệnh kéo dài thì tình trạng này càng trở nặng. Khi nuốt hoặc nhai thức ăn sẽ cảm thấy đau hơn;
- Khó chịu ở họng khiến bạn hay khạc nhiều, gây nên tình trạng rát họng. Khạc có thể kèm theo đờm đặc, hôi miệng, khiến người bệnh chán ăn, mệt mỏi;
- Amidan bị sưng to, đỏ, trên bề mặt có nhiều dịch trắng xuất hiện.
Để xác định được nguyên nhân gây nên viêm amidan hốc mủ, cần thực hiện xét nghiệm vi sinh, nhất là vi khuẩn liên cầu nhóm A.
Nếu không chữa trị kịp thời và đúng cách, viêm amidan hốc mủ sẽ tái phát nhiều lần, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi. Điều này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt, công việc cũng như sức khỏe của người bệnh.
Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là viêm amidan do tác nhân vi khuẩn liên cầu nhóm A [St.pyogenes] gây bệnh. Khi chúng xuất hiện và gây viêm amidan sẽ dẫn tới bệnh tự miễn, các kháng thể do amidan sản sinh sẽ chống lại tổ chức của chính mình.
Khi amidan quá lớn sẽ khiến đường thở bị chèn ép, gây ra hội chứng ngưng thở khi ngủ. Bên cạnh đó viêm amidan hốc mủ còn gây ra tình trạng viêm xoang, viêm thanh quản, viêm đường hô hấp dưới, suy phổi, suy tim, viêm khớp, viêm cầu thận, gây áp xe amidan...
Ngoài ra, một số trường hợp bị amidan hốc mủ còn có thể bị phù mặt, phù chi.
Hốc mủ có màu trắng hoặc xanh, lấm tấm trong khoang miệng, xung quanh khu vực amidan
Để điều trị viêm amidan hốc mủ, trước hết cần thực hiện xét nghiệm vi sinh bệnh phẩm là chất nhầy họng, mủ trong amidan để có hướng điều trị phù hợp.
Khi bị viêm amidan hốc mủ do niêm mạc phù nề trong các xoang, bác sĩ sẽ dùng thuốc phù nề, xịt thuốc co mạch để các lỗ thông xoang được dẫn lưu dịch và rửa xoang dưới áp lực âm để kéo dịch, mủ ra khỏi xoang.
Nếu thực hiện điều trị nội khoa không có hiệu quả, bác sĩ sẽ cân nhắc để chỉ định phẫu thuật cắt amidan. Tuyệt đối không tự tùy tiện dùng kháng sinh để chữa amidan hốc mủ.
Khi thời tiết thay đổi đột ngột, chúng ta cần cảnh giác viêm amidan hốc mủ, bởi bệnh rất dễ xuất hiện và tái phát nhiều lần. Để phòng ngừa tình trạng này, cần vệ sinh họng, răng miệng sạch sẽ, đánh răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ, thường xuyên súc miệng bằng nước muối. Với tình trạng ô nhiễm không khí đáng ngại như hiện nay, cần chú ý đeo khẩu trang khi ra đường để tránh các vi sinh vật có trong bụi xâm nhập gây hại cho cơ thể, đồng thời bảo vệ đường hô hấp khỏi các chất độc hại.
Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:
- Quy tụ đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa: gồm các chuyên gia đầu ngành, có trình độ chuyên môn cao [giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ], giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài [Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ] luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
- Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
- Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
- Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Video đề xuất: Viêm amidan hốc mủ có nguy hiểm không?
Amidan có đốm hạt trắng là bị gì?
XEM THÊM:
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BSCK II Vũ Văn Soát - Trưởng Khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long. Bác đã có trên 34 năm kinh nghiệm trong ngành Nhi khoa và Hồi sức cấp cứu. Với thế mạnh trong thực hiện thành thạo các kỹ thuật hồi sức Nhi và sơ sinh, bác sĩ từng cấp cứu hồi sức nuôi dưỡng hơn 1000 ca trẻ đẻ non và hơn 1000 ca các bệnh ở trẻ sơ sinh như: vàng da sơ sinh nặng, suy hô hấp sơ sinh.
Viêm amidan là bệnh thường gặp trong tai mũi họng của trẻ em, tuy nhiên người lớn vẫn có khả năng mắc bệnh nhưng với tỉ lệ ít hơn. Viêm amidan thường tái đi tái lại nhiều lần, dễ gây biến chứng và gây ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng làm việc và học tập của người bệnh.
Amidan là một trong những cơ quan thuộc hệ miễn dịch của cơ thể, đây là một cấu trúc giống với thịt nhưng thực tế là các hạch bạch huyết nằm ở 2 bên ở phía sau họng và có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập của các vi khuẩn. Amidan hoạt động mạnh từ độ tuổi 4 – 10 tuổi, sau đó khi đến độ tuổi dậy thì mức độ miễn dịch của amidan sẽ giảm dần.
Nguồn gốc của bệnh viêm amidan thường là do sự nhiễm khuẩn hay nhiễm virus quá tải sự ngăn chặn của amidan sẽ làm cho amidan bị sưng và viêm. Nếu amidan bị viêm tái phát nhiều lần, khả năng chống chọi với vi khuẩn bị yếu sẽ là nơi khởi phát cho những đợt viêm vùng họng khác. Viêm amidan chiếm tỷ lệ cao ở trẻ em trên 5 tuổi, thường do vi khuẩn gây ra, viêm amidan có nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị đúng.
Có 2 dạng viêm amidan thường gặp:
- Viêm amidan cấp tính
- Viêm amidan mạn tính: đợt bệnh kéo dài hơn viêm cấp.
Có 2 dạng viêm amidan thường gặp là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính
Viêm amidan là bệnh lý thường gặp ở trẻ em vào mùa lạnh. Tuy nhiên, triệu chứng của viêm amidan rất dễ trùng với những bệnh hô hấp thông thường như: triệu chứng của bệnh viêm họng, viêm mũi họng nên dễ gây nhầm lẫn.
2.1 Viêm amidan cấp tính
- Trẻ sốt đột ngột nhiệt độ từ 38 đến 39 độ C, đặc biệt sốt kèm với dấu hiệu rét run người. Khi sốt trên 39.5 độ C thì cần đến bệnh viện ngay.
- Biểu hiện mệt mỏi, đau đầu, ăn uống kém, chán ăn hoặc bỏ bú.
- Tiểu ít, nước tiểu sẫm màu, táo bón.
- Khô, rát, nóng ở trong họng, sau đó là đau họng, có thể đau nhói lên đến tai, đau tăng lên khi nuốt và ho.
- Có thể kèm theo viêm mũi, chảy mũi, thở khò khè, ngủ ngáy, nói chuyện giọng mũi. Nếu viêm amidan lan xuống thanh quản, khí quản sẽ gây ho có đờm.
- Soi đèn nhìn thấy Amidan sưng đỏ, đôi khi bề mặt amidan có mủ là những chấm trắng, lâu dần biến thành một lớp mủ trắng phủ trên bề mặt amidan, hơi thở có mùi.
2.2 Viêm amidan mạn tính
- Sốt nhẹ hoặc viêm amidan không sốt, không rét run, không ớn lạnh nhưng rất thường hay sốt vặt, sốt về chiều [cần phân biệt với bệnh lao cũng gây sốt về chiều].
- Tổng trạng gầy yếu, da xanh, sờ vào da thấy lạnh, Cảm giác nuốt vướng ở cổ họng.
- Ho khan từng cơn, kéo dài và thường ho nhiều vào buổi sáng khi mới ngủ dậy
- Rát họng thường xuyên khiến giọng nói thay đổi
- Hơi thở hôi - triệu chứng của viêm amidan mạn tính điển hình, dù có vệ sinh răng miệng sạch sẽ mỗi ngày thì hơi thở vẫn có mùi hôi khó chịu.
- Trẻ em thở khò khè, ngủ ngáy to, có thể gây ngưng thở khi ngủ ở trẻ nhỏ.
Tùy vào từng loại viêm amidan cũng như giai đoạn bệnh của mỗi người mà viêm amidan sẽ có các triệu chứng khác nhau
Tùy vào từng loại viêm amidan cũng như giai đoạn bệnh của mỗi người mà viêm amidan sẽ có các triệu chứng khác nhau. Có trẻ bị sốt cao, có trẻ chỉ sốt nhẹ nhưng bên cạnh đó cũng có những trẻ viêm amidan không sốt.
Để có thể khẳng định chính xác bệnh viêm amidan sốt mấy ngày sẽ khỏi là rất khó. Một con số ước lượng thống kê của các bác sĩ thì trung bình bệnh viêm amidan sẽ gây sốt từ 1- 4 ngày. Khoảng 70% bệnh nhân sẽ hết sốt trong khoảng 3 - 4 ngày điều trị đúng và kịp thời.
Ngược lại, nếu không điều trị hoặc điều trị sai cách thì bệnh sẽ rất dễ tái phát, sốt kéo dài hoặc hết sốt rồi lại tái sốt trở lại... dần dần dẫn đến tình trạng viêm amidan mãn tính. Thời gian bị bệnh đợt cấp thường kéo dài từ 7 - 10 ngày.
Là lĩnh vực trọng điểm của hệ thống Y tế Vinmec, Khoa Nhi luôn mang lại sự hài lòng cho Quý khách hàng và được các chuyên gia trong ngành đánh giá cao với:
- Quy tụ đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa: gồm các chuyên gia đầu ngành, có trình độ chuyên môn cao [giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ, thạc sĩ], giàu kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn như Bạch Mai, 108.. Các bác sĩ đều được đào tạo bài bản, chuyên nghiệp, có tâm - tầm, am hiểu tâm lý trẻ. Bên cạnh các bác sĩ chuyên khoa Nhi trong nước, khoa Nhi còn có sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài [Nhật Bản, Singapore, Úc, Mỹ] luôn tiên phong áp dụng những phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất.
- Dịch vụ toàn diện: Trong lĩnh vực Nhi khoa, Vinmec cung cấp chuỗi các dịch vụ khám - chữa bệnh liên hoàn từ Sơ sinh đến Nhi và Vaccine,... theo tiêu chuẩn Quốc tế để cùng bố mẹ chăm sóc sức khỏe bé từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành
- Kỹ thuật chuyên sâu: Vinmec đã triển khai thành công nhiều kỹ thuật chuyên sâu giúp việc điều trị các căn bệnh khó trong Nhi khoa hiệu quả hơn: phẫu thuật thần kinh - sọ, ghép tế bào gốc tạo máu trong điều trị ung thư.
- Chăm sóc chuyên nghiệp: Ngoài việc thấu hiểu tâm lý trẻ, Vinmec còn đặc biệt quan tâm đến không gian vui chơi của các bé, giúp các bé vui chơi thoải mái và làm quen với môi trường của bệnh viện, hợp tác điều trị, nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh.
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Viêm amidan hốc mủ có nguy hiểm không?
Triệu chứng sốt do viêm amidan ở trẻ em và cách xử lý
XEM THÊM: