Tuổi thơ của mỗi đứa trẻ hẳn không thể thiếu được lời ru của bà, của mẹ - nhân tố chính đưa chúng ta vào giấc ngủ ngon. Bài thơ “À ơi tay mẹ” của Bình Nguyên đã đưa lời ru của mẹ vào với những hình ảnh gần gũi nhất đối với một đứa trẻ. Trong lời ru của mẹ xuất hiện ánh trăng, ngọn gió thu, sương mù, lá cây,... cho đứa con có thể hình dung được về thế giới, sự vật quanh mình. Lời ru của mẹ bắt đầu bằng hai tiếng “à ơi” thân thiết, yêu thương, là cách gọi âu yếm của cha mẹ đối với con cái. Lời ru ấy được tác giả cảm nhận bằng mọi sự vật, mọi cung bậc cảm xúc của tình thương. Lời ru của mẹ không chỉ đơn thuần ru con ngủ mà còn làm “mềm ngọn gió thu”, “tan đám sương mù”, làm “cái khuyết tròn đầy:, “sóng lặng bãi bồi”, “đời nín cái đau”,... Thực ra lời ru đâu có sức mạnh như thế, chính tình cảm được truyền tải của người mẹ và sự cảm vừa ngây thơ vừa sâu sắc của tác giả đã làm lời ru ấy trở nên kì diệu, thiêng liêng. Mượn hình ảnh lời ru, tác giả còn nói tới những sự vật, hiện tượng ẩn sau đó, cũng là để cảm nhận về thế giới qua người mẹ tần tảo của mình. Đồng thời nâng lời ru trở thành đôi cánh, sức mạnh để mỗi đứa trẻ thêm hạnh phúc và tự tin. Lời ru của mẹ không chỉ ru giấc ngủ của con mà còn ru cả những nỗi niềm, thổn thức trong tâm hồn trẻ thơ bé bỏng của mỗi đứa trẻ trước thế giới bao la rộng lớn.
Viết về người mẹ, nhà thơ Trần Quốc Minh đã có những hình ảnh so sánh rất hay trong bài thơ Mẹ:
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
Hãy cho biết: Những hình ảnh so sánh trong đoạn thơ đã giúp em cảm nhận được điều gì đẹp đẽ ở người mẹ kính yêu.
Gợi ý: Những hình ảnh so sánh:
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con.
Giúp em cảm nhận được, người mẹ rất thương con, mẹ có thể thức thâu đêm suốt sáng để canh cho con ngủ ngon giấc; hơn cả những ngôi sao “Thức” soi sáng trong đêm, bởi vì khi trời sáng thì sao cũng không thể thức được nữa.
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
Cho ta thấy mẹ còn đem đến ngọn gió mát trong đêm hè, giúp cho con ngủ say [giấc tròn]; có thể nói mẹ là người luôn đem đến cho con những điều tót đẹp trong suốt cuộc đời [ngọn gió của con suốt đời]
[Tổng: 22 Trung bình: 3.8]
Đoạn thơ trên đc trích từ bài thơ Mẹ của Trần Quốc Minh. Bài thơ đc viết theo theo thơ lục bát truyền thống , lời thơ gia diết ngọt ngào chan chứa đầy tình cảm.Thể hiện và bộc lộ cảm xúc muốn bày tỏ tình cảm biết ơn chân thành của mik với người mẹ của mik .Trong bốn câu thơ đầu tiên của đoạn trích , tác giả đã sử dụng hình ảnh con ve trong những buổi trưa hè oi bức , chói chang , gay gắt . Đặc biệt hơn là con ve cũng biết mệt nhg mẹ thì ko . Mẹ vẫn ngồi hát ru cho con ngủ tiếng à ơi , tiếng võng " kẽo cà" thật là giản dị , Thân thuộc .
Lặng rồi cả tiếng con ve
Con ve cũng mệt vì hè nắng oi
Nhà em vẫn tiếng ạ ời
Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru
Trong lời ru ngọt ngào ấy có những cơn gió mùa thu mát mẻ lồng lộng . Đó là đôi bàn tay của mẹ , mẹ chẳng biết mệt nhọc mà vẫn hát ru ru cho con ngủ . Đôi bàn tay của mẹ đã phe phẩy đưa nhg cơn gió mát mẻ về cho con xua tan đi nhg nóng bức của mùa hè. Đó là nhg điệu tuyệt diệu của nguời mẹ dành cho con .
Lời ru có gió mùa thu
Bàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về.
Hình ảnh ngôi sao là hình ảnh đẹp , tác giả đã đưa nó vào trong thơ để nói đến sự vất vả nhọc nhằn của mẹ
Những ngôi sao thức vào ban đêm thì cũng chẳng bằng mẹ thức vì con . Mẹ phải bế bồng nâng niu ru con ngủ rồi phải chăm lo cho cho con ...thế nên công lao của mẹ rất là to lớn .
Những ngôi sao thức ngoài kia
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Nhà thơ sử dụng thành công phép ẩn dụ " giấc tròn" cánh nói này ko phải chỉ là giấc ngủ ngon của con mà là mang ý nghĩa cuộc đời con ln có mẹ theo sát bên bước con đi , che chở cho con ,dành tất cả tình yêu thương cho con . Và biện pháp so sánh " mẹ là ngọn gió của con suốt đời " đây là 1 hình ảnh đặc sắc về mẹ " mẹ là ngọn gió " - ngọn gió mát lành lm dịu êm nhg vất vả trên đường , ngọn gió bền bỉ theo con suốt đời . Hình ảnh thơ giản dị nhg giúp ta thấy đc tình yêu thương lớn lao , sự hi sinh thầm lặng , bền bỉ của ng mẹ đối với con . Quả là một bài thơ mang đậm tình cảm , đọc xg bài thơ này em lại càng thêm yêu và quý trọng mẹ của mình
Bài thơ cuả tác giả Trần Quốc Minh có một nhan đề được rút hẳn vào trong một từ MẸ! Trong trường hợp này, bài thơ có thể rơi vào hai khả năng: Hoặc nói những lời triết lí chung chung, hoặc chỉ đi vào khai thác một ấn tượng chi tiết, cụ thể về mẹ. Chỉ có trường hợp thứ hai này mới có thể đem lại một ấn tượng xúc động cho người đọc. Bài thơ Mẹ bắt đầu đi từ lời ru của mẹ. Lời ru đi qua hai thời gian và không gian khác nhau: trưa hè và đêm hè. Hai câu thơ 6-8 mở đầu được xây dựng trên một phép đối lập giữa một bên là tiếng ve đã lặng vì mệt mỏi bởi cái nắng oi bức của buổi trưa hè và một bên là tiếng ru đầu võng ân cần, nhẫn nại của mẹ. Cái nắng oi bức đã làm cho loại ve vốn được tiếng là “ kêu không biết mệt” mà cũng phải chịu im, chịu khuất phục. Nhưng đối với người mẹ, mặc dù mệt, hẳn thế, nhờ lòng thương con mà mẹ đã chẳng quản ngại. Tiếng ru vẫn bay len từ cánh võng. Câu thơ “ Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru” như thể chùng giãn, chậm rãi, tạc được cái dáng hình lặng lẽ, nhẫn nại, bền bỉ, nặng tình yêu thương của mẹ.
Tiếp theo là vẻ đẹp của lời ru: “ Lời ru có gió mùa thu”. Gió mùa thu tức là gió lành, gió mát. Hiểu theo nghĩa tả thực, nhờ bàn tay mẹ quạt mới có thể tạo ra những ngọn gió mát lành ấy được. Nhưng câu thơ bỗng làm ta nhớ đến giai điệu ru vỗ đằm sâu của một người mẹ miền nam trong bài Ru con- Dân ca Nam Bộ: “ Gió mùa thu - Mẹ ru con ngủ - Năm canh chầy...”. Trong lời ca này, người mẹ cũng đã thức một đêm vì thương con và vì cả những nỗi niềm khác nữa. Hẳn khi viết về cái gió mùa thu trên kia, nhà thơ muốn gợi cho người đọc nhớ đến những hình bóng mẹ thật lớn lao và cảm động hiện lên trong những áng ca dao cổ tích tự ngàn đời. Người mẹ trong những vần thơ của Trần Quốc Minh cũng đã thức bền bỉ hơn cả những ngôi sao không khi nào ngủ. Ngôi sao rhúc làm đẹp cho đêm. Người mẹ thức làm đẹp cho giấc ngủ ngoan lành của bé. Tứ thơ đến đây cũng có thể gói lại được rồi. Nhà thơ đã chọn hình ảnh ngọn gió để ví với hình ảnh người mẹ, đương nhiên gió đây là gió mùa thu, gió lành, gió mát: “ Mẹ là ngọn gió của con suốt đời”. Sức khái quát của câu thơ thật chắc chắn nhờ vào một hình ảnh dung dị, gần gũi. Câu thơ không chỉ nói về công lao vô bờ của Mẹ mà còn bày tỏ rất chân thành con đối với Mẹ!
Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc bài thơ Mẹ của TRẦN QUỐC MINH Lặng rồi cả tiếng con veCon ve cũng mệt vì hè nắng oi. Nhà em vẫn tiếng ạ ời,Kẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ru. Lời ru có gió mùa thuBàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về. Những ngôi sao thức ngoài kiaChẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con Đêm nay con ngủ giấc tròn,
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
tham khảo :
Mỗi người Việt Nam sinh ra và lớn lên trong vòng tay của mẹ, ít nhiều cũng từng được nghe tiếng à ơi ru hời êm dịu. như suối hát, những lời ca ngọt ngào như dòng sữa mẹ vẫn không có gì thay thế được một hồi ức đẹp về tình yêu mẹ dành cho con..Tâm hồn của những người con yêu đất Việt thường hướng đến tiềm thức về một làng quê thanh bình với cánh cò trắng lượn vòng trên cánh đồng lúa xanh mướt, dòng sông xanh trong uốn lượn bên những khóm tre ngà mát rượi giữa cái nắng ban trưa nắng gắt, một mái đình cổ kính thấp thoáng bên những cây đa, cây đề ngay lối qua cổng làng.. Tất cả như đều có thể mường tượng và làm xúc động lòng người khi ta được nghe lại lời hát ru của người mẹ. Ấy không chỉ là nét đẹp tryền thống của dân tộc Việt mà còn là cả tình yêu thương bao la mà mẹ dành cho ta thuở đầu đời. Trong bài thơ “ Mẹ” của nhà thơ Trần Quốc Minh cũng gợi lại cho ta cảm giác thân thương, trìu mến đó:Lặng rồi cả tiếng con veCon ve cũng mệt vì hè nắng oiNhà em vẫn tiếng ạ ờiKẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ruLời ru có gió mùa thuBàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió vềNhững ngoi sao thức ngoài kiachẳng bằng mẹ đã thức vì chúng conđêm nay con ngủ giấc trònMẹ là ngon gió của con suốt đời.Những lời thơ giản dị đằm thắm đượm chất quê hương được khéo léo xây dựng nên bởi những biện pháp tu từ dân tộc hết sức độc đáo không chỉ lột tả vẻ đẹp của tình mẫu tử mà bài thơ còn chất chứa trong đó nỗi vất vả của mẹ khi sinh ra và nuôi dạy con. Lời hát ru của mẹ cứ nhẹ nhàng và âu yếm cứ thế thẩm thấu vào tâm hồn non nớt và bé xinh kia..Lặng rồi cả tiếng con veCon ve cũng mệt vì hè nắng oiNhà em vẫn tiếng ạ ờiKẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ ruTa nhận thấy ngay ở câu thơ đầu tiên , nghệ thuật đảo vị ngữ : “lặng rồi cả tiếng con ve” nhằm nhấn mạnh không gian khắc nghiệt của trưa hè oi ả .Đến cả con ve cung “lặng” tiếng rồi bởi vì cái nắng qúa oi bức : “con ve cũng mệt vì hè nắng oi”. Ta thử tượng tượng cái con vật kêu ra rả suốt mùa hè ấy nay cũng biết “mệt” bởi nó cảm nhận được sức nóng ghê gớm của trưa hè .Nghệ thật nhân hoá làm cho con ve cũng có cảm xúc như con người .điệp ngữ cuối đầu : “con ve “– “con ve” , điệp ngắt quãng : “mẹ” …”mẹ” , sự tương phản đối lập giữa một bên là “con ve cũng mệt” với bà mẹ vẫn bền bỉ ru con cho ta thấy tình yêu con vời vợi của mẹ khuất phục cả cái nắng oi bức của trưa hè .Không gì có thể ngăn lòng mẹ yêu con .Phải chăng tiếng ru ngắt quãng ấy của mẹ đã vượt lên trên cả thời tiết khắc nghiệt ,bao trùm lên không gian , khiến con ve kia cũng phải lặng im, cái nắng kia cũng phải bớt nóng để con của bà được yên giấc say nồng .ôi lòng mẹ - thật tuyệt vời .Tác giả tiếp tục sử dụng rất đắt các biện pháp nghệ thuật tu từ ở những câu thơ tiếp theo :Lặng rồi cả tiếng con veCon ve cũng mệt vì hè nắng oiNhà em vẫn tiếng ạ ờiKẽo cà tiếng võng mẹ ngồi mẹ rulời ru có gió mùa thuBàn tay mẹ quạt mẹ đưa gió về .Điệp cuối đầu ở các câu thơ 4,5 , điệp ngắt quãng ở câu thơ 6 có tác dụng gợi tả tuyệt vời : Trong buổi trưa hè oi ả ngột ngạt ấy tất cả đều chìm đi chỉ lời ru của mẹ cứ lúc bổng lúc trầm , hình ảnh mẹ lớn lao hơn cả cái không gian rộng lớn kia. Hình ảnh ẩn dụ : gió mùa thu , bàn tay mẹ được lồng sử dụng thật tài tình khéo léo đúng lúc .ta tưởng tượng mẹ không phải quạt cho con ngủ bằng tay mà là bằng lòng mẹ , không chỉ ru con bằng lời mà ru con bằng tấm lòng yêu con của mẹ .Sức mạnh của tình yêu con dồn trong lời hát ru , lên đôi tay mẹ quạt trỏ thành ngọn gió thu mát mẻ xua đi cái nóng hè oi ả cho giấc ngủ của con .Đi suốt cuộc đời, đôi khi được lắng nghe những giai điệu mộc mạc qua câu hát ru của người mẹ ta bỗng thấy như sợi dây cuộc sống cũng phải chùng lại, bật lên một tiếng trầm trong bản hòa tấu phức hợp của cuộc sống. Nó cho ta phút nhớ tới mẹ, nhớ tới những ước mơ thành hình không chỉ bằng hơi thở cuộc sống mà bằng cả tâm hồn dịu dàng mẹ dành trọn cho con.
...Xem thêmCâu hỏi hot cùng chủ đề
-
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi như nhảy nhót. Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất [...] Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ dầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.
[Tiếng mưa - Nguyễn Thị Thu Trang]
1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức biểu đạt nào? [0,5 điểm]
2. Xác định và chỉ ra một biện pháp tu từ được tác giả sử dụng trong văn bản? [1 điểm]
3. Mưa mùa xuân đã đem đến cho muôn loài điều gì? [1 điểm]
4. Dựa vào nội dung câu in đậm trên, là một người con em sẽ trả nghĩa cho cha mẹ, thầy cô như thế nào khi đang ngồi trên ghế nhà trường? [1,5 điểm]
II. LÀM VĂN [6 điểm]
Giờ ra chơi luôn đầy ắp tiếng cười, tiếng nói, hãy viết bài văn tả quang cảnh ra chơi sân trường em.
Đáp án đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 6 năm 2020 - 2021
I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN [4 điểm]
1. Phương thức biểu đạt chính là miêu tả [ 0,5 điểm]
2. Xác định một biện pháp tu từ:
Học sinh xác định và chỉ ra một trong những biên pháp tu từ sau: [1 điểm]
- Nhân hóa:
-> Hạt nọ tiếp hạt kia đan xuống mặt đất.
-> Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành.
-> Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ.
- So sánh -> Những hạt mưa bé nhỏ, mềm mại, rơi như nhảy nhót.
- Ẩn dụ -> Và cây trả nghĩa cho mưa bằng cả mùa hoa thơm trái ngọt.
3. Mưa mùa xuân mang đến cho muôn loài:
Có thể trả lời 1 trong 2 ý sau:
Mưa mùa xuân mang đến cho muôn loài sự sống và sức sống mãnh liệt. [1 điểm]Mặt đất đã kiệt sức bỗng thức dậy, âu yếm đón lấy những giọt mưa ấm áp, trong lành. Đất trời lại dịu mềm, lại cần mẫn tiếp nhựa cho cây cỏ. [0,5 điểm]Mưa mùa xuân đã mang lại cho chúng cái sức sống ứ dầy, tràn lên các nhánh lá mầm non. [0,5 điểm]
4. Em sẽ trả nghĩa cho cha mẹ, thầy cô khi đang ngồi trên ghế nhà trường:
Chăn chỉ học tập, đạt thành tích cao trong học tập. [0,75 điểm]Yêu thương, kính trọng, ngoan ngoãn, lễ phép. [0,75 điểm]
II. LÀM VĂN [6 điểm]
*Yêu cầu hình thức:
Trình bày đúng hình thức một bài văn, viết đúng thể loại văn miêu tả.Kết cấu chặc chẽ, diễn đạt trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, lỗi dùng từ, ngữ pháp.
* Yêu cầu nội dung:
Mở bài:
Giới thiệu quang cảnh giờ ra chơi bổ ích, thú vị. [0,5điểm]
Thân bài: [5 điểm]
* Tả khái quát quang cảnh trước giờ ra chơi
Sân trường vắng vẻ, có thầy giám thị đi lại, cô lao công quét dọn.Không gian chim chóc, nắng vàng…Tiếng chuông reo vang lên báo hiệu giờ ra chơiThầy cô kết thúc tiết học các bạn ùa ra sân chơi.
* Trong giờ ra chơi:
Học sinh ùa ra sân, thầy cô vào phòng giáo viên nghi ngơi.Sân trường rộn rã tiếng cười, mỗi nhóm học sinh chơi những trò chơi khác nhau: bóng rổ, cầu lông, đá bóng…Ghế đá có vài bạn ngồi trao đổi bài, nói chuyện cười rúc rích…Những chú chim trên cành hót ríu rít….Những con gió….Khôn mặt các bạn đã lấm tấm mồ hôi…
* Sau giờ ra chơi:
Tiếng chuông reo kết thúc giời ra chơiCác bạn học sinh nhanh chân vào lớp học.Sân trường vắng vẻ trở lại…
Kết bài: [0,5điểm]
Suy nghĩ của em về giờ ra chơi.
*Lưu ý: Tùy vào cách diễn đạt của HS để cho điểm phù hợp.