3 câu 8 chữ ý nghĩa là gì năm 2024
|
Thể thơ song thất lục bát (雙七六八, đôi 7 6-8), cũng được gọi là lục bát gián thất (六八間七, 6-8 xen 7) hay thể ngâm là một thể văn vần (thơ) đặc thù của Việt Nam. Một số tác phẩm lớn trong văn chương Việt Nam như bản dịch Chinh Phụ Ngâm ra quốc âm đã được viết theo thể thơ này. Thơ song thất lục bát gồm có 2 câu 7 chữ và 1 câu 6 chữ, 1 câu 8 chữ. Chữ cuối câu bảy trên vần với chữ thứ 5 câu bảy dưới, chữ cuối câu bảy dưới vần với chữ cuối câu lục, tiếng cuối câu lục vần với chữ thứ 6 câu bát. Và chữ cuối câu bát vần với chữ thứ 5 (đôi khi chữ thứ 3) của câu thất tiếp theo. Câu số Vần 1 - - - - b - T 2 - - b - T - B 3 - b - t - B 4 - b - t - B - B 5 - - - - B - T 6 - - b - T - B 7 - b - t - B 8 - b - t - B - B Chữ thứ 1 2 3 4 5 6 7 8 Chú thích:
Một đoạn Chinh Phụ Ngâm với song thất lục bát tiêu biểu với "yêu vận" và "cước vận" in đậm: Thuở trời đất nổi cơn gió bụi Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên Xanh kia thăm thẳm từng trên Nào ai gây dựng cho nên nỗi này Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt Khói Cam Tuyền mờ mịt khúc mây Chín tầng gươm báu trao tay Nửa đêm truyền hịch đợi ngày xuất chinh Sự phát triển của thể thơ song thất lục bát[sửa | sửa mã nguồn]Là một thể thơ đặc biệt của người Việt, song thất lục bát cùng với lục bát rất được các tác giả ưa chuộng trong suốt thời kì văn học trung đại Việt Nam. Thể thơ này phát triển mạnh vào thế kỉ 18 cho đến tận đầu thế kỉ 20. Nhiều tác phẩm tiêu biểu của văn học Việt Nam đã sử dụng thể thơ này như bản dịch Chinh phụ ngâm (Đoàn Thị Điểm), Ai tư vãn (Lê Ngọc Hân), Văn tế thập loại chúng sinh (Nguyễn Du), Cung oán ngâm khúc (Nguyễn Gia Thiều), Tự tình khúc (Cao Bá Nhạ), bản dịch Tì bà hành (Phan Huy Thực), Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến), Hải Ngoại huyết thư (Phan Bội Châu)v.v... Sau khi phong trào Thơ mới xuất hiện, song thất lục bát không còn được các nhà thơ ưa chuộng nữa. Lưu Trọng Lư, Phạm Huy Thông, Hàn Mặc Tử có số ít bài song thất lục bát. Các tác phẩm thuộc thể thơ này ngày càng hiếm gặp, có lẽ một phần do những quy định về vần luật phức tạp và khó khăn của nó. Một số tác phẩm song thất lục bát tiêu biểu của thời kì hiện đại có thể kể đến: Bà má Hậu Giang, Ba mươi năm đời ta có Đảng (Tố Hữu)... Bát Ngôn là thể thơ tám chữ, tức là mỗi dòng trong đoạn thơ sẽ có tám chữ.Làm thơ Bát ngôn dễ dàng hơn những thể thơ khác rất nhiều vì không bị luật thơ gò bó như những thể loại khác: Câu đầu tiên của bài thơ thì có thể tự do mà làm, vì không phải theo khuôn khổ nào hết. Câu hai và ba thì chữ cuối của câu hai và câu ba phải theo cùng vần là trắc trắc, hoặc bằng bằng, cứ hai cặp trắc lại đến hai cặp bằng cho đến hết bài thơ. Câu cuối cùng cũng tương tự câu đầu. không cần phải vần với câu nào hết, nhưng nếu chữ cuối của câu cuối có thể vần với chữ cuối câu đầu thì sẽ hay hơn. Vì Bát ngôn không có quá gò bó, từ ngữ bạn dùng sẽ làm bài thơ trở nên hay hơn, chỉ cần uốn nắn, uyển chuyển dùng từ sẽ tạo ra một bài thơ thật hấp dẫn. Luật bằng trắc Thường thì trong câu để có âm điệu du dương hễ chữ cuối có thanh trắc thì chữ thứ 3 trắc, chữ thứ 5 và 6 bằng; chữ cuối có thanh bằng thì chữ thứ 3 bằng, chữ thứ 5 và 6 trắc. Thường thì trong câu để có âm điệu du dương hễ chữ cuối có thanh trắc thì chữ thứ 3 trắc, chữ thứ 5 và 6 bằng; chữ cuối có thanh bằng thì chữ thứ 3 bằng, chữ thứ 5 và 6 trắc. * Chữ cuối có thanh trắc thì chữ thứ ba là thanh trắc, thứ năm hoặc sáu là thanh bằng: Ngắt câu chữ thứ 5 : x x T (b) B x x T Ngắt câu chữ thứ 6 : x x T x (b) B x T * Chữ cuối có thanh bằng thì chữ thứ ba là thanh bằng, chữ thứ năm hoặc sáu là thanh trắc: Ngắt câu chữ thứ 5 : x x B (t) T x x B Ngắt câu chữ thứ 6 : x x B x (t) T x B Nhưng nhiều tác giả làm thơ cũng không theo quy định bằng trắc này. Trong một câu, nên có sự cân bằng giữa số lượng các thanh bằng và thanh trắc, ví dụ Bằng /Trắc = 3/5 hay ngược lại. Thanh bằng trắc cũng nên xen kẽ đều đặn để câu thơ uyển chuyển nhịp nhàng. Cách ngắt nhịp Câu thơ 8 chữ có thể được ngắt nhịp bất kỳ, thường ngắt nhịp 3/5, 3/3/2, 3/2/3, cũng có khi 4/4, 2/2/2/2, 5/3... Chúng ta nên thay phiên cách ngắt nhịp để bài thơ có tiết tấu hay (tiết tấu nghĩa là nhịp nhàng, do cách ngắt nhịp, đoạn dài đoạn ngắn mà thành) Ta rắp nâng lời chào/ ngày mới mẻ, Vì Đông,/ Thu,/ hay Hạ/ cũng như Xuân; Cũng có tình riêng/ với lòng thi sĩ. Ta vui ca/ trông ngày tháng xoay vần. (Khúc ca hoài xuân - Thế Lữ) Cách gieo vần Gieo vần thì có nhiều cách, có thể theo các cách tương tự như gieo vần thơ 4 chữ như sau : 1. Vần liên tiếp Cứ hai vần bằng rồi đến hai vần trắc, hoặc hai vần trắc rồi đến hai vần bằng. Như vậy, câu 1 vần câu 2, câu 3 vần câu 4, hoặc là câu 2 vần câu 3, câu 4 vần câu 5. Thí dụ: Em cứ hẹn nhưng em đừng đến nhé! Tôi sẽ trách - cố nhiên, nhưng rất nhẹ Nếu trót đi, em hãy gắng quay về... Tình mất vui khi đã vẹn câu thề Ðời chỉ đẹp những khi còn dang dở Thư viết đừng xong, thuyền trôi chớ đỗ Cho nghìn sau... lơ lửng... với nghìn xưa... (Ngập ngừng - Hồ Dzếnh) Ta nghe rõ con thuyền trôi phấp phới Non động hoang mang, tình xưa bạn mới Hoa chờ, tươi: mây đợi, thắm lưng đèo Suối quanh co bờ đá dựng cheo leo Sườn bích lập nâng cao trần thạch nhũ Vòm nho nhỏ còn ghi thương nhớ cũ Lệ chia phôi ngàn thuở đọng lưng chừng Lối vào sâu mấy khoá nẻo sau lưng Khe nước hẹp khép dần sau bánh lái Đôi bờ gấm chập chờn xê xích lại Nóc rêu nhung buông rủ sát ngang đầu Hồn phiêu dao tưởng cõi chiếc thuyền câu Lách hang đá bay về non nước Tấn (Đào Nguyên lạc lối - Vũ Hoàng Chương) Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa Vội vàng chi, trăng lạnh quá, khách ơi Đêm nay rằm: yến tiệc sáng trên trời Khách không ở, lòng em cô độc quá Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả Tay em đây mời khách ngả đầu say Đây rượu nồng. Và hồn của em đây Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử (Lời kỹ nữ - Xuân Diệu) 2. Vần chéo (Vần gián cách) Một vần bằng rồi tới một vần trắc. Như vậy, câu 1 vần với câu 3, câu 2 vần với câu 4. Thí dụ: Trời xuân vắng, cỏ cây rên xào xạc Bóng đêm luôn hoảng hốt mãi không thôi. Gió xuân lạnh, ngàn sâu, thời ca hát Trăng xuân sầu, sao héo, cũng thôi cười. (Đêm xuân sầu - Chế Lan Viên) Đuốc hoa toả, xiêm y càng rực rỡ Khói trầm dâng, son phấn ngát lây hương. Da thịt cháy, nhưng còn hơi bỡ ngỡ, Nấp sau rèm tơ lụa mỏng hơn sương. (Động phòng hoa chúc - Vũ Hoàng Chương) 3. Vần ôm Câu 1 vần với câu 4, câu 2 vần câu 3. Thí dụ: Trời hôm nay mưa nhiều hay rất nắng? Mưa tôi chả về bong bóng vỡ đầy tay Trời nắng ngọt ngào... tôi ở lại đây Như một buổi hiên nhà nàng dịu sáng (Tuổi mười ba - Nguyên Sa) Đêm thân ái có muôn hoa hồng nở Em tới đây tình tự một đôi lời Hồn phong hương trầm tuổi mộng hai mươi Ta nói khẽ đủ hai lòng nghe rõ (Ân tình dạ khúc - Đinh Hùng) Phụ lục : 1/ Muốn cho thơ tám chữ thêm âm điệu, một số nhà thơ ngoài vần cuối thường gieo thêm vần lưng. Như vậy, chữ cuối câu 1 vần với chữ 5 hay 6 câu 2, chữ cuối câu 2 vần với chữ cuối câu 3 và vần với chữ 5 hay 6 câu 4 2/ Nếu làm thơ nhiều đoạn, mỗi đoạn có thể gieo vần theo cách khác nhau. Thí dụ : - Vần chữ thứ 6 Cho em hỏi bên anh trời trở lạnh Gió giao mùa thổi buốt mảnh thân côi Có chợt buồn khi tình mãi xa xôi ? Dòng sông nhỏ giờ đã thôi mộng tưởng Cho em hỏi gió những chiều chuyển hướng Cát đại dương còn mãi vướng chân người Anh có nghe bao thương nhớ bừng khơi Mùi hương tóc thoảng bên trời ước vọng (Cho em hỏi - Shiroi) - Vần chữ thứ 5 Anh muốn nói dù trời đông giá lạnh Rét da ngoài khôn sánh rét tim côi Bàn thiên nhìn mâm quả với chè xôi Lòng xáo động bồi hồi trong tâm tưởng Anh muốn nói dù chúng mình đôi hướng Điệu đàn tơ âm hưởng vẫn rung người Qua đại dương hoà nhịp sóng trùng khơi Vượt sa mạc gởi lời muôn khát vọng (Anh muốn nói - Ái Hoa) - Thơ nhiều đoạn hỗn hợp Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! -- Ta buồn lắm! Nắng gay gắt trên khóm sen không thắm Gió thờ ơ không động bóng tàn cây Dưới trời xanh mây quá trắng không bay Hồ không sóng phơi mặt gương quá sáng Thời gian đứng sắc hình trơ trẽn dáng Lòng ta không âu yếm không vui tươi Không nhớ thương không sôi nổi -- Than ôi! Cũng không cả nỗi đắng cay tê tái Nàng Thơ ơi tâm hồn ta trống trải Ta đứng đây lơ láo hững hờ trông Cảnh vô duyên không gợn tiếng tơ lòng Ta đứng đây, thẫn thờ mơ bóng bạn Trông giờ khắc lặng mang niềm ngao ngán Ly Tao ơi, nương tử của lòng ta Nỡ lòng du, sơ lãng mối tình thơ Tìm đâu thấy những phút giây êm ái Những phút giây sán lạn ánh thiêng liêng Ta cùng ai để tâm hồn mê mải Tung ngọc châu gieo những khúc thần tiên Đâu những buổi non sông cùng lặng lẽ Đợi tay ta dìu dắt ngón tay ai Tạo nên bức tranh tuyệt trần hoàn mỹ Lên không gian, thâu góp muôn màu tươi Vì bạn ơi! Những khúc đờn réo ngọc Với bức tranh châu chuốt nét thanh cao Là những bài thơ, nỗi tình cảm xúc Của lòng ta và của bạn Ly Tao Nàng Thơ ơi! Nàng Thơ! -- Ta buồn lắm! Đem lại đây ánh hương hoa say đắm Đem lại đây làn sương gió mơ màng Đem lại đây, cùng với điệu du dương Những tiếng khóc than hay lời cảm khái Để lòng ta thôi đừng khô héo mãi Để cho ta khi ngắm nắng, trông hoa Khi đứng bên hồ đón gió đưa qua Ta được thấy ánh lòng ta rung động Ta được thấy hồn thơ ta gợn sóng Thấy miệng cười bạn tiên tử yêu kiều Và cùng ai chung giấc mộng cao siêu (Giục hồn thơ - Thế Lữ) Shiroi _________________________ Được sửa bởi Ý Nhi ngày Wed 02 Nov 2011, 04:46; sửa lần 8. Việt Đường Tổng số bài gửi : 2119 Registration date : 21/08/2009 Thơ 8 chữ đôi khi cũng được 1 số thi nhân áp dụng vào thơ 7 chữ cho dễ diễn đạt tỉ như bài thơ "Góc Dịu Êm" của Như Ly dưới đây : Góc Dịu Êm Em giấu mặt vào trong bóng tối Để ôm ghì nỗi nhớ say sưa Canh khuya vắng u hoài mong đợi Tiếng chân người gõ cửa đêm mưa Nhưng mơ ước chỉ là ảo mộng Vời vợi xa nửa quả điạ cầu Nắng thu nhạt xuyên tà áo mỏng Lạnh quá anh bởi chẳng gần nhau Khi chiều xuống em ngồi trầm lặng Nhìn trên cành chiếc lá chuyển vàng Lay trong gió gợi nguồn thơ đắng Chao ơi buồn ý tưởng sầu giăng Bài thơ nhỏ gởi anh trìu mến Đọc đi anh sẽ hiểu lòng em Cả hai đứa ta đều không hẹn Vẫn chiếm hồn nhau góc dịu êm Như Ly Việt Đường Tổng số bài gửi : 2119 Registration date : 21/08/2009 Những năm về trước VĐ rất thích viết loại thơ 8 chữ vì nhận thấy loại thơ mới này phóng khoáng, không gò bò như các thể thơ khác. Dưới đây là 1 ví dụ : Con Sẽ Về .. (Kính tặng hương linh những đồng bào đã bỏ thây trên biển cả, những thuyền nhân đã một thời vượt biển, bất chấp mọi gian lao và sống chết để đến được những bờ bến tự do, những tập thể và cá nhân Hải Ngoại không ngơi nghỉ đấu tranh cho Dân Chủ & Nhân Quyền ở Việt Nam. Kính tặng quê hương xa cách nghìn trùng) Mai tôi chết thắp giùm tôi ngọn nến Cỗ quan tài khắc hai chữ "Việt Nam" Và đừng khóc, đừng nói lời đưa tiễn Để tôi đi thanh thản giữa thu ngàn Tôi hứa sẽ, vâng, sẽ về đất Mẹ Dẫu trăm đường, dù vạn nẻo chông chênh Và sẽ đến, đến thật gần, bảo khẽ Rằng "Mẹ ơi, con đã đến .. an bình !" Từ loạn lạc trải bao mùa nắng hạn Giòng chia đôi hai nhánh rẽ mù tăm Tôi vẫn nhớ, vẫn khát khao tâm khảm Được nhìn Me, dù là chỉ một lần ! Ngày chia cách tuổi vừa tròn mười sáu Tuổi trăng rằm còn ướt mộng ca dao Tóc còn thắm, còn thơm mùi thạch thảo Và hồn trai còn nặng chí anh hào Thuyền nhổ bến, tôi theo đoàn bỏ xứ Đi thật xa .. Về đâu nhỉ ? Nào hay ! Thân chỉ biết phó dòng theo cuộc lữ Nẻo mù khơi xa tít tắp mây bay Đi để thấy những mảnh đời oan nghiệt Đồng bào tôi vất vưởng giữa biển Đông Người bị hiếp, kẻ bị điên, bị giết Trôi lênh đênh như lạc phách, vong hồn Đi để hiểu, thấm nhuần câu "tỵ nạn" Kiếp "thuyền nhân" đây đó sống lất lây Mã-lai Á, Phi Luật Tân, xứ Thái Tân Gia-Ba .. muôn hải đảo lưu đày Đi để biết giá "Tự Do" phải trả : Là nhục nhằn, là đói khát, thương đau Sống tạm bợ trên những vùng đất lạ Mơ ngày mai được hạnh phúc, sang giàu Để được thế, người không ngừng cố gắng Đem hai bàn tay trắng tự mưu sinh Đội mưa nắng, dầm tuyết sương chẳng quản Dốc mồ hôi, tài sức để vươn mình Bằng nỗ lực, lòng quyết tâm sắt thép Óc cần cù, trí nhẫn nại vô biên Người đã đạt đích đời thường nhắm đến Chỉ hiềm chưa .. gặp lại bóng Mẹ hiền ! Vì tranh đấu cho quê hương xứ sở Có nhân quyền, dân chủ lẫn ấm no Người đã thệ, nhủ dặn lòng muôn thuở Sẽ về khi non nước đổi thay cờ Hoặc đền đáp lúc xuôi tay, nhắm mắt Ngày hồn thôi quay quắt mộng Kinh Kha Đời chấm dứt kiếp viễn du lưu lạc Về thong dong yên nghỉ giấc quê nhà .. Mai tôi chết thắp giùm tôi ngọn nến Cỗ quan tài khắc hai chữ "Việt Nam" Và đừng khóc, đừng nói lời đưa tiễn Để tôi đi thanh thản giữa thu ngàn Tôi hứa sẽ, vâng, sẽ về đất Mẹ Dẫu trăm đường, dù vạn nẻo chông chênh Và sẽ đến, đến thật gần, bảo khẽ "Mẹ Việt ơi, con đã đến .. quê mình." Việt Đường (04 & 05/01/2007) Shiroi Tổng số bài gửi : 19896 Registration date : 23/11/2007 Cám ơn anh VĐ đã chép lại bài thơ ... hay và cảm động lắm. Anh gieo vần ... ôm ... thật kỹ Ai Hoa Tổng số bài gửi : 10526 Registration date : 23/11/2007 Ý Nhi đã viết: Thơ tám chữThể thơ này không có quy luật nhất định, có nghĩa là vần điệu tự do hơn. Làm thơ tám chữ dễ dàng hơn những thể thơ khác rất nhiều vì không bị luật thơ gò bó. Shiroi Trùi, ai nói thể thơ này không có quy luật nhất định vậy? Ít ra cũng có luật là mỗi câu 8 chữ _________________________ Sông rồi cạn, núi rồi mòn Thân về cát bụi, tình còn hư không Được sửa bởi Ái Hoa ngày Tue 06 Oct 2009, 12:39; sửa lần 1. Ai Hoa Tổng số bài gửi : 10526 Registration date : 23/11/2007 Shiroi đã viết: Cám ơn anh VĐ đã chép lại bài thơ ... hay và cảm động lắm. Anh gieo vần ... ôm ... thật kỹ Vần này ... xa cách chứ đâu có ôm? _________________________ Sông rồi cạn, núi rồi mòn Thân về cát bụi, tình còn hư không Shiroi Tổng số bài gửi : 19896 Registration date : 23/11/2007 Ái Hoa đã viết: Shiroi đã viết: Cám ơn anh VĐ đã chép lại bài thơ ... hay và cảm động lắm. Anh gieo vần ... ôm ... thật kỹ Vần này ... xa cách chứ đâu có ôm? dạ phải, sorry các anh nhiều Shiroi Tổng số bài gửi : 19896 Registration date : 23/11/2007 Ái Hoa đã viết: Ý Nhi đã viết: Thơ tám chữThể thơ này không có quy luật nhất định, có nghĩa là vần điệu tự do hơn. Làm thơ tám chữ dễ dàng hơn những thể thơ khác rất nhiều vì không bị luật thơ gò bó. Shiroi Trùi, ai nói thể thơ này không có quy luật nhất định vậy? Ít ra cũng có luật là mỗi câu 8 chữ phải ha ! anh lúc nào cũng có lý đâu có dám cãi Sponsored content Thơ tám chữ |
