Ai là người phát minh ra bia
Bia là một trong những đồ uống lâu đời nhất thế giới,[2][3] lịch sử bia có niên đại đến 6000 năm TCN, nó đã được ghi lại trong văn bản lịch sử của vùng Lưỡng Hà.[4] Các tài liệu sớm nhất của người Sumer cũng đề cập tới bia. Một lời cầu nguyện tới nữ thần Ninkasi còn được gọi là “Thánh ca cho Ninkasi” được dùng như một lời cầu nguyện cũng như phương pháp để ghi nhớ công thức làm bia trong một nền văn hóa có rất ít người biết chữ.[5][6] Show Như hầu hết những chất có chứa carbohydrat, đa phần là đường hoặc tinh bột, hoàn toàn có thể len men tự nhiên, có năng lực đồ uống giống bia được phát minh độc lập giữa những nền văn hóa truyền thống khác nhau trên toàn quốc tế. Việc phát minh ra bánh mì và / hoặc bia đã được chứng tỏ là động lực cho con người tăng trưởng công nghệ tiên tiến và kiến thiết xây dựng nền văn minh quả đât. [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] Các thực nghiệm hóa học sớm nhất đã cho thấy bia lúa mạch được phát hiện tại Godin Tepe ở miền trung dãy nũi Zagros của Iran có niên đại khoảng chừng 3400 – 3000 năm TCN. ( Chalcolithic / Late Uruk Period ). [ 10 ] Bia có thể đã được biết đến ở châu Âu thời kỳ đồ đá mới khoảng 3000 năm TCN,[11] và được ủ chủ yếu trong gia đình.[12]
Bạn đang đọc: Lịch sử bia – Wikipedia tiếng Việt Trước Cách mạng công nghiệp, bia liên tục được sản xuất bán trên quy mô mái ấm gia đình, mặc dầu đến thế kỷ 7 sau công nguyên, những tu viện ở châu Âu cũng sản xuất và bán bia. Trong cách mạng công nghiệp, việc sản xuất bia được chuyển từ thủ công bằng tay sang công nghiệp, việc sản xuất nhỏ lẻ không còn đáng kể vào cuối thế kỷ 19. [ 13 ] Sự tăng trưởng của phù kế và nhiệt kế đã đổi khác việc làm bia, những công cụ đó được cho phép người làm bia hoàn toàn có thể trấn áp nhiều hơn quy trình làm bia, thu được nhiều hiệu quả hơn .Ngày nay, ngành công nghiệp sản xuất bia là một nền kinh doanh thương mại toàn thế giới, gồm có một số ít công ty đa vương quốc chiếm lợi thế trên thị trường và hàng ngàn những nhà phân phối nhỏ từ những cơ sở nhỏ tới những cơ sở lớn của vùng. [ 14 ] Hơn 133 tỉ lít ( 35 tỉ gallon ) được bán mỗi năm — lệch giá toàn thế giới là 294,5 tỉ USD ( 147,7 tỉ bảng Anh ) năm 2006. [ 15 ] Tài liệu lịch sử cho thấy khoảng 6.000 năm trước, nền văn minh Trung Quốc cổ đại đã làm một loại đồ uống giống bia có tên gọi kyui. Ở vùng Lưỡng Hà cổ đại, những tấm đất sét cho thấy việc làm bia là một nghề nghiệp được kính trọng vào thời đó, phần nhiều những người làm bia là phụ nữ. Các phát hiện cho thấy việc dùng lại cùng những dụng cụ chứa ( chai, lọ, vại … ) cho quy trình lên men nguyên vật liệu cung ứng những hiệu quả đáng đáng tin cậy hơn mày mò khởi đầu là : những người làm bia khi chuyển dời mang theo những bình bên mình. [ 16 ]Các tấm khắc đất sét Ebla được phát hiện năm 1974 tại Ebla, Syria, có niên đại 2500 năm TCN, bật mý việc thành phố cổ này đã sản xuất một loạt những loại bia khác nhau, gồm cả một loại bia có tên gọi là ” Ebla “. [ 17 ] Các dấu vết bắt đầu của bia và quy trình làm bia cũng đã được tìm thấy ở Babylon cổ đại. Vào thời gian đó, phụ nữ và thầy tu cũng làm bia. Một số loại bia đã được sử dụng, đặc biệt quan trọng trong những nghi lễ tôn giáo. Năm 2100 TCN, vua Babylon là Hammurabi đã phát hành bộ luật của mình, trong đó có cả những lao lý về chủ quán rượu. [ 18 ] Dựa bằng chứng lịch sử, người Ai Cập đã dạy cho người Hy Lạp cách làm bia. Nhà văn Hy Lạp là Sophocles (450 TCN) đã thảo luận về khái niệm của sự điều độ khi nói đến việc tiêu thụ bia trong nền văn hóa Hy Lạp, và ông tin rằng chế độ ăn uống tốt nhất cho người Hy Lạp gồm bánh mì, thịt, các loại rau và bia (người Hy Lạp gọi bia là “ζῦθος” (zythos)).[20] Người Hy Lạp cổ đại cũng làm bia barleywine (tiếng Hy Lạp: “κρίθινος οἶνος” – krithinos oinos, “barley wine”[21][22]), loại bia này được sử gia Hy Lạp Polybius đề cập trong tác phẩm The Histories của ông, trong cuốn sách này ông nói người Phaeacia giữ bia barleywine trong krater (một loại vại) bằng bạc và vàng.[23] trái lại với người Ai Cập và Sumer, với người Do Thái thì ” bia chưa khi nào đóng một vai trò quan trọng trong những thói quen uống đồ uống có cồn ở vùng đất Israel. ” Đây là công bố của Bảng tàng Do Thái, Thành Phố New York và Jerusalem, tương quan tới tập quán của người Do Thái cổ đại .Quá trình sản xuất bia đã tăng lên rất nhanh khi Kitô giáo tăng trưởng. Điều này hầu hết do những thầy tu cũng làm bia. Tu viện là những tổ chức triển khai tiên phong làm bia vì mục tiêu thương mại. Các thầy tu xây xưởng nấu bia là một phần của tiềm năng phân phối thực phẩm, chỗ trú chân và đồ uống cho người hành hương và khách bộ hành. [ 19 ]Một số lượng lớn những vị thánh của Kito giáo là thánh bảo trợ cho việc làm bia. Thánh Augustine thành Hippo, thánh Arnulf thành Metz, Thánh Luca người truyền giáo và thánh Nicôla thành Myra đều được xem là người bảo trợ cho nghề làm bia .Hoàng đế Charlemagne, người quản lý vương quốc Thiên chúa giao khoảng chừng năm 770 SCN coi bia là một phần quan trọng của đời sống, và mọi người thường nghĩ chính ông đã dạy cách làm bia cho người Cơ đốc. [ 18 ]Cũng giống như thời cổ đại, phụ nữ cũng là những người làm bia chính trong thời Trung Cổ . Những loại bia tiên phong[sửa|sửa mã nguồn]Một bản sao của bia Ai Cập cổ đại, được làm từ lúa mì emmer, loại sản phẩm của hãng Courage vào năm 1996Hầu hết những loại ngũ cốc có chứa một lượng đường nhất định, lượng đường này giúp những loại ngũ cốc hoàn toàn có thể tự lên men do nấm men tự nhiên trong không khí, hoàn toàn có thể những đồ uống giống bia đã được tăng trưởng độc lập trên khắp quốc tế ngay khi một bộ tộc một nền văn hóa truyền thống có được ngũ cố thuần hóa. Thử nghiệm hóa học những bình gốm cổ cho thấy rằng bia đã được làm từ khoảng chừng 5500 năm trước tại vùng đất lúc bấy giờ là Iran, và quy trình lên men bia cũng là thử nghiệm sinh học tiên phong được con người thực thi. Ngoài ra những phát hiện khảo cổ học gần đây cho thấy người dân Trung Quốc đã ủ những đồ uống có cồn lên men vào lúc 7000 năm TCN trên quy mô nhỏ lẻ, với quy trình sản xuất và giải pháp tương tự như như ở Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại. [ 24 ]Ở vùng Lưỡng Hà ( Iraq cổ đại ), vật chứng sớm của bia là bài thơ 3.900 năm tuổi của người Sumer tôn vinh nữ thần bảo trợ nghề làm bia Ninkasi, trong bài thơ đó có những công thức bia truyền kiếp nhất còn đến nay, diễn đạt quy trình làm bia từ lúa mạch trải qua bánh mỳ. [ 25 ]
Tạm dịch :
Bia cũng được đề cập tới trong Sử thi Gilgamesh, trong đó ‘người đàn ông hoang dã’ Enkidu đã lấy bia để uống. “…anh ăn cho đến khi anh no, uống bảy bình bia, trái tim anh trở nên nhẹ hơn, khuôn mặt anh tỏa sáng và anh cất tiếng hát với niềm vui.” Bằng chứng văn tự cổ xác nhận việc làm bia ở Armenia hoàn toàn có thể lấy từ trong tác phẩm Anabasis của Xenophon ( thế kỷ 5 TCN ), khi ông tới một trong những ngôi làng Armenia cổ đại và ông viết :
Bia trở nên quan trọng đối với tất cả các nền văn minh trồng ngũ cốc ở Á-Âu và Bắc Phi cổ đại, gồm cả Ai Cập—do đó năm 1868, James Death đưa ra một thuyết có tên gọi Bia của Kinh thánh cho rằng thực phẩm từ thiên đường mà Chúa ban cho dân Israelite là loại bia giống cháo yến mạch, dựa trên bánh mì có tên gọi wusa. Các loại bia thường ở dạng sền sệt, giống cháo hơn là một loại đồ uống, nên người Sumer thường dùng ống hút để uống nhằm tránh các chất cặn đắng còn sót lại từ quá trình lên men. Ở thời La Mã cổ đại bia được uống phổ biến thay thế cho rượu vang.[29] Tacitus đã viết chê bai loại bia do người Đức ủ vào thời đó. Người Thracia cũng biết dùng bia làm từ lúa mạch đen thậm chí là từ thế kỷ 5 TCN như Hellanicus thành Mytilene nói, tên gọi bia là brutos hay brytos. Còn người La Mã gọi bia của họ là cerevisia, đây là từ gọi bia trong tiếng Celtic. Người Nubia cổ đại đã dùng bia như một phương thuốc kháng sinh. [ 30 ] Châu Âu thời Trung cổ[sửa|sửa mã nguồn]Bia là một trong những đồ uống phổ cập nhất trong thời Trung Cổ. Bia được dùng hàng ngày bởi tổng thể những những tầng lớp xã hội ở phần phía bắc và đông châu Âu, do những vùng này rất khó hoặc không hề trồng được nho. Dù rượu vang là đồ uống phổ cập nhất ở miền nam châu Âu, nhưng bia vẫn có chỗ đứng của mình trong những những tầng lớp thấp hơn. Vào thời trung cổ, nước thường không bảo vệ vệ sinh, nên đồ uống có cồn là một lựa chọn phổ cập do nó đã được đun sôi trong quy trình sản xuất. Bia cũng phân phối một lượng calo đáng kể hàng ngày cho người dân ở vùng phía bắc châu Âu. Ở Anh và những vương quốc ở vùng đất thấp, lượng tiêu thụ bia đạt 275 – 300 lít / người / năm ( 60 – 66 gallon / người / năm ) vào hậu kỳ Trung cổ, người ta uống bia vào mọi bữa ăn. Mặc dù hoàn toàn có thể là một trong những đồ uống thông dụng nhất ở châu Âu, nhưng giới khoa học lại coi thường bia và cho nó là thứ đồ uống không lành mạnh, đa phần là do những thầy thuốc Hy Lạp cổ đại và Ả-rập đương thời có ít hoặc không có kinh nghiệm tay nghề với loại đồ uống này. Năm 1256, Aldobrandino của thành Siena đã mổ tả thực chất của bia theo cách sau :
Việc dùng hoa bia để làm bia đã được Carolingian Abbot đề cập đến năm 822. Việc tạo mùi vị của bia từ hoa bia đã được biết đến tối thiểu là từ thế kỷ 9, nhưng nó chỉ từ từ được trải qua vì những khó khăn vất vả trong việc thiết lập đúng tỷ suất những thành phần. Trước đó, một hỗn hợp những loại thảo mộc khác nhau có tên gọi gruit đã được dùng, nhưng không có những đặc tính dữ gìn và bảo vệ như hoa bia. Bia nếu thiếu hoa bia sẽ bị hỏng ngay sau khi chế biến và không hề xuất khẩu được. Chỉ có một lựa chọn khác để giữ bia lâu nếu không có hoa bia là tăng hàm lượng cồn, nhưng cách này khá tốn kém. Bia có dùng hoa bia được triển khai xong trong những thị xã của Đức vào thế kỷ 13, bia đã hoàn toàn có thể dữ gìn và bảo vệ được lâu hơn, phối hợp với những thùng chứa có size tiêu chuẩn, đã được cho phép xấu khẩu bia trên quy mô lớn. Các thị xã ở Đức cũng đi tiên phong trong hoạt động giải trí sản xuất quy mô mới và chuyên nghiệp hóa mức độ cao hơn. Trước đây bia được làm ở nhà, nhưng đến tiến trình này việc sản xuất với quy mô trung bình đã rất thành công xuất sắc và thay thế sửa chữa sản xuất quy mô nhỏ, sản xuất quy mô trung bình cần 8 đến 10 nhân công. Loại hình sản xuất này lan sang Hà Lan vào thế kỷ 14, sau đó là Flanders, Brabant và Anh vào cuối thế kỷ 15. [ 32 ]Việc sản xuất bia và ale ( một loại bia ) ở Anh được làm một cách riêng không liên quan gì đến nhau, những người làm bia không được phép sản xuất cả hai loại loại sản phẩm này. Hội những người nấu bia rượu London đã nói ” không được cho hoa bia, thảo mộc, hoặc những thứ khác vào bất kể loại ale hay rượu mà làm ra ale – ale chỉ được làm từ rượu ( nước ), mạch nha và men. ” Chú thích này nhiều lúc được trích dẫn sai làm người đọc hiểu nhầm là hoa bia bị cấm. [ 33 ] Tuy nhiên, bia làm từ hoa bia vẫn bị phản đối, ví dụ như :
Châu Âu thời Cận đại[sửa|sửa mã nguồn]Nước Anh thế kỷ 15, bia không dùng hoa bia được gọi là ale. Bia dùng hoa bia được nhập khẩu vào Anh từ Hà Lan sớm nhất là khoảng năm 1400 ở Winchester, và hoa bia được trồng ở Anh vào năm 1428. Sự phổ biến của hoa bia là trong hỗn hợp đầu tiên—Hội những người nấu bia rượu London đã tiến xa với lời tuyên bố “không được cho hoa bia, thảo mộc, hoặc những thứ khác vào bất kỳ loại ale hay rượu mà làm nên ale – ale chỉ được làm từ rượu (nước), mạch nha và men.” Tuy nhiên, vào thế kỷ 16 “ale” đã được coi là bất kỳ loại bia mạnh nào, tất cả các loại ale và bia đều dùng hoa bia, từ đó nhà khảo cổ John Aubrey đã làm ra bài thơ nổi tiếng
Tạm dịch
năm này, theo Aubrey là năm thứ 15 triều vua Henry VIII ( 1524 ). [ 35 ] Năm 1516, William IV, Công tước xứ Bavaria, đã thông qua bộ luật Reinheitsgebot (luật sản xuất bia tinh khiết), có lẽ đây là bộ luật quy định về sản xuất thực phẩm lâu đời nhất vẫn còn được dùng cho đến thế kỷ 20 (Reinheitsgebot đã được luật pháp Đức thông qua chính thức vào năm 1987). Luật Gebot quy định các thành phần của bia chỉ được giới hạn trong nước, lúa mạch và hoa bia; men được thêm vào danh sách sau các khám phá của Louis Pasteur về vi khuẩn vào năm 1857. Luật của người Bavaria đã được áp dụng trên toàn nước Đức như một bộ luật của nước Đức thống nhất là Đế chế Đức dưới thời Otto von Bismarck, và từ đó nó được cập nhật để phản ánh các xu hướng hiện đại trong sản xuất bia. Cho đến ngày nay, bộ luật Gebot vẫn được coi là một tiêu chuẩn cho sự tinh khiết của bia, mặc dù điều này còn gây tranh cãi. Hầu hết những loại bia cho đến thời hạn gần đây dùng men nổi ( top-fermented ). Các loại bia dùng men chìm ( bottom-fermented ) đã được phát hiện nhờ một sự vô tình vào thế kỷ 16 sau khi bia được cất trong những hầm lạnh một thời hạn dành ; thể tích của loại bia dùng men chìm tăng nhanh hơn những loại bia dùng men nổi .
Một số bộ lạc người Đài Loan triển khai quy trình ở một bước cao hơn là chưng cất đồ uống có cồn và hiệu quả là rượu. Tuy nhiên, có vẻ như như không có bộ lạc Đài Loan nào biết cách tăng trưởng mạng lưới hệ thống chữ viết, nên không có tài liệu nào nói về việc này diễn ra như thế nào, hoặc hoàn toàn có thể kỹ thuật chưng cất này được mang từ Trung Quốc đại lục đến cùng với người nhập cư vào thời Hán. Thực tế cho thấy kỹ thuật này thường được tìm thấy trong những bộ lạc sử dụng kê ( một loại ngũ cốc địa phương ở miền bác Trung Quốc ) làm nguyên vật liệu .Nhà máy bia tiên phong ở châu Á được xây dựng chính thức vào năm 1855 ( dù nó đã được xây dựng từ trước đó ) do Edward Dyer làm chủ. Nhà máy bia này được đặt ở Kasauli trên dãy núi Himalaya, Ấn Độ và có tên gọi là Dyer Breweries. Công ty này hiện vẫn đang hoạt động giải trí và được biết đến với tên gọi Mohan Meakin, ngày này đây là một tập đoàn lớn lớn gồm nhiều công ty hoạt động giải trí trong nhiều nghành nghề dịch vụ công nghiệp . Cuộc cách mạng công nghiệp[sửa|sửa mã nguồn]Sau những nâng cấp cải tiến đáng kể về hiệu suất động cơ hơi nước vào năm 1765, ngành công nghiệp bia đã hình thành. Các nâng cấp cải tiến mới trong quy trình sản xuất bia đã diễn ra với sự sinh ra của nhiệt kế vào năm 1760 và phù kế vào năm 1770, được cho phép những đơn vị sản xuất tăng hiệu suất cao và giảm tổn hao trong quy trình sản xuất .Thời kỳ trước cuối thế kỷ 18, mạch nha đa phần được sấy khô bằng lửa do đốt gỗ, than củi, rơm rạ, và tới năm 1600 là dùng thêm than cốc .Nói chung, những loại mạch nha được sấy khô theo phương pháp đốt này sẽ bị ám khói, do đó những loại bia thời kỳ đầu thường có mùi vị khói ; có nhiều vật chứng cho thấy người nấu bia đã nỗ lực rất là để hạn chế khói ám vào bia thành phẩm .Những nhà văn vào thời kỳ này miêu tả mùi vị đặc biệt quan trọng có nguồn gốc từ mạch nha sấy khô bằng gỗ, và hầu hết chất lượng của bia bị đổi khác là do nó gây ra. Bia và ale có vị khói của những xứ miền Tây nước Anh nổi tiếng là không uống được – chỉ có người dân địa phương và những kẻ liều mạng mới uống nó. Đây là ” Hướng dẫn Sản xuất bia rượu mạch nha ” ( 1700 ) :
Thậm chí một tra cứu trước đó như vậy về mạch nha đã được William Harrison ghi lại trong tác phẩm ” Description of England ” viết năm 1577 :
Trong cuốn ” London and Country Brewer ” ( 1736 ) chỉ rõ nhiều loại ” mạch nha nâu ” thông dụng ở thành phố :
Bia văn minh[sửa|sửa mã nguồn]Trước khi có lệnh cấm rượu bia, đã có hàng ngàn xí nghiệp sản xuất bia tại Hoa Kỳ, đa phần làm những loại bia nặng hơn những loại bia mà người Mỹ tân tiến đang dùng. Bắt đầu từ năm 1920, hầu hết những xí nghiệp sản xuất bia đều ngừng hoạt động giải trí, 1 số ít chuyển sang sản xuất nước giải khát và ngành kinh doang khác. Bia lậu thường pha thêm nước để tăng doanh thu cho người bán, khiến bia nhẹ hơn, và nó đã trở thành một khuynh hướng lê dài đến ngày này, đó là khẩu vị của người Mỹ thích loại bia nhẹ. Việc hợp nhất những xí nghiệp sản xuất bia và vận dụng những tiêu chuẩn trấn áp chất lượng công nghiệp đã đưa tới nền công nghiệp sản xuất hàng loạt và tiếp thị hàng loạt số lượng cực lớn những loại bia vàng nhẹ. Quảng cáo trở thành quan trọng nhất, công ty lớn hơn sẽ nắm giữ thị trường thị trường nhiều hơn. Những thập kỷ sau Chiến tranh Thế giới II đã thấy một sự hợp nhất can đảm và mạnh mẽ của ngành công nghiệp sản xuất bia Mỹ : những công ty sản xuất bia mua đối thủ cạnh tranh của mình chỉ để có được người mua và mạng lưới hệ thống phân phối, còn mạng lưới hệ thống sản xuất bia của đối thủ cạnh tranh bị mua sẽ bị ngừng hoạt động. [ 37 ] Các xí nghiệp sản xuất bia và lượng bia nhập khẩu đã trở nên nhiều hơn từ giữa thập niên 1980 ; số lượng nhà máy bay được công bố vào năm 2007 là trên 1500, đến năm 2010 là 1400 xí nghiệp sản xuất, tùy thuộc vào nguồn tin. [ 38 ] [ 39 ] [ 40 ] Bia trong truyền thuyết thần thoại[sửa|sửa mã nguồn]Sử thi Kalevala của Phần Lan, được tích lũy vào văn bản trong thế kỷ 19 nhưng dựa trên truyền thuyết thần thoại truyền miệng qua nhiều thế kỷ, đã dành nhiều dòng hơn để nói về nguồn gốc của bia và cách làm bia so với những dòng nói về nguồn gốc của loài người .Thần thoại vua Gambrinus xứ Flemish ( từ Jan Primus ( John I ) ), đôi lúc còn chép cả chuyện phát minh ra bia .Theo truyện truyền thuyết thần thoại Séc, thần hiếu khách Radegast đã phát minh ra bia .Ninkasi là nữ thần bảo trợ cho nghề bia ở Sumer cổ đại . Trong thần thoại Ai Cập, sự thèm khát máu của nữ thần sư tử Sekhmet hung dữ chỉ được thỏa mãn sau khi nữ thần này bị lừa uống một lượng bia có màu đỏ rất lớn: nữ thần bị say, từ bỏ việc tàn sát và trở nên ngoan ngoãn.
Xem thêm: Lịch sử ra đời máy ATM Trong thần thoại Bắc Âu, thần biển Ægir, vợ thần là Rán, và 9 người con gái đã ủ ale (hoặc rượu mật ong) cho các vị thần. Trong Lokasenna có nói rằng, Ægir sẽ tổ chức một bữa tiệc mà các vị thần sẽ được uống bia ủ cho họ. Ægir đã thực hiện điều này trong một két khổng lồ mà Thor mang tới. Những chiếc ly trong lâu đài của Ægir luôn luôn đầy, phép thuật kỳ diệu đã khiến chúng tự đầy khi hết. Ægir có hai người hầu trong lâu đài để hầu hạ mình; đó là Eldir [Fire-Kindler] và Fimafeng [Handy]. Trong khúc ca xaga Nart, Satanaya ( Ubykh [ satanaja ], Adyghe ] ] [ setenej ], Ossetian [ ʃatana ] ), mẹ của những Nart đã phát minh ra bia .
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn] |