1. Thales [642 – 548 TCN]
Thales là nhà toán học, triết học, thiên văn học, là người đã đặt nền móng cho khoa học và triết học. Ong sinh ra trong một gia đình thương nhân giàu có ở Milet [Tiểu Á], nhưng có quá trình sống và làm việc khá lâu ở Ai Cập trước khi về quê hương thành lập trường phái khoa học Milet.
Ông đã chỉ ra rằng:
+ Mọi đường kính thì chia đôi một đường tròn.
+ Các góc đáy của một tam giác cân thì bằng nhau.
+ Góc nội tiếp trong nửa hình tròn là một góc vuông.
+ Là người đầu tiên đo được chiều cao của Kim tự tháp nhờ ông tìm ra nguyên lý đồng dạng và tỷ lệ thức.
+ Dự báo một cách chính xác ngày xảy ra nguyệt thực ở Milê [28 – 05 – 585 TCN].
Nhưng ông sai lầm khi cho rằng trái đất nổi trên nước, vòm trời có hình bán cầu úp trên mặt đất. Với ông, toán học, thiên văn học từ kinh nghiệm đã trở thành khoa học. Ông xứng đáng được người đời sau ghi nhận là "Nhà toán học đầu tiên, nhà thiên văn học đầu tiên".
2. Pythagore [580 – 500 TCN]
Pythagore là nhà toán học, lý học, triết học, thiên văn học nổi tiếng của Hy Lạp cổ đại, quê ở đảo Xamốt [thuộc biển Egiê], là người đem lại nhiều biến đổi cho nền toán học thế giới. Ông cũng đã đến Ai Cập và ở lại đây trong 12 năm để tiếp cận các tri thức khoa học của phương Đông. Sau đó, ông về sống ở đảo Xixin, thiết lập trường phái khoa học Pythagore. Tại đây, ông cùng các học trò của mình đã tổng kết những tri thức về số học, thiết lập nhiều công thức, định lý và chứng minh chúng bằng suy luận logic chứ không phải bằng trực giác.
Đóng góp của ông:
+ Định lý Pythagore "tổng hai cạnh góc vuông bằng bình phương của cạnh huyền trong một tam giác vuông".
+ Chứng minh: tổng các góc trong một tam giác bằng 180 độ.
+ Đưa ra những định nghĩa về điểm, đường; khái niệm vô cực và về số vô tỷ.
+ Ông cho rằng trái đất hình tròn và chuyển động theo một quỹ đạo nhất định [Sau này Copecnic, nhà bác học ngươi Ba lan đã phát triển thành thuyết "nhật tâm" nổi tiếng].
+ Độ cao âm thanh của một sợi dây căng hai đầu khi cho dao động sẽ phụ thuộc vào chiều dài của sợi dây ấy. Chiều dài sợi dây giảm đi mộ nửa thì âm thanh sẽ tăng lên một quãng 8.
+ Được coi là bậc thầy về những con số. Ông đã đưa ra những nghiên cứu thú vị về các con số như số chẵn thì xấu, không may; số lẻ thường đem lại may mắn; "số anh em", "số bạn bè"… Đặc biệt ông dùng tư duy về các con số nhằm chứng minh một số luận điểm triết học.
3. Archimede [285 – 212 TCN]
Ông được sinh ra trong một gia đình giàu có ở thành bang Siracure trên đảo Xixin, là người có quan hệ bà con với vua Herion của thành bang này. Ông đã từng lưu học tại trường Alecxandri - Ai Cập. Niềm say mê khoa học cùng với kiến thức uyên bác, ông đã để lại cho nhân loại những tri thức khoa học vô giá về lý luận, thực tiễn trong toán học và cơ học.
Archimede là người đặt nền móng cho ngành cơ học và ứng dụng nó vào việc giải phóng sức lao động của con người, như đòn bẩy, ròng rọc... Ong là người phát minh ra nguyên lý đòn bẩy và là tác giả của định luật nổi tiếng mang tên ông về sức đẩy của nước [sức đẩy của nước bằng chính trọng lượng của vật ở trong nước]. Ông còn là người chế tạo ra hệ thống máy móc đầu tiên ở Hy Lạp [máy bắn đá, gương hội tụ, chân vịt dùng để hút nước…]. Đặc biệt, ông là người đã đưa ra phương pháp tính diện tích hình nón và hình cầu, tính được trị số Pi nằm giữa hai số 3 x 10/71 và 3 x 1/7.
Có thể tóm lược những đóng góp khoa học của Archimede trong một số tác phẩm tiêu biểu sau:
+ Về trạng thái cân bằng: nghiên cứu về trọng tâm, hình bình hành, hình tam giác.
+ Cầu phuơng hình parabol: cho lời giải về cơ học và cả lời giải toán học.
+ Về trạng thái cân bằng [tập 2]: nghiên cứu về trọng tâm của đới parabol.
+ Bàn về cá hình xoắn.
+ Đo đường tròn...
Có thể nói, nền văn minh Hy Lạp cổ đại đã sản sinh ra một đội ngũ các nhà bác học kiệt xuất, cống hiến cho nhân loại những tài sản khoa học vô giá mà giá trị của nó vẫn trường tồn trong xã hội hiện đại.
BKT
Wilhelm Conrad Röntgen, sinh ra tại Lennep, Đức, là một nhà vật lý, giám đốc Viện vật lý ở Đại học Würzburg. Năm 1869, khi mới 25 tuổi, ông nhận bằng Tiến sĩ tại Đại học Zurich. Suốt các năm tiếp theo ông công tác tại nhiều trường đại học khác nhau và trở thành nhà khoa học xuất sắc.
Năm 1874, Röntgen trở thành giảng viên tại Đại học Strasbourg. Năm 1875 ông trở thành một giáo sư tại Học viện Nông nghiệp ở Hohenheim, Württemberg. Năm 1876, ông trở lại Strasbourg làm giáo sư vật lý và năm 1879 ông được bổ nhiệm là giáo sư vật lý của Đại học Giessen. Năm 1888, ông trở thành giám đốc Viện vật lý của Đại học Würzburg và năm 1900 của Đại học München. Röntgen có gia đình ở Iowa thuộc Hoa Kỳ. Mặc dù ông đã chấp nhận sự bổ nhiệm tại Đại học Columbia ở New York và trên thực tế đã mua vé tới đó nhưng Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra đã làm thay đổi kế hoạch của ông, ông đã ở lại München.
Vào ngày 8 tháng 11 năm 1895, ông đã khám phá ra sự bức xạ điện từ, loại bức xạ không nhìn thấy có bước sóng ngắn [10 pm < lamda < 10 nm] mà ngày nay chúng ta được biết đến với cái tên tia x-quang hay tia Röntgen. Nhờ khám phá này ông trở nên rất nổi tiếng. Năm 1901 ông được nhận giải Nobel Vật lý lần đầu tiên trong lịch sử.
TIẾT 6. BÀI 4 [TIẾT 2]3, Những thành tựu văn hóa cổ đại phương Tâya, Lịch và chữ viếtb, Sự ra đời của khoa học- Toán học: Ta-lét, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lítTA-LÉTPY-TA-GOƠ-CƠ-LÍTTalet :- Một triết gia, một nhà toán học người Hy Lạp , người đứngđầu trong 7 nhà hiền triết của Hy Lạp- Ông cũng được xem là một nhà triết gia đầu tiên trong nềntriết học Hy Lạp cổ đại, là "cha đẻ của khoa học".- Tên của ông được dùng để đặt cho một định lý toán học doông phát hiện ra. Đó chính là Định lí Talet về Hình học:+ Hai đường thẳng song song định ra trên hai đườngthẳng giao nhau những đoạn thẳng tỷ lệ+ Góc chắn nửa đường tròn thì bằng một vuông+ Đường kính chia đôi đường tròn thành hai phần bằngnhau+ Hai góc đáy của tam giác cân thì bằng nhau+ Hai tam giác nếu có hai cặp góc đối và cặp cạnh tươngứng bằng nhau thì bằng nhau+ Hai góc đối đỉnh thì bằng nhauĐịnh lí Ta-létTa-lét [khoảng 624 TCN –khoảng 546 TCN ]Pytago- Pytago là một nhà triết học người Hy Lạp và là người sáng lập raphong trào tín ngưỡng có tên học thuyết Pytago .- Ông thường được biết đến như một nhà khoa học và toán học vĩ đại .Ông đã từng theo học nhà toán học nổi tiếng Thales và chính Thalescũng phải kinh ngạc về tài năng của ông .- Định lý Pytago do ông tìm ra là một liên hệ trong hình học phẳng giữaba cạnh tam giác của một tam giác vuông .Ơ-clít- Ơclít là nhà toán học lỗi lạc thời cổ Hy Lạp, sống vào Thếkỉ thứ 3 TCN. Ông được mệnh danh là "cha đẻ của Hìnhhọc"- Hầu hết kiến thức hình học ở cấp trung học cơ sở hiệnnay đều được đề cập trong bộ sách Cơ sở gồm 13 cuốn doƠclít viết ra, bộ sách có ảnh hưởng nhất trong Lịch sửtoán học- Ơclít đưa ra 5 định đề và định đề thứ năm là Tiên đề Ơclítvề đường thẳng song song : “ Qua một điểm nằm ngoàimột đường thẳng ta vẽ được một và chỉ một đường thẳngsong song với đường thẳng đã cho ” .- Vật Lý : Ác-si-mét“NẾU CHO TÔI MỘT ĐIỂM TỰA,TÔI SẼ BẨY CẢ TRÁI ĐẤT LÊN”Đến cuối thời Hi Lạp, xuất hiện nhà toán học và Vật líhọc cổ đại nổi tiếng là Ácsimét , với công thức tínhdiện tích và thể tích của hình trụ và hình cầu , nguyênlí về vật nổi và hàng loạt các phát minh cơ học củaông [đòn bẩy, ròng rọc, guồng nước, bánh xe córăng…] .- Sử học: Tuy-xi-đít, Hê-rô-đốtHÊ-RÔ-ĐỐTTUY-XI-ĐÍT- Sử học cũng vượt qua giới hạn của sự ghichép tản mạn, thuần tuý biên niên của thờitrước- Các sử gia cổ đại Hi Lạp và Rô-ma đã biếttập hợp tài liệu, phân tích và trình bày có hệthống lịch sử một nước hay một cuộc chiếntranh- Chẳng hạn, Hê-rô-đốt viết Lịch sử cuộcchiến tranh Hi Lạp – Ba Tư,Tu-xi-đít viết Lịch sử cuộc chiến tranh Pê-lôpôn, Ta-xít viết Lịch sử Rô-ma, Phong tụcngười Giéc-man v.v…- Địa lí- Nhà địa lí học Xtra-bôn của Hi Lạp cổ đại đã đi và khảo sát rất nhiềuvùng quanh Địa Trung Hải.- Ông đã để lại nhiều tài liệu ghi chép và khảo cứu về địa lí rất có giátrị.- Triết học: Pla-tôn, A-ri-xtốtPLATONA-RI-XTỐT- Y học: Hy-pô-crátc, Văn họcI- li-átNHÀ THƠ HÔ-MEÔ-đi-xêXô-phô-clơd, Nghệ thuậtd, Nghệ thuậtĐền Parthenon trên đồi Acropolis, HyLapHiểu biết của em về Đền Pa-tê-nông ?Đền Pa-tê-nông [ Aten-Hy lạp]- Đền Parthenon . Pêricơlét – chínhkhách nổi tiếng Hy Lạp cổ đại và là ngườiđứng đầu thành bang Aten vào giữa thếkỷ V trướcCN đã quyết định xây dựngAthen thành thành bang đẹp nhất Hy Lạpthời đó. Quần thể kiến trúc tuyệt mỹ đượcxây dựng trên đồi Acropole là những kiệttác hoàn mỹ của nghệ thuật Hy Lạp cổđại, trong đó đền Parthenon là một trong3 công trình nổi tiếng nhất được xây dựngtrên nền đất đền Athena thời xa xưa [haicông trình còn lại là đền Athéna Nike,Erechthéion]. Kiến trúc sư Ictinus –ngườimiền Đông Hy Lạp là tác giả của côngtrình đền Parthenon. Đền này dài 69,5m,rộng 30,5m ,xung quanh nội điện là hànhlang cột gồm 46 cột lớn bằng đá cẩmthạch.ĐẤU TRƯỜNG CÔ-LI-DÊ[ LA MÃ]Hiểu biết của em về đấu trường Rôma ?ĐẤU TRƯỜNG CÔ-LI-DÊ[ LA MÃ]Là một đấu trường lớn ở thành phố Rôma, gồm sân đấu hình êlip [kíchthước 86 m ´ 54 m] và khán đài có 80 hàng bậc thang, chia làm 4 tầng,chứa được 50 nghìn khán giả. Được xây bằng đá, kết cấu chịu lựcbằng gạch và bê tông. Kiến trúc hùng vĩ nhờ hình khối lượn tròn mềmmại và phân vị theo chiều cao thành 4 tầng bằng kiến trúc cổ điển khácnhau.Đấu trường ColiseumBên trong đấu trườngLực sĩ ném đĩaLực sĩ ném đĩa là một trong những tácphẩm nỗi bật nhất của Mi-Rông, thiêntài vĩ đại của Hi-Lạp thời cổ đại.Đây là tác phẩm đầu tiên của nghệthuật kiến trúc diễn tả sức mạnh kếthợp với cái đẹp. Cơ chân cơ tay đượcmiêu tả rất sống động và đúng nhưthật…Trong bức tượng này, vừa có quanniệm thẩm mĩ vừ có hình ảnh thực củađời thường, với tượng này Ông đã táchra khỏi thần thánh, đề cao giá trị conngười, đề cao cuộc sống với nhữngcảm hứng sáng tạo trong nghệ thuậtTƯỢNG NỮ THẦN ATÊNA