Áp thấp nhiệt đới là gì và khác với bão nhiệt đới như thế nào?
Lan Vũ
19/07/2018-
Bão và áp thấp nhiệt đới là gì
Bão và áp thấp nhiệt đới là từ ngữ khá quen thuộc với người dân khi có một hiện tượng thiên nhiên xảy ra trên lãnh thổ nước Việt Nam
Hình ảnh của áp thấp nhiệt đới mới nhất đang áp sát và tiến về nước ta
Vậy áp thấp nhiệt đới là gì?Áp thấp nhiệt đới là tên gọi mộthiện tượng thời tiết phức hợpdiễn ra trên diện rộng trên biển hoặc đất liền khi có hiện tượng gió xoáy tập trung quanh một vùng áp thấp nhưng chưa đủ mạnh để gọi là bão nhiệt đới.
Để một áp thấp hình thành phải có đủ các điều kiện thuận lợi của bề mặt khí quyển như khí áp, nhiệt độ, gió… Bởi vậy, những vùng có khí hậu nóng của vùng nhiệt đới, trên đại dương hoặc trên biển nhiệt đới thường hay xuất hiện áp thấp nhiệt đới. Khi một vùng không khí nóng hơn các vùng xung quanh, khí áp sẽ giảm đi, điều này sẽ hút gió từ các phía có khí áp cao hơn về và có xu hướng thăng động [bốc lên cao]. Gió là không khí chuyển từ áp cao đến áp thấp, nhưng do ảnh hưởng của lực Coriolis [lực lệch hướng do trái đất tự quay] nên hướng gió hút vào tâm áp thấp sẽ bị lệch hướng tạo thành hình thế gió xoáy.
Ở bán cầu Bắc, hướng gió sẽ lệch về bên phải hướng chuyển động nên hình thành xoáy nghịch nhiệt đới. Ở bán cầu Nam, lực Coriolis làm hướng gió lệch về bên trái so với hướng chuyển động, nên hình thành xoáy thuận nhiệt đới. Điều này cũng diễn ra tương tự như các áp thấp ôn đới cũng có hướng gió xoáy ngược chiều nhau ở hai bán cầu, hình thành do sự nhiễu động của các front [mạc giáp khí, diện khí] ở các vùng khí hậu ôn đới.
Tuy nhiên áp thấp nhiệt đới cũng có thể mạnh dần lên và trở thành bão
Khi áp thấp nhiệt đới đủ mạnh vì liên tục phát triển đủ năng lượng để thu hút gió và hơi nước mạnh lên sẽ hình thành bão nhiệt đới. Bão nhiệt đới là danh từ được dịch từ tiếng Anh “tropical storm”. Sự khác biệt giữa áp thấp nhiệt đới vàbão nhiệt đớiđược phân biệt theo cấp gió. Theo sự phân chia cấp gió của đô đốc hải quân người Ireland là Francis Beautfort, thì gió được chia thành 13 cấp từ 0 tới 12. Khi gió xoáy mạnh từ cấp 6-7 được gọi là áp thấp nhiệt đới.
Ngày nay, đôi khi cấp gió bão được miêu tả như là cấp trong thang Beaufort từ 12 tới 16, có liên quan gần đúng với cấp tốc độ tương ứng của thang bão Saffir-Simpson, trong đó các trận bão thực sự được đo đạc, trong đó cấp 1 của thang bão Saffir-Simpson tương đương với cấp 12 trong thang Beaufort. Tuy nhiên, các cấp mở rộng trong thang sức gió Beaufort trên cấp 13 không trùng khớp với thang bão Saffir-Simpson.
Theo định nghĩa quốc tế, bão nhiệt đới phải có gió mạnh hơn 64 km/giờ [hay 35 knots], tức là hơn cấp 8. Nếu gió yếu hơn 63 km/giờ, gọi là áp thấp nhiệt đới. Nếu gíó mạnh hơn 118 km/giờ [cấp 12, 64 knots], bão được gọi là bão lớn với cuồng phong [typhoon].
Ngoài ra còn có bão rất to hay siêu bão [super typhoon, intense hurricane, super cyclonic storm, intense tropical cyclone] với gió mạnh hơn 240 km/giờ [hay trên 130 knot], tức cấp 4, cấp 5 trong thang bão Saffir-Simpson hoặc cấp 15 đến cáp 17[Thang bão Beaufort] trở lên.
Ở nước ta, mùa bão thường bắt đầu từ miền Bắc vào tháng 5,6 và di chuyển vào miền Nam cho đến hết tháng 12. Ba tháng 9,10 và 11 thường có nhiều cơn bão nhất. Trung bình, hàng năm có từ 4 đến 6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới vào bờ biển nước ta.Khi chưa hình thành bão, nếu tốc độ của gió còn dưới 63 km/giờ, thì gọi là áp thấp nhiệt đới. Mỗi khi có bão với gió mạnh hơn 63 km/giờ, bão được đặt tên bởi Cơ quan Khí Tượng Nhật Bản [Japanese Meteorological Agency] ở Tokyo.
Tác hại của áp thấp nhiệt đới là tác hại do gió giật mạnh ở gần tâm áp thấp kèm theo mưa lớn, tập trung gây lũ lụt cho các nơi mà áp thấp đi qua. Do tốc độ gió còn chưa mạnh nên thông thường tác hại của áp thấp nhiệt đới thường là do hậu quả mưa lớn gây ra lũ lụt khi áp thấp đổ bộ vào bờ biển.
Đối với thuyền đánh cá của ngư dân, đa số là tàu nhỏ thì ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới là rất đáng kể. Nên các tàu đi biển đều cần phải trang bị các phương tiện thông tin liên lạc để theo dõi dự báo thời tiết và phải có các phương tiện cứu hộ.
Nguồn:tintucvietnam.vn
- Từ khóa:
- áp thấp nhiệt đới
- bão nhiệt đới
Chia sẻ
Facebook
Google+
Email
Print
Mục lục
- 1 Điều kiện hình thành
- 2 Sự khác nhau giữa áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới
- 3 Thông tin thêm
- 4 Áp thấp nhiệt đới ở Việt Nam
- 5 Tác hại của áp thấp nhiệt đới
- 6 Xem thêm
- 7 Tham khảo
Bão áp thấp nhiệt đới là gì?
Tương tự: Xoáy thuận nhiệt đớiBão áp thấp nhiệt đới còn được gọi chung là xoáy thuận nhiệt đới. Đó là một vùng gió xoáy, có đường kính tời hàng trăm km, hình thành trên các vùng biển nhiệt đới.
Áp thấp nhiệt đới là tên gọi một hiện tượng thời tiết phức hợp diễn ra trên diện rộng trên biển hoặc trên đất liền.
Bão là thuật ngữ để chỉ trạng thái nhiễu động của khí quyển. Đây cũng là một loại hình thời tiết cực đoan. Riêng đối với Việt Nam chúng ta, thuật ngữ “bão” thường được hiểu là bão nhiệt đới.
Bão nhiệt đới được hình thành khi áp thấp nhiệt đới đủ mạnh vì liên tục phát triển đủ năng lượng để thu hút gió và hơi nước.
Khái niệm
Tốc độ gió được đo theo một bảng gọi là Bảng Beaufort. Bảng này phân chia tốc độ gió của 7 bão, áp thấp nhiệt đới và nhiễu động nhiệt đới từ cấp 1 đến cấp 17 và thành số kilomét/giờ. Khi sức gió mạnh nhất ở vùng gần trung tâm của gió xoáy đạt tới cấp 6, cấp 7 [39 đến 61 km/giờ] thì được gọi là áp thấp nhiệt đới; khi sức gió mạnh nhất đạt từ cấp 8 trở lên [từ 62 km/giờ trở lên] thì được gọi là bão.
Nguyên nhân:
Nguyên nhân hình thành áp thấp nhiệt đới và bão rất phức tạp. Cho tới nay, các nhà khoa học chưa khám phá hết những nguyên nhân hình thành của chúng. Tuy nhiên,người ta cũng rút ra một số kết luận là những cơn áp thấp nhiệt đới và bão như vậy dễ hình thành trên vùng biển nhiệt đới, đặc biệt trong khoảng từ vĩ tuyến 5 đến vĩ tuyến 20, nơi mà nhiệt độ mặt nước biển không thấp hơn 27 độ C.
Gió xoáy của áp thấp nhiệt đới hoặc bão thổi dồn vào tâm và xoáy ngược chiều kim đồng hồ..
Trong cơn bão mạnh, ở chính vùng trung tâm gió rất yếu, trời quang, mây tạnh. Vùng này thường có bán kính từ vài chục đến 100 km, được gọi là “mắt bão”.
Những thiệt hại chính do áp thấp nhiệt đới và bão gây ra
Gió xoáy của áp thấp nhiệt đới hoặc bão thổi dồn vào tâm và xoáy ngược chiều kim đồng hồ..
Trong cơn bão mạnh, ở chính vùng trung tâm gió rất yếu, trời quang, mây tạnh. Vùng này thường có bán kính từ vài chục đến 100 km, được gọi là “mắt bão”.
Những thiệt hại chính do áp thấp nhiệt đới và bão gây ra
- Gây thương vong và làm ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng [chết người, bị thương, gây dịch bệnh…]
- Thiệt hại về vật chất: Hư hỏng công trình, ngưng trệ giao thông, gián đoạn thông tin liên lạc;
- Mất mùa và mất mát tài sản;
- Ô nhiểm môi trường;
- Thiếu lương thực và nước sạch cho sinh hoạt.
Những yếu tố làm tăng thiệt hại do bão gây ra:
- Nằm ở vùng thấp ven biển.
- Khu vực sản xuất, nhà xưởng, ở những vùng thấp trũng ở đồng bằng hay ven biển.
- Hệ thống kho bãi, nhà xưởng thiết kế không phù hợp
- Không có hệ thống cảnh báo và liên lạc cần thiết.
- Nhận thức về rủi ro, hiểm họa còn thấp.
- Cơ sở hạ tầng yếu kém.
- Thiếu sự chuẩn bị cho việc phòng chống bão.
Tác hại
- Tàu, thuyền ở ngoài khơi có thể bị chìm.
- Nước biển dâng lên gây ngập lụt ven biển, làm nhiễm mặn đồng ruộng, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và khu vực nuôi tôm, cua, cá.
- Nước mặn có thể làm ỏng giếng hoặc các nguồn nước ngọt khác.
- Có thể tàn phá hoặc làm hư hỏngnhà cửa và tài sản.
- Nhà xưởng, chợ …cũng có thể bị phá hỏng.
- Làm người chết và bị thương.
- Làm chết gia súc, gia cầm.
- Có thể phá hoại mùa màng và lương thực, sản phẩm dự trữ.
- Làm cây cối bị đổ, gẫy, gây cản trở giao thông.
- Đường dây điện có thể bị đứt và có thể gây ra cháy hoặc tai nạn điện.
- Các hệ thống thông tin liên lạc có thể bị gián đoạn.
- Mưa lớn có thể dẫn tới lũ ,lụt và sạt lở đất.
Những việc cần làm khi có bão
Trước khi có áp thấp nhiệt đới hoặc bão:
- Trồng cây chắn gió xung quanh nhà xưởng để tạo hàng rào bảo vệ chắn gió bão và ngăn không cho đất bị xói mòn.
- Trước mùa bão phải chặt bỏ cành to, cây khô quanh nhà xưởng và trong khu vực để giảm nguy cơ cây gẫy, đổ vào nhà khi bão xảy ra.
- Sơ tán các thiết bị, giấy tờ quan trọng đến vị trí an toàn
- Rà soát và bổ xung các thiết bị cứu hộ, cứu nạn
- Dự trữ lương thực, thực phẩm, chất đốt, nước sạch, thuốc men và các vật dụng cần thiết khác ở nơi an toàn và cao ráo trong mùa mưa bão.
- Theo dõi tin bão trên đài phát thanh, truyền hình và loa truyền thanh công cộng.
- Chuẩn bị nhiên liệu thay thế để có thể dùng khi bị cắt điện.
- Chằng chống, gia cố nhà xưởng để có thể chịu được gió to.
- Cất tất cả các đồ vật có thể bị gió bão thổi bay vào vị trí an toàn
- Bảo vệ nguồn nước khỏi bị ô nhiễm [ ví dụ: che đậy giếng nước, bể chứa…]
- Xác định vị trí an toàn có thể trú ẩn được nếu phải đi sơ tán khỏi cơ quan .
- Đưa gia súc đến nơi an toàn.
- Đưa thuyền, bè neo đậu vào nơi trú ẩn an toàn.
- Bảo vệ dụng cụ đánh bắt cá và khu vực nuôi tôm, cua, cá…
- Phân công lực lượng ứng phó, ứng trực thường xuyên để có phản ứng kịp thời
Trong khi có áp thấp nhiệt đới hặc bão
- Triển khai lực lượng ứng trực kịp thời
- Không tổ chức ra khơi trong thời gian có áp thấp nhiệt đới hoặc bão.
- Cắt điện tạm thời khi có mưa, gió lớn
- Tạm dừng các hoạt động SX KD
- Yêu cầu mọi người ở trong các khu nhà kiên cố, không được đi ra ngoài.
Sau khi có áp thấp nhiệt đới hoặc bão
- Tiếp tục theo dõi thông tin bão trên đài,vô tuyến và loa truền thanh.
- Rà soát, tổng hợp những thiệt hại do bão gây ra
- Kịp thời sửa chữa, phục hồi hoạt động của các trang thiết bị hư hỏng
- Kiểm tra xem nguồn nước xem có bị xác súc vật chết, nước bẩn hoặc nước mặn làm nhiễm bẩn hay không.
- Kiểm tra các công trình bảo vệ như bờ đê và cây cối xung quanh nhà xem có bị hư hại không.
Bão, áp thấp nhiệt đới là gì ?
Thứ tư - 19/06/2013 08:54Bão hoặc áp thấp nhiệt đới là một xoáy thuận nhiệt đới [XTNĐ], có sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm mạnh từ cấp 6 [39km/h hay 10,8 m/s] trở lên.
Trong khí tượng người ta phân biệt:
Áp thấp nhiệt đới [ATNĐ]: Là một xoáy thuận nhiệt đới có gió mạnh nhất ở vùng gần tâm mạnh từ cấp 6 đến cấp 7 [từ 10,8 – 17,2m/s].
Bão: Là một xoáy thuận nhiệt đới có gió mạnh nhất vùng gần tâm mạnh từ cấp 8 [17,2m/s] trở lên. Bão được phân làm 2 loại: bão bình thường [storm]; bão mạnh [typhoon]; siêu bão, cuồng phong [hurricane].
* Vậy xoáy thuận nhiệt đới là gì?
Xoáy thuận nhiệt đới là một hệ thống khí áp thấp ở vùng nhiệt đới. Áp suất khí quyển [khí áp] trong xoáy thuận nhiệt đới thấp hơn rất nhiều so với xung quanh. Vùng có khí áp nhỏ nhất được gọi là tâm. Ở Bắc Bán Cầu xoáy thuận nhiệt đới có hoàn lưu gió xoáy vào tâm theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, ngược lại ở Nam Bán Cầu gió xoáy vào tâm theo hướngthuận chiều kim đồng hồ.
Áp thấp nhiệt đới [ATNĐ]: Là một xoáy thuận nhiệt đới có gió mạnh nhất ở vùng gần tâm mạnh từ cấp 6 đến cấp 7 [từ 10,8 – 17,2m/s].
Bão: Là một xoáy thuận nhiệt đới có gió mạnh nhất vùng gần tâm mạnh từ cấp 8 [17,2m/s] trở lên. Bão được phân làm 2 loại: bão bình thường [storm]; bão mạnh [typhoon]; siêu bão, cuồng phong [hurricane].
* Vậy xoáy thuận nhiệt đới là gì?
Xoáy thuận nhiệt đới là một hệ thống khí áp thấp ở vùng nhiệt đới. Áp suất khí quyển [khí áp] trong xoáy thuận nhiệt đới thấp hơn rất nhiều so với xung quanh. Vùng có khí áp nhỏ nhất được gọi là tâm. Ở Bắc Bán Cầu xoáy thuận nhiệt đới có hoàn lưu gió xoáy vào tâm theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, ngược lại ở Nam Bán Cầu gió xoáy vào tâm theo hướngthuận chiều kim đồng hồ.
Nguồn tin: Trung tâm KTTV Hà Nam