Hạt dẻ nổi tiếng chỉ có ở vùng đất biên cương Lạng Sơn, Cao Bằng. Bà con Tày, Nùng trồng theo lối quảng canh nên sản lượng không đá kể. Đây là một trong những đặc sản Cao Bằng nổi tiếng được nhiều người ưa chuộng.
Hạt dẻ Cao Bằng hay còn gọi là hạt dẻ Trùng Khánh có vỏ cứng, dày và có nhiều lông tơ. Nếu đem luộc, hấp hoặc mang vào lò nướng chín, bạn sẽ thấy có hương thơm ngọt bùi tự nhiên. Ăn hạt dẻ Cao Bằng sẽ thấy mùi vị rất khác lạ, thơm ngọt và béo hơn bất kỳ loại hạt dẻ nào trồng ở nơi khác.
Kích thước loại hạt dẻ này thường to gần bằng đầu ngón chân, lớn hơn kích cỡ trung bình của các loại hạt dẻ thông thường, cho nhiều thịt hơn.
Có hai cách thông dụng ăn hạt dẻ Cao Bằng đó là rang hoặc luộc. Dù bất cứ phương pháp nào thì vị ngọt tự nhiên, độ bở và hương thơm nồng nàn của loại hạt này cũng không thể lẫn vào đâu được.
Hướng dẫn cách rang hạt dẻ
Bước 1: Làm sạch hạt dẻ
Bạn rửa sạch vỏ hạt bằng nước lạnh để loại bỏ toàn bộ bụi bẩn dính trên vỏ hạt sau đó vớt ra rổ, vẩy nước và để ráo.
Bước 2: Khứa hạt dẻ
Hạt dẻ thông thường có 2 loại phổ biến là hạt dẻ tròn và hạt dẻ dẹt. Mỗi loại hạt sẽ có cách khứa khác nhau.
Khứa hạt dẻ dẹt: Bạn nên đặt hạt dẻ nằm dẹt trên bề mặt phẳng, đánh dấu điểm chia đôi và sau đó khứa hạt dẻ theo chiều ngang một đường vòng quanh hạt. Đường rạch này chỉ chiếm 0,5 mm. Bạn không nên rạch quá sâu sẽ phạm vào phần nhân thịt.
Khứa hạt dẻ tròn: Bạn cũng đánh dấu điểm chia đôi hạt nhưng là theo chiều dọc. Sau đó, bạn cắt 3 đường dọc từ phía đỉnh hạt đi xuống đến giữa thân hạt. Cần lưu ý, bạn không nên cắt phần đầu lông tơ hạt, vì như vậy khi luộc hạt dẻ sẽ nổ hoặc làm lộ phần nhân.
Bước 3: Cho hạt dẻ vào nồi
Bạn cho hạt dẻ đã khứa vào nồi, đổ nước ngập toàn bộ hạt, nhưng lưu ý bạn không nên để nước ngập nồi vì sẽ làm tràn khi sôi. Sau đó bạn cho vào nồi khoảng 1/2 thìa cà phê muối, có thể thay đổi tùy theo độ mặn và nhạt bạn muốn ăn.
Bước 4: Luộc hạt dẻ
Bạn đặt nồi nước lên bếp và luộc hạt dẻ với mức lửa lớn. Luộc hạt dẻ bao lâu thì chín? Khi nước bắt đầu sôi, bạn giảm lửa nhỏ lại về mức trung bình và luộc trong khoảng 10-15 phút. Khi hết thời gian luộc, bạn tắt bếp và để trong nước luộc khoảng 1 2 phút rồi đổ hạt dẻ ra rổ thưa.
Bạn không nên luộc quá lâu sẽ làm hạt dẻ đen và trông không đẹp mắt. Bên cạnh đó, nếu bạn ăn hạt dẻ cháy cũng gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.
Bước 5: Rang sơ hạt dẻ
Để hạt dẻ ngon và bùi hơn, sau khi luộc bạn nên rang sơ qua hạt để vỏ khô và không có nước đọng ở vỏ cũng như nhân hạt.
Trước tiên, bạn làm nóng chảo và cho hạt dẻ đã luộc chín vào đảo đều tay và liên tục trong khoảng 3 5 phút. Đến khi vỏ hạt khô lại và hơi ánh vàng, bạn tắt bếp và đảo đều tay khoảng 1 2 phút nữa. Sau đó, bạn trút ra rổ có giấy báo và để cho hạt nguội bớt. Món ăn vặt này sẽ ngon hơn nếu bạn dùng khi còn ấm nóng.
Bạn có thể bảo quản hạt dẻ bằng cách để hạt thật nguội rồi cho hạt vào hũ thủy tinh đậy kín. Để ăn ngon hơn, bạn có thể làm nóng hạt bằng chảo rang hoặc lò vi sóng. Bạn chỉ nên sử dụng hạt dẻ tối đa trong vòng 3 ngày để đảm bảo an toàn thực phẩm.