Có thể bạn đã nghe rất nhiều đến kinh tuyến và vĩ tuyến trong các môn học, các bản tin dự báo thời tiết hoặc các báo cáo địa chính. Tuy nhiên, kinh tuyến và vĩ tuyến khác nhau như thế nào thì nhiều người chưa chắc đã đưa ra được câu trả lời chính xác. Trong bài viết dưới đây, Khacnhaugiua.vn sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này. Tham khảo ngay nhé!1. Khái niệm
Kinh tuyến và vĩ tuyến khác nhau ngay từ khác niệm. Cụ thể, kinh tuyến là một nửa đường tròn trên bề mặt Trái Đất, nối liền hai địa cực, có độ dài khoảng 20.000km, theo hướng bắc – nam , và cắt thẳng góc với đường xích đạo.
Trong khi đó, đường vĩ tuyến là một vòng tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng vĩ độ [Vĩ độ là giá trị xác định vị trí của một điểm trên bề mặt Trái đất ở phía Bắc hoặc phía Nam của xích đạo]. Vị trí trên vĩ tuyến được xác định bằng kinh độ. Một vĩ tuyến luôn vuông góc với kinh tuyến tại điểm giao của chúng.
2. Phân loại
Kinh tuyến và vĩ tuyến được phân loại dưới nhiều tên gọi khác nhau. Đây cũng là một đặc điểm làm nên sự khác nhau của chúng.
Cụ thể, các kinh tuyến nối liền các cực từ được gọi là các kinh tuyến từ. Những kinh tuyến nối liền các Địa cực gọi là các kinh tuyến địa lý. Và các đường kinh tuyến vẽ trên bản đồ là các kinh tuyến hoạ đồ.
Kinh tuyến hoạ đồ còn có tên gọi khác là kinh tuyến địa lý. Tên gọi này dùng để phân biệt với kinh tuyến địa từ – giao tuyến giữa bề mặt Trái Đất và mặt phẳng đi qua đường thẳng nối các địa cực Bắc – Nam.
Trong khi đó, trên Trái Đất có 5 vĩ tuyến đặc biệt. Bốn vĩ tuyến được định nghĩa dựa vào mối liên hệ giữa góc nghiêng của Trái Đất so với mặt phẳng quỹ đạo của nó quanh Mặt trời. Vĩ tuyến thứ năm chính là xích đạo, nằm chính giữa hai cực theo phương nằm ngang. Cụ thể:
- Vòng Bắc cực [66° 33′ 38″ vĩ bắc]
- Hạ chí tuyến [23° 26′ 22″ vĩ bắc]
- Xích đạo [0° vĩ bắc]
- Đông chí tuyến [23° 26′ 22″ vĩ nam]
- Vòng Nam Cực [66° 33′ 38″ vĩ nam]
3. Cách xác định đường kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ
Để xác định đường kinh tuyến và vĩ tuyến trên bản đồ, bạn có thể mở bản đồ hoặc quay một vòng mô hình quả địa cầu. Bạn sẽ dễ dàng nhận thấy trên mặt quả địa cầu có những vạch ngang dọc có quy luật chung, một số là đường thẳng, một số là đường cong, những đường này chính là kinh vĩ tuyến.
Việc xác định được đường kinh tuyến và vĩ tuyến có thể giúp bạn xác định được bất kỳ vị trí mình đang đứng ở khu vực nào. Bạn hãy coi xích đạo ở vĩ tuyến 00, mỗi hướng Nam và Bắc đều là 900. Đường xích đạo xuôi về hướng Nam gọi là vĩ độ Nam, xuôi về hướng Bắc gọi là vĩ độ Bắc, 900 vĩ độ Bắc là Bắc cực, 900 độ Nam là Nam cực.
Đường kinh tuyến hướng về phía Đông gọi là kinh Đông, hướng về phía Tây gọi là kinh Tây, cho nên 180 độ kinh Đông và 180 độ kinh Tây trên thực tế cùng nằm trên một đường thẳng, thường được gọi là kinh tuyến 180 độ. Trên bản đồ đường dùng để phân chia sự biến đổi ngày tháng quốc tế, trên cơ bản lấy đường này làm đường chuẩn.
Chẳng hạn nếu bạn cho biết mình đang ở vị trí có vĩ độ là 36 độ 54’ Vĩ Bắc, kinh độ là 116 độ 9’ Kinh Đông thì chúng ta có thể hoàn toàn xác định được vị trí của bạn trên bản đồ.
Trên đây là một số điểm khác nhau giữa kinh tuyến và vĩ tuyến được Khacnhaugiua.vn tổng hợp lại được nhằm giúp các bạn độc giả có thêm thông tin chính xác nhất về một khía cạnh của Địa lý này. Đồng thời, các bạn có thể áp dụng trong thực tế khi xem bản đồ trên những chuyến đi, leo núi, thám hiểm,… Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng gửi câu hỏi về cho Khacnhaugiua.vn bạn nhé!
Kinh tuyến là gì?
Kinh tuyến là một nửa đường tròn trên bề mặt Trái Đất, nối liền Địa cực, chỉ hướng Bắc - Nam và cắt thẳng góc với đường xích đạo. Đường kinh tuyến có độ dài khoảng 20.000km.
Đường kinh tuyến chạy qua đài quan sát thiên văn tại Greenwich thuộc Luân Đôn là kinh tuyến 0° hay còn gọi là kinh tuyến gốc. Mặt phẳng của kinh tuyến 0° và kinh tuyến 180° chia Trái Đất thành Bán cầu đông và Bán cầu tây.
Các loại kinh tuyến khác nhau gồm:
- Kinh tuyến từ là các kinh tuyến nối liền các cực từ.
- Kinh tuyến địa lý là những kinh tuyến nối liền các Địa cực.
- Kinh tuyến họa đồ là các đường kinh tuyến vẽ trên bản đồ.
Vĩ tuyến là gì?
Vĩ tuyến là một vòng tròn tưởng tượng nối tất cả các điểm có cùng vĩ độ, có hướng từ đông sang tây trên Trái Đất. Vị trí trên vĩ tuyến được xác định dựa trên tọa độ của kinh độ. Điểm giao nhau giữa một kinh tuyến và một vĩ tuyến luôn vuông góc. Càng gần cực Trái Đất thì đường kính của vĩ tuyến lại càng nhỏ hơn.
Có 5 vĩ tuyến đặc biệt để đánh dấu bản đồ Trái Đất gồm:
- Vòng Bắc cực [66° 33' 38" vĩ bắc]
- Hạ chí tuyến [23° 26' 22" vĩ bắc]: Là
- Xích đạo [0° vĩ bắc]
- Đông chí tuyến [23° 26' 22" vĩ nam]
- Vòng Nam Cực [66° 33' 38" vĩ nam]
Hạ chí tuyến và Đông chí tuyến là các ranh giới phía Bắc và phía Nam của những vùng đất, ít nhất một thời điểm trong năm có thể thấy được Mặt Trời đi qua đỉnh đầu.
Vòng cực bắc và vòng cực nam là ranh giới của những vùng có thể nhìn thấy Mặt Trời trong suốt ít nhất một ngày giữa mùa hè trong năm.
Bài 1 Địa lí lớp 6: Vị trí, hình dạng và kích thước của Trái Đất. Giải bài 1, bài 2, giải bài tập lí thuyết trang 8. Hãy vẽ một hình tròn tượng trưng cho Trái Đất và ghi trên đó: cực Bắc, cực Nam, đường Xích đạo nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam..
Bạn đang xem: Vĩ tuyến là gì
Bạn đang xem: Kinh tuyến vĩ tuyến là gì lớp 6
Quan sát hình 1, em hãy kể tên tám hành tinh trong hệ Mặt Trời và cho biết Trái Đất nằm ở vị trí thứ mấy trong các hành tinh, theo thứ tự xa dần Mặt Trời ?
Tám hành tinh trong hệ mặt trời : Thủy tinh, Kim tinh, Trái đất, hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh và Hải Vương tinh.
Trái đất nằm ở vị trí thứ ba trong các hành tinh, theo thứ tự xa dần Mặt trời.
Dựa vào hình 2, hãy cho biết độ dài bán kính và đường Xích đạo của Trái Đất.
Độ dài bán kính Trái đất là 6370 km
Độ dài đường xích đạo là 40076 km
Hãy cho biết các đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu là những đường gì. Những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến là những đường gì ?
Các đường nối liền hai điểm cực bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa cầu là những đường kinh tuyến. Những vòng tròn trên quả Địa cầu vuông góc với các kinh tuyến là những đường vĩ tuyến.
Xem thêm: Pháp tuyến là gì
Hãy xác định trên quả Địa Cầu đường kinh tuyến gốc và đường vĩ tuyến gốc.
Xem thêm: Miếng Dán Ppf Là Gì ? Tổng Hợp Thông Tin Film Ppf Cho Điện Thoại
Kinh tuyến đối diện với kinh tuyến gốc là kinh tuyến bao nhiêu độ ?
Là kinh tuyến 1800
Hãy chỉ nửa cầu Bắc nửa cầu Nam các vĩ tuyến Bắc và vĩ tuyến Nam trên quả Địa Cầu hoặc trên hình 3.
– Nửa cầu Bắc: nửa bề mặt địa cầu tính từ Xích đạo đến cực Bắc.
– Nửa cầu Nam: nửa bề mặt địa cầu tính từ Xích đạo đến cực Nam
– Vĩ tuyến Bắc: những vĩ tuyến nằm từ Xích đạo đến cực Bắc.
– Vĩ tuyến Nam: những vĩ tuyến nằm từ Xích đạo đến cực Nam.
Bài 1. Trên quả Địa Cầu, nếu cứ cách 100, ta vẽ một kinh tuyến thì có tất cả bao nhiêu kinh tuyến ? Nếu cứ cách 100 ta vẽ một vĩ tuyến thì sẽ có bao nhiêu vĩ tuyến Bắc và bao nhiêu vĩ tuyến Nam ?
Trên quả Địa cầu. nếu cử cách 10° ta vẽ một kinh tuyến, thì có tất cả 36 kinh tuyến. Nếu cứ 10° ta vẽ một vĩ tuyến thì ta có 9 vĩ tuyến Bắc ở nửa cầu Bắc và 9 vĩ tuyến Nam ở nửa cầu Nam. Đường Xích đạo là vĩ tuyến 0° chung cho cả hai nửa cầu. Vĩ tuyến 90°B ở cực Bắc và vĩ tuyến 90°N ở cực Nam là hai điểm cực Bẳc và cực Nam.
Xem thêm: Công Khai Người Yêu Tiếng Anh Là Gì ? Công Khai Người Yêu Tiếng Anh Là Gì
Bài 2. Hãy vẽ một hình tròn tượng trưng cho Trái Đất và ghi trên đó: cực Bắc, cực Nam, đường Xích đạo nửa cầu Bắc, nửa cầu Nam.
Chuyên mục: Hỏi đáp