Có mấy bước để tiến hành phương pháp quan sát có hiệu quả?
(Last Updated On: 27/06/2021) Show
Phương pháp quan sát là gì? Phương pháp quan sát là gì ?Quan sát là phương pháp thu thập thông tin của nghiên cứu xã hội học thực nghiệm thông qua các tri giác trực tiếp để thu nhận các thông tin từ thực tế xã hội nhằm đáp ứng mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Kỹ thuật quan sát– Phải chuẩn bị một kế hoạch chu đáo trước khi quan sát. Bao gồm: + Xác định rõ mục tiêu quan sát; + Phải xác định đối tượng quan sát; + Xác định thời điểm quan sát; + Các thức tiếp cận để quan sát; + Xác định thời gian quan sát; + Hình thức ghi lại thông tin quan sát; + Tổ chức quan sát. – Lựa chọn các loại quan sát: tùy theo vấn đề nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu mà lựa chọn hình thức quan sát cho phù hợp. + Theo mức độ chuẩn bị:
+ Theo sự tham gia (theo vị trí) của người quan sát:
+ Theo mức độ công khai của người đi quan sát:
+ Căn cứ vào số lần quan sát:
Ưu và nhược điểm của phương pháp quan sát:Điểm mạnh nhất của phương pháp quan sát là đạt được ấn tượng trực tiếp và sự thể hiện của cá nhân được quan sát, trên cơ sở ấn tượng mà điều tra viên ghi chép lại thông Hạn chế: Chỉ sử dụng cho các nghiên cứu với đối tượng chỉ xảy ra trong hiện tại. Tính bao trùm của quan sát bị hạn chế, bởi vì người quan sát không thể quan sát mẫu lớn được. Đôi khi bị ảnh hưởng tính chủ quan của người quan sát. Do ưu và nhược điểm của phương pháp quan sát mà phương pháp này thường sử dụng cho nghiên cứu đại diện, nghiên cứu thử, hay nghiên cứu để làm chính xác các mô hình lý thuyết, kiểm tra, đánh giá kết quả nghiên cứu.
- Bước 2: Tiến hành quan sát+ Làm việc với chính quyền địa phương, với người dân để nắm tìnhhình kinh tế xã hội, phong tục tập quán, thói quen của người dân địaphương+ Tiến hành quan sát thử, rút kinh nghiệm, hoàn thiện bản kế hoạchquan sát, quan sát chính thức+ Trong quá trình quan sát chính thức có ghi chép đầy đủ, có thể chụpảnh quay phim Bước 3: Phân tích và xử lí thông tin+ Làm sạch các biên bản quan sát,sắp xếp lại theo nội dung thốngnhất, sửa lại câu chữ+ Đưa vào máy tính xử lí+ Phân tích một cách sơ bộ, đánhgiá nhanh về các nội dung quan sát,hệ thống lại các phát hiện chính+ Phân tích chuyên sâu về nội dung,tổ chức các buổi tọa đàm hội thảo Các phương phápKhái niệmPhương pháp quan-Phương pháp thu thập thông tin theo một hệ thống chỉ báo đãsát định lượngđịnh sẵn, không thêm bớt, thay thế thông tin cần cho nghiên cứu(quan sát tiêu- Được tiến hành theo những thể thức và cách thức định sẵnchuẩn hóa)Phương pháp quan sátđịnh tính (không theotiêu chuẩn hóa)Phươngphápquan sáttham dựLà quan sát không theo một kế hoạch có sẵn nào cả mà hoàn toàntheo diễn biến thực tế-Người quan sát tùy theo tình hình mà quan sát, lựa chọn lấy thông tincần thiếtCông khaiNói cho đối tượng quan sát biết mình đang bị quan sát, nói rõ chứcnăng, nhiệm vụ của việc thu thập thông tinBí mậtKhông nói rõ cho các đối tượng quan sát biết được mình đang bị quansátPhương pháp quan sátkhông tham dựPhương pháp mà điều tra viên đứng ngoài cuộc và điều hành quan sát,không tham gia trực tiếp cùng nhóm đối tượng cần quan sát.Phương pháp quan sátngẫu nhiênLà phương pháp quan sát một lần, không lặp lại.Phương pháp quan sáthệ thốngLà phương pháp quan sát một cách tỉ mỉ, kiên trì, nhiều lần xungquanh đối tượng được nghiên cứu. iv. Ưu – nhượ c điểm của phươ ngpháp quan sátƯu điểmNhà nghiên cứu có thể thu thập thông tinmột cách trực tiếp nên phản ánh được hiệntượng cụ thể trong hoàn cảnh cụ thể, loại bỏđược những sai số trung gian (nếu có).Đảm bảo tính khách quan, do đó giúp choviệc đánh giá được chính xác hơnĐiều tra viên còn có thể quan sát đượcnhiều tiêu chí khác.Có thể điều tra được diện đối tượng tươngđối lớn, đồng thời có thể ghi nhận được quátrình hành động theo thời gian. Nhược điểmNgười quan sát đóng vai trò thụ động,phải chờ đợi các hiện tượng diễn ra, khôngchủ động làm chúng diễn ra được- Chỉ thu thập được những thông tin mangtính chất bề nổi- Tâm trạng của người quan sát có ảnhhưởng đáng kể đến kết quả nghiên cứu , nhấtlà trong trường hợp sử dụng phương phápquan sát có thâm nhập, điều tra viên dễ bịchai lỳ, thiếu nhạy cảm, vì thế khó kiểm trađược mức độ chính xác của thông tin.- Dễ gây mệt mỏi, đơn điệu ở cán bộ quansát.- Khó xây dựng được thang đo và kết quảđiều tra, nghiên cứu Phương pháp quan sát là một phương pháp nghiên cứu định tính thường được sử dụng trong nghiên cứu thị trường, khách hàng và thường được triển khai trong giai đoạn đầu và giai đoạn cuối của mỗi dự án nghiên cứu thị trường. Vậy phương pháp quan sát là gì? Và phương pháp quan sát được thực hiện như thế nào? 1-Phương pháp quan sát là gì?Phương pháp quan sát là một phương pháp nghiên cứu định tính. Phương pháp này được thực hiện bằng cách quan sát có mục đích, có kế hoạch trong các hoàn cảnh tự nhiên khác nhau nhằm thu thập dữ liệu đặc trưng cho quá trình diễn biến của sự vật, hiện tượng đó. Trong marketing, phương pháp quan sát thường được sử dụng để quan sát hành vi, thói quen, kỳ vọng hay pain ponint của khách hàng trong hoàn cảnh tiêu dùng thực tế. Quan sát là một trong những phương thức cơ bản nhất để nhận thức được các sự vật và hiện tượng. Phương pháp này thường được sử dụng trong trường hợp phát hiện vấn đề nghiên cứu, đặt giả thuyết hoặc kiểm chứng giả thuyết. Có thể bạn chưa biết, phương pháp quan sát được những người làm marketing áp dụng trong khi thực hiện nghiên cứu thực nghiệm – một phương pháp sử dụng bằng chứng có thể kiểm chứng để đi đến kết quả nghiên cứu. Những yêu cầu đối với phương pháp quan sátĐể phương pháp quan sát có thể đem lại những thông tin có ý nghĩa, cần phải đảm bảo một số yêu cầu sau:
2-Ưu nhược điểm của phương pháp quan sátƯu điểmPhương pháp quan sát có 3 ưu điểm chính:
Nhờ vào những ưu điểm này, nhà nghiên cứu thường sử dụng phương pháp quan sát trong trường hợp đối tượng nghiên cứu có xu hướng từ chối phỏng vấn, đặc biệt trong các nghiên cứu mang tính riêng tư. Nó cũng được sử dụng trong các trường hợp đối tượng nghiên cứu có xu hướng trả lời sai sự thật khi được hỏi trực tiếp. Có thể đó là những điều được phóng đại qua câu trả lời cho câu hỏi đã từng từ thiện bao nhiêu tiền. Hoặc cũng có thể là cho những câu hỏi về thông tin mà đối tượng cho là không quan trọng hoặc không thể nhớ nổi. Hạn chếBên cạnh những ưu điểm, phương pháp quan sát cũng để lộ ra những hạn chế nhất định:
>>> Xem thêm: So sánh về Phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng 3-Xây dựng kế hoạch quan sátĐể thực hiện phương pháp quan sát một cách tốt nhất, nhà nghiên cứu cần phải xây dựng một kế hoạch quan sát rõ ràng và chi tiết. Xác định mục tiêu quan sátCần phải làm rõ thông tin họ muốn đạt được khi thực hiện phương pháp quan sát. Thông tin đó có thể trả lời những câu hỏi nào? Việc xác định mục tiêu sẽ giúp bạn trong việc lựa chọn các đối tượng, thời điểm hay hình thức quan sát chính xác. Xác định đối tượng quan sátNhà nghiên cứu cần phải xác định được đối tượng muốn quan sát là ai. Đối tượng quan sát có thể là cá nhân, hộ gia đình hay tổ chức. Đối với mỗi nhóm đối tượng trên vẫn có thể phân đoạn nhỏ hơn dựa vào những đặc điểm của đối tượng cần quan sát. Xác định thời điểm quan sátNhà nghiên cứu cần phải xác định việc quan sát diễn ra trong khoảng thời gian cụ thể nào. Nhà nghiên cứu hay người triển khai nên lựa chọn thời điểm thích hợp để thuận tiện trong việc thu thập thông tin. Xác định hình thức quan sátTại đây, nhà nghiên cứu cần làm rõ hình thức ghi lại thông tin quan sát. Để quá trình quan sát và thu thập dữ liệu hiệu quả, bạn nên kết hợp một số hình thức như: ghi chép. thu âm, mô tả, phân tích và quan sát một cách hệ thống. Tổ chức quan sátViệc quan sát cần phải được tiến hành chặt chẽ, có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa những quan sát viên và tuân thủ theo kế hoạch đã đề ra. Đây là một điểm nha nghiên cứu nên lưu ý trong quá trình thực hiện bởi lẽ nếu không tổ chức sắp xếp tốt thì cuộc nghiên cứu sẽ mất khá nhiều thời gian và kết quả thu lại không cao. 4-Các hình thức quan sátKhi xây dựng kế hoạch quan sát thì nhà nghiên cứu cần phải lựa chọn các phương pháp quan sát cụ thể. Theo mức độ chuẩn bịKhi phân loại theo mức độ chuẩn bị, có hai hình thức quan sát là:
Theo sự tham gia của người quan sát
Theo mức độ công khai của người quan sát
Phương pháp quan sát là một phương pháp quan trọng trong nghiên cứu định tính nhằm nắm bắt tâm lý và hiểu sâu về khách hàng. Nếu bạn đang có kế hoạch nghiên cứu thị trường, tìm hiểu khách hàng cho việc phát triển sản phẩm mở rộng thị phần hay phát triển thương hiệu,… hãy LIÊN HỆ VỚI DTM CONSULTING để nhận PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ MIỄN PHÍ từ chuyên gia. |