Ống kính bạn sử dụng có ảnh hưởng rất lớn đến cách ảnh của bạn. Một ống kính góc rộng sẽ mang lại cho bạn một trường nhìn lớn hơn nhiều , trong khi ống kính tele sẽ phóng đại các vật thể ở xa. Tuy nhiên, những điều này không hoàn hảo: bức ảnh sẽ nhìn như nó được chụp bằng bất kỳ ống kính nào bạn đã sử dụng.
LIÊN QUAN: Thu phóng "8x" trên Điểm và Chụp của Tôi So với Máy ảnh DSLR của Tôi như thế nào?
Có những vấn đề quang học kỳ lạ như biến dạng thùng với ống kính góc rộng — các đường thẳng dường như cong — và nén với ống kính tele — các vật thể xuất hiện gần nhau hơn nhiều — đi kèm với việc sử dụng các ống kính khác nhau.
Vì vậy, bạn phải làm gì nếu bạn muốn một bức ảnh giống như thế giới thực? Để mọi thứ hiển thị theo cách bạn thấy trước mắt và không bị ống kính làm méo mó một cách kỳ lạ? Đó là khi bạn sử dụng "ống kính thông thường".
Ống kính thông thường là gì?
LIÊN QUAN: Khẩu độ là gì?
Thấu kính bình thường là thấu kính gần đúng nhất với các đặc tính quang học của mắt người. Nói cách khác, những bức ảnh được chụp bằng ống kính bình thường trông gần với cách chúng ta nhìn thế giới nhất. Điều này không liên quan đến miệng vỏ , nhưng hoàn toàn phụ thuộc vào tiêu cự của ống kính.
Thật khó để so sánh hoàn hảo tầm nhìn của con người với máy ảnh; cả hai đều hoạt động theo những cách rất khác nhau. Đôi mắt của chúng ta không giống với bất kỳ thấu kính cụ thể nào. Thay vào đó, có một loạt độ dài tiêu cự sẽ tạo ra những bức ảnh trông gần giống nhau. Sẽ luôn có sự khác biệt, nhưng ảnh không được méo mó như ảnh góc rộng hoặc ảnh tele.
LIÊN QUAN: Sự khác biệt giữa máy ảnh Full Frame và Crop Sensor là gì?
Trên máy ảnh full-frame, ống kính thông thường được coi là có tiêu cự 50mm. Điều này được thiết lập bởi người tạo ra hệ thống máy ảnh Leica, Oskar Barnack, khá tùy ý. Trong thực tế, bất kỳ ống kính nào có độ dài tiêu cự trong khoảng 40mm đến 58mm sẽ trông giống như cách mọi thứ xuất hiện trước mắt bạn.
Trên một máy ảnh cảm biến crop , một ống kính thông thường thường được lấy là khoảng 35mm, mặc dù bất kỳ ống kính nào có tiêu cự rơi vào khoảng 28mm đến 36mm sẽ hoạt động.
So sánh các ống kính
Dưới đây là ba bức ảnh chụp cùng một cảnh, mặc dù tôi đã di chuyển vị trí máy ảnh để giữ cho kích thước của đối tượng xấp xỉ nhau. Cái này được chụp bằng ống kính bình thường. Mọi thứ trông khá giống như nó phải. Bức ảnh trông rất giống cách bạn sẽ nhìn thấy đường phố và xe hơi nếu bạn ở đó.
Bức ảnh này được chụp bằng một ống kính góc rộng và bạn có thể thấy chiếc xe đã bị biến dạng như thế nào. Đó là một quan điểm thực sự kỳ lạ. Bức tường bên phải xuất hiện trong hai bức ảnh kia giờ đã khác xa trong nền.
Cuối cùng, bức ảnh này được chụp bằng ống kính tele, điều này làm thay đổi hoàn toàn bức ảnh. Để ý xem ngôi nhà ở hậu cảnh có vẻ gần với ô tô hơn bao nhiêu. Mọi thứ đều phẳng hơn một chút.
Bạn có thể thấy khi chúng tôi giữ các vật thể có cùng kích thước trong khung hình, giao diện của ống kính bình thường sẽ như thế nào cảm thấy đúng.
Ưu và nhược điểm của ống kính thông thường
Ưu điểm lớn nhất của ống kính bình thường là mọi thứ trông… tốt, bình thường. Đây cũng là nhược điểm lớn nhất của nó. Ảnh chụp bằng ống kính thông thường phản ánh chính xác cuộc sống thực nhất có thể bằng máy ảnh. Nếu những gì đang diễn ra thú vị và hấp dẫn, điều đó có thể tăng thêm tính hiện thực cho bức ảnh. Nếu những gì đang xảy ra tương đối nhàm chán, hình ảnh sẽ có vẻ nhàm chán.
LIÊN QUAN: Các cài đặt quan trọng nhất của máy ảnh của bạn: Tốc độ màn trập, khẩu độ và ISO được giải thích
Một ống kính bình thường rất dễ sử dụng. Bạn có thể nhanh chóng dự đoán những thứ khác nhau sẽ xuất hiện trong ảnh của mình như thế nào chỉ bằng cách nhìn xung quanh bạn. Những gì bạn thấy là khá nhiều thứ sẽ xuất hiện trong ảnh của bạn. Khi bạn bắt đầu, điều này có nghĩa là bạn chỉ có thể tập trung vào việc học cách chụp phơi sáng chính xác mà không cần phải lo lắng quá nhiều về thành phần. Chỉ cần hướng máy ảnh của bạn vào những gì bạn có thể nhìn thấy và nhấn nút chụp.
Ống kính bình thường cũng rất linh hoạt. Miễn là bạn chuẩn bị di chuyển, bạn sẽ có thể chụp hầu hết mọi thứ. Tôi đã chụp những bức ảnh chân dung, phong cảnh và thậm chí là ảnh thể thao tuyệt vời bằng ống kính thông thường. Chỉ ở những mức cực đoan, chẳng hạn như khi bạn muốn có một phong cảnh bao quát thực sự rộng lớn hoặc để phóng to gần một con chim nhỏ trên cây, chúng không thực sự hiệu quả.
Có những loại ống kính thông thường nào?
Trong khi hầu hết các ống kính zoom đều bao gồm dải độ dài tiêu cự bình thường, nếu bạn muốn có một ống kính bình thường chuyên dụng, bạn có một vài lựa chọn. Đây là những gì chúng tôi đề xuất.
Canon
Nikon
Một ống kính bình thường là một lựa chọn tuyệt vời. Nó rất linh hoạt và dễ sử dụng. Mặc dù họ không chụp phong cảnh bao quát hoặc ảnh thể thao siêu cận cảnh, nhưng ít nhất họ sẽ không chụp được rất nhiều thứ khác.
Góc nhìn ống kính có thể đem lại khả năng quan sát cho người sử dụng máy ảnh khi muốn chụp ảnh bất cứ một đối tượng hay cảnh vật nào. Nhưng vì có rất nhiều loại ống kính khác nhau sẽ đem lại những góc nhìn khác nhau. Trong kỹ thuật nhiếp ảnh, góc nhìn ống kính đóng một vai trò quan trọng trong việc bố cục hình ảnh. Bài viết sẽ giải thích về góc nhìn ống kính và những điều cần biết quanh nó.
Góc nhìn ống kính là gì?
Góc nhìn ống kính chính là độ rộng của góc ống kính khi ở mức tiêu cự ngắn nhất mà qua đó, ta có thể quan sát được nhiều thành phần, đối tượng, chi tiết trong khung hình. Góc nhìn ống kính còn được gọi là “trường nhìn” [field of view].
Một yếu tố có tác động rất lớn tới góc nhìn ống kính chính là tiêu cự. Tiêu cự là khoảng cách từ tâm ống kính tới bề mặt cảm biến máy ảnh. Nếu ống có tiêu cự ngắn thì có nghĩa khoảng cách đó sẽ ngắn, do đó ống có thể bao quát một vùng không gian rộng lớn vào khung hình máy ảnh. Ngược lại, mức tiêu cự dài sẽ khiến khoảng cách này dài nên ống chỉ thu được hình ảnh trong một không gian hẹp hơn. Ở mỗi thể loại với các kỹ thuật nhiếp ảnh khác nhau, thường sử dụng nhiều loại ống kính khác nhau để bố cục khung hình hợp lý cũng như điều chỉnh các thông số sao cho phù hợp nhất.
Bạn có thể ghi nhớ một điều, khi tiêu cự ngắn thì góc nhìn sẽ rộng, và khi tiêu cự dài thì góc nhìn sẽ hẹp. Độ dài của tiêu cự sẽ tỷ lệ thuận với kích thước hình ảnh. Hãy nhìn vào những ví dụ dưới đây để hiểu rõ hơn điều này:
Như hình ở trên thì với mức tiêu cự dài, hình ảnh ở xa được phóng to ra cho dễ nhìn và khung hình thu được một không gian rất nhỏ quanh đối tượng. Nhưng nếu ở mức tiêu cự ngắn, hình ảnh ở xa sẽ trở nên rất nhỏ với một khung hình bao quát một không gian rất rộng lớn.
Ta biết rằng, với công nghệ sản xuất ống kính hiện nay cho ra đời những loại ống kính với các mức tiêu cự và góc nhìn khác nhau. Có ống tiêu cự rất ngắn đem lại một khả năng quan sát một vùng rộng lớn cho người dùng, cũng như những ống có tiêu cự dài và chỉ thu được hình ảnh ở một vùng nhất định. Điều này đúng với bất kể loại ống kính nào dù là ống zoom [2 tiêu cự], hay ống fix [1 tiêu cự].
Các loại ống kính với góc nhìn tiêu biểu:
Hiện nay, có thể chia ống kính ra làm 4 loại tiêu biểu với các góc nhìn khác nhau như sau [Các ống kính này được sử dụng cho hệ cảm biến chuẩn Full –frame]:
- Ống kính góc rộng: thường có tiêu cự từ 16 -35mm. Nó cung cấp cho người dùng một góc nhìn khoảng 108 độ cho tới 63 độ, và được sử dụng khá nhiều để chụp phong cảnh rộng, chụp kiến trúc hay các sự kiện đông người. Cá biệt có những ống có tiêu cự thấp hơn như ống Canon EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USM cho góc nhìn rộng tới 140 độ.
- Ống kính tiêu chuẩn: có tiêu cự 35 – 50mm cho góc nhìn khoảng 63 độ cho tới 47 độ. Đây được xem là mức tiêu cự tiêu chuẩn gần với tiêu cự mắt người nhất, nhất là 50mm. Những hình ảnh được chụp từ ống này có độ chân thật khá cao bởi không khác nhiều so với khi ta quan sát hình ảnh bằng mắt thường.
- Ống kính tele: là ống có tiêu cự 70 – 800mm, cung cấp một góc nhìn chỉ khoảng từ 8 độ cho tới 3 độ. Thích hợp chụp chim thú, thể thao hay các đối tượng ở quá xa không thể tiếp cận gần hơn.
Ngoài ra còn có ống kính mắt cá: được cấu tạo đặc biệt với thấu kính ngoài cùng lồi ra ngoài so với kiểu thiết kế truyền thống. Vì thế, ống có góc nhìn méo 180 độ có thể bao quát một vùng không gian cực rộng.
Tương quan giữa góc nhìn và cảm biến
Hãy lưu ý rằng, các lý thuyết và nguyên tắc ở trên chỉ đúng với 1 hệ cảm biến có kích cỡ đồng nhất. Tức là hệ cảm biến Full-frame với các ống kính dành cho Full-frame hay hệ cảm biến APS-C hay M4/3 nhỏ hơn với các ống kính phù hợp. Đơn giản là bởi vì kích thước cảm biến lớn sẽ dẫn tới các ống kính có thấu kính phải lớn để hình ảnh thu vào phủ lấp được cảm biến. Nếu so sánh thì ống kính Full-frame với cảm biến 35mm sẽ lớn hơn nhiều so với ống kính của hệ cảm biến Micro Four Third M4/3 chỉ có kích thước là 18mm.
Thường thì người ta sẽ lấy mốc Full-frame làm chuẩn, nếu cùng một tiêu cự nhưng nếu sử dụng cho hệ cảm biến khác thì sẽ phải nhân hệ số crop và cho ra một góc nhìn hoàn toàn khác. Chẳng hạn ống 50mm gắn trên các máy Full-frame vẫn sẽ có tiêu cự 50mm và góc nhìn 47 độ, nhưng khi gắn lên máy APS-C thì ta có tiêu cự 75mm với góc nhìn chỉ 30 độ. Lý do là bởi phải nhân hệ số Crop 1,6 khi quy đổi từ APS-C sang Full-frame. Như vậy, góc nhìn sẽ bị hạn chế hơn bởi kích thước cảm biến lớn thì thu được hình ảnh nhiều hơn là mức cảm biến nhỏ. Bạn có thể tham khảo sự khác biệt giữa các kích cỡ cảm biến để hiểu rõ hơn qua hình ảnh sau đây:
>>> Tham khảo thêm: Kích thước cảm biến máy ảnh
Cách sử dụng ống kính hiệu quả với các góc nhìn khác nhau:
Sau những phân tích ở trên thì bạn có thể sử dụng các loại ống kính một cách hiệu quả như sau:
- Ống kính góc rộng để “thu hình ảnh vào”: tức là do góc quá rộng nên bạn sẽ thu được nhiều đối tượng, nhiều chi tiết vào trong khung hình. Đó là một lợi thế khi chụp phong cảnh, chụp kiến trúc hay các sự kiện đông người. Nhưng đồng thời đó cũng là một nhược điểm nếu bạn chụp chân dung hay muốn làm nổi bật một đối tượng duy nhất. Lúc đó, bạn sẽ phải tiến gần hơn vào đối tượng. Thêm một điều nữa, các ống kính góc rộng thường đem lại độ sâu trường ảnh dày hơn so với các ống tele nếu để cùng một mức khẩu độ khác nhau. Do đó, ít khi nó được sử dụng để chụp chân dung xóa phông hay cần độ sâu trường ảnh mỏng, mà chủ yếu là để nhấn mạnh các đường nét với độ sâu trường dày hơn. Cũng vì thế nên chỉ cần một thay đổi nhỏ trong góc nhìn cũng khiến khung hình của bạn trở nên khác biệt rất nhiều với các chi tiết, đối tượng mới sẽ xuất hiện và được làm rõ nét, điều này dẫn tới việc bố cục hình ảnh trở nên rất khó khăn. Hãy ghi nhớ điều này. Xem ảnh dưới:
>>> Tham khảo thêm: Điều chỉnh độ sâu trường ảnh cho ảnh chụp đẹp hơn
- Ống kính tele là ống để “loại bỏ hình ảnh”: Nếu ống góc rộng mang tới góc nhìn quá lớn thì ống tele hoàn toàn ngược lại bởi chúng có một trường nhìn hẹp hơn rất nhiều. Khi sử dụng, bạn có thể dễ dàng loại bỏ các chi tiết, đối tượng không mong muốn để chỉ tập trung vào đối tượng chính. Ngoài ra, nếu cùng một mức khẩu độ thì các ống này mang lại độ sâu trường ảnh mỏng hơn so với ống góc rộng nên sẽ dễ dàng làm mờ các chi tiết không cần thiết ở hậu cảnh cũng như tiền cảnh của đối tượng chính. Xem ảnh dưới:
- Ống kính tiêu chuẩn phù hợp nhiều thể loại: là sự cân bằng góc nhìn giữa hai loại ống trên. Không có quá nhiều chi tiết như ống góc rộng mà cũng không loại trừ quá nhiều như ống tele. Xem ảnh dưới:
Qua đây, có thể thấy rằng nếu hiểu rõ về góc nhìn ống kính và nắm vững thiết bị của mình thì kỹ thuật nhiếp ảnh của bạn sẽ được nâng cao khá nhiều: cả về bố cục lẫn các các thể loại khác nhau.
>>> Hiện Thế Giới Điện Máy Binh Minh Digital đang có chính sách mua trả góp thiết bị nhiếp ảnh chính hãng giá rẻ tại các chi nhánh Đà Nẵng, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Nha Trang và các chi nhánh khác trên toàn quốc.