Bài 3 trang 67 Tài liệu Dạy – Học Vật lí 9 tập 2. Gợi ý một số cách giải. Bài: Chủ đề 29: Bài tập: Khúc xạ ánh sáng và thấu kính
Trong lớp, mắt của bạn Phương có điểm cực cận \[{C_c}\] ở cách mắt 15cm, điểm cực viễn \[{C_v}\] ở cách mắt 50 cm.
a] Mắt bạn Phương bị tật gì ? Để nhìn rõ được những vật ở xa mà không phải điều tiết mắt, bạn Phương phải đeo kính thuộc loại thấu kính gì, có tiêu cự là bao nhiêu [hình minh họa H29.3]. Cho rằng đeo kính sát mắt.
b] Khi bạn Phương đeo kính, bạn có thể nhìn rõ được vật đặt tại điểm cực cận của mắt hay không, vì sao?
Gợi ý một số cách giải
a] Mắt bạn Phương bị tật…….vì bạn không nhìn rõ được các vật ở……
Để khắc phục, bạn phải đeo kính thuộc loại thấu kính………..
Tiêu cự của kính bằng khoảng cực………của mắt: f = …………cm
Quảng cáob] Bạn……….thể nhìn rõ được vật đặt tại điểm cực cận của mắt vì ảnh của vật qua kính nằm ở…….hơn điểm cực cận của mắt và mắt………thể nhìn rõ được ảnh này.
a] Mắt bạn Phương bị tật cận thị vì bạn không nhìn rõ được các vật ở xa.
Để khắc phục, bạn phải đeo kính thuộc loại thấu kính phân kì.
Tiêu cự của kính bằng khoảng cực viễn của mắt: f = 50 cm
b] Bạn phương có thể nhìn rõ được vật đặt tại điểm cực cận của mắt vì ảnh của vật qua kính nằm ở xa hơn điểm cực cận của mắt và mắt có thể nhìn rõ được ảnh này.
Tóm tắt kiến thức cơ bản: Mắt cận và mắt lãoMắt cận nhìn rõ những vật ở gần, nhưng không nhìn rõ những vật ở xa. Kính cận là thấu kính phân kì. Mắt cận phải đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở xa.Mắt lão nhìn rõ những vật ở xa, nhưng không nhìn rõ những vật ở gần. Kính lão là thấu kính hội tụ. Mắt lão phải đeo kính hội tụ để nhìn rõ các vật ở gần.
Giải bài tập trang 131, 132 SGK Vật lý lớp 9
Câu 1. Những biều thức nào sau đây là triệu chứng của tật cận thị?
Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.Khi đọc sách, phải đặt sách xa mắt hơn bình thường.Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.Ngồi trong lớp, không nhìn rõ các vật ngoài sân trường.
Hướng dẫn giải: Những biểu hiện sau đây là triệu chứng của tật cận thị:
Khi đọc sách, phải đặt sách gần mắt hơn bình thường.Ngồi dưới lớp, nhìn chữ viết trên bảng thấy mờ.Ngồi trong lớp, không nhìn rõ các vật ngoài sân trường.
Câu 2. Mắt cận không nhìn rõ các vật ở xa hay ở gần mắt? Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở xa hay gần mắt hơn bình thường?
Hướng dẫn giải: Mắt cận không nhìn rõ các vật ở xa mắt. Điểm cực viễn Cv của mắt cận ở gần mắt hơn bình thường.
Câu 3. Vẽ ảnh của vật AB qua kính cận ở hình 49.1 SGK. Biết rằng kính cận thích hợp có tiêu điểm F trùng với điểm cực viễm Cv của mắt và khi đeo kính thì mắt nhìn ảnh của vật AB qua kính.
Khi không đeo kính, điểm cực viễn của mắt cận ở Cv. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh của AB thì ảnh này phải hiện lên trong khoảng nào? Yêu cầu đó có thực hiện được không với kính cận nói trên?
Hướng dẫn giải: Ảnh của vật AB qua kính cận ở hình 49.1.
Khi không đeo kính, mắt cận không nhìn rõ vật AB vì vật này nằm xa mắt hơn điểm cực viễn Cv của mắt.Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh A’B’ của AB thì A’B’ phải hiện lên trong khoảng từ điểm cực cận đến điểm cực viễn của mắt, tức là phải nằm gần mắt hơn so với điểm cực viễn Cv? Yêu cầu này có thực hiện được với kính cận nói trên [xem hình 49.1]
Câu 4. Nếu có một kính lão, làm thế nào để biết đó là thấu kính hội tụ?
Hướng dẫn giải: Muốn thử xem kính lão có phải là thấu kính hội tụ hay không, ta có thể xem kính đó có khả năng cho ảnh ảo lớn hơn vật hoặc cho ảnh thật hay không.
Câu 5. Ảnh của vật AB qua kính lão ở hình 49.2 SGK, biết tiêu điểm của kính ở F.
Khi mắt lão không đeo kính, điểm cực cận Cv ở quá xa mắt. Mắt có nhìn rõ vật AB hay không? Tại sao?Khi đeo kính, muốn nhìn rõ ảnh của vật AB thì ảnh này phải hiện lên trong khoảng nào? Yêu cầu đó có thực hiện được không với kính lão nói trên?
Hướng dẫn giải: Ảnh của vật AB qua kính lão ở hình 49.2.
Khi không đeo kính, mắt lão không nhìn rõ vật AB vì vật này nằm gần mắt hơn điểm cực cận Cv của mắt.Khi đeo kính thì ảnh A’B’ của vật AB phải hiện lên xa mắt hơn điểm cực cận Cc của mắt thì mắt mới nhìn rõ ảnh này. Với kính lão trong bài thì yêu cầu này hoàn toàn được thỏa mãn.
Câu 6. Hãy tìm cách kiểm tra xem kính của bạn em và kính của một người giá là thấu kính hội tụ hay phân kì.
Hướng dẫn giải: Đặt kính vào sát trang sách và kéo kính ra từ từ. Nếu nhìn thấy ảnh dòng chữ qua thấu kính nhỏ hơn dòng chữ thật trên trang sách thì đó là thấu kính phân kì, còn nếu ảnh dòng chữ qua thấu kính mà lớn hơn kích thước thật của dòng chứ thì đó là thấu kính hội tụ.
Câu 7. Hãy tìm cách so sánh khoảng cực cận của mắt em với khoảng cực cận của mắt một bạn bị cận thị và khoảng cực cận của mắt một người già, rồi rút ra kết luận cần thiết.
Hướng dẫn giải:
Khoảng cực cận của mắt một bạn bị cận thì nhỏ nhất, rồi đến khoảng cực cận của mắt em và lớn nhất là khoảng cực cận của mắt một người già.Kết luận: Mắt cận nhìn rõ những vật ở gần, nhưng không nhìn rõ những vật ở xa, mắt cận phải đeo kính phân kì để nhìn rõ các vật ở xa. Mắt lão nhìn rõ các vật ở xa nhưng không nhìn rõ các vật ở gần, mắt lão phải đeo kính hội tụ để nhìn rõ các vật ở gần.
Đề bài
Hòa bị cận thị có điểm cực viễn Cv nằm cách mắt 40 cm. Bình cũng bị cận thị có điểm cực viễn Cv nằm cách mắt 60 cm.
a] Ai cận thị nặng hơn ?
b] Hòa và Bình đều phải đeo kính để khắc phục tật cận thị. Kính được đeo sát mắt. Đó là thấu kính loại gì ? Kính của ai có tiêu cự ngắn hơn ?
Video hướng dẫn giải
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Mắt cận nhìn rõ những vật ở gần, nhưng không nhìn rõ những vật ở xa.
Kính cận là thấu kính phân kì. Người cận thị phải đeo kính để có thể nhìn rõ những vật ở xa mắt. Kính cận thích hợp có tiêu điểm F trùng với điểm cực viễn Cv của mắt.
Lời giải chi tiết
a] Ta có: Cv1 = 40cm [Hòa]; Cv2 = 60cm [Bình]
Do Cv1 < Cv2 => Hòa bị cận thị nặng hơn.
b] Đó là các thấu kính phân kì. Muốn nhìn rõ các vật ở xa thì người cận phải đeo kính có tiêu cự thỏa mãn điều kiện tiêu điểm F của kính trùng với điểm cực viễn của mắt: F ≡ Cv
Do kính cận thích hợp có tiêu cự f = Cv nên Hoà đeo kính có tiêu cự f1 = 40cm, Bình đeo kính có tiêu cự f2 = 60cm. Vậy kính của Hòa có tiêu cự ngắn hơn.
Loigiaihay.com