Lớp 6 có được dùng máy tính không

Xin chia sẻ ý kiến của PGS. TS. Nguyễn Hữu Hợp, Khoa Giáo dục tiểu học, ĐHSP Hà Nội để chúng ta cùng trao đổi.

Tri thức là nội dung dạy học quan trọng, là nguyên vật liệu, cơ sở, căn cứ để hình thành kĩ năng, thái độ, tình cảm, năng lực, phẩm chất cho học sinh [HS]. Do đó, HS phải nhớ, lưu giữ tri thức một cách chủ động trong trí óc. 
Tri thức của HS có được do áp đặt từ bên ngoài thì kém bền vững, mau bị quên. Tri thức do tự bản thân tìm kiếm, phát hiện ra thì bền vững theo thời gian, được nhớ "zai".

Khi giải quyết tình huống có vấn đề, HS phải tư duy cao độ, vận dụng tri thức, kĩ năng, kinh nghiệm đã có chủ động tìm ra tri thức mới. Tức, tri thức là kết quả của quá trình tư duy [phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa, suy luận lô-gic...]. Qua đó, HS còn phát triển được năng lực giải quyết vấn đề.

3] Máy tính [calculator] như là công cụ: 

Trong học Toán, khi giải quyết các vấn đề, HS phải làm các phép tính. Khi đó, các em có thể sử dụng các công cụ khác nhau, trong đó có máy tính cầm tay. Như vậy, máy tính cầm tay là công cụ giúp HS tính toán, nhờ đó, các em giải quyết được vấn đề toán học nhanh hơn.

Như vậy, nếu dạy học Toán chú trọng việc tính toán thì không nên cho HS sử dụng máy tính cầm tay. Ngược lại, nếu ta coi trọng việc phát triển tư duy, năng lực giải quyết vấn đề thì nên cho HS sử dụng sớm, thậm chí từ lớp 1.

@Con người phụ thuộc máy móc? Không, con người sáng tạo ra máy móc nhằm phục vụ mục đích của mình!

PGS. TS. Nguyễn Hữu Hợp

Bigschool: Mời các bạn trao đổi thêm về vấn đề này. Chúng tôi đưa thêm mấy ý kiến để các bạn cùng tham khảo.

Vấn đề học sinh sử dụng máy tính cầm tay ở Anh Quốc

Theo Telegraph, HS tiểu học sẽ bị hạn chế dùng máy tính bỏ túi vì các nhà giáo dục Anh lo lắng rằng việc tiếp cận máy tính bỏ túi ở một độ tuổi còn nhỏ sẽ làm giảm khả năng thực hiện những phép tính đơn giản ở trẻ.

Sắp tới, việc sử dụng máy tính bỏ túi ở HS tiểu học sẽ được xem là một phần trong kế hoạch kiểm tra lại toàn bộ chương trình giảng dạy quốc gia ở Anh. Người ta cũng tin rằng cần phải yêu cầu các giáo viên không được cho phép HS dưới 9 tuổi dùng máy tính bỏ túi ở các trường công lập.

Ngoài ra, các kỳ thi toán dành cho HS 11 tuổi cũng có thể được cải cách - bỏ đi phần cho phép HS dùng máy tính bỏ túi. Việc quá phụ thuộc vào máy tính bỏ túi có thể khiến trẻ lúng túng khi làm phép tính nhẩm.

Các nhà giáo dục Anh quyết định hạn chế HS tiểu học sử dụng máy tính bỏ túi sau khi một khảo sát của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế [OECD] cho thấy HS Anh bị tụt hậu so với HS các nước khác về các kỹ năng toán học.

Trong khi đó, một báo cáo gần đây của Cơ quan Kiểm định Giáo dục [Ofsted] của chính phủ Anh cho thấy tầm quan trọng của việc HS nắm được bảng cửu chương để phát triển khả năng thuần thục về toán học khi lớn lên.

Theo khảo sát của các thanh tra, hầu hết những trường hàng đầu đều chỉ cho phép HS cuối cấp tiểu học sử dụng máy tính bỏ túi, và các em cũng chỉ được dùng máy tính bỏ túi để kiểm tra lại kết quả của các phép tính được tính nhẩm bằng tay.

Ủng hộ quan điểm hạn chế HS tiểu học dùng máy tính bỏ túi, nghị sĩ Elizabeth Truss cho rằng: “Chúng ta phải đảm bảo rằng trường học cung cấp cho HS những nền tảng toán học cơ bản cho phép các em thành công trong cuộc đời. Chúng ta đang lâm vào mối e ngại rằng sẽ sản sinh ra một thế hệ quá thành thạo công nghệ và phụ thuộc quá mức vào công nghệ”.

Ý kiến của một giáo viên Việt Nam

Ở Việt Nam, cũng không mấy bất ngờ với những tình huống dở khóc dở cười mà không ít giáo viên [nhất là giáo viên dạy các môn tự nhiên] chứng kiến: Nhiều phép tính tưởng chừng rất đơn giản [nhân chia 1, 2 số học sinh đều phải cầu viện tới máy tính, nhiều trường hợp phép tính có thể rất đơn giản như nhân với 10, 100 hay chia cho các số chẵn hoặc khi phải tính % thì các em sau khi thực hiện phép chia lại nhân tiếp với 100 và nhấn thêm nút % nữa; nếu như không có máy tính thì các em đúng là “bó tay” luôn…. Xin nói, những chia sẻ trên là với đối tượng học sinh khá, giỏi ở khối lớp 9 và học trong đội tuyển đàng hoàng]. Thú thực nhiều lúc chúng tôi không thể hình dung được kỹ năng tính nhẩm của các em lại tệ hại đến như vậy hay đó chính là sự thiếu tự tin vào khả năng tính nhẩm của các em. Nếu bạn là giáo viên dạy Hóa, Lý, Sinh học và tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi nữa, khi hướng dẫn các em những thuật toán thường được sử dụng trong bộ môn – Lúc đó bạn mới cảm nhận rõ hơn về sự lệ thuộc thái quá vào máy tính bỏ túi.

Tôi thường chia sẻ với các em học sinh: "Người Nhật chế tạo máy tính cầm tay là để cho học sinh nước khác sử dụng", vậy học sinh Nhật bản thì sao? Nếu quan tâm, trên truyền hình từ nhiều năm nay đã giới thiệu ở Nhật Bản rất nhiều học sinh tham gia các lớp tính nhẩm từ khi học tiểu học, sau khi qua lớp huấn luyện này, các em có thể tính nhẩm nhân, chia, cộng, trừ 3 hay 4 con số trở lên rất nhanh chỉ mất vài giây bằng các động tác gõ ngón tay trong không khí. Bí quyết ở đây là các em được dạy cách tính nhẩm thông qua bàn tính cổ xưa, khi thành thạo trên bàn tính thực, các em được hướng dẫn làm các phép tính phức tạp trên một “bàn tính tưởng” [Khi đó học sinh phải tưởng tượng ra bàn tính và thực hiện thao tác rất nhanh bằng hành động gõ ngón tay trong không khí – Một hình thức khá giống với môn “cờ tưởng” hiện nay].

Quay trở lại với vấn đề: Máy tính bỏ túi có thực sự cần thiết trong quá trình học tập của học sinh hay không? Có thể quan điểm này còn tùy thuộc vào từng bạn đọc, đối với tôi cũng có quan điểm của riêng mình [máy tính bỏ túi có thể hỗ trợ thích hợp cho học sinh ở bậc THPT, còn với bậc THCS, đặc biệt là TH thì máy tính bỏ túi nhiều lúc lại là vật cản cho sự phát triển tư duy của các em].

[Sưu tầm trên Internet - không thấy ghi tên giáo viên].

Ý kiến của TS. Quách Tuấn Ngọc trả lời phụ huynh

Trong một cuộc giao lưu trực tuyến trên VNE, phụ đã đặt câu hỏi và được TS. Quách Tuấn Ngọc [khi ấy là Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin, Bộ GD&ĐT] trả lời:

Con gái tôi 5 tuổi, cháu rất thích học toán và nhẩm rất nhanh, hiện giờ đã có khả năng cộng trừ trong phạm vi 100. Tôi muốn được tư vấn thêm phương pháp để duy trì và phát triển kỹ năng của cháu [Nguyễn Mai Hương, 35 tuổi]

- Ông Quách Tuấn Ngọc: Hoan hô cháu tính nhẩm rất nhanh, không cần máy tính. Điều căn bản của học toán đối với trẻ là tư duy toán học chứ không phải là bấm máy, chờ sẵn kết quả. Bạn không nên cho cháu dùng máy tính cầm tay sớm. Theo tôi, đến cấp trung học phổ thông, trẻ hãy nên dùng.

Vấn đề này ở một số đề thi toán của nước ngoài 

Nhiều đề thi của nước ngoài kể cả thi trắc nghiệm hay tự luận đã chia làm 2 loại đề: Được dùng máy tính cầm tay và Không được dùng máy tính cầm tay. Điều này sẽ hạn chế những tiêu cực khi học sinh quá lạm dụng máy tính cầm tay dẫn đến bỏ qua những bản chất toán học hoặc ảnh hưởng tới việc kiên nhẫn trong cuộc sống.