Luyện tập để trí não luôn minh mẫn

(Xây dựng) – Theo BBC Future, nghiên cứu đã đưa ra sáu cách rèn luyện tốt nhất để giữ cho đầu óc luôn minh mẫn. Giống như bất cứ cỗ máy nào, bộ não cần được quan tâm chăm sóc để đảm bảo hoạt động tốt.

Rèn luyện trí nhớ

Càng lớn tuổi, người ta càng dễ nghĩ rằng trí nhớ kém là chuyện bình thường. Thế nhưng, thực tế là điều này xảy ra với người già lẫn trẻ và chúng ta cũng không nên vội vã đưa ra kết luận xấu nhất, vì sự nghi ngờ đôi lúc có thể biến một điều tưởng tượng thành sự thật.

Chúng ta càng mất tự tin về trí óc của mình, dù mọi thứ vẫn vận hành bình thường. Hậu quả là chúng ta phụ thuộc vào những thiết bị trợ giúp như máy chỉ đường trên xe hơi, hoặc sổ tay điện tử trên điện thoại.

Nghịch lý ở đây là trí nhớ sẽ chỉ tồi đi nếu ta không thường xuyên rèn luyện bản thân. Vì vậy, nếu một lúc nào đó bạn đứng trước lối ra vào và không nhớ mình phải đi đâu tiếp theo thì hãy xem đó là tín hiệu cảnh báo bạn cần rèn luyện trí nhớ thường xuyên hơn.

Bảo vệ tai

Trí óc ta sẽ không thể hoạt động tốt nếu bị tách biệt khỏi các giác quan. Bệnh khiếm thính cũng làm giảm chất xám trong não, có lẽ vì nó ngăn không cho não bộ được kích thích.

Dù bạn bao nhiêu tuổi đi nữa thì cũng nên lưu ý đến những tình huống có thể làm ảnh hưởng đến tai. Nghe nhạc rock với âm lượng lớn chỉ 15 giây một ngày cũng đủ làm tổn thương tai. Sử dụng máy sấy tóc 15 phút một ngày cũng đủ làm tổn hại đến các tế bào tí hon đảm trách việc tiếp nhận âm thanh.

Học một ngoại ngữ hoặc một loại nhạc cụ nào đó

Cả hai kỹ năng này đều đòi hỏi rèn luyện trí nhớ, độ tập trung, sự cảm nhận, khi bạn luyện một gam nhạc mới hoặc học các từ vựng mới. Việc rèn luyện này sẽ để lại những lợi ích về lâu dài, ngay cả về già. Một nghiên cứu gần đây cho thấy các nhạc công thường ít có nguy cơ mắc chứng mất trí hơn 60% so với những người không chơi nhạc cụ gì.

Nếu bạn nghĩ rằng mình quá bận rộn với công việc đến nỗi không thể học các kỹ năng mới, thì bạn là người may mắn; Các nghề nghiệp năng động thường giúp củng cố thần kinh, dù lợi ích từ điều này có thể không kéo dài sau khi nghỉ hưu.

Không nên ăn vặt

Lượng cholesterol trong huyết mạch có thể hạn chế lượng máu chảy lên não, khiến não không đủ thức ăn và oxy cần thiết để hoạt động. Bên cạnh đó, các tế bào thần kinh cũng rất nhạy cảm trước lượng insulin tiết ra từ ruột.

Nếu thường xuyên ăn đồ ngọt chứa nhiều calories, điều này có thể làm tác động tới insulin, gây nên một phản ứng dây chuyền dẫn đến các căn bệnh chết người trong não. Điều này có thể giải thích vì sao những người có tuổi theo chế độ ăn kiêng vùng Địa Trung Hải thường có kỹ năng nhận biết ngang với những người trẻ hơn 7,5 năm.

Rèn luyện thể lực

Hoạt động thể lực không chỉ giúp đưa máu lên não tốt hơn mà còn tạo ra hàng loạt các protein có chức năng như ‘yếu tố phát triển thần kinh’, vốn giúp kích thích tăng trưởng và bảo trì các mối kết nối tế bào thần kinh trong não. Việc tập luyện thể thao hữu ích cho cả người già và trẻ em.

Vui như tuổi 20

Một nghiên cứu đối với những người độ tuổi 70 cho thấy ở những người thường xuyên giao tiếp, nguy cơ suy giảm khả năng nhận biết thấp hơn 70% trong 12 năm so với những người ít giao tiếp.

Tất cả mọi thứ từ trí nhớ, sự tập trung và tốc độ xử lý các vấn đề của não bộ dường như đều hưởng lợi từ việc giao tiếp với người khác.

Về già, tốt hơn hết là ta nên có lối sống kết hợp mỗi thứ một chút: chế độ ăn đa dạng, thường xuyên vận động và được bao quanh bởi nhiều bạn bè đáng mến.

Một số nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng gene có thể quyết định con người có mắc bệnh suy giảm trí nhớ hay không. Nhưng các nhà khoa học của Đại học California (Mỹ) khẳng định rằng chúng ta có thể tìm ra nhiều cách để não luôn ở trong trạng thái tốt nhất. Họ đã kiểm tra khả năng nhận thức của 2.500 người trong độ tuổi 70-79 trong suốt 8 năm.

Chức năng não của hơn một nửa đối tượng nghiên cứu suy giảm do tuổi già, 16% bị suy giảm đáng kể trí nhớ và khả năng tư duy trong giai đoạn nghiên cứu. Song điều đáng chú ý là 30% người tham gia vẫn duy trì khả năng hoạt động thần kinh ở mức ổn định.

Sau đó các nhà khoa học tìm hiểu xem những yếu tố nào tạo nên sự khác biệt trên. Kết quả cho thấy tập luyện thể thao, học tập, thói quen hút thuốc và hoạt động xã hội đóng vai trò then chốt. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những người tập thể dục từ mức độ trung bình trở lên ít nhất một lần/tuần có cơ hội duy trì trí óc minh mẫn cao hơn 30% so với những người không tập bao giờ hoặc tập không thường xuyên.

Những người học tới trình độ phổ thông trung học trở lên có khả năng duy trì khả năng nhận thức ở mức ổn định cao gấp 3 lần so với người có học vấn thấp hơn. Sự khác biệt càng tăng lên nếu người có học vấn cao liên tục trau dồi tri thức (như khám phá lĩnh vực mới, học thêm ngoại ngữ).

Thói quen hút thuốc cũng làm giảm khả năng nhận thức của chúng ta, bởi người không hút thuốc có khả năng tư duy sắc bén gấp hai lần so với người nghiện thuốc khi về già. Một số hoạt động xã hội cũng tốt cho não. Nhóm nghiên cứu nhận thấy những cá nhân thích tham gia hoạt động xã hội có khả năng duy trì tư duy sắc bén cao hơn 24% so với người khác.

"Việc tìm ra những yếu tố liên quan tới khả năng duy trì nhận thức có thể giúp con người tìm ra những chiến lược hiệu quả trong nỗ lực ngăn chặn tình trạng suy giảm trí nhớ. Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi một số yếu tố, như luyện tập thể thao và hút thuốc", Alexandra Fiocco, trưởng nhóm nghiên cứu, phát biểu.

Nhiều nghiên cứu trước đây cũng chứng minh rằng, khi con người tập luyện, cơ thể chúng ta sẽ tiết ra một số nhân tố tăng trưởng. Những nhân tố tăng trưởng ấy làm tăng khả năng hoạt động của tế bào thần kinh.

Tập thể dục là 1 cách tự nhiên giúp tăng sức mạnh cho não bộ của bạn và thậm chí tạo ra tế bào thần kinh mới trong não. Tập thể dục thường xuyên cũng ngăn ngừa việc suy giảm nhận thức và giúp bạn tránh khỏi các vấn đề sức khỏe tâm thần.

Các nghiên cứu cho thấy rằng nhảy, khiêu vũ cải thiện chức năng não của bạn. Trong khi đó, yoga không chỉ giúp cải thiện tâm trạng và khả năng tập trung của bạn, nó cũng tăng cường nhận thức của bạn và ngăn ngừa việc suy giảm nhận thức.

Bên cạnh đó những thói quen nhỏ dưới đây cũng giúp bộ não phát triển các chức năng tốt hơn, ngăn chặn suy giảm nhận thức.

Vẽ

Hầu hết chúng ta có xu hướng nghĩ rằng các bản vẽ như 1 hoạt động chỉ dành cho trẻ em, nhưng nó thực sự khá hữu ích cho người lớn. Vẽ tranh kích thích bán cầu não phải của bạn và tăng cường sự sáng tạo của bạn.

Uống dầu cá

Dầu cá có chứa nhiều thành phần xây dựng màng não của bạn. Uống nó thường xuyên giúp cải thiện sự tập trung, tăng cường các trung tâm cảm xúc của bộ não và làm tăng chức năng não bộ tổng thể của bạn.

Ăn các loại hạt

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng ăn các loại hạt cải thiện chức năng não đáng kể, đến mức mà những sinh viên ăn chúng ngay trước khi kỳ thi sẽ làm bài tốt hơn nhiều so với những người không ăn.

Hít thở sâu

Đi ra ngoài 10-15 phút mỗi ngày để ngồi và hít thở sâu, tăng lượng oxy cho não.

Tránh ăn vặt

Thức ăn nhanh làm giảm năng lượng của bạn và làm cho tâm trí bạn trở nên mơ hồ. Để cải thiện chức năng bộ não, hãy tránh xa đồ ăn vặt và bắt đầu ăn các bữa ăn lành mạnh thay thế.

Tranh luận

Việc tranh luận khiến bạn phải suy nghĩ nhanh chóng và thông minh, suy nghĩ đến các tình huống khác nhau. Nhận được vào một lập luận tinh thần hoặc tranh luận một lần trong một thời gian để có được các loại nước chảy của bạn.

Nghe nhạc

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng những người nghe nhạc thường xuyên thông minh hơn và nhiều cảm xúc tích cực hơn so với những người không nghe. Điều này là do âm nhạc kích thích bán cầu não phải của bạn và thậm chí thay đổi cấu trúc của nó.

Đặc biệt, nghe nhạc cổ điển phương Tây có thể cải thiện khả năng toán học, kích thích bán cầu não trái của bạn. Trong thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra nghe Mozart có thể cải thiện 80% trí tuệ.

Thay đổi thói quen của bạn

Khi bạn gặp khó khăn trong cùng một thói quen, não của bạn trở nên buồn tẻ và thiếu sáng tạo. Để kích thích nó, cố gắng thay đổi thói quen thường xuyên như tìm những cách khác nhau để làm việc hoặc cố gắng có 1 bữa ăn mới.

Suy nghĩ tích cực, tránh căng thẳng

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có suy nghĩ tích cực có điện não tốt hơn so với những người có suy nghĩ tiêu cực. Hãy dành một chút thời gian mỗi ngày để suy nghĩ tích cực và đặt mục tiêu cho chính mình, kể từ khi lập mục tiêu cũng kích hoạt 1 phần của bộ não của bạn cũng được tham gia với tư duy tích cực.

Trong khi bạn không thể tránh căng thẳng hoàn toàn, hãy cố gắng giữ mức độ căng thẳng đừng quá cao, vì cortisol - hormone stress gây trở ngại cho chức năng não và giết chết các tế bào não của bạn.

Ngủ đủ

Ngủ cải thiện trí nhớ của bạn, không ngủ đủ giấc có thể làm cho bạn hay quên và chậm chạp.
Cười thường xuyên, khóc

Tiếng cười không chỉ kích thích sự giải phóng các endorphin, nó cũng làm giảm căng thẳng và làm giảm đau, giúp não của bạn hoạt động tốt hơn nhiều.

Bên cạnh đó, khóc cũng làm tăng chức năng não vì nó giúp việc lưu thông máu đến não của bạn tốt hơn. Nó giải phóng cảm xúc và giúp não tỉnh táo.

Giải các ô chữ, câu đố

Câu đố ô chữ nâng cao kỹ năng tư duy của bạn và khả năng để nhớ lại những kỷ niệm. Chúng hoạt động hoàn hảo để kích thích trí não. Bạn có thể chơi ô chữ hoặc giải câu đố cũng có tác dụng tương tự.

Đọc sách, học 1 ngôn ngữ mới

Đọc sách dạy bộ não của bạn hấp thu rất nhiều thông tin cùng 1 lúc, trong khi đó còn cải thiện trí nhớ của bạn, kỹ năng tư duy phê phán và từ vựng.

Bên cạnh đó, học 1 ngôn ngữ mới cũng giúp kích thích não bạn suy nghĩ, tư duy.

Tránh uống nhiều thuốc

Thuốc cản trở chức năng bộ não của bạn và tiêu diệt các tế bào não của bạn. Trong thực tế, các loại thuốc khác nhau có tác dụng khác nhau, bao gồm từ não chảy máu và tăng trưởng thần kinh suy yếu các tế bào não bị hư hại.

Đừng xem ti vi quá nhiều

Xem truyền hình 1 chút thì khá tốt nhưng tránh xem quá nhiều vì sẽ khiến não của bạn khó chịu, làm chậm lại sóng não và khiến chức năng não tồi tệ hơn.

Đặt câu hỏi

Hãy tạo thói quen đặt câu hỏi về những điều bạn không hiểu và yêu cầu những người khác về những suy nghĩ của họ về 1 vấn đề cụ thể. Điều này sẽ đặt bạn vào những ý tưởng khác nhau và quá trình suy nghĩ, kích thích suy nghĩ của riêng bạn.

Uống nước

Nếu cơ thể bạn bị mất nước, bộ não của bạn không thể hoạt động tốt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thường xuyên uống trái cây và nước rau ép ít có khả năng bị bệnh Alzheimer – 1 chứng mất trí phổ biến nhất hơn so với những người khác.