Nghẹt mũi có thể là dấu hiệu tăng tiết dịch mũi khi bị kích thích thông thường hoặc là triệu chứng bệnh viêm mũi, viêm xoang,… Những cách trị nghẹt mũi đơn giản dưới đây sẽ giúp bạn xử lý nhanh, loại bỏ tình khó chịu này ngay lập tức.
1. Hiểu về cơ chế gây chứng nghẹt mũi
Nghẹt mũi là do các niêm mạc trong đường mũi hoặc xoang bị kích thích, tăng tiết chất nhờn để đào thải những chất lạ gây dị ứng hoặc vi sinh vật gây bệnh. Nguyên nhân thường gây nghẹt mũi bao gồm: cảm cúm, cảm lạnh và dị ứng.
Nghẹt mũi do tăng tiết dịch nhầy trong mũi khi bị kích thích
Cảm cúm và cảm lạnh làm phù nề lớp niêm mạc trong đường mũi, vi khuẩn hoặc virus gây bệnh là nguyên nhân gây kích ứng. Dịch mũi được tiết ra nhiều hơn để làm sạch những tác nhân gây bệnh này cùng với kháng thể chết do chống lại tác nhân gây bệnh.
Nghẹt mũi cũng là dấu hiệu thường gặp của dị ứng, khi hệ hô hấp tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng, niêm mạc mũi và xoang bị kích ứng, tăng tiết chất nhờn đào thải chất gây dị ứng. Kết quả khi dịch mũi tiết quá nhiều dẫn đến nghẹt mũi, cản trở hô hấp.
Nghẹt mũi có thể tự hết hoặc kéo dài, tái phát nhiều lần tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Triệu chứng này tuy thường không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt của người bệnh, hãy áp dụng những cách điều trị dưới đây để loại bỏ nhanh chứng nghẹt mũi.
Nghẹt mũi ở trẻ nhỏ có thể gây khó thở cho trẻ
2. Cách trị nghẹt mũi tại nhà đơn giản
Chứng nghẹt mũi xuất hiện khiến bạn khó chịu, ảnh hưởng đến công việc và học tập? Hãy áp dụng những cách đơn giản dưới đây để hết nghẹt mũi nhanh chóng.
2.1. Trị nghẹt mũi đơn giản bằng liệu pháp massage
Massage là cách trị nghẹt mũi đơn giản, an toàn nhưng hiệu quả mà bạn có thể áp dụng ngay khi triệu chứng xuất hiện. Các vị trí cần massage bao gồm:
Điểm giữa hai cung lông mày
Massage nhẹ nhàng bằng ngón tay ở điểm giữa hai cung lông mày khoảng 1 phút, áp lực trong xoang trán sẽ được điều chỉnh và chứng nghẹt mũi cũng được cải thiện. Cách này cũng áp dụng được với tình trạng khô niêm mạc mũi.
Hai bên cánh mũi
Khi bị nghẹt mũi, hãy xoa tròn hai bên cánh mũi từ 1 - 3 phút. Cách này sẽ giúp khai thông mũi, bạn sẽ hỉ dịch mũi ra dễ dàng hơn và chứng nghẹt mũi khó chịu cũng vì thế mà được loại bỏ.
Điểm giữa mũi và môi
Khi bị nghẹt mũi, massage điểm giữa môi và mũi từ 2 - 3 phút sẽ có tác dụng giảm sưng mao mạch trong mũi hiệu quả. Khi đó, đường thở sẽ trở nên thông thoáng hơn, nghẹt mũi cũng dần biến mất.
Chú ý: Tất cả các phương pháp trên chỉ có tính chất hỗ trợ, có thể có hiệu quả trong các trường hợp nhẹ hoặc không do tác nhân vi khuẩn, virus,... Vì vậy, để điều trị hiệu quả vẫn cần thăm khám thêm và thực hiện theo chỉ định của bác sĩ Tai - Mũi - Họng.
2.2. Trị nghẹt mũi với nước muối sinh lý
Cách trị nghẹt mũi tại nhà với nước muối sinh lý được rất nhiều người áp dụng và có hiệu quả nhanh chóng. Nước muối sinh lý có khả năng kháng khuẩn, làm sạch tốt, từ đó giúp tăng độ ẩm trong xoang mũi, làm loãng dịch nhầy. Các mao mạch trong xoang mũi bị được xoa dịu, giảm sưng hơn.
Nhỏ nước muối sinh lý sẽ làm giảm nghẹt mũi
Bạn có thể mua nước muối sinh lý nhỏ mũi tại các hiệu thuốc và đem theo người sử dụng nếu thường xuyên bị nghẹt mũi.
Tuy nhiên, phương pháp này cần được thực hiện đúng kỹ thuật để tránh gây nhiễm khuẩn ngược dòng hoặc viêm vòi tai hay các xoang khác. Tốt nhất bạn nên thực hiện rửa mũi bằng nước muối sinh lý tại viện theo chỉ định của bác sĩ và được các kỹ thuật viên nhiều kinh nghiệm thực hiện.
2.3. Cách trị nghẹt mũi bằng phương pháp xông hơi
Đây là cách chữa nghẹt mũi dân gian hiệu quả, bạn thực hiện như sau:
-
Chuẩn bị thau nước nhỏ đựng đầy nước nóng, có thể thêm tinh dầu xả hoặc oải hương để tăng hiệu quả xông hơi.
-
Dùng khăn to trùm kín đầu để hơi nước bốc lên, tránh để mặt và mũi quá sát nước tránh hơi nước nóng gây phỏng da.
Cách này cũng có thể áp dụng từ 2 - 3 lần/tuần nếu bạn bị viêm mũi kéo dài và chứng nghẹt mũi thường xuyên xuất hiện.
Bên cạnh xông hơi thì bạn có thể tắm nước ấm để làm ấm cơ thể, đồng thời độ ẩm nhà tắm sẽ giúp làm lỏng dịch nhầy trong xoang mũi và giảm viêm. Nên ngâm mình thư giãn với bồn tắm nước ấm hoặc tắm nước ấm dưới vòi hoa sen, tình trạng nghẹt mũi sẽ nhanh chóng biến mất.
2.4. Uống trà gừng trị nghẹt mũi
Khi bị nghẹt mũi, một ly trà gừng mật ong nóng là cách chữa đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt với người bị nghẹt mũi do cảm lạnh. Cách pha chế trà gừng như sau:
-
Rửa sạch gừng tươi, cạo sạch vỏ và thái lát nhỏ, cho vào cốc nước nóng.
-
Đợi khoảng 15 phút để nước trong cốc chuyển sang màu vàng của gừng.
-
Thêm 2 thìa cà phê mật ong, khuấy đều rồi thưởng thức.
Tuy nhiên, nếu đang mắc các bệnh lý như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày thì cần chú ý hơn khi sử dụng gừng.
Uống trà gừng nóng giúp làm ấm cơ thể, giảm nghẹt mũi
3. Điều trị nghẹt mũi với thuốc
Với nghẹt mũi thông thường do kích ứng hoặc bệnh viêm đường hô hấp, viêm mũi, những cách trị đơn giản trên sẽ có hiệu quả. Tuy nhiên, với trường hợp bệnh nặng, nghẹt mũi kéo dài, tái phát nhiều lần ảnh hưởng đến hoạt động hít thở, đặc biệt là ở người có cơ địa hô hấp nhạy cảm thì cần dùng thuốc điều trị.
Đa phần thuốc trị nghẹt mũi là thuốc không kê đơn, bạn có thể sử dụng khi bị nghẹt mũi theo hướng dẫn của bác sĩ.
3.1. Thuốc thông mũi dạng xịt
Thuốc xịt mũi là thuốc thường dùng nhất với các trường hợp nghẹt mũi, dị ứng mũi với thành phần dược chất như Oxymetazoline, Rhinex,… Khi tiếp xúc với niêm mạc mũi, thuốc có tác dụng giảm sưng tấy, giảm áp lực xoang và giảm tiết dịch nhầy, từ đó loại bỏ chứng nghẹt mũi. Ngoài thuốc xịt thì thị trường cũng có thuốc thông mũi dạng uống song ít phổ biến hơn.
Thuốc thông mũi dạng xịt có tác dụng nhanh chống nghẹt mũi, tuy nhiên không nên lạm dụng dùng nhiều lần trong ngày và quá dài ngày có thể gây ảnh hưởng xấu đến cơ quan này. Để sử dụng thuốc một cách hiệu quả nhất và tránh các biến chứng có thể xảy ra thì bạn cần tham vấn thêm ý kiến của bác sĩ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng.
3.2. Thuốc kháng histamine
Nếu nguyên nhân gây nghẹt mũi và các triệu chứng hô hấp khác là do dị ứng, cần dùng thuốc kháng histamin để kiểm soát dị ứng. Tuy nhiên, không nên dùng thuốc kháng histamin khi không có chỉ định của bác sĩ hoặc chưa xác định được nguyên nhân nghẹt mũi và do dị ứng.
Nghẹt mũi do dị ứng nặng cần dùng thuốc kháng histamin
Khi áp dụng các biện pháp điều trị trên nhưng tình trạng nghẹt mũi không thuyên giảm hoặc thường xuyên tái phát, bệnh nhân cần nhanh chóng đi khám. Lúc này, tình trạng nhiễm trùng có thể đã trở nên nghiêm trọng, không đáp ứng thuốc điều trị và có thể cần dùng kháng sinh kê đơn.
Để được tư vấn điều trị và chăm sóc sức khỏe, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56.
Trẻ bị nghẹt mũi hay trẻ bị ngạt mũi là tình trạng rất phổ biến khi thời tiết thay đổi, gây khó chịu cho trẻ. Mặc dù nguyên nhân bé bị nghẹt mũi hiếm khi là do bệnh nghiêm trọng nhưng nếu để kéo dài thì có thể trở thành nghẹt mũi mãn tính và gây ra các biến chứng phức tạp. Hiểu được tại sao bé bị ngạt mũi, từ đó mẹ sẽ có biện pháp phòng tránh và cách trị nghẹt mũi cho trẻ an toàn và hiệu quả. Cùng tham khảo nguyên nhân, dấu hiệu trẻ ngạt mũi cũng như cách chữa ngạt mũi cho bé cùng Huggies trong bài viết sau nhé!
Tham khảo: Trẻ bị tiêu chảy uống thuốc gì?
Nguyên nhân trẻ bị nghẹt mũi
Mẹ có biết có rất nhiều nguyên nhân khác làm trẻ bị ngạt mũi không? Nếu không cẩn thận, mẹ sẽ dễ nhầm lẫn giữa các nguyên nhân khiến bé bị nghẹt mũi sau:
- Thời tiết thay đổi: Khi tiết trời se lạnh sẽ khiến trẻ dễ bị cảm lạnh, gây nghẹt mũi, sổ mũi. Tình trạng này thường xuất hiện nhiều hơn khi trời gần sáng, lúc nhiệt độ không khí giảm xuống.
- Môi trường sống thay đổi: Khi mới được đi học, tiếp xúc với môi trường lạ, có nhiều trẻ sẽ gặp các vấn đề về hô hấp như tắc nghẽn mũi, ho, viêm họng, viêm phế quản.
- Nhiễm virus: Nghẹt mũi có thể xảy ra khi trẻ bị nhiễm virus, nhất là virus cảm cúm. Bên cạnh ngạt mũi, virus cảm cúm còn gây hắt hơi, ho, đau họng.
- Viêm mũi dị ứng: Trẻ bị viêm mũi dị ứng ngoài nghẹt mũi, còn có thể hắt hơi nhiều, chảy nước mũi, ngứa mắt. Viêm mũi dị ứng thường gây nghẹt cả hai bên mũi. Nếu có dịch trong mũi thì đa phần là dịch lỏng và màu trắng nhạt.
- Dị vật trong mũi: Trẻ vô tình bị kẹt vật lạ trong mũi khiến bé bị nghẹt mũi và có thể chảy máu hoặc gây đau đớn.
Tham khảo: Trẻ bị táo bón nên uống thuốc gì?
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị nghẹt mũi
Ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ dưới 12 tháng tuổi, khả năng ngôn ngữ và biểu lộ cảm xúc chưa phát triển hoàn thiện nên mẹ cũng khó khăn hơn để nhận biết tình trạng bệnh. Dưới đây là các dấu hiệu cho thấy có thể bé bị nghẹt mũi:
- Khó thở, khò khè.
- Khó ngủ, ngủ không sâu giấc.
- Kèm chảy nước mũi, hắt hơi, ho.
- Trẻ thấy dễ thở hơn khi được bế đứng,…
Nghẹt mũi khiến trẻ phải thở bằng miệng, dẫn tới họng khô, rát. Đối với trẻ nhỏ còn đang bú mẹ, việc thở bằng miệng như vậy còn cản trở bé bú mẹ, không thể bú được hơi dài mà thường bị ngắt quãng, khiến dễ bị sặc. Ngoài ra, chất nhầy của mũi chảy xuống họng gây tắc nghẽn, kích thích vùng hầu họng, làm cho bé bị ho và hay nôn trớ. Vậy mẹ cần phải làm gì để cải thiện tình trạng bé bị ngạt mũi?
Tham khảo: Cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh
Cách trị nghẹt mũi cho bé tại nhà không dùng thuốc
Nếu trẻ ngạt mũi, hầu hết các mẹ sẽ “tự ý” mua thuốc cho con uống để giảm ngay khó chịu. Hiện nay cũng có rất nhiều loại thuốc sổ mũi không kê toa được bày bán trên thị trường. Nhưng mẹ cần lưu ý, một số loại thuốc không cần kê đơn có thể làm ngừng sổ mũi nhưng lại khiến bé buồn ngủ và bị khô mắt, mũi, miệng. Thậm chí, các bác sĩ nhi và chuyên gia y khoa cũng cảnh báo thuốc sổ mũi có nhiều tác dụng phụ không đáng có đối với trẻ em. Vì vậy, mẹ nên cân nhắc áp dụng một số cách trị nghẹt mũi cho bé tại nhà không dùng thuốc dưới đây nhé!
Vệ sinh mũi bằng nước muối
Nước muối sinh lý là một trong những liệu pháp an toàn để vệ sinh mũi cho trẻ bị nghẹt mũi khó thở. Cách vệ sinh mũi cho trẻ như sau:
- Để trẻ nằm ngửa, và nếu có thể, hơi nghiêng đầu ra sau [không ép buộc trẻ].
- Nhỏ 2-3 giọt nước muối vào mỗi lỗ mũi.
Mẹ nên lưu ý không sử dụng nước muối cho trẻ hơn 4 ngày liên tiếp. Vì theo thời gian, nước muối sinh lý có thể làm khô niêm mạc bên trong mũi và làm cho tình trạng viêm mũi trở nên tồi tệ thêm đấy.
Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ trên mặt và khắp người
Dùng bóng hút mũi
Đặc biệt với trẻ dưới 24 tháng tuổi thường chưa tự biết xì mũi để đẩy chất nhầy ra ngoài, mẹ có thể dùng bóng hút mũi để giúp mũi bé thông thoáng.
- Đặt bé nằm trên một chiếc gối có độ cao vừa phải, hơi nghiêng đầu qua 1 bên [không ép buộc trẻ].
- Nhỏ từ 2 đến 3 giọt nước muối sinh lý vào mũi bé để làm ẩm mũi cũng như dịch nhầy giúp tránh tổn thương niêm mạc mũi khi hút.
- Cầm dụng cụ hút mũi bằng cách đặt ngón cái ở dưới đáy, ngón trỏ và ngón giữa giữ ở trên đầu. Sau đó dùng ngón cái bóp bình đẩy không khí từ trong bình ra ngoài để tạo môi trường chân không. Giữ nguyên vị trí tay.
- Đặt ống hút vào một bên mũi của bé. Cuối cùng, mẹ nhả ngón tay cái ra để tạo lực hút giúp hút dịch nhầy ra ngoài.
- Bỏ ống hút ra ngoài và bóp mạnh phần bầu bình để đẩy dịch nhầy ra khỏi ống. Sau đó rửa sạch ống hút.
- Lặp lại quá trình trên với bên mũi còn lại.
Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị táo bón
Xông hơi
Xả nước nóng vào chậu rồi cho bé ngồi xông hơi trong một khoảng thời gian ngắn cũng là cách trị nghẹt mũi cho trẻ hiệu quả. Hơi nước ấm có khả năng giúp nới lỏng các chất nhầy trong mũi. Tuy nhiên, mẹ nên chú ý không để trẻ chạm trực tiếp vào nước vì sẽ bị bỏng. Xông hơi vừa giúp làm giảm tình trạng nghẹt mũi khó thở, giảm ho và giảm tức ngực, vừa mang lại nhiều lợi ích trong việc điều trị bệnh viêm thanh quản ở trẻ nhỏ. Bên cạnh đó, mũi bé khi được tiếp xúc với hơi nước sẽ giúp làm loãng dịch nhầy đã hình thành trong mũi.
Mở máy cấp ẩm trong phòng
Sử dụng máy giữ ẩm không khí là biện pháp có thể khiến các bé gặp vấn đề hô hấp cảm thấy thoải mái, bớt đau rát hơn, giảm tình trạng nghẹt mũi, khó thở. Mẹ nên đặt máy giữ ẩm không khí với khoảng cách đủ gần để sương có thể bay đến chỗ của con trong khi ngủ. Để phòng tránh nấm mốc và vi khuẩn phát triển, mẹ nên thay nước ở trong máy mỗi ngày, làm sạch và lau khô máy tỏa hơi nước theo hướng dẫn.
Tham khảo: Trẻ bị nôn nhiều không sốt phải làm sao?
Dùng gừng – mật ong
Lấy một miếng gừng nho nhỏ, cắt một miếng như tấm giấy mỏng, đem đi giã cho nát trộn với nước âm ấm rồi bỏ một muỗng mật ong khuấy đều, cho bé uống 3 muỗng café sáng – trưa – chiều. Cách này sẽ giúp giữ ấm, kháng viêm cho cơ thể trẻ, đồng thời thông thoáng đường hô hấp.
Các cách chữa ngạt mũi cho bé khác
Bên cạnh các biện pháp kể trên, mẹ có thể tham khảo một số cách chữa ngạt mũi cho bé khác như:
- Đặt gối kê cao đầu của trẻ khi ngủ có thể làm giảm nghẹt mũi, giúp chất nhầy chảy ra khỏi các xoang. Mẹ nên chú ý đặt gối và những thứ khác ra khỏi khu vực ngủ của trẻ để giảm nguy cơ hội chứng đột tử sơ sinh [SIDS]. Hầu hết các bác sĩ nhi khoa khuyên mẹ nên thực hiện biện pháp này cho đến khi trẻ được 2 tuổi.
- Khuyến khích trẻ uống nhiều nước hơn: Vì nước có khả năng làm giảm nghẹt mũi và loãng chất nhầy. Tuy nhiên, mẹ không nên ép bé uống thật nhiều trong cùng một lúc nếu bé không muốn. Trẻ chỉ cần uống từng ngụm nước nhỏ trong suốt cả ngày là được mẹ nhé!
- Giữ ấm cho trẻ: Luôn luôn giữ ấm cơ thể trẻ, nhất là khi trời chuyển mùa từ nóng sang lạnh, hoặc về đêm khi nhiệt độ giảm xuống đột ngột.
- Chườm nóng: Chườm nóng bằng khăn ẩm có thể giúp làm giảm tình trạng nghẽn xoang cũng như cảm giác nặng ở mũi và mặt. Tuy nhiên, cần lưu ý là khăn ẩm không nên quá nóng sẽ gây bỏng da.
- Nếu trẻ lớn hơn một chút, mẹ có thể dạy bé cách hỉ mũi. Mẹ nên làm mẫu để bé bắt chước. Đặt khăn giấy trước lỗ mũi của mẹ để bé có thể thấy không khí di chuyển qua tờ khăn giấy khi mẹ thở ra. Mẹ hãy cùng làm việc này với bé đến khi nào bé làm thuần thục hơn nhé.
Tham khảo: Cách chữa nghẹt mũi thở khò khè cho trẻ sơ sinh
Theo bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh, có một số điểm mẹ cần chú ý khi áp dụng các biện pháp trị nghẹt mũi đã nêu trên như sau:
- Biện pháp xông mũi hoặc chườm nóng chỉ nên thực hiện ở trẻ lớn, biết nghe lời và hợp tác tốt, tránh bị phỏng nhiệt.
- Khi hút mũi, mẹ có thể dùng bóng hút mũi hoặc dụng cụ hút mũi 2 nòng sẽ hiệu quả hơn
- Không dùng gừng và mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi sẽ gây nhiễm trùng đường ruột cho bé.
Những điều không nên làm khi chữa ngạt mũi cho bé
Ngoài ra, khi trẻ bị nghẹt mũi, mẹ nên tránh những điều sau để bảo vệ sức khỏe của trẻ:
- Không dùng miệng để hút mũi để tránh làm tăng thêm khả năng vi khuẩn xâm nhập vào mũi của trẻ, phát sinh nhiều bệnh lý khác.
- Không tự ý cho trẻ dùng kháng sinh.
- Không dùng mẹo dân gian chưa có kiểm chứng khoa học.
- Không để trẻ bị quá nóng do quấn nhiều tã khiến trẻ khó thở.
- Không kiêng tắm. Khi bị nghẹt mũi, trẻ cần được chú trọng các vấn đề vệ sinh. Nếu kiêng tắm, vi khuẩn sẽ có cơ hội sinh sôi và ủ bệnh cho bé. Vì thế, các chuyên gia cũng khuyên là nên tắm nhanh nước ấm cho trẻ và chọn nơi kín gió.
Tham khảo: Bảng chiều cao cân nặng của trẻ
Trên đây là một số cách trị nghẹt mũi cho bé mà mẹ có thể dễ dàng áp dụng. Nếu triệu chứng này đi kèm với tình trạng ho, sốt cao, thở khò khè,… mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Ngoài ra, nếu mẹ muốn tìm kiếm những thông tin khác thì hãy xem qua chuyên mục Chăm sóc bé hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia.
Mẹ cũng đừng quên trang bị cho bé Tã quần Huggies® mới với công nghệ Lưng Thun Đệm Mây vừa vặn giúp bé thoải mái vận động mà không lo hằn đỏ nhé.