Nội dung xây dựng dân quân tự vệ là như thế nào

XÂY DỰNG LỰC LƯỢNG DÂN QUÂN TỰ VỆ TRONG TÌNH HÌNH MỚI

Cách đây 85 năm [28/3/1935], Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ I đã thông qua “Nghị quyết về đội tự vệ”. Đây là nghị quyết đầu tiên của Đảng về tổ chức, chỉ đạo xây dựng, huấn luyện và hoạt động của lực lượng tự vệ. Ngày này đánh dấu mốc son ra đời và trở thành ngày truyền thống của dân quân tự vệ [DQTV] Việt Nam.

Sau khi độc lập, thống nhất, cả nước đi lên CNXH; lực lượng DQTV trong cả nước tiếp tục có bước phát triển mới cả về số lượng và chất lượng. Tổ chức biên chế gọn hơn, nhưng chất lượng được nâng cao, từng bước đổi mới nội dung huấn luyện và phương thức hoạt động gắn chặt với thế trận khu vực phòng thủ, góp phần tích cực cùng quân, dân cả nước từng bước làm thất bại chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh quốc gia, bảo vệ chế độ XHCN.

Theo Luật Dân quân tự vệ số 43/2009/QH12 ngày 23/11/2009 của Quốc hội Việt Nam khóa XII, dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác. Lực lượng này được tổ chức ở xã, phường, thị trấn gọi là dân quân; được tổ chức ở cơ quan, tổ chức gọi là tự vệ. Dân quân tự vệ vừa là dân lại vừa là quân, vừa có nghĩa vụ xây dựng đất nước vừa có nghĩa vụ tham gia bảo vệ Tổ quốc. Là một trong các thành phần của lực lượng vũ trang nhân dân, được tổ chức rộng rãi trong toàn quốc đặt dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy thống nhất của quân đội mà trực tiếp là cơ quan quân sự địa phương các cấp.

Xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân nói chung, lực lượng dân quân tự vệ nói riêng là chủ trương chiến lược của Đảng, Nhà nước ta, nhằm không ngừng tăng cường sức mạnh bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, đó còn là nhân tố quan trọng, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên từng khu vực, địa bàn và cả nước.Lực lượng dân quân địa phương, tự vệ các cơ quan, tổ chức được xây dựng vững mạnh, rộng khắp, đủ sức phối hợp cùng các lực lượng giữ vững ổn định chính trị, tạo môi trường thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, xứng đáng là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân.

Trong thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực, hòa bình, hợp tác vẫn là dòng chảy chính, song cũng tiềm ẩn những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường tồn tại nhiều khó khăn, thách thức. Do  vậy trước hết cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trong tình hình mới trong đó coi trọng lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng dân quân tự vệ trên các địa bàn chiến lược trọng điểm [đô thị lớn, biên giới, hải đảo]. Đi đôi với công tác lãnh đạo, cần tăng cường công tác quản lý đối với lực lượng dân quân tự vệ cả về số lượng, chất lượng. Đổi mới công tác huấn luyện DQTV thông qua việc tổ chức các hội thi, hội thao, diễn tập để nâng cao trình độ năng lực và khả năng phối hợp với lực lượng công an gìn giữ an ninh, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, tập trung bảo vệ các ngày lễ, tết, xung kích trong vận động quần chúng thực hiện các chính sách của Đảng và nhà nước, xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân, tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”. 

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tư lệnh thành phố và Ban Chỉ huy Quân sự quận 5, hiện nay lực lượng tự vệ của Bệnh viện Hùng Vương được tổ chức thành 6 tiểu đội thuộc 2 trung đội với 62 cán bộ chiến sĩ. Nòng cốt của lực lượng tự vệ bệnh viện là các nam cán bộ, nhân viên đã qua đào tạo Sĩ quan dự bị, các cựu chiến binh, cựu quân nhân đã được huấn luyện trong môi trường quân ngũ được phân bổ đều ở các khoa phòng. Để đảm bảo sự lãnh đạo thường xuyên và trực tiếp của cấp uỷ và chính quyền cơ sở, Bộ Tư lệnh thành phố đã phê chuẩn Ban Chỉ huy quân sự bệnh viện Hùng Vương gồm Ts.Bs Hoàng Thị Diễm Tuyết, Bí thư Đảng uỷ kiêm Giám đốc bệnh viện là Chính trị viên, BsCKII Huỳnh Xuân Nghiêm, phó Bí thư Đảng uỷ kiêm phó Giám đốc bệnh viện là Chỉ huy trưởng, BsCKII Phạm Quốc Hùng, Chủ tịch Hội Cựu Chiến binh là Chính trị viên phó và Ks Nguyễn Trần Trọng Hiếu, phó Trưởng phòng Hành chính Quản trị là Chỉ huy phó. Nhiệm vụ của đơn vị tự vệ bệnh viện là xung kích trong vận động quần chúng thực hiện các chính sách của Đảng và nhà nước, thường xuyên huấn luyện để đảm bảo an ninh trật tự đối với mục tiêu trực tiếp là Bệnh viện Hùng Vương trước mọi tình huống, bảo vệ tuyệt đối an toàn đối với hoạt động của bệnh viện, tính mạng và tài sản của người bệnh cũng như cán bộ nhân viên bệnh viện và sẵn sàng tham gia gìn giữ an ninh, trật tự an toàn xã hội ở địa bàn phường 12. Phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, tích cực đóng góp vào việc xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, nhằm không ngừng tăng cường sức mạnh bảo vệ Tổ quốc nói chung và góp phần xây dựng và phát triển Bệnh viện Hùng Vương nói riêng trong tình hình mới.

Phạm Quốc Hùng

Tháng 3/2020

Bài viết khác

Bên cạnh lực lượng công an thì còn có lực lượng dân quân tự vệ để bảo trật tự an toàn, an ninh xã hội. Dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt không thoát ly sản xuất, công tác, được tổ chức ở địa phương. Vậy dân quân tự vệ có vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn ra sao và được quy định như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ cung cấp cho bạn đọc những nội dung về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Dân quân tự vệ.

– Cơ sở pháp lý: Luật Dân quân tự vệ 2019

1. Dân quân tự vệ là gì?

– Tại Khoản 1 Điều 2 Luật dân quân tự vệ có đưa ra khái niệm về dân quân tự vệ, theo đó: Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác, được tổ chức ở địa phương gọi là dân quân, được tổ chức ở cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị sự nghiệp, tổ chức kinh tế [sau đây gọi chung là cơ quan, tổ chức] gọi là tự vệ.

Thành phần của Dân quân tự vệ bao gồm:

– Dân quân tự vệ tại chỗ.

– Dân quân tự vệ cơ động.

– Dân quân thường trực.

– Dân quân tự vệ biển.

– Dân quân tự vệ phòng không, pháo binh, trinh sát, thông tin, công binh, phòng hóa, y tế.

Dân quân tự vệ dịch sang tiếng Anh là: “General provisions”

Xem thêm: Chế độ phụ cấp đối với dân quân tự vệ mới nhất năm 2022

2. Vị trí, chức năng của Dân quân tự vệ:

Vị trí, chức năng của Dân quân tự vệ được quy định tại Điều 3 Luật Dân quân tự vệ 2019 như sau:

” Điều 3. Vị trí, chức năng của Dân quân tự vệ

Dân quân tự vệ là thành phần của lực lượng vũ trang nhân dân; là lực lượng bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của Nhân dân, tài sản của cơ quan, tổ chức ở địa phương, cơ sở; làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh.”

Như vậy, có thể thấy, dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt, có vị trí, chức năng vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của Nhân dân, tài sản của cơ quan, tổ chức ở địa phương. Trong trường hợp có chiến tranh thì lực lượng dân quân tự vệ là lực lượng nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương.

Đây là lực lượng nòng cốt giúp đỡ nhân dân, cùng với lực lượng công an nhân dân, quân đội nhân dân để thực hiện chức năng quản lý trật tự, an toàn, an ninh xã hội.

3. Nguyên tắc, tổ chức, hoạt động của dân quân tự vệ:

Được quy định tại Điều 4 Luật Dân quân tự vệ 2019:

” Điều 4. Nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Dân quân tự vệ

1. Đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý thống nhất của Chính phủ, trực tiếp là sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, người đứng đầu cơ quan, tổ chức; sự chỉ huy cao nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; sự chỉ huy của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, người chỉ huy đơn vị quân đội.

Xem thêm: Gậy tự vệ là gì? Có được sử dụng gậy 3 khúc để tự vệ không?

2. Tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; dựa vào dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc và hệ thống chính trị để thực hiện nhiệm vụ.

3. Xây dựng Dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp; tổ chức, biên chế của Dân quân tự vệ phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, gắn với địa bàn và nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, tổ chức; thuận tiện cho lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, quản lý và phù hợp với tình hình, điều kiện kinh tế – xã hội của từng địa phương, cơ quan, tổ chức.”

Nguyên tắc hoạt động và tổ chức của lực lượng dân quân tự vệ được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý thống nhất của Chính phủ. Nguyên tắc, tổ chức hoạt động của Dân quân tự vệ được đặt trực tiếp dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp đảnh ủy, chính quyền địa phương; người đứng đầu cơ quan, tổ chức; dưới sự chỉ huy cao nhất của Bộ trưởng Bộ quốc phòng; dưới sự chỉ huy của Tổng tham mưu trưởng quân đội nhân dân Việt Nam, người chỉ huy quân đội.

– Cũng như những lực lượng khác, lực lượng dân quân tự vệ hoạt động phải tuân thủ Hiến pháp, pháp luật và các điều ước quốc tế mà Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là thành viên; ngoài ra, lực lượng dân quân tự vệ hoạt động dựa vào dân, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân và hệ thống chính trị để thực hiện nhiệm vụ của mình.

4. Nhiệm vụ của Dân quân tự vệ:

Nhiệm vụ của Dân quân tự vệ được quy định tại Điều 5 Luật Dân quân tự vệ 2019:

” Điều 5. Nhiệm vụ của Dân quân tự vệ

1. Sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu và phục vụ chiến đấu bảo vệ địa phương, cơ sở, cơ quan, tổ chức.

2. Phối hợp với các đơn vị Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và lực lượng khác trên địa bàn bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, hải đảo, vùng biển, vùng trởi Việt Nam; tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ, bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật theo quy định của pháp luật.

3. Thực hiện nhiệm vụ huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, pháp luật, hội thi, hội thao, diễn tập.

Xem thêm: Sử dụng gậy Baton để tự vệ có vi phạm pháp luật không?

4. Tham gia thực hiện các biện pháp về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng theo quy định của pháp luật, quyết định của cấp có thẩm quyền.

5. Phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường và nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác theo quy định của pháp luật.

6. Tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh; tham gia xây dựng địa phương, cơ sở vững mạnh toàn diện, thực hiện chính sách xã hội.

7. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.”

– Lực lượng dân quân tự vệ có nhiệm vụ là xây dựng Dân quân tự vệ vững mạnh và rộng khắp; tổ chức, biên chế của Dân quân tự vệ phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, gắn với địa bàn và nhiệm vụ của địa phương, cơ quan, tổ chức; thuận tiện cho lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, quản lý và phù hợp với tình hình, điều kiện kinh tế – xã hội của từng địa phương, cơ quan, tổ chức; luôn trong tư thế sẵn sàng chiến đấu và phục vụ chiến đấu bảo vệ địa phương, cơ sở, cơ quan, tổ chức; phối hợp với các đơn vị Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và lực lượng khác trên địa bàn bảo vệ, an ninh biên giới quốc gia, hải đảo, vùng biển, vùng trời Việt Nam…; thực hiện nhiệm vụ huấn luyện quân sự, giáo dục chính trị, pháp luật, hội thi, hội thao , diễn tập; ngoài ra lực lượng dân quân tự vệ còn tham gia thực hiện các biện pháp về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng theo quy định của pháp luật, quyết định của các cấp có thẩm quyền; bên cạnh đó, lực lượng dân quân tự vệ còn có nhiệm vụ phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, cháy nổ; tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; bảo vệ rừng bảo vệ môi trường, và có nhiệm vụ phòng thủ dân sự khác theo quy định của pháp luật; tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước về quốc phòng, an ninh….

* Hoạt động sẵn sàng chiến đấu của Dân quân tự vệ

– Duy trì và thực hiện chế độ hoạt động sẵn sàng chiến đấu của Dân quân tự vệ.

– Xây dựng, điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch về Dân quân tự vệ.

Xem thêm: Dân quân tự vệ có phải tham gia nghĩa vụ quân sự không?

– Làm nòng cốt xây dựng thôn, xã, phường, thị trấn chiến đấu; tham gia xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện, khu vực phòng thủ, nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân ở địa phương.

– Tham gia thực hiện các biện pháp về chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng và hoạt động khác.

– Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định chi tiết khoản 1 và khoản 2 Điều này.

* Hoạt động chiến đấu, phục vụ chiến đấu của Dân quân tự vệ

–  Mở rộng lực lượng Dân quân tự vệ theo quyết định của cấp có thẩm quyền.

– Bảo vệ việc phòng tránh, sơ tán của cơ quan, tổ chức, Nhân dân và mục tiêu được giao.

– Đánh địch bảo vệ thôn, xã, phường, thị trấn, cơ quan, tổ chức trong khu vực phòng thủ.

– Phục vụ chiến đấu trong khu vực phòng thủ.

Xem thêm: Quy định về chuyển đổi vị trí, luân chuyển công tác đối với công chức

– Tham gia đấu tranh chính trị; xây dựng, củng cố thôn, xã, phường, thị trấn, cơ quan, tổ chức bám trụ chiến đấu.

* Hoạt động phối hợp của Dân quân tự vệ 

– Dân quân tự vệ phối hợp với lực lượng chức năng trong các hoạt động sau đây:

+ Bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, hải đảo, vùng biển, vùng trời Việt Nam;

+ Bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật;

+ Tuyên truyền, vận động Nhân dân xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện; thực hiện chính sách xã hội;

+ Phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, cháy, nổ; tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường và hoạt động phòng thủ dân sự khác.

– Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Xem thêm: Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Qua đó, có thể thấy, dân quân tự vệ có một vị trí, vai trò vô cùng quan trọng, đảm nhiệm những nhiệm vụ cao cả trong công cuộc bảo vệ, giữ gìn nền hoà bình quốc gia, an toàn, an ninh xã hội, phối hợp với các lực lượng chức năng khác trong công cuộc tuyên truyền tới nhân dân sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, thực hiện đúng các chủ trương, chính sách, đường lối của Đảng; góp công lao to lớn trong công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước.