A. CÂU HỎI VÀ TRẢ LỜI
1. Quan sát tháp dân số năm 1989 và 1999, hình 5.1 SGK, hãy phân tích hai tháp dân số về các mặt, hình dạng của tháp, cơ cấu dân số theo độ tuổi, tỉ lệ dân số phụ thuộc.
Trả lời:
Quan sát tháp dân số năm 1989 và 1999
- Hình dạng của tháp năm 1989 có đỉnh nhọn, đáy rộng.
- Hình dạng của tháp năm 1999: đỉnh nhọn, đáy rộng, chân đáy thu hẹp hơn năm 1989 [nhóm 0-4 tuổi].
- Cư cấu dân số theo độ tuổi:
+ Năm 1989: Nhóm 0-4 tuổi: nam 20,1%, nữ 18,9%.
Nhóm từ 15 đến 59 tuổi: nam 25,6%, nữ 28,2%.
Nhóm từ 60 tuổi trở lên: nam 3,0%, nữ 4,2%.
+ Năm 1999: Nhóm 0-4 tuổi: nam 7,4%, nữ 16,1%
Nhóm từ 15 đến 59 tuổi: nam 28,4%, nữ 30,0%
Nhóm từ 60 tuổi trở lên: nam 3,4%, nữ 4,7%.
* Nhận xét:
- Tuổi dưới lao động và trong độ tuổi lao động đều cao, nhưng độ tuổi dưới lao động của năm 1999 nhỏ hơn năm 1989.
- Độ tuổi lao động và ngoài lao động năm 1999 cao hơn năm 1989.
- Ti lệ dân số phụ thuộc năm 1989 là 86%, và năm 1999 là 71,2%.
- Tỉ lệ dân số phụ thuộc còn cao và cùng có thay đổi giữa hai tháp dân số.
2. Từ những phân tích và so sánh trên, nêu nhận xét về sự thay đổi của cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta. Giải thích nguyên nhân.
Trả lời:
Nhận xét và giải thích nguyên nhân
- Từ năm 1989 đến 1999, nhóm tuổi từ 0 đến 14 giảm 5,5% [39% xuông còn 33,5%].
- Nhóm tuổi trên 60 tăng dần từ 7,2% đến 8,1%.
- Ti lệ nhóm tuổi lao động tăng 4,6% .
- Do đời sống người dân được cải thiện, chế độ dinh dường, các điều kiện y tế, chăm sóc sức khỏe tốt.
3. Cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế - xã hội? Chúng ta cần phải có những biện pháp nào để từng bước khắc phục những khó khăn này?
Trả lời:
- Thuận lợi: phát triển kinh té và xã hội, nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ lớn.
- Khó khăn: tạo sức ép đỗi với vấn đề giải quyết việc làm, nhà ở, tài nguyên và môi trường.
- Biện pháp khắc phục:
+ Phân bố lại lao động và dân cư giữa các vùng, các ngành kinh tế trong phạm vi cả nước.
+ Có kế hoạch đào tạo, hướng nghiệp dạy nghề, sử dụng nguồn lao động hợp lí.
B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Quan sát hình 5.1, cho thấy hình dạng của hai tháp dân số:
A. Đều có đáy rộng.
B. Đỉnh nhọn.
C. Đáy tháp năm 1999 thu hẹp hơn năm 1989.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 2: Trong vòng 10 năm [1989 - 1999], tỉ lệ nhóm tuổi từ 0 đến 14:
A. Giảm 2,5%.
B. Giảm 3,5%.
C. Giảm 4,5%.
D. Giảm 5,5%.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 3: Tỉ lệ nhóm tuổi lao động tăng:
A. 2,6%.
B. 3,6%.
C. 4,6%.
D. 5,6%.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 4: Quan sát hình 5.1, tháp dân số năm 1989 và năm 1999 cho thấy độ tuổi lao động và ngoài lao động năm 1999 so với năm 1989:
A. Thấp hơn.
B. Bằng.
C. Cao hơn.
D. Cả A, B, C đều sai
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 5: Tỉ lệ phụ thuộc là tỉ số giữa số người:
A. Chưa đến tuổi lao động và những người trong độ tuổi lao động.
B. Chưa đến tuổi lao động với những người quá tuổi lao động.
C. Chưa đến tuổi lao động, số người quá tuổi lao động với những người đang trong tuổi lao động.
D. Cả A, B, C đều sai.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 6: Căn cứ vào cơ cấu dân số theo độ tuổi, cho biết tỉ số phụ thuộc của nước ta năm 1999 chiếm:
A. 55%.
B. 71,2%.
C. 76,2%.
D. 81,2%.
Trả lời:
Đáp án: B
Câu 7: Tỉ số phụ thuộc nước ta năm 1999 so với các nước Sin-ga-po [42,9%] và Thái Lan [47%] thuộc loại:
A. Thấp.
B. Cao.
C. Khá cao.
D. Rất cao.
Trả lời:
Đáp án: B
Câu 8: Cơ cấu dân số theo độ tuổi có thuận lợi như thế nào trong việc phát triển kinh tế - xã hội?
A. Cung cấp nguồn lao động dồi dào.
B. Có thị trường tiêu thụ lớn.
C. Cả A và B đều đúng.
D. Cả A và B đều sai.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 9: Cơ cấu dân số theo độ tuổi lao động gây trở ngại như thế nào cho việc phát triển kinh tế - xã hội?
A. Gây sức ép lớn đối với vấn đề giải quyết việc làm.
B. Ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
C. Môi trường ô nhiễm.
D. Cà A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 10: Giáp pháp trong chính sách về dân số hiện nay là:
A. Phân bố lại lực lượng lao động theo ngành và theo lãnh thổ.
B. Giáo dục, đào tạo lao động.
C. Tổ chức hướng nghiệp, giới thiệu việc làm.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D
1. Quan sát tháp dân số năm 1989 và 1999, hình 5.1 SGK, hãy phân tích hai tháp dân số về các mặt, hình dạng của tháp, cơ cấu dân số theo độ tuổi, tỉ lệ dân số phụ thuộc.
Trả lời:
Quan sát tháp dân số năm 1989 và 1999
- Hình dạng của tháp năm 1989 có đỉnh nhọn, đáy rộng.
- Hình dạng của tháp năm 1999: đỉnh nhọn, đáy rộng, chân đáy thu hẹp hơn năm 1989 [nhóm 0-4 tuổi].
- Cư cấu dân số theo độ tuổi:
+ Năm 1989: Nhóm 0-4 tuổi: nam 20,1%, nữ 18,9%.
Nhóm từ 15 đến 59 tuổi: nam 25,6%, nữ 28,2%.
Nhóm từ 60 tuổi trở lên: nam 3,0%, nữ 4,2%.
+ Năm 1999: Nhóm 0-4 tuổi: nam 7,4%, nữ 16,1%
Nhóm từ 15 đến 59 tuổi: nam 28,4%, nữ 30,0%
Nhóm từ 60 tuổi trở lên: nam 3,4%, nữ 4,7%.
* Nhận xét:
- Tuổi dưới lao động và trong độ tuổi lao động đều cao, nhưng độ tuổi dưới lao động của năm 1999 nhỏ hơn năm 1989.
- Độ tuổi lao động và ngoài lao động năm 1999 cao hơn năm 1989.
- Ti lệ dân số phụ thuộc năm 1989 là 86%, và năm 1999 là 71,2%.
- Tỉ lệ dân số phụ thuộc còn cao và cùng có thay đổi giữa hai tháp dân số.
2. Từ những phân tích và so sánh trên, nêu nhận xét về sự thay đổi của cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta. Giải thích nguyên nhân.
Trả lời:
Nhận xét và giải thích nguyên nhân
- Từ năm 1989 đến 1999, nhóm tuổi từ 0 đến 14 giảm 5,5% [39% xuông còn 33,5%].
- Nhóm tuổi trên 60 tăng dần từ 7,2% đến 8,1%.
- Ti lệ nhóm tuổi lao động tăng 4,6% .
- Do đời sống người dân được cải thiện, chế độ dinh dường, các điều kiện y tế, chăm sóc sức khỏe tốt.
3. Cơ cấu dân số theo độ tuổi ở nước ta có thuận lợi và khó khăn gì cho phát triển kinh tế - xã hội? Chúng ta cần phải có những biện pháp nào để từng bước khắc phục những khó khăn này?
Trả lời:
- Thuận lợi: phát triển kinh té và xã hội, nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ lớn.
- Khó khăn: tạo sức ép đỗi với vấn đề giải quyết việc làm, nhà ở, tài nguyên và môi trường.
- Biện pháp khắc phục:
+ Phân bố lại lao động và dân cư giữa các vùng, các ngành kinh tế trong phạm vi cả nước.
+ Có kế hoạch đào tạo, hướng nghiệp dạy nghề, sử dụng nguồn lao động hợp lí.
B. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Quan sát hình 5.1, cho thấy hình dạng của hai tháp dân số:
A. Đều có đáy rộng.
B. Đỉnh nhọn.
C. Đáy tháp năm 1999 thu hẹp hơn năm 1989.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 2: Trong vòng 10 năm [1989 - 1999], tỉ lệ nhóm tuổi từ 0 đến 14:
A. Giảm 2,5%.
B. Giảm 3,5%.
C. Giảm 4,5%.
D. Giảm 5,5%.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 3: Tỉ lệ nhóm tuổi lao động tăng:
A. 2,6%.
B. 3,6%.
C. 4,6%.
D. 5,6%.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 4: Quan sát hình 5.1, tháp dân số năm 1989 và năm 1999 cho thấy độ tuổi lao động và ngoài lao động năm 1999 so với năm 1989:
A. Thấp hơn.
B. Bằng.
C. Cao hơn.
D. Cả A, B, C đều sai
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 5: Tỉ lệ phụ thuộc là tỉ số giữa số người:
A. Chưa đến tuổi lao động và những người trong độ tuổi lao động.
B. Chưa đến tuổi lao động với những người quá tuổi lao động.
C. Chưa đến tuổi lao động, số người quá tuổi lao động với những người đang trong tuổi lao động.
D. Cả A, B, C đều sai.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 6: Căn cứ vào cơ cấu dân số theo độ tuổi, cho biết tỉ số phụ thuộc của nước ta năm 1999 chiếm:
A. 55%.
B. 71,2%.
C. 76,2%.
D. 81,2%.
Trả lời:
Đáp án: B
Câu 7: Tỉ số phụ thuộc nước ta năm 1999 so với các nước Sin-ga-po [42,9%] và Thái Lan [47%] thuộc loại:
A. Thấp.
B. Cao.
C. Khá cao.
D. Rất cao.
Trả lời:
Đáp án: B
Câu 8: Cơ cấu dân số theo độ tuổi có thuận lợi như thế nào trong việc phát triển kinh tế - xã hội?
A. Cung cấp nguồn lao động dồi dào.
B. Có thị trường tiêu thụ lớn.
C. Cả A và B đều đúng.
D. Cả A và B đều sai.
Trả lời:
Đáp án: C
Câu 9: Cơ cấu dân số theo độ tuổi lao động gây trở ngại như thế nào cho việc phát triển kinh tế - xã hội?
A. Gây sức ép lớn đối với vấn đề giải quyết việc làm.
B. Ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
C. Môi trường ô nhiễm.
D. Cà A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D
Câu 10: Giáp pháp trong chính sách về dân số hiện nay là:
A. Phân bố lại lực lượng lao động theo ngành và theo lãnh thổ.
B. Giáo dục, đào tạo lao động.
C. Tổ chức hướng nghiệp, giới thiệu việc làm.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Trả lời:
Đáp án: D