Nhiều mẹ lo lắng khi thấy trẻ sơ sinh ngủ hay rướn người, giật mình, không sâu giấc, cùng tìm hiểu chi tiết hơn về hiện tượng này qua bài viết sau:
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình, rướn người và giật mình trong những tháng đầu đời là một hiện tượng sinh lý hết sức bình thường, nó thường chỉ xảy ra trong vài giây rồi sau đó hết ngay lập tức do đó các bậc cha mẹ không nên lo lắng quá nhiều. Thế nhưng nếu hiện tượng rướn người và giật mình này diễn ra khá thường xuyên thì ba mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị tình trạng này cho trẻ.
1. Tại sao trẻ sơ sinh hay rướn người, giật mình khi ngủ và ngủ không sâu giấc
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình và giật mình khi trẻ ngủ.
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình do sinh lý
- Những tác động từ môi trường cho dù là nhỏ nhất hay việc chăm sóc nuôi dưỡng bé có thể ảnh hưởng đến trẻ. Chẳng hạn, nơi ngủ không được thoải mái, ấp áp, có quá nhiều ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn xung quanh. Đây được xem là nguyên nhân chủ yếu làm cho trẻ sơ sinh hay vặn mình, vì vậy mẹ cần ưu tiên kiểm tra những điều này trước khi xem xét đến các lý do khác.
- Do trẻ đói: Dạ dày của trẻ sơ sinh rất nhỏ, dung tích dạ dày của trẻ sơ sinh : 30 - 35 ml; trẻ 3 tháng : 100 ml; đến khi bé 1 tuổi : 250 ml; nên mỗi lần bú, bé chỉ bú được một lượng sữa ít. Nghĩa là bé sẽ đòi bú liên tục do đó mẹ cần cho bé bú thường xuyên hơn, thông thường từ 2-3 giờ bú một lần, vì thời gian sữa mẹ ở dạ dày là 2 - 2h30, sữa công thức là 3 - 4 giờ. Tuy nhiên, nhu cầu của trẻ có thể thay đổi và trẻ đòi bú bất cứ lúc nào cần. Khi đói bé sẽ bắt đầu cựa quậy, vặn mình, uốn người…nếu vẫn chưa được đáp ứng bé sẽ rên rỉ, khóc. Khi thấy bé hay vặn mình, mẹ nên lưu ý điều này khi chăm bé mẹ nhé!
- Phản ứng khi rặn tiểu hay đại tiện : Khi đi tiểu hay đại tiện, có khả năng trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình, đỏ mặt, như bé đang muốn làm hết sức để tống cái gì đó ra, do ở trẻ sơ sinh, phản xạ rặn để điều chỉnh cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang chưa phát triển hoàn thiện.
- Môi trường xung quanh không thoải mái với trẻ cũng khiến bé hay vặn mình như:
- Tã bị ướt: do trẻ nhỏ đi tiểu nhiều. Trẻ dưới 1tuổi: có thể sẽ đi tiểu từ 16 đến 20lần/ngày. Trẻ trên 1 tuổi: giảm còn hơn 12 lần/ngày. Nhưng còn tùy thuộc số lượng nước hay sữa đưa vào, nhiệt độ môi trường, sự tăng hay giảm vận động, đổ mồ hôi nhiều hay ít…Nhìn chung khi trẻ từ 6 tháng, bố mẹ mới có thể hướng dẫn bé đi tiểu đúng giờ hơn. Chính tình trạng tè dầm hay đại tiện làm ẩm ướt tã khiến bé khó chịu nên trẻ hay vặn mình…
- Mẹ quấn khăn bé chật chội quá: bé nhỏ hay có những vẫn động tay chân vô thức, nhưng nếu bị quấn chật quá, bé sẽ khó chịu và phản ứng như vặn mình, gồng mình.
- Tiếng ồn, hay ánh sáng quá chói, thời tiết nóng quá hay lạnh quá… cũng có thể làm bé khó chịu.
Thông thường các nguyên nhân trên khiến trẻ sơ sinh hay vặn mình, gồng mình khi ngủ, đó là biểu hiện sinh lý bình thường của trẻ, sẽ kéo dài trong vòng vài phút và tự hết, đôi khi kéo dài hơn, nếu như mẹ không phát hiện ra trẻ sẽ khóc.
Trẻ sơ sinh ngủ hay vặn mình do bệnh lý
- Trào ngược dạ dày là bệnh lý phổ biến khiến trẻ hay vặn mình và giật mình khi ngủ.
- Do trẻ mắc các bệnh lý về gan như vàng da làm cơ thể trẻ sản sinh bilirubin quá mức khiến não bộ của trẻ bị tổn thương và gây ra tình trạng co giật ở trẻ sơ sinh.
- Hạ canxi huyết: Trẻ sơ sinh là đối tượng rất dễ bị hạ canxi huyết. Khi trẻ bị hạ canxi huyết thường có các biểu hiện dễ kích động, ngủ không ngon giấc, hay quấy khóc về đêm, vặn mình và rướn người khi ngủ.
- Các bệnh lý liên quan đến thần kinh như rối loạn thần kinh bẩm sinh, dây thần kinh của bé bị tổn thương, đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình, hay vặn mình khi ngủ.
- Khi da trẻ bị tổn thương, ngứa, nóng rát hoặc tai trẻ bị côn trùng chui vào trong lúc ngủ cũng khiến trẻ vặn mình.
2. Biện pháp chữa trẻ sơ sinh hay vặn mình mà cha mẹ cần phải biết
Hiện tượng ngủ hay vặn mình, giật mình khi ngủ dù là nguyên nhân sinh lý hay bệnh lý cũng ảnh hưởng ít nhiều đến giấc ngủ của trẻ, làm cho trẻ sơ sinh ngủ giấc ngắn không sâu, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Để hạn chế tình trạng này các bậc cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp sau:
- Không gian ngủ của trẻ cần yên tĩnh, thoải mái, nhiệt độ phòng ngủ của trẻ vừa đủ, không được quá nóng hoặc quá lạnh.
- Cho trẻ bú vừa đủ, không nên cho trẻ bú quá no hoặc đói.
- Sử dụng các loại tã phù hợp với làn da của trẻ, mặc quần áo rộng rãi để trẻ có một giấc ngủ ngon hơn.
- Lựa chọn các loại tã mềm mại, êm ái, thấm hút tốt để tạo cảm giác thoải mái tối đa cho trẻ khi ngủ.
- Mặc cho trẻ những bộ quần áo ngủ rộng rãi và đủ ấm.
- Vệ sinh phòng ngủ trẻ sạch sẽ, giặt giũ chăn nệm trẻ thường xuyên, để trẻ không bị ngứa ngáy, khó chịu.
- Thay tã cho trẻ thường xuyên, không nên để tã quá ẩm ướt.
- Khi thấy trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình, mẹ có thể ôm bé vào lòng, hát ru, vỗ về, vuốt ve, âu yếm để trẻ có cảm giác an toàn, được che chở khi ngủ.
- Thường xuyên tắm nắng cho trẻ, nên tắm nắng cho trẻ vào buổi sáng khi ánh sáng dịu nhẹ nhằm để bổ sung vitamin D và canxi cho trẻ.
- Mẹ của trẻ cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, tránh tình trạng ăn kiêng vì nguồn dinh dưỡng của trẻ sơ sinh lúc này hoàn toàn được cung cấp từ sữa mẹ, do đó khi người mẹ không đủ chất dinh dưỡng sẽ khiến trẻ thiếu chất, đặc biệt là thiếu canxi, làm ảnh hưởng đến cả về thể chất và tinh thần của trẻ.
Để con mình có được giấc ngủ ngon, các bậc cha mẹ cần phải tìm hiểu rõ các lý do khiến con mình hay rướn người, giật mình khi ngủ, ngủ không sâu giấc để chữa trị cho trẻ một cách hiệu quả, giúp trẻ có thể được phát triển toàn diện cả thể chất và tinh thần.
- 04:00 01/04/2022
- Xếp hạng 4.98/5 với 20246 phiếu bầu
Nhiều bé hay vặn mình khi ngủ khiến trẻ ngủ không được sâu giấc. Đây là nỗi lo lắng của nhiều bà mẹ khi chăm sóc trẻ. Trẻ sơ sinh hay vặn mình thường là yếu tố sinh lý bình thường, tuy nhiên cũng có rất nhiều nguyên nhân bệnh lý gây ra tình trạng vặn mình ở trẻ sơ sinh.
1.1 Nguyên nhân sinh lý
Hầu hết trẻ sau sinh đến vài tuần tuổi đều có biểu hiện vặn mình khi ngủ, nguyên nhân chủ yếu trẻ sơ vặn mình là do yếu tố sinh lý, không cần điều trị gì. Bởi trẻ sơ sinh bình thường vỏ não chưa phát triển đầy đủ, bé thường có những phản xạ như nút, giật mình, quơ tay chân hay phản xạ co tay co chân nhất là ở trẻ đủ tháng là bình thường.
Ngoài ra lúc này trẻ sơ sinh gần như không thể vận động được các động tác khác như lật, bò... nên trẻ vận động cơ thể bằng cách vặn mình.
Có một số yếu tố có thể làm trẻ giật mình, vặn mình khi ngủ như:
- Nơi ngủ của trẻ không được thoải mái. Có quá nhiều ánh sáng, tiếng ồn lớn xung quanh làm trẻ bị giật mình, thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.
- Do trẻ đói: Trẻ sơ sinh khả năng dự trữ năng lượng thấp, hơn nữa dạ dày nhỏ nên trẻ ăn được rất ít mỗi lần. Vì vậy khi ngủ trẻ cũng có thể bị đói làm trẻ khó chịu, vặn mình, quấy khóc. Tuy nhiên không nên cho bé bú quá no vì sẽ khiến trẻ sơ sinh ọc sữa sau mỗi lần bú hoặc mỗi khi vặn mình.
- Khi trẻ rặn tiểu hoặc đại tiện: Khi tiểu hoặc đại tiện trẻ sơ sinh hay vặn mình, đỏ mặt, thậm chí quấy khóc. Do ở trẻ sơ sinh, cơ vòng hậu môn và cơ vòng bàng quang chưa phát triển hoàn thiện.
Khi đi vệ sinh trẻ hay vặn mình thậm chí quấy khóc
- Do môi trường xung quanh làm cho trẻ không thoải mái cũng làm trẻ vặn mình: tã bị ướt, trẻ bị quấn quá chặt, do trẻ thường có những vận động co tay co chân hay quơ tay nhưng nếu bị quấn chặt quá cũng làm cho bé cảm thấy khó chịu nên vặn mình..
Các nguyên nhân và yếu tố làm bé hay bị vặn mình này đều do yếu tố sinh lý, không cần quá lo lắng. Nên nếu trẻ vẫn bình thường, không có khó chịu, ăn uống bình thường và vẫn lên cân tốt thì khi đến giai đoạn trẻ phát triển hoàn thiện sẽ bớt vặn mình hơn.
1.2 Nguyên nhân bệnh lý
Bên cạnh những dấu hiệu vặn mình do sinh lý, thì có những bé hay vặn mình quấy khóc, khóc thét về đêm, gây ảnh hưởng tới giấc ngủ, ăn uống... làm ảnh hướng tới khả năng tăng trưởng của bé thì cần chú ý các nguyên nhân bệnh lý gây ra.
Các nguyên nhân bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng trẻ sơ sinh vặn mình khi ngủ bao gồm:
- Trẻ bị thiếu canxi: Thường gặp ở những trẻ sinh non, chế độ dinh dưỡng của mẹ kém, không tiếp xúc thường xuyên với nắng mặt trời nhưng lại không bổ sung vitamin D đường uống. Khi bé bị hạ canxi xuất hiện các triệu chứng như bé hay vặn mình ngủ không sâu giấc, dễ bị kích động, thường quấy khóc về đêm, bị đổ mồ hôi trộm, rụng tóc hình vành khăn, hay nôn trớ, nấc, chán ăn, chậm lớn, chậm phát triển vận động...Trẻ có những biểu hiện của bệnh còi xương.
- Trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản: Do đặc điểm của trẻ sơ sinh cơ thắt dưới thực quản chưa phát triển hoàn chỉnh, nên dễ gây hiện tượng trào ngược thức ăn từ dạ dày lên, biểu hiện bằng trớ sữa hay nôn trớ, khi bé vặn mình dễ làm sữa trào lên, bé có thể ọc sữa...Trào ngược dạ dày thực quản có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, làm trẻ khó chịu cũng dẫn tới vặn mình. Trào ngược thực quản có thể gây ra những biến chứng như hít sặc sữa, viêm phổi, chậm tăng cân...
- Các bệnh lý khác: Trẻ sơ sinh vặn mình khi ngủ có thể do bị các bệnh ngoài da gây ra ngứa ngáy, côn trùng chui vào tai làm trẻ khó chịu nên vặn mình.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ vặn mình quấy khóc khi ngủ
- Kiểm tra các yếu tố tác động từ bên ngoài có thể làm trẻ bị vặn mình khi ngủ như tã ướt, nhiệt độ phòng, đói, các vùng trên cơ thể có khó chịu hay bất thường gì không...
- Tạo môi trường ngủ cho trẻ thuận lợi như: Không nên ngủ nơi có tiếng ồn quá lớn, nhiệt độ quá nóng hay quá lạnh, thay tã khi tã gây ướt át khó chịu, vệ sinh môi trường sống của trẻ để tránh gây ngứa ngáy.
- Vỗ về, an ủi bé khi bị vặn mình khó ngủ. Khi làm vậy trẻ sẽ cảm giác bớt lo lắng, bất an và căng thẳng khi ngủ.
- Tắm nắng cho trẻ thường xuyên: Việc tắm nắng giúp tổng hợp vitamin D cần thiết cho quá trình hấp thu canxi, để tránh thiếu canxi, còi xương. Nên tắm nắng cho trẻ từ 15-20 phút mỗi ngày.
- Cho trẻ dưới 6 tháng bú sữa mẹ hoàn toàn, mẹ cần bổ sung canxi đủ, nhu cầu canxi cho mẹ sau sinh khoảng 1300 mg canxi mỗi ngày. Các thức ăn cung cấp đủ canxi như các loại cá, thịt, trứng sữa...
- Nhu cầu vitamin cho trẻ theo khuyến cáo là 400UI mỗi ngày, với những trẻ bú mẹ cần bổ sung đầy đủ 400UI hàng ngày, bởi sữa mẹ có hàm lượng vitamin D rất thấp không đủ nhu cầu cho bé. Có thể bổ sung bằng cách tắm nắng mỗi ngày tuy nhiên là việc tắm nắng nhiều khi không thể cân đong đo đếm được lượng vitamin D đã bổ sung, nên có thể bổ sung cho trẻ qua đường uống vitamin D.
- Hạn chế tình trạng trào ngược dạ dày thực quản bằng cách cho bé nằm đầu cao khi bú và sau khi bú, không để trẻ bú quá no và chia nhỏ bữa.
- Không nên tự ý sử dụng các phương pháp dân gian hay mẹo có ảnh hưởng tới sức khỏe bé để chữa vặn mình.
- Nếu thấy tình trạng của bé không cải thiện, hay quấy khóc, không phát triển tốt có thể cho bé tới cơ sở y tế để khám để tìm nguyên nhân gây ra tính trạng của bé.
Bố mẹ có thể đưa trẻ đi đến cơ sở y tế khám để tìm ra nguyên nhân
Với trẻ sơ sinh việc vặn mình khi ngủ là biểu hiện sinh lý thường gặp. Chỉ có số ít là do các nguyên nhân bệnh lý. Nếu không phải do bệnh lý thì đến khi bé lớn hơn thì tình trạng bé hay vặn mình khi ngủ sẽ giảm đi.
Khi trẻ sơ sinh gặp các vấn đề về giấc ngủ, bạn có thể đến khám và điều trị tại Phòng khám Tâm lý - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec. Đây là cơ sở uy tín hàng đầu cả nước trong trong điều trị các bệnh lý có liên quan đến tâm lý, sức khỏe tâm thần.
Với trang thiết bị y tế hiện đại cùng với đội ngũ các chuyên gia đầu ngành có khả năng triển khai các trắc nghiệm tâm lý, liệu pháp tâm lý chuyên sâu phục vụ công tác khám chữa bệnh.
Với tâm huyết và lòng yêu nghề, đội ngũ y, bác sĩ công tác tại phòng khám sẽ mang đến cho khách hàng những dịch vụ tốt nhất với chất lượng phục vụ cao nhất.
Phòng khám Tâm lý hiện đang hợp tác với các giáo sư, chuyên gia hàng đầu của trường Đại học Y Hà Nội, các bệnh viện tuyến đầu trong cả nước và trên quốc tế để chẩn đoán và điều trị nhằm đem đến hiệu quả khám chữa bệnh tốt nhất cho bệnh nhân.
Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ đến Hotline Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.
Video đề xuất:
Dấu hiệu cảnh báo trẻ sơ sinh bị đau