Hỏi: Tôi muốn biết nguồn gốc của các ngôi sao trên bầu trời. Chúng được tạo ra từ đâu? -Nguyễn Văn Hà [Hà Nội].
Ảnh minh họa.
Ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Hội Thiên văn học trẻ Việt Nam: Trừ các hành tinh trong Hệ Mặt Trời, tất cả các đốm sáng mà con người nhìn thấy trên bầu trời đêm đều là những ngôi sao trong thiên hà Milky Way của chúng ta.Sao tạo thành từ các tinh vân tiền sao [protostar nebula].
Do lực hấp dẫn, tinh vân co dần lại, bồi tụ khí và bụi vào trung tâm. Vùng trung tâm đặc và nóng dần. Hydro ở tâm tinh vân chuyển sang thể plasma. Sau đó, sự va chạm giữa các hạt nhân ở vận tốc cao gây ra phản ứng nhiệt hạch.
Nhờ có phản ứng nhiệt hạch, năng lượng giải phóng ra chống lại sự co lại của tinh vân, đồng thời phát ra bức xạ ở nhiều bước sóng trong đó có ánh sáng nhìn thấy. Ngôi sao được hình thành.
PV [ghi]
TPO - Đại đa số các ngôi sao đều phát nhiệt và tỏa sáng liên tục nhưng vì sao chúng lại không thể nhìn thấy vào ban ngày?
Tất cả các vì sao đều rực sáng cả ngày lẫn đêm. Nhưng chỉ vào sẩm tối chúng ta mới trông rõ chúng, đó là vì ban ngày tầng khí quyển của Trái đất đã tán xạ một phần ánh sáng mặt trời...
Trong vũ trụ và trên Mặt trăng, vì không có không khí nên các vì sao đều được nhìn thấy rõ khi gần Mặt trời, bởi bầu trời ở đó khi nào cũng tối đen ngay cả giữa ban ngày.
Với một kính viễn vọng hiện đại, các nhà khoa học có thể nhận rõ ánh sáng của các vì sao ngay giữa ban ngày. Ở một số thời kỳ nào đó, ngay cả bằng mắt thường ta cũng có thể nhìn thấy sao Kim khi Mặt trời còn chưa lặn nhưng với điều kiện là bầu trời phải trong vắt và các quan sát viên phải biết chính xác hướng quan sát.
Nếu như Trái đất không có bầu khí quyển, không trung sẽ tối đen, và cho dù ánh mặt trời rất sáng thì chúng ta vẫn nhìn thấy sao vào ban ngày [hiện tượng này cũng xảy ra khi chúng ta đứng trên bề mặt mặt trăng. Do không có bầu khí quyển tán xạ ánh sáng, nên tại đây, lúc nào chúng ta cũng có cơ hội chiêm ngưỡng các vì sao].
Điều thú vị về ngôi sao phương Bắc 25.800 năm tuổi
Sao Bắc Cực [SBC] không phải là ngôi sao sáng nhất mà chỉ độ sáng của nó chỉ ở mức trung bình. Trong bảng xếp hạng các sao sáng nhất, SBC thậm chí không lọt được vào top 40 mà chỉ đứng thứ 48.
SBC là ngôi sao quan trọng nhất vì nằm ở vị trí mà trục quay của trái đất trực tiếp trỏ tới. Đặc biệt là SBC sẽ không mọc hay lặn trong suốt đêm mà gần như luôn ở tại một điểm phía trên chân trời phương Bắc thay đổi mỗi năm trong khi các ngôi sao khác quay xung quanh nó.
Vì vậy, bạn luôn có thể dễ dàng tìm thấy SBC ở ngay hướng Bắc tại bán cầu Bắc vào bất cứ giờ nào trong đêm và bất cứ thời gian nào trong năm. Và nếu bạn đang ở Bắc Cực thì ngôi sao phương Bắc sẽ ở ngay trên đầu bạn.
Ngôi sao chết bẻ cong ánh sáng
Kính thiên văn không gian Kepler và các chuyên gia của Đài thiên văn Palomar của Mỹ phát hiện ngôi sao lùn trắng siêu đặc đã chết trong một hệ sao đôi. KOI-256, tên của nó, có kích cỡ bằng trái đất, song khối lượng lại tương đương mặt trời [khối lượng mặt trời gấp khoảng 333.000 lần địa cầu]. Nó và một ngôi sao lùn đỏ tạo thành hệ sao đôi, Livescience đưa tin.
"Mật độ vật chất của KOI-256 lớn đến nỗi mặc dù nó nhỏ hơn ngôi sao lùn đỏ rất nhiều lần, ngôi sao lùn đỏ lại xoay quanh nó", Phil Muirhead, một nhà thiên văn của Viện Công nghệ California tại Mỹ phát biểu.
Dữ liệu từ kính thiên văn không gian Kepler cho thấy, lực hút khủng khiếp từ KOI-256 khiến ánh sáng từ "bạn đồng hành" của nó bị bẻ cong. Giới khoa học gọi hiện tượng này là "khuếch đại hấp dẫn", một phần trong thuyết tương đối rộng của nhà vật lý thiên tài Albert Einstein.
9 điều thú vị về các ngôi sao
1. Độ sáng Mỗi ngôi sao mà mắt người có thể nhìn thấy trên bầu trời đều lớn hơn và sáng hơn so với Mặt Trời nhiều lần. Trong khoảng 50 ngôi sao sáng nhất con người nhìn thấy bằng mắt thường trên Trái Đất, ngôi sao có độ sáng yếu nhất là Alpha Centauri. Tuy nhiên, nó vẫn sáng hơn Mặt Trời 1,5 lần và không thể dễ dàng nhìn thấy ở bắc bán cầu.
2. Số lượng quan sát được vào ban đêm Vào những đêm không có trăng hoặc bất kỳ nguồn sáng nào khác xung quanh, một người có thị lực tốt nhìn thấy được khoảng 2.000 - 2.500 ngôi sao tại cùng một thời điểm. Vì vậy, nếu ai đó nói nhìn thấy hàng triệu ngôi sao trên bầu trời, đó chỉ là cách nói cường điệu.
3. Màu sắc Trên thực tế, ngôi sao thay đổi màu sắc khi nhiệt độ của nó thay đổi. Màu đỏ đại diện cho nhiệt độ thấp nhất mà tại đó ngôi sao có thể phát sáng trong quang phổ nhìn thấy được. Những ngôi sao nóng hơn phát ra ánh sáng màu trắng, ngôi sao màu xanh lam có nhiệt độ nóng nhất.
4. Ngôi sao là những vật đen Vật đen là đối tượng hấp thụ 100% tất cả bức xạ điện từ [ánh sáng, sóng vô tuyến…] khi chiếu vào nó. Trong trường hợp ngôi sao, nó hấp thụ toàn bộ năng lượng bức xạ đi tới, đồng thời phát ra bức xạ vào trong không gian nhiều hơn lượng hấp thụ nhiều lần. Vì vậy, chúng là vật đen phát ra ánh sáng mạnh mẽ. Vật đen hoàn hảo hơn là lỗ đen, nhưng nó dường như thật sự đen và không tỏa ra ánh sáng.
5. Không có ngôi sao màu xanh lá cây Giới thiên văn không quan sát được màu xanh lá cây ở bất kỳ ngôi sao nào, ngoại trừ hiệu ứng quang học do kính thiên văn, hoặc tầm nhìn của người quan sát và mức độ tương phản. Ngôi sao phát ra quang phổ bao gồm cả màu xanh lá cây, nhưng kết nối mắt - não của con người hòa trộn màu sắc với nhau theo cách hiếm khi tạo ra màu xanh lá cây. Nó bị trộn lẫn với nhiều màu khác và ngôi sao hiện ra có màu trắng. Các màu thường gặp xếp theo thứ tự nhiệt độ thấp đến cao là đỏ, cam, vàng, trắng, xanh lam.
6. Màu sắc của Mặt Trời Mặt Trời có nhiệt độ bề mặt hơn 5.800 độ C, tương ứng với bước sóng lục-lam [khoảng 500 nano mét]. Tuy nhiên, khi mắt người quan sát các màu sắc, Mặt Trời lúc này xuất hiện ở dạng màu trắng hoặc thậm chí là màu trắng hơi vàng.
7. Mặt Trời là một ngôi sao lùn Những ngôi sao tạo ra năng lượng bằng cách duy trì và tổng hợp hydro bao gồm sao lùn, sao lớn và sao siêu lớn. Sao lớn và sao siêu lớn đại diện cho giai đoạn cuối của ngôi sao, còn phần lớn các ngôi sao có kích thước nhỏ hơn thuộc giai đoạn trưởng thành về mặt tiến hóa gọi là ngôi sao lùn. Mặt Trời là một ngôi sao lùn, đôi khi nó còn được gọi là "vàng lùn".
8. Ngôi sao không sáng nhấp nháy Các ngôi sao trông có vẻ sáng nhấp nháy, đặc biệt khi chúng xuất hiện gần đường chân trời. Khi ánh sáng từ một ngôi sao chiếu qua bầu khí quyển nhiễu loạn của Trái Đất, nó phải chiếu xuyên qua nhiều lớp không khí khác nhau nên bị thay đổi về màu sắc và cường độ sáng, khiến chúng dường như sáng nhấp nháy. Hiện tượng này không xảy ra nếu chúng ta quan sát ngôi sao ở phía trên bầu khí quyển Trái Đất.
9. Khoảng cách
Vào đêm đẹp trời, chúng ta có thể nhìn thấy ngôi sao Deneb trong chòm Cygnus, cách khoảng 32 triệu tỷ km. Đây là ngôi sao dễ thấy nhất trên bầu trời vào đêm mùa thu, mùa đông ở mọi nơi thuộc bắc bán cầu.
Những sự thật kinh hoàng trong vũ trụ. clip nguồn youtube
Ngôi sao [hằng tinh] là một quả cầu plasma sáng hay tất cả các thiên thể có khả năng tự phát ra ánh sáng, khối lượng lớn được giữ bởi lực hấp dẫn. Ngôi sao gần Trái đất nhất chính là Mặt trời, nó là nguồn của hầu hết năng lượng trên Trái đất. Nhiều ngôi sao khác có thể nhìn thấy được trên bầu trời đêm, khi chúng không bị lu mờ đi dưới ánh sáng của Mặt trời.
1. Có khoảng hơn 1 triệu tỷ tỷ ngôi sao trên toàn vũ trụ
Sau 9 năm quan sát, đài thiên văn Hubble đã phát hiện ra khoảng 10.000 thiên hà tại những vùng tối tăm nhất, sâu nhất vũ trụ. Milky Way của chúng ta có khoảng 100 tỷ ngôi sao, nếu nhân con số này lên thì sẽ có khoảng 1 triệu tỷ tỷ ngôi sao trên toàn vũ trụ. Thậm chí con số này vẫn còn quá nhỏ, bởi chúng ta sẽ còn phát hiện thêm nhiều ngân hà nữa nếu công nghệ trong tương lai phát triển hơn.
2. Trên Sao Hỏa hoàng hôn có màu xanh
Các chuyên gia đã NASA đã chụp được bức ảnh này tại Sao Hỏa vào năm 2015. Tại đây, hoàng hôn có màu xanh da trời chứ không phải đỏ hay ám vàng như trên Trái Đất. Lý do bởi các hạt bụi mịn trong bầu khí quyển của Sao Hỏa cho phép ánh sáng xanh đi qua dễ dàng hơn các ánh sáng khác có bước sóng dài hơn, như vàng, cam, đỏ.
3. Trên Sao Kim một ngày dài hơn một năm
Sao Kim có tốc độ quay quanh trục quá chậm, nếu so với Trái Đất. Cụ thể, ngôi sao mất tới 243 ngày Trái Đất để hoàn thành một vòng quay quanh trục của chính mình. Tuy nhiên nó lại chỉ cần có 225 ngày Trái Đất để hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh Mặt Trời. Bởi vậy mà thời gian một năm của Sao Kim lại có thời gian ngắn hơn cả một ngày. Ngoài ra, Sao Kim cũng là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt Trời tự quay quanh trục theo hướng ngược lại.
4. Số lượng sao mắt thường quan sát được vào ban đêm
Vào những đêm không có trăng hoặc bất kỳ nguồn sáng nào khác xung quanh, một người có thị lực tốt nhìn thấy được khoảng 2000 đến 2500 ngôi sao tại cùng một thời điểm. Bạn không thể nào nhìn thấy một triệu vì sao trên bầu trời được, cho dù bạn đang đứng ở đâu trên mặt đất. Đơn giản là vì không đủ gần và không đủ sáng. Vì vậy, nếu ai đó nói nhìn thấy hàng triệu ngôi sao trên bầu trời, đó chỉ là cách nói cường điệu.
5. Không có những ngôi sao màu lục [màu xanh lá cây]
Có những khẳng định được lan truyền về các ngôi sao có màu lục, trong đó có sao Beta Librae [Zuben Eschamali], nhưng giới thiên văn không quan sát được màu lục ở bất kỳ ngôi sao nào, ngoại trừ hiệu ứng quang học của họ mang lại, hoặc do điều kiện nhìn đặc thù của người quan sát. Ngôi sao phát ra quang phổ bao gồm cả màu lục, nhưng kết nối mắt – não của con người hòa trộn các màu sắc với nhau theo kiểu hiếm khi tạo ra màu lục. Nó bị trộn lẫn với nhiều màu khác và ngôi sao hiện ra có màu trắng. Các màu thường gặp xếp theo thứ tự nhiệt độ thấp đến cao là đỏ, cam, vàng, trắng, xanh lam.
6. Độ sáng của các ngôi sao
Mỗi ngôi sao mà mắt người có thể nhìn thấy trên bầu trời đêm đều lớn hơn và sáng hơn so với Mặt Trời nhiều lần. Trong khoảng 50 ngôi sao sáng nhất con người nhìn thấy bằng mắt thường trên Trái Đất, ngôi sao có độ sáng yếu nhất là Alpha Centauri. Tuy nhiên, nó vẫn sáng hơn Mặt Trời 1,5 lần và không thể dễ dàng nhìn thấy từ phần nơi ở bắc bán cầu.
7. Màu sắc và nhiệt độ của các ngôi sao
Ngôi sao thay đổi màu sắc khi nhiệt độ của nó thay đổi, màu đỏ đại diện cho nhiệt độ thấp nhất mà tại đó ngôi sao có thể phát sáng trong quang phổ nhìn thấy được. Những ngôi sao nóng hơn phát ra ánh sáng màu trắng, ngôi sao màu xanh lam có nhiệt độ nóng nhất. Vì thế, những ngôi sao màu đỏ bạn nhìn thấy trên bầu trời là những ngỗi sao ít nóng nhất, và những ngôi sao màu lam là nóng nhất.
8. Các ngôi sao không sáng nhấp nháy
Những ngôi sao trông có vẻ sáng nhấp nháy, đặc biệt khi chúng xuất hiện gần đường chân trời. Nhưng thật ra, nhấp nháy không phải đặc tính của các ngôi sao, mà đó là do bầu khí quyển nhiễu loạn của Trái đất. Khi ánh sáng từ một ngôi sao chiếu qua bầu khí quyển nhiễu loạn của Trái Đất, nó phải chiếu xuyên qua nhiều lớp không khí khác nhau nên bị thay đổi về màu sắc và cường độ sáng, khiến chúng dường như sáng nhấp nháy. Hiện tượng này không xảy ra nếu chúng ta quan sát ngôi sao ở phía trên bầu khí quyển Trái Đất.
9. Màu sắc của Mặt Trời
Mặt Trời có nhiệt độ bề mặt hơn 5800 °C, tương ứng với bước sóng lục – lam, có cực đại bước sóng nằm trong vùng chuyển tiếp phổ giữa màu lam và màu lục. Vì nhiệt độ của một ngôi sao liên hệ với màu sắc của bước sóng phát xạ át trội của nó. Trong trường hợp mặt trời, nhiệt độ bề mặt là hơn 5800 °C, tương ứng với bước sóng lục – lam [500 nano mét]. Tuy nhiên, khi mắt người hòa trộn các màu sắc mà nó nhìn thấy, màu sắc biểu kiến của mặt trời là màu trắng hoặc thậm chí là màu trắng hơi vàng.
10. Mặt trời là một ngôi sao lùn
Có lẽ bạn từng nghe nói tới “sao lùn trắng”, nhưng đó chẳng phải là ngôi sao bình thường, mà đó là xác của một ngôi sao chết. Theo chuyên môn thì chỉ có “sao lùn”, “sao kềnh”, và “sao siêu kềnh”. Sao kềnh và sao siêu kềnh tiêu biểu cho giai đoạn cuối của các ngôi sao, còn phần lớn các ngôi sao trong giai đoạn tiến hóa thuần thục, kéo dài [Dải chính] được gọi là “sao lùn”. Giữa các sao lùn cũng có sự chênh lệch về kích cỡ, nhưng nhìn chung chúng đều nhỏ hơn nhiều lần so với sao kềnh và sao siêu kềnh. Vì thế, theo chuyên môn, mặt trời là một sao lùn, đôi khi được gọi là “sao vàng lùn”.
11. Các ngôi sao là những vật đen
Vật đen là đối tượng hấp thụ 100% tất cả bức xạ điện từ [ánh sáng, sóng vô tuyến…] khi chiếu vào nó. Định nghĩa này chỉ nói rằng một vật đen hấp thụ toàn bộ năng lượng bức xạ đi tới nó, chứ không cấm nó phát năng lượng đó trở lại. Trong trường hợp ngôi sao, nó hấp thụ toàn bộ năng lượng bức xạ đi tới, đồng thời phát ra bức xạ vào trong không gian nhiều hơn lượng nó đã hấp thụ nhiều lần. Vì vậy, chúng là vật đen phát ra ánh sáng mạnh mẽ. Vật đen hoàn hảo hơn là lỗ đen, nhưng nó dường như thật sự đen và không hề phát ra ánh sáng.
12. Các lỗ đen không ăn thịt
Các lỗ đen không hút lấy vật chất theo kiểu như máy hút bụi. Ở máy hút bụi chân không, cánh quạt quay tạo ra chân không cục bộ tại phần tiếp xúc sàn của máy, và áp suất không khí bình thường bên ngoài, lớn hơn, đẩy không khí vào trong nó, mang theo bụi và các hạt bẩn cùng vào. Trong trường hợp lỗ đen, không có kiểu nuốt như thế. Vật chất bị hút vào trong lỗ đen bởi lực hút hấp dẫn rất mạnh, nó giống như đang rơi vào một cái lỗ, chứ không giống như bị hút vào máy hút bụi. Lực hấp dẫn là một lực cơ bản của tự nhiên, và toàn bộ vật chất đều có lực hấp dẫn.
13. Khi một ngôi sao phát nổ
Khi một ngôi sao khổng lồ nổ tung, lõi của nó trở thành một sao neutron. Sao neutron rất dày đặc vật chất, chỉ một muỗng nhỏ vật chất của nó cũng nặng hơn cả đỉnh núi Everest. Một ngôi sao neutron thông thường có khối lượng từ 1,35 đến 2,1 lần khối lượng Mặt Trời. Vụ nổ khiến sao neutron quay quanh trục với tốc độ lên tới 600 vòng mỗi giây.
➤ Mật khẩu giải nén [Pasword]: 123
➤ Tải lại trang nếu không nhấn được vào link