Thực trạng sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học ngoại ngữ

9 588 KB 0 23

Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu

Để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên

v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO GIẢNG DẠY TIẾNG TRUNG QUỐC TẠI VIỆN NGOẠI NGỮ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI* PHẠM THỊ THANH VÂN Đại học Bách khoa Hà Nội, ✉ TÓM TẮT Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và giao lưu quốc tế, dạy học ngoại ngữ nói chung và tiếng Trung Quốc nói riêng ở nước ta ngày càng được coi trọng. Ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy đã và đang được khẳng định giá trị và tầm quan trọng của nó. Tuy nhiên, do tác động của những điều kiện chủ quan và khách quan, hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin ở các cơ sở đào tạo chưa đều và chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi thông qua phân tích, đánh giá kết quả khảo sát thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học tiếng Trung Quốc ở Viện Ngoại ngữ, Đại học Bách khoa Hà Nội, từ đó đưa ra những kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học. Từ khóa: công nghệ thông tin, dạy học tiếng Trung Quốc, Đại học Bách khoa, kiến nghị, thực trạng. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Từ khi thực hiện chính sách cải cách mở cửa, cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học kỹ thuật và giao lưu quốc tế, công tác dạy học ngoại ngữ nói chung và tiếng Trung Quốc nói riêng ở nước ta ngày càng được coi trọng. Để nâng cao hiệu quả dạy học, các cơ sở đào tạo đều đặt vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy lên tầm nhiệm vụ chiến lược. Một trong những phương tiện thúc đẩy công cuộc đổi mới phương pháp dạy học chính là ứng dụng công nghệ thông tin [CNTT]. Ứng dụng CNTT vào quá trình giảng dạy đã và đang được khẳng định giá trị và tầm Nghiên cứu này được thực hiện với sự tham gia tài trợ của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội trong đề tài mã số T2016-PC-193. * 32 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 quan trọng của nó. Tuy nhiên, do tác động của những điều kiện chủ quan và khách quan, hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin ở các cơ sở đào tạo nước ta hiện nay chưa đều và chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Qua thực tiễn dạy học nhiều năm, chúng tôi nhận thấy, đối với dạy học thực hành tiếng Trung Quốc như một ngoại ngữ, nhất là giai đoạn sơ cấp, cần đặc biệt chú trọng nội dung phát âm và viết chữ Hán. Ứng dụng CNTT với tư cách là phương tiện hỗ trợ dạy học nhằm giải quyết khó khăn về đọc phiên âm la-tinh cũng như nắm bắt chữ Hán – loại văn tự biểu ý khác biệt hoàn toàn so với tiếng Việt là phương pháp tích cực và hiệu quả. Do đó, việc tìm kiếm phương pháp tận dụng triệt để và nâng cao hiệu quả tác động của PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v CNTT vào giảng dạy, nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Trung Quốc là vô cùng quan trọng và cần thiết, phù hợp với xu thế của thời đại. rất tích cực, phát huy đồng thời các giác quan để nghe kết hợp với nhìn, tăng cường khả năng quan sát, phát hiện vấn đề cho sinh viên. Xuất phát từ thực tế đó, bài viết lựa chọn nghiên cứu trường hợp, thông qua phương pháp khảo sát, thống kê và phân tích, nhằm đánh giá thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng Trung Quốc tại Viện Ngoại ngữ - Đại học Bách khoa Hà Nội, qua đó đưa ra kiến nghị cần thiết để cải thiện chất lượng dạy học tiếng Trung Quốc, trước hết là ở Viện Ngoại ngữ, Đại học Bách khoa Hà Nội. 3. CÁC HÌNH THỨC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC TIẾNG TRUNG QUỐC TẠI VIỆN NGOẠI NGỮ - ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI 2. KHÁI NIỆM VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC Trên cơ sở tổng kết lại ý kiến của các học giả đi trước, chúng tôi đưa ra khái niệm CNTT là “tập hợp công cụ kỹ thuật hiện đại gồm chủ yếu là máy vi tính, phần mềm máy vi tính được sử dụng để xử lý, lưu giữ, trình bày, chuyển đổi, bảo vệ, gửi, nhận thông tin số một cách an toàn và các thiết bị, phương tiện hỗ trợ trình bày sản phẩm công nghệ”. CNTT đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học nói chung và ngoại ngữ nói riêng, trong đó có tiếng Trung Quốc. Thực tế đã chứng minh, để đổi mới phương pháp giảng dạy, việc sử dụng đồ dùng, phương tiện dạy học là một trong những biện pháp hiệu quả. CNTT là một phương tiện dạy học hiện đại bởi tính năng ưu việt, sự tiện ích nổi trội của nó so với các phương tiện dạy học khác. Bài giảng điện tử là bước cải tiến lớn giúp giảng viên mang lại cho sinh viên nhiều thông tin hơn. Đồng thời, các thông tin đó có thể được chứa đựng trong nhiều kênh khác nhau như văn bản, hình ảnh, âm thanh và các đoạn phim video. Có thể nói, CNTT đã cung cấp điều kiện và phương tiện thuận lợi hỗ trợ đắc lực cho công việc giảng dạy của giảng viên ở nhiều môn học, đặc biệt là môn tiếng Trung Quốc ở giai đoạn thực hành tiếng sơ cấp. Vì vậy, sử dụng những phương tiện dạy học hiện đại để thu thập thông tin, thiết kế và trình chiếu trên các phương tiện hiện đại sẽ đem lại hiệu quả giáo dục Hiện nay, môn tiếng Trung Quốc được giảng dạy tại Viện Ngoại ngữ dưới hình thức thực hành tổng hợp, giai đoạn sơ cấp, sử dụng Giáo trình Hán ngữ đối ngoại của Nhà xuất bản Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, do Dương Ký Châu biên soạn. Kết quả khảo sát bước đầu về thực tiễn dạy học trong năm học 2016-2017 cho thấy, các ứng dụng CNTT đã được sử dụng nhằm hỗ trợ giảng dạy tại Viện Ngoại ngữ – Đại học Bách khoa Hà Nội bao gồm: Bài giảng điện tử, ứng dụng phần mềm dạy học trên điện thoại, từ điển online, phần mềm luyện thi HSK, các website hỗ trợ học tiếng Trung Quốc do Tổ chức Hán ngữ đối ngoại Trung Quốc đánh giá và giới thiệu, trong đó, đặc biệt chú trọng việc sử dụng bài giảng điện tử trong giảng dạy ngoại ngữ. Bài giảng điện tử được biên soạn, thiết kế và sử dụng trong giảng dạy tại Viện Ngoại ngữ nhằm hướng dẫn viết chữ Hán là các phần mềm như Chinese Writing Master 4.0, E-Hanzi Digital Chinese, từ mới MDBG, “Tự điển chữ Hán điện tử” của Nhà xuất bản Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh... Trong đó, phần mềm Chinese Writing chạy song song cùng trình chiếu PPT bài giảng, hỗ trợ việc hướng dẫn sinh viên quan sát, viết chữ Hán theo thứ tự nét, thay vì việc nhìn, bắt chước một cách thiếu khoa học, đồng thời tiết kiệm được thời gian trên lớp khi giảng viên hướng dẫn sinh viên triển khai, học viết và luyện viết chữ Hán. Phần mềm E-Hanzi Digital Chinese là phần mềm hỗ trợ luyện viết chữ Hán theo thứ tự nét, đồng thời cho phép xuất chữ Hán cần luyện viết trên file PDF. File PDF được mặc định trình bày dưới hình thức bài tập, bài kiểm tra, hỗ trợ việc thiết kế bài tập luyện viết chữ Hán. Ngoài ra, bộ “Tự điển chữ Hán điện tử” tích hợp các yếu tố của chữ Hán như: quy tắc viết thứ tự nét, KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 33 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY phiên âm, cách đọc, phân tích bộ thủ, tổ hợp từ trong chữ Hán, được coi là ứng dụng hỗ trợ hiệu quả trong dạy viết chữ Hán. Ngoài ra, bài giảng tích hợp các hình ảnh, nội dung kiến thức khác được trình bày dưới sự hỗ trợ của CNTT. Các từ mới, chữ Hán trong bài học được hình ảnh hóa, mô tả trực quan, kết hợp với file Audio nghe, bài tập luyện đi kèm, giúp bài giảng sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn sinh viên tích cực tham gia vào bài học, đảm bảo nguyên tắc dạy học “lấy người học làm trung tâm”. Trong việc dạy chữ Hán, giảng viên sử dụng CNTT nhằm biểu diễn nguồn gốc, quá trình diễn biến, cách tạo chữ Hán, như chữ “nhật” [ngày, mặt trời], sử dụng hình ảnh để làm cho chữ Hán trở nên sinh động, giúp sinh viên tiếp cận chữ Hán một cách trực quan, biểu diễn các nét cơ bản, hướng dẫn viết chữ Hán, phân biệt các bộ thủ, các chữ Hán gần giống nhau…. Trong việc dạy học ngữ âm, giảng viên sử dụng file nghe làm thị phạm, đồng thời so sánh với ngữ âm tiếng Việt. Nội dung ngữ âm được triển khai trong bài giảng là ngữ âm tiêu chuẩn của người Trung Quốc, hạn chế được sự ảnh hưởng của khẩu âm tiếng Việt, kết hợp với các hình ảnh minh họa giúp sinh viên tiếp cận trực quan, dễ dàng hình dung, cảm nhận về đặc điểm của âm tiết và cách phát âm. Trong việc dạy từ vựng, CNTT hỗ trợ giảng viên trong các hình thức luyện tập mở rộng từ, dùng hình ảnh trực quan triển khai giải thích nghĩa của từ, mở rộng nhóm từ, khai thác các hàm ý văn hóa của từ ngữ…. Trong việc giảng dạy ngữ pháp, các điểm ngữ pháp khó được biểu diễn dưới dạng sơ đồ, biểu mẫu, sử dụng màu sắc, hình ảnh, giúp sinh viên dễ dàng ghi nhớ công thức. Ngoài ra, việc dẫn ra điểm ngữ pháp bằng phương thức tự nhiên, giải thích điểm ngữ pháp bằng cách khẩu ngữ hóa và mô hình hóa, dùng hình ảnh tĩnh gợi ý ý nghĩa và cách dùng của điểm ngữ pháp cần dạy, dùng trạng thái động thể hiện tổng hợp cấu trúc câu và ý nghĩa ngữ pháp cũng hỗ trợ tích cực cho việc dạy học ngữ pháp, đặc biệt là giai đoạn sơ cấp. Hình thức giảng dạy kỹ năng tổng hợp nghe – nói – đọc – viết dưới sự hỗ trợ của CNTT, chủ yếu được triển khai ở việc hỗ trợ nghe và luyện tập bài khóa, dùng tranh ảnh minh họa, thuật lại nội dung bài Bảng 1. Bảng kết quả khảo sát về hiệu quả của việc áp dụng CNTT trong giảng dạy TT Hiệu quả tác động Mức 1 1 2 3 4 5 6 34 Hỗ trợ nhận diện, hệ thống hoá và quy tắc ghép từ trong việc học từ mới Tăng hứng thú của tiết học thông qua các bài giảng có tính tương tác Kích thích sự sôi nổi xây dựng bài của người học Giúp người học có thêm kênh trao đổi kiến thức sinh viên – sinh viên, sinh viên – giảng viên Giúp người học chủ động hơn trong tìm kiếm học liệu và ngân hàng đề ôn thi Người học có thể rèn luyện thời xuyên qua các phần mềm hoặc website hỗ trợ học tập KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 Kết quả Mức 2 Mức 3 Mức 4 Mức 5 4 6 24 27 39 2 6 17 21 54 2 10 21 30 37 10 10 18 32 30 6 6 28 24 36 4 6 24 27 39 PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v khóa theo tranh. Đặc biệt, giảng viên đã bắt đầu chú ý đến việc thiết kế các trò chơi nhằm lôi cuốn sinh viên, tăng cường hứng thú của người học, như các trò chơi đố chữ, sử dụng phần mềm của Trung Quốc, Flashcards…. Ngoài ra, dưới sự phát triển của CNTT, giảng viên và sinh viên có thể thường xuyên, kịp thời kết nối và trao đổi về bài học qua Email, thư điện tử… 4. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO GIẢNG DẠY TIẾNG TRUNG QUỐC 4.1. Một số khảo sát về hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng Trung Quốc ở Viện Ngoại ngữ - Đại học Bách khoa Hà Nội Việc sử dụng bài giảng điện tử dưới sự hỗ trợ của CNTT như trình bày ở trên, thay thế cho phương pháp dạy học truyền thống được sinh viên đón nhận rất tích cực. Để có cơ sở thực tế phục vụ cho nghiên cứu, chúng tôi đã tiến hành khảo sát bằng phiếu điều tra, nhằm thu thập ý kiến phản hồi của 100 sinh viên tham gia học tập tiếng Trung Quốc tại Viện Ngoại ngữ, các giờ học có sử dụng bài giảng điện tử và hỗ trợ của CNTT qua các giờ học trên lớp, thể hiện mức độ hiệu quả tác động của việc áp dụng các hình thức ứng dụng CNTT trong dạy và học môn tiếng Trung Quốc, với thang điểm từ 1 tới 5 theo mức độ hiệu quả tác động từ thấp đến cao. Kết quả khảo sát được thể hiện ở bảng thống kê như sau [xem bảng 1]: Từ bảng thống kê, ta thấy, về hiệu quả hỗ trợ nhận diện, hệ thống hóa và quy tắc ghép từ mới trong việc học từ mới, có 4% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 6% sinh viên đánh giá ở mức 2; 24% sinh viên đánh giá ở mức 3; 27% sinh viên đánh giá ở mức 4; 39% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về hiệu quả tăng cường hứng thú của tiết học thông qua các bài giảng có tính tương tác, có 2% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 6% sinh viên đánh giá ở mức 2; 17% sinh viên đánh giá ở mức 3; 21% sinh viên đánh giá ở mức 4; 54% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về hiệu quả kích thích sự sôi nổi xây dựng bài của người học, có 2% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 10% sinh viên đánh giá ở mức 2; 21% sinh viên đánh giá ở mức 3; 30% sinh viên đánh giá ở mức 4; 37% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về hiệu quả giúp cho người học có thêm kênh trao đổi kiến thức giữa sinh viên – sinh viên, sinh viên – giảng viên, có 10% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 10% sinh viên đánh giá ở mức 2; 18% sinh viên đánh giá ở mức 3; 32% sinh viên đánh giá ở mức 4; 30% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về hiệu quả giúp người học chủ động hơn trong tìm kiếm học liệu và ngân hàng đề phục vụ ôn thi, có 6% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 6% sinh viên đánh giá ở mức 2; 28% sinh viên đánh giá ở mức 3; 24% sinh viên đánh giá ở mức 4; 36% sinh viên đánh giá ở mức 5. Bảng 2. Kết quả khảo sát mức độ thường xuyên ứng dụng CNTT trong giờ học TT Hình thức Mức độ [%] Thường xuyên Khá đều đặn Thi thoảng Không áp dụng 1 Nghe băng thu âm hội thoại 24 30 32 14 2 Trình chiếu Slide 36 35 17 12 3 Ứng dụng phần mềm dạy học 13 23 28 36 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 35 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY Về hiệu quả giúp người học có thể rèn luyện thường xuyên qua các phần mềm hoặc website hỗ trợ học tập, có 4% sinh viên đánh giá hiệu quả ở mức 1; 6% sinh viên đánh giá ở mức 2; 24% sinh viên đánh giá ở mức 3; 27% sinh viên đánh giá ở mức 4; 39% sinh viên đánh giá ở mức 5. Kết quả khảo sát thể hiện ở biểu đồ 1. Quan sát biểu đồ trên, có thể thấy, sinh viên đánh giá hiệu quả tác động của bài giảng điện tử dưới sự hỗ trợ của CNTT tốt nhất ở việc tăng cường hứng thú cho tiết học thông qua các bài giảng có tính tương tác, tiếp đó là hiệu quả nhận diện chữ Hán, hệ thống hóa từ loại và quy tắc ghép từ trong việc học từ mới, giúp người học có thể rèn luyện thường xuyên qua các phần mềm hoặc Webtise hỗ trợ học tập. Tuy nhiên, việc thiết kế biên soạn một bài giảng lý tưởng với mức độ tích hợp các ứng dụng CNTT cao và hiệu quả đòi hỏi giảng viên phải đầu tư thời gian, công sức tìm hiểu, nghiên cứu và ứng dụng, do đó, mức độ ứng dụng của bài giảng điện tử trong giờ học còn chưa cao. Qua khảo sát phản hồi của 100 sinh viên về mức 36 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 độ ứng dụng CNTT của giảng viên trong giờ học, chúng tôi thu được kết quả như bảng 2. Kết quả khảo sát cho thấy, mức độ thường xuyên ứng dụng CNTT trong giảng dạy của giảng viên chưa đồng đều cho các hình thức ứng dụng. Ở hình thức áp dụng nghe băng thu âm hội thoại, có 24% sinh viên đánh giá giảng viên thường xuyên cho nghe băng, 30% sinh viên đánh giá giảng viên cho nghe khá đều đặn, 32% sinh viên đánh giá giảng viên thỉnh thoảng cho nghe băng, 14% sinh viên đánh giá giảng viên không áp dụng nghe băng hội thoại. Ở hình thức trình chiếu slide trong bài giảng, 36% sinh viên đánh giá giảng viên thường xuyên sử dụng slide trong bài giảng, 35% sinh viên đánh giá giảng viên sử dụng khá đều đặn, 17% sinh viên đánh giá thỉnh thoảng sử dụng và 12% sinh viên đánh giá giảng viên không áp dụng. Ở hình thức ứng dụng phần mềm dạy học, 13% sinh viên đánh giá giảng viên không sử dụng thường xuyên phần mềm dạy học, 23% sinh viên đánh giá giảng viên sử dụng khá đều đặn, 28% sinh viên đánh PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v Bảng 3. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết của việc ứng dụng CNTT vào giờ học TT 1 2 3 4 5 6 Hình thức ứng dụng CNTT Mức 1 Xây dựng kho học cụ online, mọi người có thể truy 11 cập tham khảo Diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, phương 8 pháp học tập Ra đề, làm bài và chấm thi trắc nghiệm thông qua phần 11 mềm máy tính Tăng cường sử dụng slide hình ảnh trình chiếu minh 19 họa trong tiết học Tăng cường sử dụng hội thoại có hình [video hội thoại] 9 trong tiết học Tăng cường sử dụng mini game hoặc phần mềm hỗ trợ 13 học tập trên lớp giá giảng viên thi thoảng sử dụng, 36% sinh viên đánh giá giảng viên không áp dụng hình thức này. Có thể thấy, mức độ thường xuyên sử dụng CNTT trong giảng dạy của giảng viên chủ yếu ở hai hình thức nghe băng thu âm hội thoại và trình chiếu slide, việc khai thác ứng dụng phần mềm dạy học vẫn chưa được khai thác triệt để. Trong khi đó, về tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc ứng dụng CNTT vào giờ học được sinh viên đánh giá như bảng 3: Từ bảng thống kê có thể thấy, nhu cầu xây dựng kho học liệu online, mọi người có thể cùng truy cập tham khảo, có 11% sinh viên đánh giá ở mức 1; 17% sinh viên đánh giá ở mức 2; 17% sinh viên đánh giá ở mức 3; 20% sinh viên đánh giá ở mức 4; 35% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về nhu cầu tổ chức diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp học tập, có 8% sinh viên đánh giá ở mức 1; 22% sinh viên đánh giá ở mức 2; 20% sinh viên đánh giá ở mức 3; 25% sinh viên đánh giá ở mức 4; 25% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về ra đề, làm bài và chấm thi trắc nghiệm thông Kết quả [%] Mức 2 Mức 3 Mức 4 17 17 20 Mức 5 35 22 20 25 25 14 26 19 30 10 20 21 30 9 23 32 27 11 23 24 29 qua phần mềm máy tính có 11% sinh viên đánh giá ở mức 1; 14% sinh viên đánh giá ở mức 2; 26% sinh viên đánh giá ở mức 3; 19% sinh viên đánh giá ở mức 4; 30% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng slide hình ảnh trình chiếu minh hoạ trong tiết học có 19% sinh viên đánh giá ở mức 1; 10% sinh viên đánh giá ở mức 2; 20% sinh viên đánh giá ở mức 3; 21% sinh viên đánh giá ở mức 4; 30% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng hội thoại có hình [video hội thoại] trong tiết học có 9% sinh viên đánh giá ở mức 1; 9% sinh viên đánh giá ở mức 2; 23% sinh viên đánh giá ở mức 3; 32% sinh viên đánh giá ở mức 4; 27% sinh viên đánh giá ở mức 5. Về tăng cường sử dụng mini game hoặc phần mềm hỗ trợ học tập trên lớp có 13% sinh viên đánh giá ở mức 1; 11% sinh viên đánh giá ở mức 2; 23% sinh viên đánh giá ở mức 3; 24% sinh viên đánh giá ở mức 4; 29% sinh viên đánh giá ở mức 5. Kết quả khảo sát được thể hiện ở biểu đồ 2. Nhìn vào biểu đồ có thể thấy, sinh viên đánh giá rất cao tầm quan trọng và tính cấp thiết của việc ứng KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 37 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY dụng CNTT trong giờ học, với mức độ và hình thức ứng dụng như hiện nay, việc sử dụng CNTT trong giờ học chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của sinh viên. bảng, nhiều bài giảng mới chỉ trình chiếu slide và hình ảnh, chưa kết hợp hiệu quả với giảng dạy của giảng viên và các clip, audio âm thanh bổ trợ. 4.2. Những khó khăn và hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy tiếng Trung Quốc Các ứng dụng CNTT đổi mới từng ngày, tuy nhiên, giảng viên chưa được tiếp cận đầy đủ và thường xuyên cập nhật các kiến thức CNTT để ứng dụng trong giảng dạy. Bài giảng điện tử được sử dụng trong giờ học hiện nay đã phần nào giảm tải được công việc của giảng viên khi lên lớp, tuy nhiên việc xây dựng và thiết kế một bài giảng hoàn chỉnh và hiệu quả đòi hỏi khá nhiều thời gian và công sức, trong khi nguồn dữ liệu số và tài liệu tham khảo của nhà trường còn nghèo nàn, do đó giảng viên gặp khá nhiều khó khăn trong việc xây dựng bài giảng. Việc ứng dụng CNTT cho môn tiếng Trung Quốc hiện nay chủ yếu vẫn đang nằm ở việc giảng viên tự tìm kiếm, đánh giá và sử dụng phần mềm, chưa có một khóa đào tạo nào về việc ứng dụng CNTT, nên khả năng ứng dụng vào bài giảng chưa cao, việc thể hiện nội dung bài giảng trên lớp còn đơn giản, chưa linh hoạt, phần nhiều mới chỉ thay thế được việc viết 38 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 Cơ sở vật chất của nhà trường hiện nay tương đối phù hợp với việc hỗ trợ giảng viên trong việc áp dụng bài giảng điện tử trong giảng dạy. Tuy nhiên, hạn chế cũng không nhỏ, cụ thể là giảng viên chưa được hỗ trợ về máy tính, bảng tương tác điện tử, và các thiết bị văn phòng khác nhằm phục vụ hoạt động giảng dạy. Về phía sinh viên, sinh viên ngày nay đã được đầu tư các điều kiện cần thiết để khai thác CNTT trong học tập, như máy tính, Smart phone, tuy nhiên, do bản thân sinh viên chưa tích cực, chủ động khai thác công cụ CNTT trong học tập, đồng thời thiếu sự định hướng và chỉ dẫn của giảng viên, nên hiệu quả ứng dụng chưa cao. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v 4.3. Một số kiến nghị trong ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy là phương pháp hiệu quả và tích cực trong giảng dạy ngoại ngữ, công tác dạy học là quá trình tương tác giữa dạy và học, do đó việc ứng dụng không chỉ từ phía giảng viên mà cần có sự phối hợp tích cực từ phía sinh viên. Để khai thác tốt hơn ứng dụng công nghệ thông tin trong giờ học, giảng viên cũng cần giới thiệu, định hướng cho sinh viên sử dụng những phần mềm như: bộ gõ chữ Hán, công cụ tra cứu, từ điển online, website dạy học online tin cậy được Hanban giới thiệu, kho đề luyện thi HSK…, nhằm giúp sinh viên khai thác tốt hơn công nghệ thông tin trong học tập. Về phía giảng viên, cần tích cực chủ động, khai thác các ứng dụng công nghệ thông tin trong giờ học, tăng cường hình thức luyện tập và kiến thức bổ trợ cho sinh viên bằng việc tăng cường sự hỗ trợ của công nghệ thông tin trong việc hình ảnh hóa, mô tả trực quan nội dung bài học, chia nhỏ các hoạt động dạy và học, sắp xếp theo các bước lên lớp cụ thể, đa dạng hóa hình thức luyện tập, làm sinh động, phong phú hơn cho giờ học. Đồng thời, giảng viên phải quán triệt tinh thần, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học chỉ có thể coi thiết bị máy móc là phương tiện hỗ trợ, không thể thay thế hoàn toàn cho vai trò của người dạy, vì vậy cần phân bố thời gian và phương án tận dụng phương tiện hỗ trợ này một cách hợp lý và hiệu quả nhất mới có thể nâng cao chất lượng dạy học. 5. KẾT LUẬN Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn tiếng Trung Quốc tại Viện Ngoại ngữ - Đại học Bách khoa Hà Nội bước đầu đã được triển khai tương đối hiệu quả và tích cực. Giảng viên trong quá trình giảng dạy luôn nỗ lực tìm tòi, nghiên cứu và ứng dụng những phương pháp và phương tiện hỗ trợ nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy. Qua thực tiễn ứng dụng, các bài giảng có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin nhận được phản hồi khá tích cực từ phía sinh viên. Tuy nhiên, việc xây dựng bài giảng điện tử tích hợp cao các yếu tố công nghệ thông tin còn bị hạn chế ở việc tìm kiếm, xây dựng, sử dụng dữ liệu số và điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường. Từ việc chỉ ra những mặt tồn tại của việc ứng dụng công nghệ thông tin tại Viện, cải thiện tình hình, nâng cao hiệu quả dạy học, chúng tôi đã đưa ra một số kiến nghị, trong đó nhấn mạnh việc cần thiết phải có sự tích cực phối hợp từ hai phía: thầy và trò; sinh viên cần khai thác các kênh ứng dụng công nghệ thông tin đáng tin cậy dưới sự định hướng của giảng viên. Mặt khác, giảng viên cần đầu tư nhiều hơn nữa để thiết kế và xây dựng những bài giảng điện tử sinh động dưới sự hỗ trợ của công nghệ thông tin ở tất cả các bình diện ngôn ngữ và kỹ năng giao tiếp. Như vậy, hiệu quả giờ học mới có thể thực sự được nâng cao./. Tài liệu tham khảo: 1. Nguyễn Văn Long [2016], “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ngoại ngữ: Từ kinh nghiệm quốc tế đến thực tại Việt Nam”, Tạp chí Khoa học, Đại học Quốc gia Hà Nội: Nghiên cứu giáo dục, Tập 32, số 2. 2. Nhiều tác giả [2016], Công nghệ thông tin cho dạy học tích cực, Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội. 3. Lê Xuân Thảo [2011], Thực trạng và biện pháp nâng cao chất lượng viết chữ Hán của sinh viên khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Trung Quốc, Đề tài NCKH cấp Đại học Quốc gia Hà Nội. 4. 郑艳群 [2009], 汉语多媒体教学课件设计，北京语言大学出版社. KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017 39 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY A STUDY ON THE APPLICATION OF INFORMATION TECHNOLOGY IN CHINESE LANGUAGE TEACHING AT SCHOOL OF FOREIGN LANGUAGES HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY PHAM THI THANH VAN Abstract. In recent years, with the proliferation of technology and international communication, teaching foreign languages, particularly Chinese language has been highly appreciated. The application of modern technology in teaching has been proved clearly crucial. However, due to some reasons, the application of modern technology at some training centers has not produced the full effects as desired. In the article, through analyzing the survey results of current situations of modern technology in Chinese language teaching at School of Foreign Languages, HANOI UNIVERSITY OF SCIENCE AND TECHNOLOGY, we put forward some suggestions to enhance the teaching quality. Keywords: modern technology, Chinese language teaching, Hanoi university of science and technology, suggestions, current situations. Received: 27/7/2017; Revised: 23/8/2017; Accepted for publication: 30/8/2017 40 KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 09 - 9/2017

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

Video liên quan

Bài Viết Liên Quan

Toplist mới

Bài mới nhất

Chủ Đề