1.Tinh trùng có cấu tạo như thế nào?
Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam. Mỗi tinh trùng có kích thước 65-70 µm. Cấu tạo gồm có đầu, thân và đuôi.
- Phần đầu
Đầu có hình dạng như giọt nước dẹt. Nơi này chứa nhân tế bào và chỉ có một lớp bào tương mỏng và màng tế bào bao quanh bề mặt. Phía trước có một lớp dày lên gọi là cực đầu. Cực đầu chứa nhiều loại enzyme khác nhau. Những enzyme này có một vai trò quan trọng trong quá trình thụ tinh. Chúng có tác dụng tiêu hủy các chướng ngại vật xung quanh trứng và lớp màng ngoài của trứng. Tác động này giúp tinh trùng xâm nhập vào bên trong để thụ tinh với trứng.
- Phần đuôi
Đuôi được chia thành các phần cổ, phần giữa, phần chính và phần cuối. Đoạn giữa là phần to nhất của đuôi chứa các ty thể. Chúng sử dụng glucose và fructose để tạo thành năng lượng để di chuyển. Ở đoạn cuối, những sợi đặc và bao đuôi mỏng dần, chỉ còn là một lớp tế bào mỏng bao bọc phần cuối của đuôi. Đuôi mỏng và thon dần giúp quẫy đuôi và bơi một cách thuận lợi.
- Phần giữa
Phần giữa chứa các ty thể sắp xếp theo hình xoắn ốc, chúng có vai trò quan trọng trong sự di chuyển. Nhờ sự sắp xếp theo hình nan hoa này mà tinh trùng có thể chuyển động thẳng về phía trước.
- Tinh trùng là tế bào đơn bội, nó kết hợp với tế bào trứng để tạo thành hợp tử. Như vậy, hợp tử là tế bào có trọn vẹn bộ nhiễm sắc thể và sẽ trở trành phôi thai. Tinh trùng đóng góp 1/2 thông tin di truyền cho thế hệ con. Ở động vật có vú, nó quyết định giới tính của con con. Vì tế bào trứng luôn mang nhiễm sắc thể X nên tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y sẽ tạo ra con con là giống đực [XY] và mang nhiễm sắc thể X sẽ sinh ra con cái [XX]
- Tinh trùng được tạo ra ở tinh hoàn, mang 23 nhiễm sắc thể. Tức là một nửa số nhiễm sắc thể để tạo thành con người [23 cặp]. Vì vậy nó được gọi là tế bào đơn bội.
- Tinh trùng được biệt hóa cao độ để thực hiện chức năng sinh sản của nó. Đó là di chuyển trong đường sinh dục nữ, nhận biết và thụ tinh với trứng.
Cấu tạo tinh trùng
1. Giải đáp: tinh trùng sống được bao lâu?
Khả năng tồn tại của tinh trùng trong các môi trường khác nhau là khác nhau vì điều kiện nhiệt độ, không khí,… đều là yếu tố ảnh hưởng. Có 3 nhóm môi trường chính là tinh trùng thường tồn tại là trong cơ quan sinh dục nam, trong cơ quan sinh dục nữ và môi trường ngoài.
Tinh trùng sống được bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố
1.1. Nếu ở trong cơ quan sinh dục nam
Tinh trùng là vật chất di truyền được sản xuất ở tinh hoàn, với sự hỗ trợ của nhiều cơ quan sinh dục nam giới. Mỗi tinh trùng đều mang NST đặc trưng của bố với kích thước vô cùng nhỏ, chỉ có thể quan sát qua kính hiển vi. Chúng có hình dáng giống con nòng nọc với đầu to và đuôi kéo dài.
Bình thường, nam giới sản xuất tinh trùng liên tục với lượng khoảng 100 triệu con mỗi ngày. Tinh trùng sản xuất được sẽ được tích trữ trong túi tinh và tồn tại trong khoảng 74 ngày. Nếu quá thời gian này tinh trùng không xuất ra ngoài sẽ tự hủy.
Tinh trùng được trộn với dịch tạo thành tinh dịch sẽ xuất ra ngoài qua dương vật khi nam giới đạt cực khoái, cả trong trường hợp quan hệ tình dục lẫn thủ dâm. Với thời gian sống và khả năng sản xuất này, nam giới đủ khả năng để quan hệ tình dục đều đặn, đảm bảo chức năng sinh sản và duy trì nòi giống.
Tinh trùng sau khi sản xuất có thể sống đến 74 ngày trong cơ quan sinh dục nam
1.2. Nếu ở trong cơ quan sinh dục nữ
Thời gian sống của tinh trùng trong cơ quan sinh dục nữ rất quan trọng bởi nó quyết định tinh trùng có đến được với trứng và thụ tinh hay không. Đầu tiên cần biết rằng khi xuất tinh, tinh trùng được trộn lẫn trong dịch [gọi là tinh dịch]. Sau khi xuất vào âm đạo nữ, tinh dịch sẽ hóa lỏng để tinh trùng có thể bơi ra khỏi phạm vi tinh dịch để vào sâu trong âm đạo và tử cung.
Sau vài giờ hóa lỏng, nếu tinh trùng không bơi ra khỏi tinh dịch, enzyme trong dịch này sẽ tự tiêu diệt tinh trùng. Như thế tuổi thọ của những tinh trùng này chỉ kéo dài vài giờ đồng hồ, chúng cũng không có khả năng đến được với trứng.
Với những tinh trùng khỏe mạnh bơi ra khỏi tinh dịch tiến sâu vào trong âm đạo, thời gian sống của chúng sẽ phụ thuộc vào môi trường tự nhiên ở cơ quan này. Trong cơ quan sinh dục của người phụ nữ luôn tồn tại môi trường acid tự nhiên với dịch nhầy. Đây cũng chính là môi trường thích hợp để tinh trùng tồn tại và bơi dễ dàng đến trứng.
Tinh trùng có thể sống tối đa 5 - 6 ngày trong cơ quan sinh dục nữ
Với điều kiện thích hợp này, tinh trùng có thể sống tối đa 5 - 6 ngày kể từ khi giao hợp. Tuy nhiên phần lớn tinh trùng chết ở cổ tử cung sau 24 - 48 giờ. Với nữ giới có sức khỏe cơ quan sinh dục không tốt, thường gặp như môi trường âm đạo có độ acid cao hoặc ít dịch nhầy, dịch nhầy kém dinh dưỡng thì thời gian sống của tinh trùng cũng giảm đi.
Nếu tính toán được yếu tố này, các cặp vợ chồng có thể tăng khả năng thụ thai thành công cao hơn. Cụ thể, nữ giới có chất nhầy cổ tử cung “màu mỡ” nhất ở vài ngày trước khi rụng trứng, vì thế quan hệ tình dục trong thời gian này, tinh trùng sẽ sống được lâu nhất, dễ di chuyển đến trứng nhất để tạo thành hợp tử.
1.3. Nếu ở trong môi trường khác
Môi trường ngoài cơ quan sinh sản của nam giới và nữ giới đều thường không lý tưởng cho sự tồn tại của tinh trùng. Tuy nhiên chúng vẫn có thể sống sót trong thời gian ít hơn trong những môi trường như: nước không khí, trong bao cao su,…
Tinh trùng sống trong nước
Tinh trùng sống được trong nước nhưng yêu cầu điều kiện nhiệt độ, pH và hóa chất rất khắt khe. Ví dụ trong điều kiện nước bể bơi hoặc bể Clo, tinh trùng không thể tồn tại được mà sẽ chết chỉ trong vòng vài giây.
Tinh trùng không thể sống lâu trong nước bể bơi
Tinh trùng sống trong điều kiện không khí
Tinh trùng xuất ra khăn giấy, thảm, khăn trải giường, sàn nhà,… không thể sống sót kéo dài. Thời gian sống tối đa của chúng thường chỉ một vài phút với điều kiện bề mặt ẩm ướt, không có hóa chất,… Tinh dịch khô ra khỏi môi trường thì tinh trùng sẽ chết ngay.
Nếu tinh trùng xuất ở gần âm đạo, vẫn có điều kiện nhiệt độ và độ ẩm tốt thì chúng có thể tồn tại tới 20 phút. Thời gian này có thể giúp tinh trùng tiến vào bên trong âm đạo và tìm đến trứng. Đây là nguyên nhân khiến nhiều trường hợp nam giới xuất tinh ngoài nhưng nữ giới vẫn mang thai.
Tinh trùng sống trong bao cao su
Thời gian sống của tinh trùng trong bao cao su còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Chất liệu: nếu bao cao su chứa chất diệt tinh trùng, chúng sẽ chết sau một vài phút. Nếu không thời gian sống của tinh trùng có thể lên tới 10 - 15 phút.
Nhiệt độ và độ ẩm: Nhiệt độ môi trường thích hợp và miệng bao cao su được buộc chặt giúp tinh dịch không bị khô thì tinh trùng có thể sống đến vài giờ.
Phần lớn bao cao su hiện nay chứa chất gây hại nên tinh trùng không thể sống trong thời gian dài.
Tinh trùng thường chết nhanh chóng trong bao cao su