Buồng trứng đa nang là một trong những hội chứng rối loạn nội tiết thường gặp ở phụ nữ. Tình trạng này có thể được kiểm soát và giảm nhẹ các triệu chứng bằng cách thay đổi lối sống kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý. Vậy người bị đa nang buồng trứng nên ăn gì và kiêng gì?
Hội chứng buồng trứng đa nang [PCOS] là một trong những bệnh nội tiết phổ biến nhất ảnh hưởng đến 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và vị thành niên. PCOS lần đầu tiên được xác định bởi Stein và Leventhal vào năm 1935.
Theo tiêu chí Rotterdam, PCOS được xác định bằng sự tồn tại của ít nhất hai trong ba tiêu chí, đó là tình trạng cơ thể sản xuất ra quá mức lượng hormone androgen, chu kỳ rụng trứng bất thường và siêu âm phát hiện buồng trứng có nhiều nang. Phụ nữ bị buồng trứng đa nang có sự mất cân bằng nội tiết tố và các vấn đề về trao đổi chất có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và ngoại hình của họ. Buồng trứng đa nang cũng là một nguyên nhân vô sinh phổ biến và có thể điều trị được. [1]
Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang thường có các biểu hiện như chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh nguyệt [vô kinh]. Hội chứng này khiến buồng trứng có nhiều nang nhỏ và biểu hiện của dư thừa androgen như mụn trứng cá, rậm lông, hói đầu.
Đặc biệt khi các triệu chứng không được kiểm soát, bạn có thể có nhiều nguy cơ mắc một số vấn nghiêm trọng về sức khoẻ như:
- Bệnh tiểu đường: hơn một nửa số phụ nữ bị PCOS phát triển thành bệnh tiểu đường type II ở tuổi 40;
- Bệnh tiểu đường thai kỳ: điều này khiến thai kỳ và em bé gặp rủi ro và có thể dẫn đến bệnh tiểu đường loại 2 sau này cho cả mẹ và con;
- Bệnh tim: phụ nữ bị PCOS có nguy cơ cao hơn và nguy cơ tăng theo tuổi tác;
- Huyết áp cao;
- Cholesterol LDL cao và cholesterol HDL thấp, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim;
- Chứng ngưng thở lúc ngủ;
- Tai biến mạch máu não: chất béo làm tắc nghẽn mạch máu có thể dẫn đến hình thành các cục máu đông có thể gây ra đột quỵ.
- PCOS cũng có liên quan đến chứng trầm cảm và lo lắng, mặc dù mối liên hệ này vẫn chưa được hiểu một cách đầy đủ.
Có tới 70% phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang phải lo lắng với việc kiểm soát cân nặng của mình hoặc rơi vào tình trạng bị béo phì. Những người bị PCOS có mức insulin cao hơn bình thường, đây là một loại hormone được sản xuất trong tuyến tụy. Việc kiểm soát insulin thông qua chế độ ăn kiêng có thể mang lại nhiều lợi ích. Chế độ ăn kiêng sai cách như ăn quá nhiều carbohydrate tinh chế có thể gây kháng insulin và từ đó việc giảm cân khó kiểm soát hơn.
Phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng có thể kiểm soát các triệu chứng và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý chuyển hoá bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống. Dinh dưỡng hợp lý và tập thể dục là những phần quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang. Hiểu rõ những loại thực phẩm nên được sử dụng cũng như hạn chế những thực phẩm có hại có thể cải thiện các triệu chứng của bệnh cũng như đạt được mức cân nặng lý tưởng. [2]
Bản chất của việc ăn uống trong việc kiểm soát và giảm nhẹ triệu chứng với PCOS là tiêu thụ thức ăn ở trạng thái tự nhiên nhất. Thực phẩm đã qua chế biến và tinh chế sẽ tàn phá nồng độ hormone, vì vậy việc ăn uống “sạch” thực sự giúp bạn bắt đầu cân bằng hormone của mình. Khi insulin, cortisol, testosterone, progesterone, estrogen và tuyến giáp trở nên cân bằng hơn, các triệu chứng PCOS có thể được kiểm soát nhiều hơn.
Vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể để duy trì hoạt động. Nếu chúng ta không nhận được lượng vitamin và khoáng chất phù hợp, cơ thể của chúng ta bắt đầu chậm chạp. Vấn đề đặt ra là những người gặp hội chứng buồng trứng đa nang thường thiếu rất nhiều vitamin và khoáng chất quan trọng này.
Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản bao gồm sự phát triển nang noãn và quá trình hoàng thể hóa thông qua việc thay đổi tín hiệu hormone, độ nhạy của hormone kích thích nang trứng và sản xuất progesterone trong tế bào hạt ở người.
Tỷ lệ thiếu vitamin D ở phụ nữ bị PCOS là khoảng 67-85%, với nồng độ trong huyết thanh là 25 [OH] D