Vì sao xiêm là nước duy nhất ở khu vực đông nam á không trở thành thuộc địa của phương tây

Xiêm giữa thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

Vào giữa thế kỷ XIX cung như các nước Đông Nam Á khác vương quốc Xiêm đứng trước sự đe dọa của các nước phương Tây, trước tiên là Anh và Pháp. Những năm 1885 – 1886 Anh đã chiếm Miến Điện, Pháp chiếm Việt Nam (1884) và Camphuchia (1884). Cả Anh và Pháp đều muốn chiếm Xiêm. Xiêm đứng trước nguy cơ mất nước. Nhưng Pháp và Anh không dễ gì có thể nuốt trôi được Xiêm. Do đó, Anh Pháp hòa giải và biến Xiêm thành nước trung lập.

Năm 1752, triều đại Ra-ma được thiết lập theo đuổi chính sách đóng cửa, ngăn cản thương nhân và giáo sĩ phương Tây vào Xiêm. Đến thời vua Mông-kut (Ra-ma IV, trị vì năm 1851 đến năm 1868) chủ trương mở cửa buôn bán với bên ngoài, lợi dụng sự kiềm chế lẫn nhau giữa các nước tư bản để bảo vệ nền độc lập của đất nước. Ra-ma IV là vua Xiêm đầu tiên giỏi tiếng Anh, tiếng Latinh, nghiên cứu và tiếp thu nền văn minh phương Tây, tiếp xúc với các nhà truyền giáo Âu-Mĩ và đặc biệt chú ý đến đường lối đối ngoại của Vương quốc.

Năm 1868, Chu-la-long-con lên ngoi (Ra-ma V trị vì từ năm 1868 đến năm 1910). Là người uyên bác, hấp thụ văn hóa phương Tây, tiếp nối chính sách cải cách của vua cha, Ra-ma V đã thực hiện nhiều chính sách cải cách.

+ Ông ra lệnh xóa bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ vì nợ, giải phóng người lao động để họ được tự do làm ăn sinh sống; đồng thời xóa bỏ cho nông dân nghĩa vụ lao dịch 3 tháng trên các công trình nhà nước, giảm nhẹ thuế ruộng. Những biện pháp trên đã có tác dụng tích cực đối với sản xuất nông nghiệp: nâng cao năng suất lúa, tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu; việc xuất khẩu gỗ tếch cũng được đẩy mạnh.

Nhà nước khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh công thương nghiệp, xây dựng nhà máy xay xát lúa gạo, nhà máy cưa, mở hiệu buôn bán và ngân hàng.

Năm 1890, ở Băng Cốc có 25 nhà máy xay xát, 4 nhà máy cưa, đường xe điện được xây dựng sớm nhất Đông Nam Á (1887).

Năm 1892, Ra-ma V đã tiến hành hàng loạt cải cách theo khuôn mẫu các nước phương Tây về hành chính, tài chính, quân sự, giáo dục…, tạo cho nước Xiêm một bộ máy mặt mới, phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa.

+ Về chính trị ông ra lệnh cải cách theo khuôn mẫu Phương Tây. Đứng đầu nhà nước vẫn là vua. Ngoài ra giúp việc cho vua có hội đồng nhà nước (nghị viện). Chính phủ có 12 bộ trưởng.

+ Về quân đội Chu-la-long-con lên ngôi xây dựng tòa án, trường học được cải cách theo khuôn mẫu phương Tây.

+ Xã hội xóa bỏ chế độ nô lệ, giải phóng người lao động.

Bài 3 Trang 26 SGK Lịch sử 11. Vì sao Xiêm là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á không trở thành thuộc địa của các nước phương Tây?

Vì sao Xiêm là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á không trở thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây?