Bài thơ tiếng gà trưa tác giả là ai
Bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh lần đầu tiên được đưa vào chương trình giảng dạy ở trường phổ thông (Chương trình thay sách lớp 7). Đây là bài thơ mang tính giáo dục, tính nhân văn cao, hoàn toàn phù hợp với lứa tuổi. Tuy nhiên, qua dự một số giờ dạy thử nghiệm cũng như qua ý kiến trao đổi của một số giáo viên, các tiết dạy bài “ Tiếng gà trưa” thường diễn ra đơn điệu, ít khơi gợi được cảm xúc của học sinh. Chúng tôi muốn cùng các thầy cô giáo dạy ngữ văn lớp 7 đi tìm nguyên nhân và giải pháp cho thực tế nói trên. Show
Thứ nhất: Bài thơ được viết vào năm 1968, thời kì kháng chiến chống Đế quốc Mỹ. Đây là thời điểm có ý nghĩa lớn lao, tác động trực tiếp đến mạch nguồn cảm xúc của bài thơ. Lớp lớp thanh niên đã phải từ biệt những gì thân thuộc nhất của tuổi thơ, của mái ấm gia đình, của quê hương để lên đường ra trận. Chỉ những ai trải qua hoàn cảnh ấy, mới hiểu vì sao nhà thơ Xuân Quỳnh lại chọn xuất phát điểm của cảm xúc là trên đường hành quân xa, người lính bất chợt nghe thấy tiếng gà nhảy ổ “ Cục...cục tác cục ta”. Như vậy, nếu giáo viên không tái hiện lại một cách sống động về những chặng đường hành quân dằng dặc của người lính trong những năm tháng đầy thử thách ấy thì khó có thể làm cho học sinh hiện nay đồng cảm được với nỗi nhớ nhung của nhà thơ. Thứ hai: Bài thơ mang đậm sắc thái dân gian, bản sắc của một vùng nông thôn ở thời kì mà nền kinh tế còn bó hẹp trong lĩnh vực nuôi trồng. “ổ rơm hồng những trứng” nở ra những con gà mái mơ, mái vàng là thành quả của sự tần tảo, sự chắt chiu từng ngày, từng tháng của người bà lo cho con cháu. Song song với những lo âu, tính toán sao cho trứng đủ, gà đầy “ Để cuối năm bán gà, cháu được quần áo mới” là niềm vui, là kỉ niệm gắn bó giữa bà và cháu, khi từng ngày, từng giờ được chứng kiến gà nhảy ổ, gà đẻ ra trứng hồng, đàn gà con lông mượt lóng lánh như màu nắng, sự tò mò xem trộm gà đẻ của cháu, lời mắng yêu của bà làm cháu lo lắng một cách hồn nhiên... Học sinh của ta hiện nay đang sống ở thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá với một đời sống khá đủ đầy, khó có thể hình dung ra tâm trạng “ lo đàn gà toi” của mỗi mùa đông tháng giá, khi trời đầy sương muối. Trong xu thế chăn nuôi của nhiều gia đình, gà công nghiệp đang lấn dần gà ta, những sắc màu riêng biệt, ấm cúng của đàn gà ta được nhà thơ tái hiện một cách sinh động không còn in đậm trong tâm trí trẻ em hôm nay. Vì vậy, giáo viên nên linh hoạt bằng nhiều cách như sưu tầm thêm một số tranh dân gian về gà , đọc những câu thơ thuở nhỏ của nhà thơ Trần Đăng Khoa viết về tiếng gà gắn liền với những gì mộc mạc, thân thương nhất của làng quê Việt Nam. Nếu chỉ căn cứ vào sách giáo khoa, Sách giáo viên để giảng dạy thì sẽ không tránh khỏi sự đơn điệu, hiệu quả thẩm mĩ, giáo dục sẽ không cao. Và một khi học sinh không có sự rung động thì cũng không thể cảm nhận được tư tưởng chủ đề chung của toàn bài: Những kỉ niệm thân thuộc của tuổi thơ, tình cảm bà cháu đã đi vào cuộc chiến đấu cùng với các chiến sĩ, khắc sâu thêm tình cảm với quê hương, đất nước, góp vào tình cảm chung của thời đại, thể hiện rõ nhất ở đoạn kết: Cháu chiến đấu hôm nayVì lòng yêu Tổ QuốcVì xóm làng thân thuộcBà ơi, cũng vì bàVì tiếng gà cục tácỔ trứng hồng tuổi thơ Theo Giáo dục và Thời đại
Nhằm mục đích giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Tiếng gà trưa Ngữ văn lớp 7, bài học tác giả - tác phẩm Tiếng gà trưa trình bày đầy đủ nội dung, bố cục, tóm tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ tư duy và bài văn phân tích tác phẩm. A. Nội dung tác phẩm Tiếng gà trưaBài thơ tiếng gà trưa được viết vào những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ. Tiếng gà trưa là âm thanh, là tiếng gọi của quê hương, gia đình, xóm làng còn in đậm trong lòng người lính ra trận, bồi đắp tình yêu quê hương của người lính trẻ. B. Đôi nét về tác phẩm Tiếng gà trưa1. Tác giả - Xuân Quỳnh sinh năm 1942 và mất năm 1988, tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh. - Quê ở làng An Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội). - Bà là một trong những nhà thơ nữ xuất sắc của Việt Nam, Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị, trong sáng của đời sống gia đình và cuộc sống hàng ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm 2. Tác phẩm a, Hoàn cảnh sáng tác Tiếng gà trưa được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Bài thơ được in lần đầu trong tập thơ Hoa dọc chiến hào (1968) của Xuân Quỳnh b, Bố cục Gồm 3 phần: Phần 1: Từ đầu đến “Nghe gọi về tuổi thơ”. Những rung cảm ban đầu của cháu khi nghe tiếng gà trưa. Phần 2. Tiếp theo đến “Đi qua nghe sột soạt”. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm tuổi thơ. Phần 3. Còn lại. Những suy tư của cháu từ tiếng gà trưa. c, Phương thức biểu đạt Tự sự, miêu tả kết hợp biểu cảm d,Thể thơ - Bài thơ được viết theo thể thơ ngũ ngôn (mỗi câu có 5 chữ). e, Giá trị nội dung - Tiếng gà trưa đã khơi gợi những kỉ niệm tuổi thơ và tình cảm bà cháu. Tình cảm gia đình đã góp phần làm cho tình cảm yêu nước trở nên sâu sắc. f, Giá trị nghệ thuật - Thể thơ năm chữ diễn đạt tình cảm tự nhiên - Sử dụng các biện pháp tu từ: nhân hóa, điệp ngữ, ẩn dụ C. Sơ đồ tư duy Tiếng gà trưaD. Đọc hiểu văn bản Tiếng gà trưa1. Những rung cảm ban đầu của cháu khi nghe tiếng gà trưa - Hoàn cảnh: Người cháu đang trên đường hành quân, nhìn thấy xóm làng liền ghé vào nghỉ ngơi. - Âm thanh: tiếng gà “cục tác cục ta”. - Tâm trạng: điệp từ “nghe” kết hợp với ẩn dụ chuyển đổi cảm giác “xao động nắng trưa”, “bàn chân đỡ mỏi”, “trở về tuổi thơ”. => Tiếng gà trưa trở thành âm thanh gợi về những kỉ niệm tuổi thơ. 2. Tiếng gà trưa gợi về những kỉ niệm tuổi thơ - Kỉ niệm tuổi thơ bên người bà lần lượt hiện ra qua dòng hồi tưởng của người cháu: - Hình ảnh: con gà mái mơ - mình hoa đốm trắng, con gà mái vàng - lông óng như màu nắng. Đó là hình ảnh thân thuộc, gần gũi với nông thôn. - Kỉ niệm: người cháu tò mò xem gà đẻ trứng, bị bà mắng “Gà đẻ mà mày nhìn/Rồi sau này lang mặt” khiến đứa cháu lo lắng. Đó là những nỗi lo hồn nhiên và rất con trẻ. - Hình ảnh: - Bà khum soi trứng, chắt chiu từng quả để đem bán lấy tiền mua quần áo mới cho cháu. - Mùa đông tới, trời trở lạnh, bà lại lo lắng đàn gà sẽ chết. =>Thể hiện tình cảm của bà dành cho cháu, một tình cảm yêu thương trìu mến. 3. Những suy tư của người cháu từ tiếng gà trưa - Ý nghĩa của tiếng gà trưa: mang bao nhiêu hạnh phúc, kỉ niệm về người bà. - Nghệ thuật điệp từ “vì”:Thể hiện lòng yêu nước, yêu quê hương, tình cảm gia đình => Mục đích chiến đấu cao cả, thiêng liêng thể hiện lòng yêu Tổ quốc. Bài thơ: Tiếng gà trưa - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Hi vọng rằng đây sẽ là những tài liệu hữu ích trong công tác giảng dạy và học tập của quý thầy cô và các bạn học sinh. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây Tiếng gà trưa - Xuân Quỳnh
Nội dung bài thơ Tiếng gà trưaTiếng gà trưa Trên đường hành quân xa Tiếng gà trưa Tiếng gà trưa Tiếng gà trưa Ôi cái quần chéo go Tiếng gà trưa Đôi nét về tác giả Xuân Quỳnh- Xuân Quỳnh (1942-1988), quê ở làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội) - Bà là nữ nhà thơ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam - Năm 2017, Xuân Quỳnh được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật - Đặc điểm thơ Xuân Quỳnh: Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày, biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. Đôi nét về tác phẩm Tiếng gà trưaHoàn cảnh ra đời bài thơ Tiếng gà trưaBài thơ được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ, in lần đầu trong tập “Hoa dọc chiến hào” (1968) của Xuân Quỳnh Bố cục bài thơ Tiếng gà trưa
Phương thức biểu đạt bài thơ Tiếng gà trưaPTTBĐ tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm >> Xem thêm: PTBĐ chính của bài Tiếng gà trưa Giá trị nội dung bài thơ Tiếng gà trưaTiếng gà trưa đã gọi về những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ và tình bà cháu. Tình cảm gia đình đã làm sâu sắc thêm tình quê hương đất nước Giá trị nghệ thuật bài thơ Tiếng gà trưa
Dàn ý phân tích tác phẩm Tiếng gà trưa1. Mở bài
2. Thân bài a. Tiếng gà trưa trên đường hành quân - Hoàn cảnh: trên đường hành quân xa, dừng chân bên xóm nhỏ - Âm thanh tiếng gà trưa: “Cục…cục tác cục ta” ⇒ Âm thanh tự nhiên, chân thực - Nghệ thuật điệp từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:
⇒ Tiếng gà trưa gọi về kỉ niệm tuổi thơ, tình cảm xóm làng và xua tan những vất vả, mệt nhọc trên đường hành quân. b. Tiếng gà trưa gợi lại những kỉ niêm thời thơ ấu - Những kỉ niệm tuổi thơ:
- Niềm vui và mong ước nhỏ bé của tuổi thơ: được quần áo mới ⇒ Những kỉ niệm tuổi thơ bình dị, gần gũi, hồn nhiên không thể nào quên của gia đình làng quê Việt Nam. - Hình ảnh người bà và tình bà cháu:
⇒ Lời mắng xuất phát từ tình yêu thương, sự quan tâm, chăm sóc của bà dành cho cháu
⇒ Tình bà cháu thật sâu nặng, thắm thiết, bà chắt chiu, chăm lo, quan tâm cho cháu, cháu luôn yêu thương, kính trọng bà c. Tiếng gà trưa gợi những suy tư
3. Kết bài - Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:
Những bài thơ của Xuân QuỳnhCon Vện nằm trước cửa (trích Trưa hè - Xuân Quỳnh) "Đoàn quân Việt Nam đi chung lòng cứu quốc..." (Quê hương - Xuân Quỳnh) Mai rồi con lớn khôn (trích Lời ru của mẹ - Xuân Quỳnh) Mẹ lại hát ru con những bài ca đất nước: (trích Lời ru - Xuân Quỳnh) Đề thi học kì 1 lớp 7 có đáp ánTải về đề thi các môn tại đây: - Toán:
- Ngữ văn:
- :Vật lý
- :Sinh học
Giáo dục công dân
- Công nghệ:
- :Địa lý
- Tiếng Anh:
- Lịch sử:
---------------------------------------------------------------- Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Bài thơ: Tiếng gà trưa - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới. Tài liệu tham khảo:
|